Πικροὶ σπόροι

Η αφίσα των «Πικρών Σπόρων».

Ένα ντοκιμαντέρ που αληθινά μας συγκλόνισε στην πρεμιέρα του στο 14ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης υπήρξε το «Πικροί Σπόροι» του Μίτσα Εξ Πέλεντ. Πρόκειται για το τελευταίο μέρος της «Τριλογίας της Παγκοσμιοποιήσεως», που συμπεριλαμβάνει τα «Store Wars» για την Wal Mart και το «China Blue» για τα εργοστάσια-κάτεργα στις χώρες του Τρίτου Κόσμου (sweatshops).
H καινούργια ταινία μιλάει για το πρόβλημα των μεταλλαγμένων της «Μονσάντο», μέσα από την τραγωδία της «επιδημίας αυτοκτονίας» των Ινδών αγροτών.

Ο σκηνοθέτης μας ταξιδεύει στην αγροτική περιοχή της Μαχαράστρα της Ινδίας, όπου τα τελευταία 16 χρόνια 250.000 αγρότες έχουν αυτοκτονήσει. Ανάμεσα τους και ο πατέρας της Μαντζούσα Αμπερβάρ, μιας νεαρής φοιτήτριας δημοσιογραφίας, η οποία αναζητά την αιτία για την οποίο αυτοκτονούν οι αγρότες, ελπίζοντας έτσι να σταματήσει αυτήν την επιδημία.
Παράλληλα ο θείος της, Ραμ Κρίσνα Κοπουλάντ σκέφτεται και αυτός να αυτοκτονήσει.

Ένας παλιός αγρότης μιλά για την σοφία της παραδοσιακής γεωργίας στην Ινδία.

Η Αμπερβάρ ψάχνει να βρει την λύση ανάμεσα στους συγγενείς της, όχι μόνο για τον προσωπικό τόνο της ιστορίας, αλλά και γιατί είναι οι μόνοι που μπορούν να αποδεχθούν μια γυναίκα δημοσιογράφο σε μια παραδοσιακή κοινότητα. Ο Πελέντ θεωρεί την Μονσάντο (κατασκευαστές του DDT και του Agent Orange) υπεύθυνους για τις αυτοκτονίες, αλλά το κάνει χρησιμοποιώντας την Αμπερβάρ και την οικογένεια της ως αληθινούς πρωταγωνιστές ταινίας μυθοπλασίας με ένα σενάριο, ικανό να μας συγκλονίσει.

Οι «Πικροί Σπόροι» δείχνουν την χρεωκοπία των Ινδών αγροτών λόγω χρήσης σπόρων της Μονσάντο.

Έτσι αρχικά βλέπουμε πώς η Μονσάντο με ψευδή διαφήμιση υπόσχεται μεγάλες σοδιές στους Ινδούς αγρότες. Όμως ναι μεν οι σπόροι της Μονσάντο είναι φτιαγμένοι για μεγάλες σοδιές, αλλά στην ουσία είναι στείροι και χρειάζονται να ανανεώνονται κάθε χρόνο, ενώ χρειάζονται ακριβό χημικό λίπασμα. Επίσης κάποιοι ανθίστανται σε συγκεκριμένα έντομα, ενώ είναι ανίκανοι να αντισταθούν σε κάποια άλλα. Τέλος χρειάζονται μεγάλες ποσότητες νερού, την στιγμή που οι αγρότες, σαν τον Ραμ Κρίσνα, εξαρτώνται από την βροχή για να ποτίσουν τα κτήματα τους.

Εδώ να πούμε ότι οι διαμαρτυρίες των Αμερικανών στον Οργανισμό Διεθνούς Εμπορίου για να ανοίξει η Ινδία τις πύλες της στις ξένες εταιρείες σπόρων, οδήγησε σύντομα σε ένα μονοπώλιο, που κατέληξε στην εξαφάνιση των παραδοσιακών σπόρων από την αγορά. Κάτι που δικαιώνει τους υποστηρικτές του διανεμισμού (βλ. τεύχος 31 του περιοδικού Patria), που μιλούν για μονοπωλιακή φύση του καπιταλισμού. Μιας θεωρίας που υποστηρίζει την αγροτική τάξη και υπήρξε ο πρόδρομος του οικολογικού κινήματος.

Η Μονσάντο εξαφάνισε τους παραδοσιακούς σπόρους από την αγορά της Ινδίας.

Όπως λέει και ένας σοφός συγγενής της Αμπερβάρ, για χιλιάδες χρόνια οι Ινδοί ζούσαν μια μετρημένη, λιτή ζωή, χρησιμοποιώντας κοπριά και αποταμιεύοντας τους σπόρους για την επόμενη χρονιά. Έτσι δεν χρειαζόταν να αγοράζουν τίποτα. Τώρα αναγκάζονται να αγοράζουν τους μεταλλαγμένους σπόρους και από την στιγμή που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των νέων καιρών, στρέφονται στους τοκογλύφους, υποθηκεύοντας σπίτια και κτήματα, βαδίζοντας σταθερά προς την αυτοκτονία. Μια λύση που γίνεται πιο επιτακτική, όταν οι γονείς πρέπει να δόσουν πλούσια προίκα στους υποψηφίους γαμπρούς των θυγατέρων τους.

Η διάσημη οικολόγος Βαντάνα Σίβα εμφανίζεται στους «Πικρούς Σπόρους».

Ο Πελέντ δείχνει και τις δυο πλευρές του προβλήματος, αλλά και φοβερές σκηνές με αυτοκτονίες αγροτών.
Όταν η έρευνα της νεαρής δημοσιογράφου φτάνει στα όρια της, ο σκηνοθέτης την συμπληρώνει με συνεντεύξεις διασήμων προσωπικοτήτων, όπως η οικολόγος ακτιβίστρια Βασάντα Σίβα. Το αποτέλεσμα είναι μια ταινία που ρίχνει γροθιά στο στομάχι. Το κυρίως θετικό είναι ότι φτιάχνει ένα καμβά όπου το οικονομικό, κοινωνικό και αγροτικό πρόβλημα συνυπάρχουν, ενώ οι διάφορες ιστορίες και υποπλοκές κάνουν την ιστορία πιο συγκινητική και το θέμα πιο οικουμενικό.

Ο Μίτσα Εξ Πελέντ με το βραβείο του στο Φεστιβάλ του Άμστερνταμ.

Από την στιγμή που όλοι οι μεγάλοι οικολόγοι ανήκαν στους οπαδούς της εθνικής ιδέας, πιστεύουμε ότι τέτοια ντοκιμαντέρ θα έπρεπε να είναι των αμέσων ενδιαφερόντων μας. Εξάλλου η Ελλάδα είναι αγροτική χώρα και σε περιόδους κρίσρως, τέτοιες τακτικές περνούν πιο εύκολα. Ειδικά όταν η «πράσινη ανάπτυξη» του ΠΑΣΟΚ σημαίνει ουσιαστικά υποταγή στα μεταλλαγμένα!

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply