Ὁ σκοπός ἁγιάζει τά μέσα;

Ὅταν ὁ Ὀδυσσεὺς συνήντησε τὸν Κύκλωπα, τὸν ἐτύφλωσε. Δῆλα δὴ χρησιμοποίησε κάτι ποὺ οὐσιαστικῶς ἡ συναισθηματική μας νοημοσύνη δὲν δέχεται ὡς ὀρθό. 
Ἀλλά εἶναι ἔτσι; Κι ἐάν ὄχι, γιατί;

Θὰ πρέπῃ νὰ τοποθετήσουμε ἑαυτοὺς στὴν ἐποχὴ ἐκείνην. Νὰ δοῦμε μὲ τὰ μάτια τοῦ Ὀδυσσέως καὶ τοῦ Κύκλωπος τὰ γεγονότα. Νὰ συνειδητοποιήσουμε γιὰ παράδειγμα πὼς διέπραξε Ὕβριν ὁ Πολύφημος ποὺ δὲν φιλοξένησε τὸν Ὀδυσσέα. Παραβιάζοντας ὁ Πολύφημος ἀγράφους νόμους, ὁδήγησε τὸν Ὀδυσσέα στὸ νὰ παραβιάσῃ κι αὐτὸς μὲ τὴν σειρά του ἀγράφους νόμους, πρὸ κειμένου νὰ σώσῃ ἑαυτόν, καὶ κάποιους ἀπὸ τοὺς συντρόφους του. Οὐσιαστικῶς πολέμησε μὲ τὰ ἴδια ὅπλα ποὺ τὸν πολέμησε ὁ Πολύφημος.

Δόλο μὲ στόχο τὸν φόνο, χρησιμοποίησε ὁ Πολύφημος, δόλο μὲ στόχο τὴν τύφλωσι, καὶ τελικῶς τὴν ἀπελευθέρωσιν, χρησιμοποιήσε ὁ Ὀδυσσεύς. 

Ἐὰν ἀνατρέξουμε στὴν ἄλλην πονηριά του, τὸν Δούρειον Ἵππον, θὰ συνειδητοποιήσουμε πὼς σὲ ἕναν πόλεμο συνέβαιναν κι αὐτά. Δὲν χρησιμοποιήσε ὁ Ὀδυσσεύς, καθῶς ἐπίσης κι ὅλοι οἱ Ἀχαιοί, ἕνα σίγουρο ὅπλο, ποὺ ὅμως δὲν θὰ ἀνεδείκνυε τὴν ἀνδρεία τους. Δὲν χρησιμοποίησαν τὴν πείνα ἤ τὴν δίψα ἤ τὴν ἐν ψυχρῷ δολοφονία μέσῳ δηλητηριασμοῦ τῶν ὑδάτων. Ἄν καὶ μποροῦσαν, δὲν τὸ ἔκαμαν. Οὔτε κἄν πέρασε ἀπὸ τὸ μυαλό τους.
Δὲν δολοφόνησαν τὸν στρατιώτη τῶν Τρώων τὴν ὥρα ποὺ μάζευε τὰ σπαρτά του ἤ τὶς ἐλιές του. Πολέμησαν μαζύ του οἱ Ἀχαιοῖ καὶ σκότωσαν, ἤ σκοτώθηκαν, στὸ πεδίον τῆς τιμῆς. 
Αὐτὸ δηλώνει ἕνα ἐπίπεδον. Μίαν ἀντίληψιν διαφορετικὴ γιὰ τὰ πρέπει ποὺ ἔχουμε ἐμεῖς θεσπίσῃ ὡς κοινωνία, ἀνεξαρτήτως χρονικῆς περιόδου.

Ὁ σκοπός λοιπόν ἁγιάζει τά μέσα; 
Θὰ ἔλεγα πὼς ὄχι, τώρα πιά. 
Μετὰ ἀπὸ πολλῶν ὡρῶν συζητήσεις μὲ τὸν θεῖο διδάσκαλο, συνειδητοποίησα πὼς οὐδόλως ὁ σκοπὸς ἁγιάζει τὰ μέσα. Τὰ μέσα, δῆλα δὴ ὁ τρόπος ἤ ὁ δρόμος, ποὺ θὰ ἐπιλέξουμε γιὰ νὰ φθάσουμε στὸν σκοπό μας, ὀφείλουμε νὰ εἶναι τέτοιος ποὺ στὸ πέρας τῆς μάχης νὰ αἰσθανόμαστε καλὰ μὲ τοὺς ἑαυτούς μας, μὲ τὰ ἤθη καὶ τὰ ἔθιμα τῆς ἐποχῆς μας καὶ μὲ τὸ δίκαιον ποὺ ἐπίσης ἀποδέχεται ἡ ἐποχή μας.

Δὲν θὰ προσκαλέσω γιὰ γεῦμα, παραδείγματος χάριν, τὸν Σαμαρᾶ, πρὸ κειμένου νὰ τὸν δολοφονήσω, ἐπεὶ δὴ ἐμμέσως δολοφόνησε ὅλους τοὺς αὐτόχειρες Ἕλληνες. Οἱ αὐτόχειρες ἐπέλεξαν αὐτὸν τὸν δρόμο. Ἐὰν θέλω νὰ ἀντιμετωπίσω τὸν Σαμαρᾶ, ἐπὶ ἴσων ὅρων, ὀφείλω νὰ τὸν ἀντιμετωπίσω μὲ τὰ ὅπλα του. Ἐὰν λοιπὸν τὰ ὅπλα του εἶναι οἱ νόμοι, τότε ἄς πάρω τοὺς νόμους ὑπὸ τὴν δική μου ἐποπτεία κι ἄς τὸν ἐξαφανίσω. Ἀλλὰ μὲ τρόπον ἀνάλογον αὐτοῦ ποὺ ὁ Σαμαρᾶς χρησιμοποίησε. Ὄχι μὲ αὐτοὺς τοὺς τρόπους ποὺ μοῦ ὑπαγορεύει ἡ ὀργή, ὁ φόβος καὶ ἡ ἀπελπισία. 

Βᾶλτε ὅποιο ὄνομα θέλετε στὴν θέσι τοῦ Σαμαρᾶ. Εἶναι τὸ ἴδιο. Ἐὰν κάνω χρήσιν ἄλλων ὅπλων, ἰσχυροτέρων αὐτῶν ποὺ χρησιμοποίησε ὁ ἀντίπαλός μου, τότε σέ τί θά διαφέρω ἀπό αὐτόν;
Ἀπὸ τὴν ἄλλην θὰ μοῦ πεῖτε ἴσως πὼς τὸ σύστημα ποὺ ἐκπροσωπεῖ ὁ Σαμαρᾶς εἶναι ἀνελέητον.
Σωστά. Πολὺ σωστά. 
Τί θά γίνουμε ὅμως ἐμεῖς; Ἀνελέητοι; Καί σέ τί θά διαφέρουμε στό πέρας τῆς μάχης ἀπό αὐτά τά σκουλήκια;  

Μὲ αὐτὴν λοιπὸν τὴν λογική, ὁ Ὀδυσσεὺς θὰ ἔπρεπε πρῶτα νὰ περιμένῃ νὰ αὐτοκτονήσουν οἱ σύντροφοί του καὶ μετὰ νὰ σκοτώσῃ τὸν Πολύφημο. Νὰ διαπιστώσῃ δῆλα δὴ πὼς οἱ πράξεις τοῦ Πολυφήμου ὁδήγησαν τοὺς συντρόφους τους σὲ αὐτοκτονία. 
Ἡ πιθανότης τοῦ νά εἶναι εὐθύνη τῶν συντρόφων τοῦ Ὀδυσσεώς ἡ αὐτοκτονία παίζει ἄρα γέ; 
Ἤ, ἐφ’ ὅσον ὁ Πολύφημος ἔκανε τὸ πρῶτο βῆμα καὶ ἔφαγε τοὺς συντρόφους του, νὰ περιμένῃ τὴν εὐκαιρία γιὰ νὰ τὸν σκοτώσῃ, ὄχι νὰ τὸν τυφλώσῃ. 
Ἀλήθεια, θά μιλούσαμε σήμερα μέ τόσον θαυμασμό γιά τό ὀδυσσειακό πνεῦμα, ἐάν ὁ Ὀδυσσεύς ἦταν ἕνας κοινός δολοφόνος;

Μέσα μας παλεύουν ἕνας Ὀδυσσεύς, ἕνας Ἀχιλλεὺς κι ἔνας Πολύφημος. 
Ἐμεῖς θὰ ἀποφασίσουμε τὸν ποιὸ πρόσωπο θὰ ἐκφράσουμε. 
Ἐὰν ἀποδεκτοῦμε πὼς ὁ σκοπὸς ἁγιάζει τὰ μέσα, τότε ἀδειοδοτοῦμε τὸν ἐαυτόν μας νὰ χρησιμοποιήσῃ ὅλα τὰ μέσα ποὺ θὰ συναντήσῃ, ἀκόμη καὶ τὰ πιὸ βρώμικα, πρὸ κειμένου νὰ φθάσουμε στὸν σκοπό μας. 
Ἐν τάξει, ἡ ἐλευθερία τοῦ τόπου μας εἶναι τὸ μέγιστον ἀγαθὸν ποὺ θὰ μπορούσαμε νὰ ὑπηρετήσουμε καὶ νὰ πολεμήσουμε γιὰ νὰ τὴν ἐπαναφέρουμε. 
Ἀλλά μέ κάθε τίμημα; Ἔ; Μέ κάθε τίμημα;

Ὅταν ἐξεκίνησε ἡ ἐπανάστασις τοῦ 1821 οἱ ἀγωνιστὲς ἀπεφάσισαν νὰ «χρησιμοποιήσουν» τὸν Ἀλῆ πασᾶ τῶν Ἰωαννίνων πρὸς ὄφελός τους. Ἀπεφάσισαν δῆλα δὴ νὰ τοῦ «ἐπιστρέψουν» τὶς ὑποσχέσεις ποὺ μοίραζε κάθε φορὰ ποὺ ἤθελε νὰ ἁρπάξῃ κάτι, ἔως τὴν στιγμὴ ποὺ τὸ θύμα θὰ ἔπεφτε στὰ δίκτυα του. 
Γιατί τό ἔκαναν; Γιά τήν λευτεριά δέν τόν ἔκαναν κι αὐτοί;
Καί τί κέρδισαν; Μήπως κέρδισαν χρόνο πρό κειμένου νά μπορέσουν νά καθαρίσουν τήν Πελοπόννησο ἀπό τήν τουρκιά; 
Ἐλιγμός λέγεται αὐτός. Ὄχι ὑποκρισία. Αὐτοῦ τοὺ εἴδους τὰ παιχνίδια πράγματι ἐπιτρέπονται στὸν πόλεμο. Αὐτὰ ποὺ δὲν ἐπιτρέπονται εἶναι τὰ κτυπήματα κάτω ἀπὸ τὴν μέσι. Αὐτὰ δὲν εἶναι γιὰ ἐμᾶς… Αὐτὰ τὰ ἔκανε ὁ Ἀλής. 

Πολλοὶ  ἐχθροὶ μαζεύτηκαν γύρω μας…
Πολλοὶ οἱ «ἀετοὶ» ποὺ κατατρώγουν τὸ συκώτι τοῦ Προμηθέως. 
Πολλοί, πάρα πολλοὶ οἱ ἐπίδοξοι κατακτητές μας.
Καιρὸς νὰ θυμηθοῦμε τὸ ὀδυσσειακό μας γονίδιον… Αὐτὸ ναί, θὰ μᾶς ὁδηγήσῃ σὲ πολλὲς ἐπιτυχίες. Κάθε ἄλλη πράξις, κάθε ἄλλη σκέψις, κάθε ἄλλη δράσις δὲν εἶναι δικό μας χαρακτηριστικό… Καὶ δὲν γίνεται νὰ μᾶς ἐκφράζῃ… Καὶ δὲν μᾶς ἀξίζει…
Ἐὰν θὰ νικήσουμε, θὰ νικήσουμε γιὰ νὰ βγοῦμε ἀπὸ αὐτὴν τὴν μάχη ὡς Ἕλληνες κι ὄχι ὡς κτήνη!

Φιλονόη. 

Υ.Γ. Στὸν ἔρωτα καὶ στὸν πόλεμο ὅλα ἐπιτρέπονται. Ἔτσι δέν μᾶς ἔμαθαν; Χμμμ… Λάθος… Οὐδέποτε θὰ ἤθελα νὰ κερδίσω κάποιον σύντροφο, ἐὰν εἶχα χρησιμοποιήσῃ ὁποιονδήποτε δόλο γιὰ νὰ τὸν κρατήσω δίπλα μου. Δὲν μοῦ ἀξίζει τέτοια κατάντια. Ὁμοίως καὶ γιὰ τὶς μάχες. Οὐδέποτε θὰ ἤθελα κάποιαν νίκη ποὺ θὰ βασιζόταν στὸν δόλο. Δὲν μοῦ ἀξίζει τέτοια νίκη.
Υ.Γ.2. Ἄς ὑποθέσουμε πὼς θέλω πάρα πολὺ κάποιο ὑλικὸ ἀγαθό. Ὁ,τιδήποτε. Θά μποροῦσα νά ἐκπορνευθῶ γιά νά τό πάρω; Θά μοῦ ἄξιζε;

Υ.Γ.3. Τὸ  δένδρο τῆς λευτεριᾶς πρῶτα μέσα μας πιάνει ῥίζες… Καὶ μετὰ μοιράζεται στοὺς γύρω μας.
φωτογραφία

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply