Νικολάκης Ἐφέντης ἤ Νικόλαος Μπιζαντζιόγλου.

Πάλι σήμερα γιὰ τὸν Νικολάκη Ἐφέντη…
Γιὰ ἐμέναν αὐτὸς ὁ Ἄνθρωπος ἦταν ἀπὸ τοὺς μεγαλυτέρους κι ἀπὸ τοὺς πλέον ἀφανεῖς ἥρωες τῆς ἱστορίας τοῦ τόπου μας.
Προσέφερε ἀκόμη καὶ τὴν ἰδίαν τὴν ζωή του, δίχως νὰ ἀξιώσῃ ὁποιοδήποτε ἀντάλαγμα. Ὅπως δῆλα δὴ ἔχουν πράξει ὅλοι οἱ Ἕλληνες ἀνᾲ τοὺς αἰῶνες. 
Ὅμως, ἄν καὶ γνωρίζουμε τὸν Μεταξᾶ, γνωρίζουμε τὸν Κωνσταντῖνο ἀγνοοῦμε συστηματικῶς αὐτὸν τὸν ἡρωϊκὸ ἄνδρα.
Γιατί; Δὲν γνωρίζω.
Αὐτὸ ποὺ ἀντιλαμβάνομαι εἶναι πὼς τὸ λιγότερο ποὺ τοὺ ἀξίζει εἶναι Τιμή.!
Τοῦ τὴν ὀφείλουμε!
Κι ἄς τὸν στείλαμε στὸ στόμα τοῦ λύκου γιὰ νὰ τὸν κατασπαράξῃ.

Μία συγγνώμη καὶ ἀπέραντος εὐγνωμοσύνη. Τοὐλάχιστον!
Δὲν φανήκαμε ἄξιοι ἀπόγονοι.

Φιλονόη. 

ΝΙΚΟΛΑΚΗΣ ΕΦΕΝΤΗΣ ή ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΙΖΑΝΤΖΙΟΓΛΟΥ

Πόσοι άραγε γνωρίζουν για αυτήν την σημαντική προσωπικότητα μεταξύ των οποίων ήμουν και εγώ ;  Μάλλον ελάχιστοι.  Διασταυρώνοντας λοιπόν πληροφορίες, αποφάσισα να έχω ως αφετηρία αυτού του κειμένου, τον αφανή και καπηλευμένο ήρωα , τον Νικολάκη Εφέντη ή Νικόλαο Μιζαντζίογλου.
 
Το Ελληνικό προξενείο των Ιωαννίνων προ του 1913, σκόπευε στην συλλογή πληροφοριών για τις κινήσεις του Τουρκικού στρατού.  Σταθμός του τότε απελευθερωτικού αγώνα, υπήρξε η μάχη του Μπιζανίου, που όλοι λίγο πολύ θυμόμαστε από την λειψή έως ανύπαρκτη ιστορία που μάθαμε στα σχολεία μας (όσο για τις ημέρες μας, δεν υπάρχει καμία ιστορία πλέον).
Ο Νικολάκης Εφέντης, πατριώτης Μικρασιάτης στην καταγωγή, είχε λοιπόν αναλάβει τον ρόλο της κατασκοπείας υπέρ των Ελληνικών συμφερόντων, όντας ενταγμένος στον Τουρκικό στρατό.   Για αρκετό καιρό ο Ελληνικός στρατός προσπαθούσε να καταλάβει το Μπιζάνι, στο οποίο βέβαια είχαν ανυψώσει οχυρωματικά έργα κατόπιν εντολής των Τούρκων για την προστασία του και την απώθηση των Ελληνικών δυνάμεων, με σχέδια των Γερμανών αλλά με υψηλό κόστος για τους Τούρκους.  Για την κατασκευή αυτών των έργων είχε πρωτοστατήσει ο Ζίγκμουντ Μινέϊκο, προπάππος του σημερινού Γεωργίου Παπανδρέου.  Ο Ζίγκμουντ υπήρξε Λιθουανός Εβραίο-Πολωνικής καταγωγής, τέκτονας της Μεγάλης στοάς, έχοντας σπουδάσει στην Αγία Πετρούπολη ως μηχανικός. Αργότερα μεταβαίνει στην Ιταλία, όπου κατετάγη στον στρατό του Ιωσήφ Γαριβάλδη, αρχηγού των επαναστατών ενάντια στους Αυστριακούς, οι λεγόμενοι Καρμπονάροι. Με τον ξεσηκωμό των Πολωνών ενάντια στο Τσαρικό καθεστώς επιστρέφει στην πατρίδα του και αναλαμβάνει δράση, αλλά με την ήττα των επαναστατών συλλαμβάνεται και καταδικάζεται σε θάνατο.  Με επέμβαση όμως φίλων του, διαφόρων «φιλελεύθερων» προσωπικοτήτων, μετατρέπεται η ποινή σε καταναγκαστικά έργα, οπότε εγκλείστηκε σε φυλακές στην Σιβηρία.  Κατά την διάρκεια του Ρωσο-τουρκικού πολέμου, «καταφέρνει» (μάλλον κατά τον ίδιο τρόπο και όπως διαβάζω με δωροδοκίες) να αποδράσει και πηγαίνει στην Γαλλία, όπου κατορθώνει και αποφοιτά από την Γαλλική Ακαδημία πολέμου, γι αυτό και βρέθηκε να πολεμά στον ΓαλλοΓερμανικό πόλεμο.   Βρίσκει φίλους του Κρητικούς και μεταβαίνει στην Κρήτη, αλλά εκείνος αποφασίζει και φεύγει για την Βουλγαρία όπου εργάστηκε ως μηχανικός. (Δεν είναι τυχαίο, που την Ελληνική ιθαγένεια την αποκτά από τον «ομοιδεάτη του» τον Ελευθέριο Βενιζέλο). Την ίδια περίοδο γνωρίζει την μετέπειτα γυναίκα του, με την οποία απέκτησε την Σοφία Μινέϊκο και εκείνη με την σειρά της γνωρίζει τον Γεώργιο Παπανδρέου, αποκτώντας τον Ανδρέα Παπανδρέου και από εκείνον προέκυψε ο υιός τους, ο Γιώργος Παπανδρέου (εκτός των άλλων τους παιδιών).  Φαίνεται ότι Ζίγκμουντ υπήρξε έξυπνος και χαρισματικός άνθρωπος.  Στον απελευθερωτικό αγώνα του Ελληνικού στρατού, πολέμησε στο πλευρό των Τούρκων ως συνεργάτης του Γερμανού αρχιμηχανικού Φον ντερ Γκόλτς. Μηχανικός ον, αναλαμβάνει όπως προείπα τα οχυρωματικά έργα του Μπιζανίου.
 
Εδώ ξεκινά και η ιστορική αναφορά και προσφορά του Νικολάκη Εφέντη, ο οποίος κατέγραψε και παρέδωσε στις Ελληνικές δυνάμεις ακριβή σχεδιαγράμματα του οχυρωματικού, ειδικά του σημείου που ονόμαζαν ΣΚΥΛΛΑ, λόγω των αλλεπάλληλων Ελληνικών πολεμικών αποτυχιών.  Με την βοήθεια του ανθρώπου αυτού, μπόρεσαν να δουν οι πολίτες την είσοδο του απελευθερωτικού στρατού το 1913  στα  Ιωάννινα, αφού είχε προηγηθεί η παράδοση του Εσσάτ Πασά.  Αυτός ο ήρωας, έπαιξε καθοριστικό παράγοντα για την απελευθέρωση της Ηπείρου, δικαιώνοντας την εκατόμβη αίματος, θυμάτων και υπέρ προσπαθειών των Ελλήνων.  Ως γνωστόν την Ήπειρο στον δεύτερο Π.Π την χώρισαν στα δύο, παραβλέποντας οι «σύμμαχες δυνάμεις» το αδικοχαμένο αίμα των Ελλήνων και φέρνοντας σε δύσκολη θέση τους μετέπειτα διαβιούντες Έλληνες στην περιοχή της Βορείου Ηπείρου. Όμως το παγκόσμιο σχέδιο, σήμερα μπορεί να σου δίνει, αύριο να σου αφαιρεί και μεθαύριο να συνενώνει ή να σε διαγράφει, ανακατεύοντας την πίττα, ανά εποχή και κατά πως συμφέρει.  Γιατί η πραγματική ιστορία τελικά, γράφεται όχι με την κλασσική έννοια των νικητών, όπως συχνά αναφέρουμε σήμερα, αλλά από αυτούς που την καθοδηγούν και την αποτυπώνουν ανάλογα με τα σχέδια τους, προετοιμάζοντας τους μετέπειτα νικητές.
Με τους έξαλλους ενθουσιασμούς και τα αποκαλυπτικά ανεγκέφαλα γραφόμενα στην εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ, από τον τότε πολεμικό ανταποκριτή δημοσιογράφο ΚΟΝΤΟΦΙΩΤΗ, οποίος παρέβλεψε την ιδιότητα του ήρωα, τα γεγονότα και η δράση του Νικολάκη Εφέντη έγιναν γνωστά στους Τούρκους.  Με την ανταλλαγή αιχμαλώτων βρέθηκε στην Αθήνα, μετά στην Σμύρνη όπου οι Τούρκοι τον συνέλαβαν και τον βασάνισαν οικτρά μέχρι θανάτου, για εσχάτη προδοσία.  Όπως θανάτωσαν επίσης και την οικογένειά του και μαζί έσβησαν και την ιστορία του.
Στην ιστορία όμως έμεινε, πως «αποκλειστικά» και μόνον ο προπάππος Ζίγκμουντ ήταν αυτός που παρέδωσε τα σχέδια στον Ελληνικό στρατό για την νίκη του.
 
Τέλος στο περιοδικό αρχαιολογία τεύχος 116 του 2010 σελ. 85-92 γράφουν για την «μοναδική συλλογή χάλκινων έργων μικροτεχνίας» που εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Ελλάδος, δωρισμένη από τον Ηπειρώτη, αρχαιόφιλο, τραπεζίτη και πολιτικό Κ.Καραπάνο, οποίος είχε αναλάβει εκσκαφές στην Δωδώνη κατόπιν αδείας των Τουρκικών αρχών (1875-1876).
Ο Κ.Καραπάνος, δημοσίευσε τα ευρήματα των ανασκαφών στο έργο του : Dodone et ses ruines, το οποίο εξέδωσε στο Παρίσι σε δύο τόμους και έτσι αποκάλυψε σε όλον τον κόσμο το ιερό και τα μνημεία της Δωδώνης.  Ο ίδιος όμως είχε ως βοηθό τον Ζίγκμουντ Μινέϊκο.   Στην λήξη της αδείας, φεύγει ο Καραπάνος για να πάει στην Υψηλή Πύλη με σκοπό την ανανέωσή της.          
Το τι μεσολάβησε, δεν μπορεί κανείς να πει επακριβώς.  Όμως ποιός μπορεί να αιτιολογήσει, πως βρέθηκαν αρχαία ευρήματα από την Δωδώνη στο Μουσείο του Βερολίνου και του Λούβρου, όταν όλα τα ευρήματα τα είχε δωρήσει πριν την απελευθέρωση των Ιωαννίνων ο Καραπάνου στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών; 
Ασπασία  
Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply