Εἰς Διόνυσον.

Ὅμηρος.

Εἰς Διόνυσον

 

Διὰ τὸν Διόνυσο, τὸν υἱὸ τῆς ξακουστῆς Σεμέλης,

ὕμνο θὰ εἰπῶ, πὼς φάνηκε εἰς τοῦ πόντου πλάι τὴν ἄμμο

εἰς μίαν προεξοχὴν ὅμοιος μὲ ἕναν νεαρὸν ἄνδρα.

Ἀνέμιζαν τὰ ὄμορφα ὁλόμαυρα μαλλιὰ του.

εἰς τοὺς γερούς ὥμους του εἶχε ἔνδυμα πορφυρένιο.

Γοργὰ πρόβαλαν πειραταὶ ἀπὸ ἕνα στέριο πλοῖο

Τυρρηνοὶ εἰς τὸν οἴνοπα πόντο ἐπάνω.

κακὴ μοῖρα τους ἔφερε. μόλις αὐτοὶ τὸν εἶδαν,

τὰ βλέματὰ τους ἀντάλλαξαν, πήδησαν ἀπὸ τὸ πλοῖο,

τὸν ἔπιασαν, τὸν ἔβαλαν εἰς αὐτὸ χαρὰ γεμάτοι.

Βασιλιάδων διότρεφτων υἱὸς ἔλεγαν πὼς εἶναι

κι᾿ ἤθελαν χειροπόδορα αὐτὸν νὰ σφιχτοδέσουν.

Δὲν θὰ τὸν κρατοῦσαν τὰ δεσμά. ἀλλὰ ἀπὸ χέρια, πόδια

ξελύνονταν οἱ λυγαριές καὶ γελαστὸς καθόταν

μὲ ὁλόμαυρα τὰ μάτια του. τὸ ἔνιωσε ὁ τιμονιέρης,

μίλησε εἰς τοὺς συντρόφους του καὶ αὐτὰ τὰ λόγια εἶπε :

«Κακόμοιροι, τὶ πιάσατε καὶ δένετε μεγάλο

θεὸ; Τὸ καλοσκάρωτο πλοῖο δὲν θὰ μπορέσῃ

νὰ τὸν μεταφέρῃ. Εἶναι Ζεύς ἤ Ποσειδῶνας

ἤ ἀργυρότοξος Φοῖβος. Μὲ τοὺς θνητοὺς δὲν μοιάζει,

μὰ μὲ θεοὺς ποὺ Ὄλυμπο ἔχουν ὡς κατοικία.

Ἐμπρὸς ἀς τὸν ἀφήσουμε πιὰ εἰς τὴν στεριὰ τὴν μαύρη.

τὰ χέρια μὴν ἀπλώνετε, μήπως αὐτὸς θυμώσῃ,

δυνατούς ἀνέμους σηκώσῃ, μεγάλη καταιγίδα».

Εἶπε. μὲ μῖσος μίλησε ὁ ἀρχηγὸς τοῦ πλοίου :

«Βλέπει τὸν ἄνεμο, τράβα τοῦ πλοίου τὸ κατάρτι,

πᾶρε ὅλα τὰ ξάρτια. θὰ τὸν νοιαστοῦν οἱ ναῦτες.

Θὰ πάῃ, λέω, εἰς τὴν Αἴγυπτο ἤ εἰς τοὺς Ὑπερβορείους,

εἰς τὴν Κῦπρο ἤ πιὸ μακριά. Θὰ μᾶς μιλήσει πάντως

διὰ φίλους, διὰ τὰ ἀγαθὰ του, διὰ ἀδέρφια. θεὸς κάποιος

εἰς τὰ χέρια μας τὸν ἔριξε σκόπιμα δίχως ἄλλο».

Εἶπε. τοῦ πλοίου τὰ πανιὰ τράβηξε, τὸ κατάρτι.

Ἄνεμος τότε φύσηξε εἰς τοῦ καταρτιοῦ τὸ κέντρο.

καὶ ἄπλωσαν τὰ ξάρτια. γοργὰ εἶδαν τὸ θαῦμα.

Γλυκόπιοτο εὐωδιαστὸ κρασὶ καὶ κελάρυζε εἰς τὸ πλοῖο

τὸ μαῦρο τὸ γοργό, ὀσμὴ ἀμέσως ἀπλωνόταν

ἀθάνατη. βλέποντας τὰ θαύμασαν ὅλοι οἱ ναῦτες.

Εἰς τὴν κορυφὴν τοῦ καταρτιοῦ ξεπετάχθηκε κλῆμα

καὶ ἀπὸ παντοῦ κρέμονταν πολλὰ τσαμπιὰ σταφύλια.

τυλίγοταν μαῦρος κισσὸς γύρω ἀπὸ τὸ κατάρτι

ἄνθη γεμᾶτος. πρόβαλε καρπὸς χαριτωμένος.

στεφάνια εἶχαν οἰ σκαρμοί. αὐτοὶ ὅταν τὸ εἶδαν,

εἰς τὸν τιμονιέρη ἔλεγαν τὸ πλοῖο τους ν᾿ ἀράξῃ.

εἰς τὴν ἄκρη τοῦ πλοίου αὐτὸς τότε ἔγινε λέοντας

φοβερὸς. δυνατά βρυχῶταν. εἰς τὴν μέση

μία πυκνόμαλλη ἀρκούδα ἔκανε σημάδια δείχνοντας τους.

μὲ ὁρμὴ στήθηκε ἡ ἀρκούδα. εἰς τὴν ἄκρη ὁ λέων

λοξοκοιτοῦσε φοβερά. ὅλοι πῆγαν εἰς τὴν πρύμνη

γύρω εἰς τὸν τιμονιέρη τους τὸ μυαλομένο τότε

καὶ τρομαγμένοι στάθηκαν. ὁρμώντας ὁ λέοντας

τὸν ἀρχηγὸ τους ἔπιασε. πάσχισαν νὰ γλιτώσουν

οἱ ναῦτες ἀπὸ τὸν θάνατο. πήδησαν, μὸλις εἶδαν,

καὶ δελφίνια ἔγιναν πλέον. Τὸν πλοίαρχο κρατῶντας

ἀπὸ λύπη τὸν ἔκανε εὐτυχισμένο καὶ εἶπε :

“Κουράγιο ἔχε, ἄξιε, ἀρεστὲ τῆς ψυχῆς μου.

ὁ βαρύβροντος Διόνυσος, τῆς Καδμείας Σεμέλης

καὶ τοῦ Διὸς ὅπου ἔσμιγε μ᾿ ἐκείνη τέκνο εἶμαι”.

Τῆς ὡραιόματης Σεμέλης τέκνο, ἐσένα ξεχνώντας

δὲν θὰ στολίσω ποτὲ πλέον ἕνα γλυκὸ τραγούδι.

 

Ἀρχαῖο κείμενο

Ἀμφὶ Διώνυσον, Σεμέλης ἐρικυδέος υἱόν,
μνήσομαι, ὡς ἐφάνη παρὰ θῖν’ ἁλὸς ἀτρυγέτοιο
ἀκτῇ ἔπι προβλῆτι νεηνίῃ ἀνδρὶ ἐοικώς,
πρωθήβῃ: καλαὶ δὲ περισσείοντο ἔθειραι,
κυάνεαι, φᾶρος δὲ περὶ στιβαροῖς ἔχεν ὤμοις
πορφύρεον: τάχα δ’ ἄνδρες ἐυσσέλμου ἀπὸ νηὸς
ληισταὶ προγένοντο θοῶς ἐπὶ οἴνοπα πόντον,
Τυρσηνοί: τοὺς δ’ ἦγε κακὸς μόρος: οἳ δὲ ἰδόντες
νεῦσαν ἐς ἀλλήλους, τάχα δ’ ἔκθορον. αἶψα δ’ ἑλόντες
εἷσαν ἐπὶ σφετέρης νηὸς κεχαρημένοι ἦτορ.
υἱὸν γάρ μιν ἔφαντο διοτρεφέων βασιλήων
εἶναι καὶ δεσμοῖς ἔθελον δεῖν ἀργαλέοισι.
τὸν δ’ οὐκ ἴσχανε δεσμά, λύγοι δ’ ἀπὸ τηλόσε πῖπτον
χειρῶν ἠδὲ ποδῶν: ὃ δὲ μειδιάων ἐκάθητο
ὄμμασι κυανέοισι: κυβερνήτης δὲ νοήσας
αὐτίκα οἷς ἑτάροισιν ἐκέκλετο φώνησέν τε:

δαιμόνιοι, τίνα τόνδε θεὸν δεσμεύεθ’ ἑλόντες,
καρτερόν; οὐδὲ φέρειν δύναταί μιν νηῦς εὐεργής.
ἢ γὰρ Ζεὺς ὅδε γ’ ἐστὶν ἢ ἀργυρότοξος Ἀπόλλων
ἠὲ Ποσειδάων: ἐπεὶ οὐ θνητοῖσι βροτοῖσιν
εἴκελος, ἀλλὰ θεοῖς, οἳ Ὀλύμπια δώματ’ ἔχουσιν.
ἀλλ’ ἄγετ’, αὐτὸν ἀφῶμεν ἐπ’ ἠπείροιο μελαίνης
αὐτίκα: μηδ’ ἐπὶ χεῖρας ἰάλλετε, μή τι χολωθεὶς
ὄρσῃ ἔπ’ ἀργαλέους τ’ ἀνέμους καὶ λαίλαπα πολλήν.
Ὣς φάτο: τὸν δ’ ἀρχὸς στυγερῷ ἠνίπαπε μύθῳ:
δαιμόνι’, οὖρον ὅρα, ἅμα δ’ ἱστίον ἕλκεο νηὸς
σύμπανθ’ ὅπλα λαβών: ὅδε δ’ αὖτ’ ἄνδρεσσι μελήσει.
ἔλπομαι, ἢ Αἴγυπτον ἀφίξεται ἢ ὅ γε Κύπρον
ἢ ἐς Ὑπερβορέους ἢ ἑκαστέρω: ἐς δὲ τελευτὴν
ἔκ ποτ’ ἐρεῖ αὐτοῦ τε φίλους καὶ κτήματα πάντα
οὕς τε κασιγνήτους, ἐπεὶ ἡμῖν ἔμβαλε δαίμων.

ὣς εἰπὼν ἱστόν τε καὶ ἱστίον ἕλκετο νηός.
ἔμπνευσεν δ’ ἄνεμος μέσον ἱστίον: ἀμφὶ δ’ ἄρ’ ὅπλα
καττάνυσαν: τάχα δέ σφιν ἐφαίνετο θαυματὰ ἔργα.
οἶνος μὲν πρώτιστα θοὴν ἀνὰ νῆα μέλαιναν
ἡδύποτος κελάρυζ’ εὐώδης, ὤρνυτο δ’ ὀδμὴ
ἀμβροσίη: ναύτας δὲ τάφος λάβε πάντας ἰδόντας.
αὐτίκα δ’ ἀκρότατον παρὰ ἱστίον ἐξετανύσθη
ἄμπελος ἔνθα καὶ ἔνθα, κατεκρημνῶντο δὲ πολλοὶ
βότρυες: ἀμφ’ ἱστὸν δὲ μέλας εἱλίσσετο κισσός,
ἄνθεσι τηλεθάων, χαρίεις δ’ ἐπὶ καρπὸς ὀρώρει:
πάντες δὲ σκαλμοὶ στεφάνους ἔχον: οἳ δὲ ἰδόντες,
νῆ’ ἤδη τότ’ ἔπειτα κυβερνήτην ἐκέλευον
γῇ πελάαν: ὃ δ’ ἄρα σφι λέων γένετ’ ἔνδοθι νηὸς
δεινὸς ἐπ’ ἀκροτάτης, μέγα δ’ ἔβραχεν, ἐν δ’ ἄρα μέσσῃ
ἄρκτον ἐποίησεν λασιαύχενα, σήματα φαίνων:
ἂν δ’ ἔστη μεμαυῖα: λέων δ’ ἐπὶ σέλματος ἄκρου
δεινὸν ὑπόδρα ἰδών: οἳ δ’ ἐς πρύμνην ἐφόβηθεν,
ἀμφὶ κυβερνήτην δὲ σαόφρονα θυμὸν ἔχοντα
ἔσταν ἄρ’ ἐκπληγέντες: ὃ δ’ ἐξαπίνης ἐπορούσας
ἀρχὸν ἕλ’, οἳ δὲ θύραζε κακὸν μόρον ἐξαλύοντες
πάντες ὁμῶς πήδησαν, ἐπεὶ ἴδον, εἰς ἅλα δῖαν,
δελφῖνες δ’ ἐγένοντο: κυβερνήτην δ’ ἐλεήσας
ἔσχεθε καί μιν ἔθηκε πανόλβιον εἶπέ τε μῦθον:

θάρσει, δῖε κάτωρ, τῷ ἐμῷ κεχαρισμένε θυμῷ:
εἰμὶ δ’ ἐγὼ Διόνυσος ἐρίβρομος, ὃν τέκε μήτηρ
Καδμηὶς Σεμέλη Διὸς ἐν φιλότητι μιγεῖσα.

χαῖρε, τέκος Σεμέλης εὐώπιδος: οὐδέ πη ἔστι
σεῖό γε ληθόμενον γλυκερὴν κοσμῆσαι ἀοιδήν.

 Τᾶσος Γκολέμης

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply