Κάψας Σταμάτης ἤ καπετὰν Χάψας.

Σὰν σήμερα ἡ ἡμέρα τοῦ θανάτου του.
Σὰν σήμερα ἐκεῖνο τὸ ὁρμητικὸ παλληκάρι, μὲ μόλις διακόσιους συντρόφους, ἀντετάχθῃ στὶς ὀρδὲς τῶν Ἑβραίων καὶ τῶν Τούρκων τῆς Θεσσαλονίκης.
Σὰν σήμερα, παρὰ τὴν προσωπική του ἀγωνία, κατάφερε νὰ βοηθήσῃ στὴν διάσωσι πολλῶν ἀόπλων ἀπὸ τὰ Βασιλικά.
Ἄς τὸν θυμόμαστε.  Ὁ Νικηταρᾶς τῆς Χαλκιδικῆς ἦταν.
Ἔτσι τοῦ πρέπει κι ἔτσι εἶναι ἡ δική μας Ἀνάγκη.

Φιλονόη.

Στάμος Χάψας

Καταγόταν από την Κασσάνδρα της Χαλκιδικής. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς γεννήθηκε. Η αυθαιρεσίες των Τούρκων κατακτητών, από πολύ νωρίς τον είχαν αναγκάσει να πάρει τα όπλα εναντίον τους.
Με τα πρώτα μηνύματα του επαναστατικού κινήματος από τον Εμμανουήλ Παπά πρόθυμα δέχθηκε να εργασθεί για τον Ιερό Αγώνα. Ήδη με την ως τότε δράση του είχε κερδίσει την εκτίμηση των συμπατριωτών του και των κατοίκων των Χασίκων χωριών της περιοχής Πολυγύρου και κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα αρκετά ισχυρό στρατιωτικό σώμα, επικεφαλής του οποίου άρχισε συστηματικό αγώνα εναντίον των Τούρκων από τις αρχές Μαΐου του 1821. Οι επιτυχίες του ήταν πολλές. Σε λίγες ημέρες, ελευθερώνοντας το ένα πίσω από το άλλο τα χωριά της Χαλκιδικής, και κυνηγώντας τους Τούρκους, έφθασε ως την περιοχή του Σέδες (σημερινή Θέρμη), μια ώρα μακριά από τη Θεσσαλονίκη.

Μα εκεί που περίμεναν όλοι με μια συνδιασμένη ενέργεια και του στρατιώτικού σώματος του Εμμανουήλ Παπά, την τελική επίθεση κατά της Θεσσαλονίκης και την απελευθέρωσή της, έφθασαν κατά τα μέσα Ιουνίου 1821 ισχυρές ενισχύσεις στους Τούρκους, που άλλαξαν τα πράγματα. Ο Μπαϊράμ πασας, που ετοιμαζόταν  να προχωρήσει με πολυάριθμο στρατό στη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο, κτύπησε πρώτα το σώμα του Εμμανουήλ Παπά και το ανάγκασε να υποχωρήσει. Μετά έπιτέθηκε στα παλληκάρια του Χάψα που δεν μπόρεσαν να κρατήσουν τον όγκο των Τούρκων και πήραν τα βουνά.

Μα ο ηρωικός τους αρχηγός δεν θέλησε να εγκαταλείψει τον αγώνα, έστω και άνισον. Κοντά στα Βασιλικά, αφού ανασύνταξε τις δυνάμεις του, έτρεξε να αντιμετωπίσει τον εχθρό, για να εμποδίσει την πορεία του προς το εσωτερικό της Χαλκιδικής. Με τα 200 παλληκάρια του έπιτέθηκε στους Τούρκους, στους οποίους δημιούργησε μεγάλη φθορά. Στο τέλος της μάχης ο ηρωικός Καπετάνιος βρέθηκε σκοτωμένος κοντά στη μονή της Αγίας Αναστασίας, με 68 άλλους το ίδιο γενναίους αγωνιστές.

Ύστερα από τη μάχη, οι Τούρκοι, μπήκαν στα Βασιλικά, έκαψαν την κωμόπολη και από τους κατοίκους άλλους τους σκότωσαν και άλλους τους πήραν αιχμαλώτους.

Πολύγυρος

φωτογραφία

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply