Ἡ γλῶσσα μας καὶ ἡ προφορά της.

Ἐμεῖς οἱ Ἓλληνες ἒχουμε τὴν καλὴ τύχη νὰ κατανοοῦμε εἰς βάθος τήν ἑλληνική γλῶσσα, ἀφοῦ ἀπὸ νήπια μεγαλώνουμε στοὺς ἢχους καὶ τὴν μουσική της, προνόμιο ποὺ δὲν ἒχουν οἱ ξένοι, ὃσο καλὰ καὶ νὰ μάθουν νὰ τὴν ὁμιλοῦν.

Ἂς προφέρουμε τὴν λέξι «στήλη καὶ  ἐν συνεχείᾳ τήν λέξι «κύβος»..
Τό «η» ἐκφέρεται κατὰ τὸν ἲδιον τρόπο ἠχητικά μέ τό «υ»;;;;; κι ἂς ὀξύνονται και οἱ δύο λέξεις στήν παραλήγουσα…;;
Ὂχι βέβαια!

Ἂς προφέρουμε τὴν λέξι «υἱός» καὶ μετὰ τὴν λέξι «ἰός».
Προφέρονται τό ἲδιο;

Μεγάλη ἡ διαφορὰ ἂν τὶς προφέρουμε σωστά!

Τὰ διάφορα: η, υ, ι, ει, υι, οι λοιπόν, ἒχουν διαφορὲς τεταρτομορίου στὴν ἐκφορά τους, ποὺ μόνον ἓνα καλὰ γυμνασμένο καὶ εὐαισθητοποιημένο αὐτὶ ἀκούει…
Καὶ ὃπως ξέρουμε, οἱ πρόγονοί μας ἦσαν λεπτολόγοι καὶ ἡ γλῶσσα μας μουσικὴ (ἀφοῦ τὰ 27 γράμματα ἦσαν καὶ μουσικὰ σημεῖα στίξεως, περὶ τὰ 1200 σὲ διαφόρους συνδυασμοὺς μεταξύ των).

Παραθέτω ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ ἒργο τοῦ Διονυσίου τοῦ Θρακός, τοῦ γραμματικοῦ (2ος π.Χ. αἰ.) ποὺ μᾶς λέει ὃτι οἱ δίφθογγοι εἶναι μακραὶ καὶ ἐκφέρονται ὡς μία συλλαβή.
Πληροφορίες περὶ συνθέσεως λέξεων καὶ ἐκφορᾶς τοῦ λόγου ἐπίσης ἀντλοῦμε ἀπὸ τὸν Διονύσιο τὸν Ἀλικαρνασσέα.
Τὰ διαλυτικὰ χρησιμοποιοῦνται γιὰ νὰ χωρίσουν ἓνα φωνῆεν σὲ μία συλλαβὴ (λα-ϊ-κός) ἢ ἀλλιῶς, δύο φωνήεντα σὲ δύο συλλαβές: μυΐ-γα καί δυ-ϊ-κός….
Ἀλλιῶς προφέρουμε τὴν «μυΐγα» καὶ ἀλλιῶς τὸν «δυϊκό» ἀριθμό.

Ὃσο γιὰ τὸ δακτυλικὸ ἑξάμετρο, παραθέτω μία συνοπτικὴ ἀναφορὰ τῶν στοιχειωδῶν.

Ὃποιος ἐπιθυμεῖ μπορεῖ νὰ μελετήσῃ τὰ ἀρχαῖα κείμενα ποὺ πραγματεύονται τὰ περὶ συνθέσεως ὀνομάτων καὶ τὴν ἐκφορά τους, καὶ ὂχι μόνον. (Διονύσιος ὁ Ἀλικαρνασσεύς 60 π.Χ).

Χρύσα Λίνδου

Dionysius Thrax Gramm.
Ars grammatica ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ο ΘΡΑΞ ΠΕΡΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ.
Ars grammatica 1.1.5~1.1.100.3

μέρος 1.1.14.9 {ΠΕΡΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ} Γράμματά ἐστιν εἰκοσιτέσσαρα ἀπὸ τοῦ ᾱ μέχρι τοῦ ῶ. γράμματα δὲ λέγεται διὰ τὸ γραμμαῖς καὶ ξυσμαῖς τυποῦσθαι• γράψαι γὰρ τὸ ξῦσαι παρὰ τοῖς παλαιοῖς, ὡς καὶ παρ’ Ὁμήρῳ “<Νῦν δέ μ’ ἐπιγράψας ταρσὸν ποδὸς εὔχεαι αὔτως>” <Λ 388>. Τὰ δὲ αὐτὰ καὶ στοιχεῖα καλεῖται διὰ τὸ ἔχειν στοῖχόν τινα καὶ τάξιν. – Τούτων φωνήεντα μέν ἐστιν ἑπτά• ᾱ -ε -η ῑ -ο ῡ -ω. φωνήεντα δὲ λέγεται, ὅτι φωνὴν ἀφ ἑαυτῶν ἀποτελεῖ. 1.1.10 Τῶν δὲ φωνηέντων μακρὰ μέν ἐστι δύο, -η καὶ -ω, βραχέα δύο, -ε καὶ -ο, δίχρονα τρία, ᾱ ῑ ῡ. δίχρονα δὲ λέγεται, ἐπὶ ἐκτείνεται καὶ συστέλλεται. Πρατακτικὰ φωνήεντα πέντε• ᾱ -ε -η -ο –ω. προτακτικὰ δὲ λέγεται, ὅτι προτασσόμενα τοῦ ῑ καὶ ῡ συλλαβὴν ἀποτελεῖ, οἷον < ᾱῑ ᾱῡ>. ὑποτακτικὰ δύο• ῑ καὶ ῡ. καὶ τὸ ῡ δὲ ἐνίοτε προτακτικόν ἐστι τοῦ ῑ, ὡς ἐν τῷ <μυῖα> καὶ <ἅρπυια>. Δίφθογγοι δέ εἰσιν ἕξ• < ᾱῑ ᾱῡ -εῑ -εῡ -οῑ -οῡ>.

{ΠΕΡΙ ΣΥΛΛΑΒΗΣ} Συλλαβή ἐστι κυρίως σύληψις συμφώνων μετὰ φωνήεντος ἢ φω- 1.1.17 νηέντων, οἷον <-κᾶ-ρ βοῦς>· καταχρηστικῶς δὲ καὶ ἡ ἐξ ἑνὸς φωνήεντος, οἷον ᾶ ῆ. {ΠΕΡΙ ΜΑΚΡΑΣ ΣΥΛΛΑΒΗΣ} Μακρὰ συλλαβὴ γίνεται κατὰ τρόπους ὀκτώ, φύσει μὲν τρεῖς, θέσει δὲ πέντε. καὶ φύσει μὲν <1> ἤτοι ὅτ᾿ ἂν διὰ τῶν μακρῶν στοιχείων ἐκ- 1.1.18 φέρηται, οἷον <ἥρως>· <2> ἢ ὅτ᾿ ἂν ἔχῃ ἕν τι τῶν διχρόνων κατ᾿ ἕκτασιν παραλαμβανόμενον, οἷον <Ἄρης>· <3> ἢ ὅτ᾿ ἂν ἔχῃ μίαν τῶν διφθόγγων, οἷον <Αἴας>. θέσει δὲ <1> ἤτοι ὅτ᾿ ἂν εἰς δύο σύμφωνα λήγῃ, οἷον <ἅλς>· <2> ἢ ὅτ ἂν βραχεῖ ἢ βραχυνομένῳ φωνήεντι ἐπιφέρηται δύο σύμφωνα.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΑΚΤΥΛΙΚΟ ΕΞΑΜΕΤΡΟ;

εἰκών

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply