Βασίλειος Τσιαβαλιάρης: Ο πρώτος νεκρός Έλληνας στρατιώτης

Ήταν 28 Οκτωβρίου 1940. Ελληνοαλβανικά σύνορα. Ώρα 5η πρωινή. Η ιταλική σφαίρα βρίσκει τον στόχο της: Ο στρατιώτης Βασίλειος Τσιαβαλιάρης ήταν ο πρώτος πεσών του Ελληνικού Έπους. Η σάλπιγγα έδινε το σύνθημα της μάχης ως ένα προσκλητήριο στον υπέρτατον αγώνα για την Ελευθερία. Πίσω από τά σκόπευτρα μέ τό δάκτυλο στήν σκανδάλη οι φρουροί τών προκεχωρημένων φυλακίων προσπαθούσαν νά διαπεράσουν τό σκοτάδι. Απέναντι σέ απόστασι λίγων μέτρων, ο εχθρός μόλις είχε αρχίσει τήν επίθεσί του. Προτού ακόμη εκπνεύσει τό τελεσίγραφό τους, οι Ιταλοί είχαν εξαπολύσει τίς ταξιαρχίες τους καί οι πρώτες σφαίρες έσκιζαν τήν νυκτερινή σιωπή πάνω στά βουνά τής Ηπείρου. Εκεί, στήν γραμμή τών συνόρων σέ ένα απομεμακρυσμένο φυλάκιο, έπεφτε νεκρός ο πρώτος Έλληνας στρατιώτης, ο Βασίλειος Τσιαβαλιάρης. Ένας φαντάρος πού έτυχε νά κάνη τήν πρωινή σκοπιά. Χωρίς ποτέ νά γίνει ήρωας, χωρίς ποτέ νά βγή από τήν ανωνυμία. Σύμφωνα μέ μαρτυρίες, οι τελευταίες λέξεις τού Έλληνος φαντάρου ήταν «τί θ’ απογίνουν τά παιδιά μου;».

Σήμερα στήν πατρίδα του Πιάλεια Τρικκάλων, κάθε χρόνο, γίνονται εκδηλώσεις μνήμης, καί βεβαίως τά παιδιά του δίδουν τό δικό τους «παρόν»! Σέ ένα κεντρικό σημείο τῆς Πιαλείας δεσπόζει σήμερα, η προτομή τού Βασιλείου Τσιαβαλιάρη. Στήν σκιά τού ανδριάντα, γυρίζει τό ρολόϊ τού χρόνου γιά τόν ξεχασμένο στρατιώτη του μετώπου. «Ήταν ο πρώτος νεκρός τού πολέμου», λέγει ο στρατηγός Ιωάννης Κακουδάκης, ο επί κεφαλής τής Διευθύνσεως Ιστορίας Στρατού. «Υπηρετούσε στό 21ο φυλάκιο τής Πίνδου στό 51 Σύνταγμα τό οποίο είχε σχηματισθή από Θεσσαλούς. Τά ιταλικά στρατεύματα είχαν προχωρήσει σέ απόστασι αναπνοής από τά ελληνικά τμήματα προκαλύψεως. Στίς 5 τό πρωί ο Τσιαβαλιάρης είδε κάτι νά κινείται, φώναξε «άλτ, τίς εί» καί πυροβόλησε στόν αέρα».

πηγή

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣ (ΥΠΟΛΟΧΑΓΟΣ) ΑΠΟ ΤΗ ΧΑΛΚΗ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΝΕΚΡΟΣ ΤΟΥ ΕΠΟΥΣ ΤΟΥ 1940 

Ο Αλέξανδρος Διάκος ήταν πρώτος Έλληνας αξιωματικός που έπεσε μαχόμενος στο ελληνοαλβανικό μέτωπο ,και συγκεκριμένα στις 1 Νοεμβρίου 1940 στην Πίνδο στην τοποθεσία Τσούκα.

Είχε γεννηθή στην Χάλκη της Ρόδου το 1911, που τότε ήταν υπό Ιταλική κατοχή. Το 1929 φεύγει στην Αθήνα και σπούδασε στην Σχολή Ευελπίδων μέχρι το 1934 που αποφοίτησε και εντάχτηκε στον Ελληνικό στρατό. Σύμφωνα με την αναφορά του Ταγματάρχη Καραβιά[1] ο λόχος δέχτηκε επίθεση από πολλαπλάσιες Ιταλικές δυνάμεις Αλπινιστών ο Διάκος στεκόταν όρθιος κραυγάζοντας και δίνοντας εντολές για να εμψυχώσει τους στρατιώτες του, κατάφερε να ανασυντάξει τον λόχο του και να αντεπιτεθεί στους Ιταλούς κάνοντας έφοδο ,για την ανακατάληψη του υψώματος, και μπαίνοντας πρώτος στην μάχη, ριπή πολυβόλου τον φόνευσε. Στο σημείο που έγινε η μάχη έχει στηθή ανδριάντας του ενώ ο Ελληνικός στρατός έχει δώσει το όνομα του σε στρατόπεδο.

“Πολλαπλάσιαι ιταλικαί δυνάμεις αντεπετέθησαν κατά των οπλιτών του λόχου… Με αδάμαστον αποφασιστικότητα και ακλόνητον θάρρος ο υπολοχαγός Διάκος Αλ… κατόρθωσε ν’ ανασυντάξη εκ τρίτου τον λόχον, να τον εμψυχώση και να τον ρίψη μετά νέας ορμής εναντίον των λυσσωδώς αμυνομένων Ιταλών.”

Σε 13.748 ανήλθαν συνολικώς οι Έλληνες νεκροί και οι αγνοούμενοι κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Κάποιοι όμως είχαν τη θλιβερή τύχη να είναι οι πρώτοι που έπεσαν και έγιναν οι πρώτοι που έσυραν το χορό προς την τελική νίκη του Ελληνισμού.

Κατά την αντεπίθεση της 1ης Νοεμβρίου (ο διοικητής του 2ου Λόχου του 4ου Συντάγματος Πεζικού) , επετεύχθη η ανακατάληψη της Γραμμής “Γύφτισσα – Οξυά” συνελήφθησαν τρείς Ιταλοί αξιωματικοί και διακόσιοι είκοσι δύο οπλίτες, και περιήλθαν στα ελληνικά τμήματα 140 άλογα και αρκετά εφόδια, αλλά εκεί άφησε την τελευταία του πνοή και ο πρώτος ‘Ελληνας αξιωματικός του πολέμου, ο Υπολοχαγός Αλέξανδρος Διάκος.

Η αναφορά που έφθασε στα χέρια του θρυλικού συνταγματάρχη Δαβάκη αναφέρει:

«Πολλαπλάσιαι ιταλικαί δυνάμεις αντεπετέθησαν κατά των οπλιτών του λόχου… Με αδάμαστον αποφασιστικότητα και ακλόνητον θάρρος ο υπολοχαγός Διάκος Αλέξανδρος κατόρθωσε ν’ ανασυντάξη εκ τρίτου τον λόχον, να τον εμψυχώση και να τον ρίψη μετά νέας ορμής εναντίον των λυσσωδώς αμυνομένων Ιταλών. Καθ’ ον δε χρόνον διά τετάρτην φοράν ο δοκιμασθείς λόχος εκαλείτο με την λόγχην εφ’ όπλου ν’ αντιμετωπίση νέαν, θραυσθείσαν και αυτήν, αντεπίθεσιν του εχθρού διά της τελικής εφόδου του, ο δε ηρωικός διοικητής του λόχου αυτού, τεθείς επί κεφαλής, εκραύγαζε με φωνήν Άρεως: «Εμπρός, παιδιά, για μια μεγάλη Ελλάδα και μίαν ελεύθερη Δωδεκάνησο», ριπή πολυβόλου τον εφόνευσε».

Ο Αλέξανδρος Διάκος, από την ιταλοκρατούμενη Χάλκη της Δωδεκανήσου, γνώρισε την αθανασία σε ηλικία 29 ετών.

Τη διοίκηση του λόχου αναλαμβάνει ο έφεδρος ανθυπολοχαγός Ελευθέριος Ντάσκας από τον Πλάτανο Τρικάλων. Λίγες στιγμές αργότερα ακολουθεί τον Διάκο στη λεωφόρο των ηρώων.

Είναι ο πρώτος νεκρός από τους εφέδρους αξιωματικούς. Ο πρώτος όμως νεκρός Έλληνας ήταν ένας απλός στρατιώτης.
 ————
 Χάλκη – Το Νησί του Διάκου . Μεταξύ των μαθητών που αντιδρούσαν στις ιταλικές διαταγές και απαγορεύσεις, ήταν και ένας νέος Χαλκήτης, ο Αλέξανδρος Διάκος, φοιτητής τότε στο Γυμνάσιο της Ρόδου. Στις 25 Μαρτίου, μια χρονιά, κατέβασε την ιταλική σημαία στο Ελληνικό Γυμνάσιο και ανύψωσε την ελληνική. Οι Ιταλοί, ενοχλημένοι που δεν μπόρεσαν να σβήσουν την ελληνική φλόγα από την καρδιά του νεαρού Χαλκήτη, τον απείλησαν με φυλάκιση και εξορία.

Ο Διάκος αναγκάστηκε να φύγει από τη Ρόδο και να εγκατασταθεί στην Αθήνα, όπου εισήχθη στη Σχολή Ευελπίδων μαζί με άλλους Χαλκήτες, με την ελπίδα ότι θα μπορούσαν να πολεμήσουν και να ελευθερώσουν τη γενέτειρά τους. Στο Διάκο δόθηκε η πρώτη ευκαιρία να πραγματοποιήσει το όνειρό του, όταν κηρύχθηκε ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος, στις 28 Οκτωβρίου του 1940. Ο υπολοχαγός Διάκος βρισκόταν τότε στην Πίνδο και ζήτησε να σταλεί πρώτος στο μέτωπο.

Ἀστυπάλαια

Ποιος ήταν ο πρώτος Έλληνας αξιωματικός που έπεσε ηρωικά το ΄40

Εβδομήντα τρία χρόνια μετά τον θάνατό του με μια σφαίρα στο μέτωπο, ακόμη αγνοείται η τύχη των οστών του πρώτου υψηλόβαθμου Έλληνα αξιωματικού που έπεσε ηρωικά μαχόμενος στο αλβανικό μέτωπο κατά των Ιταλών στις 22 Νοεμβρίου 1940.

Πρόκειται για τον αντισυνταγματάρχη Χαράλαμπο Κεφαλόπουλο, που σκοτώθηκε στη μάχη της Οχρίδας (Μάχη του Μοράβα), στο ύψωμα 1211 και Ιβάν επιλεγόμενο.

Μάταια οι συγγενείς του αναζητούν απεγνωσμένα και έχουν καταβάλει προσπάθειες όλα αυτά τα χρόνια για τον εντοπισμό των οστών του, που η ιστορική έρευνα έδειξε ότι μετά τη μάχη πατριώτες συγχωριανοί του από τη Σάμο τον έθαψαν το κάτω από μια αχλαδιά στο χωριό  Έσμενικ, 3 χιλιόμετρα  από την αλβανική μεθόριο.

Σύμφωνα με την ιστορική έρευνα τα οστά μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα το 1941 με άγημα, αλλά έκτοτε αγνοείται η τύχη τους και το επίσημο κράτος δεν είναι σε θέση να δώσει καμία σαφή απάντηση.

Σύμφωνα με τα ιστορικά δεδομένα ο κίνδυνος στη μάχη του Μόραβα ήταν μεγάλος, οι εχθροί σε ευνοϊκή θέση και από ύψωμα έβαλλαν αλύπητα. Μόνον ένα θαύμα τους έσωζε.

Τότε ο υποδιοικητής του 18ου Συντάγματος Κεφαλόπουλος διατάζει επίθεση! Γνωρίζει ότι εάν ηττηθούν οι Ιταλοί θα προωθηθούν σε ελληνικό έδαφος.

Οι στρατιώτες διστάζουν μπροστά στο ανελέητο σφυροκόπημα. Ο Κεφαλόπουλος αφήνει το χαράκωμα και εφορμά μόνος αυτός μπροστά “Εμπρός Σαμιώτες! Ορμάτε για την Ελλάδα μας! ”

Μια σφαίρα από έναν μιναρέ τον πλήττει στο μέτωπο θανάσιμα. Ο πολεμιστής του Σαγγάριου, του Αφιόν Καραχισάρ, του Τολού Μπουνάρ, όπου παρασημοφορήθηκε επ’ ανδραγαθία ξέπλυνε την ντροπή του Μικρασιατικού πολέμου, που τον βασάνιζε μέχρι τέλους.

Όπως αναφέρεται στην Έκθεσι δράσεως του 18ου Σ/τος της ΧΙΙΙ μεραρχίας, που περιλαμβάνεται στην Ιστορία του ΓΕΣ:

“… Οι άνδρες του 18ου Συντάγματος οδηγούμενοι υπό του ηρωικώς πεσόντος παρά το ύψωμα 1211 Υποδιοικητού του Αντισυνταγματάρχου Κεφαλόπουλου Χαρ. και διά πρώτη φορά βαπτιζόμενοι εις το πυρ παρά τον από τριημέρου συνεχιζόμενον αεροπορικό σφοδρό βομβαρδισμό επέδειξαν ηρωισμόν, αντοχήν και ψυχραιμίαν άξιον παντός επαίνου και θαυμασμού …”.

“… Επειδή κατά τας μάχας ταύτας οι οπλίται του Συντ/τος διά πρώτη φορά ελάμβαναν μέρος εις τον πόλεμον και δεν είχον την απαιτουμένην πείραν άπαντες οι αξιωματικοί του Συντ/τος έδιδον πρώτοι το παράδειγμα της επιθέσεως με αποτέλεσμα να έχωμεν κατά την πρώτην μάχην δύο αξιωματικούς νεκρούς, εξών ο εις ο Υποδιοικητής του Συντάγματος Αντ/χης Κεφαλόπουλος Χαρ. φονευθείς επί του υψ. 1211 του όρους Μόροβα και ο Ανθ/γος Χατζημανώλης Ιωάννης”.

Ο Χαράλαμπος Κεφαλόπουλος υπήρξε μία μεγάλη στρατιωτική φυσιογνωμία, που διακρίθηκε στα πεδία των μαχών κυρίως για τον ρόλο του ως εμψυχωτής των στρατιωτών του, που με την απαράμιλλη γενναιότητά του μπορούσε να ανατρέπει συσχετισμούς δυνάμεων και να ωθεί το στράτευμα στην νίκη.

Γεννημένος το 1893 στη Χώρα Σάμου, ξεκίνησε ως δάσκαλος, αλλά φλεγόμενος από φιλοπατρία, μετά την Ένωση της Σάμου με την Ελλάδα, κατατάχθηκε στο στρατό ως απλός οπλίτης και στη συνέχεια αφού φοίτησε σε παραγωγική σχολή των Ενόπλων Δυνάμεων συμμετείχε ως ανθυπολοχαγός και  πολέμησε σθεναρά σε όλα τα μεγάλα μέτωπα του Ελληνισμού,- 1916- Μακεδονικό μέτωπο στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο, 1919 – Ουκρανία με το εκστρατευτικό σώμα που απέστειλε ο Βενιζέλος, 1920- Μικρασιατικός πόλεμος.

Διακρίθηκε και στην ειρηνική περίοδο, καθώς έλαβε μέρος στην κατασκευή των περίφημων οχυρών Ρούπελ.

πηγή