Greek oligarchies (Ἑλληνικὲς ὁλιγαρχίες).

Τὸ βιβλίο τοῦ Whibley, Greek Oligarchies (Ἑλληνικὲς Ὀλιγαρχίες, 1896), ἐρευνᾷ τὴν ὀλιγαρχικὴ διακυβέρνηση στὴν Κλασικὴ Ἑλλάδα. Παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ ὀλιγαρχία, ἡ «ἀρχὴ τῶν ὀλίγων», εἶχε μία μεγάλη παρουσία ἀπὸ τὴν ἀρχαϊκὴ ἐποχὴ ἕως τὸν τέταρτο αἰῶνα καὶ πέρα ἀπὸ αὐτόν, παραμένει ἄπιαστη ἐξ αἰτίας τοῦ ἐμποδίου τῆς σπανιότητος τῶν πηγῶν.

Ἡ δημοκρατία μὲ τὴν μοντέρνα της ἔννοια ἦταν ἄγνωστη στὶς Ἑλληνικὲς πόλεις. Σὲ ἐκεῖνες ὅπου παρουσιάζεται ἡ μέγιστη δυνατὴ ἐπέκταση τῶν πολιτικῶν προνομίων καὶ πάλι περιοριζόταν σὲ μία τάξη. Ὅμως οἱ διαφορὲς εἶχαν μεγάλη σημασία καὶ ἦταν διαφορὲς ὄχι τῶν διοικητικῶν λεπτομερειῶν ἀλλὰ τῶν ἀρχῶν καὶ ἀξιῶν. Ὁ Whibley ἀνασυνθέτει, μέσα ἀπὸ στοιχεῖα διασκορπισμένα καὶ ὄχι πολὺ σαφῆ, τὶς ποικίλες καταστάσεις κατὰ τὶς ὁποῖες ἀσκεῖτο ἡ ἐξουσία στὶς Ἑλληνικὲς πόλεις.

Οὔτε στὴν ἐποχὴ μας ἔχει προσελκύσει ἀρκετὴ προσοχὴ αὐτὸ τὸ θέμα καὶ ἀκόμη καὶ σήμερα ἡ μελέτη Whibley περιγράφεται ὡς «ἡ μόνη πλήρης καὶ σὲ μάκρος ἔρευνα γιὰ τὴν ὀλιγαρχικὴ διακυβέρνηση στὴν Κλασικὴ Ἑλλάδα». Εἶναι ἕνα βιβλίο ποὺ δίνει σημαντικὴ μόρφωση. Μπορεῖτε νὰ τὸ διαβάσετε ἀπὸ τὸ διαδίκτυο ἐδῶ ἢ νὰ τὸ λάβετε σὲ μορφὴ PDF.

Παραθέτω λίγα λόγια ἀπὸ τὸν πρόλογο τοῦ συγγραφέως καὶ τὸν πίνακα περιεχομένων.

«Γιὰ τὴν μελέτη τῶν Ὁλιγαρχικῶν Πολιτευμάτων στὴν Ἑλλάδα δὲν ὑπάρχουν ἐπαρκεῖς ἀναφορές. Κανένα ὁλιγαρχικὸ κράτος δὲν μᾶς ἔχει ἀφήσει κάποια ἱστορικὴ λογοτεχνία, οὔτε ἔχουμε ἀρχεῖα τῶν ἐσωτερικῶν διεργασιῶν κάποιας ὁλιγαρχίας. Σὲ αὐτὴν τὴν ἔρευνα, ὅπως καὶ στοὺς περισσοτέρους κλάδους τῆς Ἑλληνικῆς ἱστορίας, ἀντιλαμβανόμαστε πόσο λίγα γνωρίζουμε γιὰ ὁποιοδήποτε ἄλλο Ἑλληνικὸ κράτος πέραν τῶν Ἀθηνῶν. Οἱ ἐντυπώσεις μας γιὰ τὴν ὁλιγαρχικὴ διακυβέρνηση, τὸν χαρακτῆρα καὶ τὶς μεθόδους της, δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι ἀποσπασματικὲς καὶ ἀτελεῖς. Ἐὰν ἐξαιρέσουμε τὴν ἀριστοτεχνικὴ πραγματεία τοῦ Ἀριστοτέλους σχετικὰ μὲ τὶς πολιτικὲς ἰδέες καὶ πολιτικὲς μορφές, οἱ πληροφορίες γιὰ τὰ ὁλιγαρχικὰ πολιτεύματα εἶναι διασκορπισμένες σὲ ἕνα πολὺ εὐρὺ πεδίο, ἀπὸ τοὺς Λυρικοὺς ποιητὲς ἕως τὸν Πλούταρχο. Οἱ ἐπιγραφὲς μᾶς δίνουν λιγότερα ἀξιόλογα στοιχεῖα, ἀπὸ ὅ,τι περιμέναμε ἢ θὰ ἐπιθυμούσαμε.

Ἡ ἔλλειψη σαφῶν γνώσεων μὲ παρακίνησε νὰ ἀφιερώσω τὸ πρῶτο κεφάλαιο στὴν ἐξέταση τῆς θέσεως ποὺ κατέχουν ἡ Ὁλιγαρχία καὶ ἡ Ἀριστοκρατία στὴν Ἑλληνικὴ κατάταξη τῶν πολιτευμάτων. Διὰ τῆς μελέτης τῶν ὁρισμῶν, ποὺ εἶναι, ὅπως καὶ ἡ πολιτικὴ ὁρολογία τῶν Ἑλλήνων, πολὺ συχνὰ ἀσαφὴς καὶ ἀβέβαιη, εἴμαστε σὲ θέση νὰ φθάσουμε στὴν ἐντύπωση ποὺ εἶχαν στὸ μυαλὸ τους οἱ Ἕλληνες ἀπὸ τὶς διαφορετικὲς κυβερνήσεις, καὶ ἔτσι νὰ συλλάβουμε μία ἀντανάκλαση τοῦ πραγματικοῦ τους χαρακτῆρος. Στὸ δεύτερο καὶ τρίτο κεφάλαιο ἔχω πραγματευθεῖ ἐν συντομίᾳ τὰ αἴτια τῆς πολιτειακῆς ἀλλαγῆς καὶ παρακολούθησα τὴν ἀνάπτυξη τῶν πολιτευμάτων, προκειμένου νὰ δείξω τὴν θέση ποὺ κατεῖχε ἡ ὁλιγαρχία σὲ αὐτὴν τὴν διαδικασία. Δύο Παραρτήματα ἀσχολοῦνται μὲ κάποια προβλήματα τῆς προώρου Ἀθηναϊκῆς ἱστορίας. Στὸ τέταρτο κεφάλαιο πραγματεύονται τὰ διάφορα εἴδη τῆς Ὁλιγαρχίας καὶ τὸ τελευταῖο κεφάλαιο εἶναι ἀφιερωμένο στὴν ὀργάνωση τῆς ὁλιγαρχικῆς διακυβερνήσεως. Ἀκολουθεῖται ἀπὸ ἕνα Παράρτημα σχετικὰ μὲ τὴν ἐπανάσταση τῶν Τετρακοσίων στὴν πόλη τῶν Ἀθηνῶν.»

ΠΙΝΑΞ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

CHAPTER I.
The Classification of Constitutions : the Claims and Character of Oligarchy.

1. The Popular Classification of Constitutions
2. Classification of Constitutions by the Philosophers
3. Oligarchy in a general sense
4. Oligarchy in a special sense
5. Polity
6. Aristocracy
7. Aristocracy, Oligarchy and Polity
8. The basis of Oligarchy and Democracy
9. The character of Democracy
10. The character of Oligarchy
11. Material claims of the Oligarch
12. Moral claims of the Oligarch

CHAPTER II.
The Causes of Constitutional Change.

13. The Variety of Greek Constitutions
14. The Causes determining the form of a Constitution
15. Changes of Constitutions effected from within
16. Changes of Constitutions effected from without
17. Constitutions in the Colonies
18. The influence of Athens and Sparta
19. The admiration for the Spartan Constitution
20. Lawgivers

CHAPTER III.
The Historical Development of Constitutions.

21. The origin of Constitutions
22. The Heroic Monarchy
23. Transition from Monarchy to Aristocracy
24. Changes of Government incident on the Establishment of Aristocracy
25. Transition from Aristocracy to Oligarchy
26. Development of Constitutions in the fifth century
27. Development of Constitutions in the fourth century

Appendix A. The formation of the united Athenian state
Appendix B. The Athenian γένη and their importance in the early Constitution

CHAPTER IV.
Varieties of Oligarchy.

28. Principles of Classification
29. Aristotle’s Division of Oligarchies
30. Aristocracy of Birth and Land
31. Aristocracy of ‘ Original Settlers ‘
32. Aristocracy based on Conquest
33. Aristocracy of the Kingly Family
34. Aristocracy of Heads of Families
35. ‘ Dynastic ‘ Government
36. Oligarchy of Wealth
37. Oligarchy of The Knights’ and of ‘The Hoplites’
38. Aristocracies and Oligarchies of Fixed Number

CHAPTER V.
Organisation of Oligarchic Government.

39. General Principles of Oligarchic Government
40. Powers of Magistrates, etc., in Oligarchies
41. Appointment and Qualification of Magistrates
42. Tenure and Responsibility of Magistrates
43. Single Magistrates and Boards of Magistrates
44. Constitution of the Council
45. Powers of the Council
46. Subdivisions of the Council
47. The Assembly
48. Judicial Affairs
49. Tribal divisions
50. Class divisions in Aristocracies and Oligarchies
51. Summary

Appendix C. The oligarchic revolution in Athens : the provisional and the projected constitution.

Φρούριον