Ὁ ἐν τῇ λέξει λανθάνων ὁμηρικὸς λόγος. (Δάφνη)

Δάφνη. Νύμφη τῶν δασῶν, τὸ ἱερὸν δένδρον τοῦ θεοῦ Φοίβου Ἀπόλλωνος.

Δάφνη                         Σελὶς Ο. Λ. Πανταζίδου                        §
Δ δένδρεον                      153  
ά Ἀπόλλωνος                    86      
φ Φοίβου                        672              
ν Νύμφη / νεῆνις      447 / 437                                      α – β / α – β
η ἠθείη                           283

«Τὸ δένδρον τοῦ θεοῦ Φοίβου Ἀπόλλωνος ἡ ἀγαπημένη παρθενικὴ Νύμφη.»

Ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴν μυθολογίαν γνωρίζομεν ὅτι ἡ Δάφνη ἦτο Νύμφη τῶν δασῶν. Ὁ θεὸς Φοῖβος Ἀπόλλων γοητευθεὶς ἀπὸ τὸ κάλος της τὴν κατεδίωξεν ἐρωτευμένος προσπαθὼν νὰ τὴν ἀγκαλιάση. Κατεδιωκομένη ἡ Νύμφη Δάφνη διὰ νὰ σωθῇ, καθὼς ἦτο ἐξηντλημένη, παρεκάλεσε τὴν μητέρα της τὴν Γαῖα νὰ τὴν βοηθήση καὶ ἐκείνη λοιπὸν τὴν μεταμόρφωσεν εἰς δέντρον ἀκριβῶς κατὰ τὴν στιγμήν ποὺ ὁ Φοῖβος Ἀπόλλων προσεπάθησε νὰ τὴν ἀγκαλιάση. Ὁ θεὸς Ἀπόλλων ἵνα παρηγορηθῇ, ἔκοψε ἕνα κλάδον ἀπὸ τὸ δένδρον καὶ ἐστεφάνωσε τὴν κεφαλήν του. Ἔκτοτε ἡ νύμφη Δάφνη ἐγένετο τὸ ἱερὸν δένδρον τοῦ θεοῦ, ὁ δὲ θεὸς Φοῖβος Ἀπόλλων ὠνομάσθη Δαφνηφόρος.

Πρωΐα. Ἐπίτομον ἐγκυκλοπαιδικὸν λεξικόν. Νύμφαι, σελὶς 1.667
«Θεότητες τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων προστάτιδες τῶν πηγῶν, τῶν σπηλαίων, τῶν δασῶν καὶ τῶν λειμώνων. Ἐνομίζοντο ὡς ὡραῖαι καὶ χαρίεσσαι νεαραὶ κόραι ὥριμοι πρὸς γάμον, προσωποποιοῦσαι τὰς γονιμοποιοὺς δυνάμεις τῆς φύσεως. Ὑποδιεκρίνοντο εἰς Ναϊάδας ἢ Κρηναίας (τῶν πηγῶν), Ὀρειάδας ἢ Ὀρεστιάδας (ὀρέων), Δρυάδας ἢ Ἀμαδρυάδας (τῶν δένδρων καὶ δασῶν).
Αἱ Νύμφαι κατώκουν κυρίως ἐντὸς σπηλαίων (Νυμφαίων), διήρχοντο δὲ τὸ πλεῖστον τοῦ βίου των ἄδουσαι καὶ χορεύουσαι καὶ εἶχον ὡς συντρόφους τὸν Πᾶνα, τὸν Ἑρμῆν, τὸν Ἀχελῶον καὶ ἰδίᾳ τοὺς Σατύρους, ἐκ μέρους τῶν ὁποίων ὑφίσταντο συχνὰ καὶ ἐρωτικὰς ἐπιθέσεις.
Αἱ Νύμφαι ἀπετέλεσαν κατὰ τὴν ἀρχαιότητα καὶ τοὺς νεωτέρους χρόνους συχνοτάτην πηγὴν ἐμπνεύ¬σεως ἐν τῇ καλλιτεχνίᾳ.»
Πανταζίδης Ἰωάννης. Ὁμηρικὸν λεξικόν. Νύμφαι, σελὶς 447

«Γυναικείαι θεότητες κατωτέρας τάξεως. Αἱ Νύμφαι κατοικοῦσι νήσους, ὄρη, δάση, πηγὰς κ.τ.τ. ΙΛ. Υ 8 – 9· ὅθεν παρ᾿ Ὁμήρῳ εὑρίσκεται Νύμφη νηίς, Νύμφαι ὀρεστιάδες, Νύμφαι ἀγρονόμοι (ἀγροτικαί), αἵτινες συμπαίζουσι μετὰ τῆς Ἀρτέμιδος, ὀδ. ζ 105. Εἶνε θυγατέρες τοῦ Διὸς γεγεννημέναι ἐκ κρηνῶν, ΙΛ. Ζ 420, ἀλσῶν καὶ ποταμῶν, ὀδ. κ 350, ὑπηρετοῦσιν ἄλλας θεάς, ὀδ. ζ 105, ὀδ. κ 348 καὶ τιμῶνται διὰ θυσιῶν ἐν σπηλαίοις, ὀδ. ξ 435.»

Εἰς τὴν Ἑλλάδα ἡ Δάφνη ἦτο γνωστὴ ἀπὸ τοὺς ἀρχαιοτάτους χρόνους καὶ γίγνεται μνεία δι᾿ αὐτὴν εἰς τὴν Ὀδύσσειαν τοῦ Ὁμήρου. Ἦτο τότε ποὺ ἀφίκετο ὁ Ὀδυσσεύς (Ὅμηρος), μὲ μία μόνον νῆα, ἀπὸ τὸν εὔορμον λιμένα τῆς λαχείας νήσου (Σάσων) εἰς τὴν χώραν τῶν Κυκλώπων ὅπου ἡ χερσόνησος Γλῶσσα τῶν Ἀκροκεραυνίων ὀρέων τῆς Ἠπείρου. Ὁ Ὀδυσσεὺς εἶδε πέριξ τοῦ σπηλαίου τοῦ Κύκλωπος Πολυφήμου πολλὰς Δάφνας.

ὀδ. ι 181 – 184
«ἀλλ᾿ ὅτε δὴ τὸν χῶρον ἀφικόμεθ᾿ ἐγγύς ἐόντα,
ἔνθα δ᾿ ἐπ᾿ ἐσχατιῇ σπέος εἴδομεν, ἄγχι θαλάσσης,
ὑψηλὸν, δάφνῃσι κατηρεφὲς· ἔνθα δὲ πολλὰ
μῆλ᾿, ὄϊές τε καὶ αἶγες ἰαύεσκον· …………………… »

( Ἀλλ᾿ ὅταν ἤδη εἰς τὸν χῶρον ἀφικόμεθα ἐγγύς εὑρισκόμενον,
καὶ τότε εἰς τὴν ἐσχατιάν σπήλαιον εἴδομεν, πλησίον τῆς θαλάσσης,
ὑψηλὸν, μέ δάφνας σκεπασμένον· καὶ ἐκεῖ πολλὰ
ποίμνια, πρόβατα ἐπίσης καὶ αἶγες ἐκοιμῶντο· ………………….. )

Ἡ νύμφη Δάφνη ἦτο ἡ κόρη τῆς Γαίας καὶ τοῦ ποταμοῦ Λάδωνος, ἢ, κατ᾿ ἄλλους, κόρη τοῦ ποταμοῦ Πηνειοῦ. Ἡ Δάφνη ἦτο τὸ ἱερὸν δένδρον τοῦ θεοῦ Φοίβου Ἀπόλλωνος. Κατὰ τὴν ἀρχαιότητα ἦτο πολὺ γνωσταὶ αἱ θεραπευτικαὶ της ἰδιότητες. Οἱ Ἕλληνες συνήθιζον νὰ στεφανώνουν μὲ κλαδιὰ Δάφνης τοὺς νικητὰς τῶν ἀθλητικῶν ἀγώνων. Οὕτω καὶ σήμερον ἡ Δάφνη ταυτίζεται μὲ τὴν δόξαν, τὴν νίκην καὶ τὴν ὑπεροχήν! Τὸ ὄνομα Δάφνη εἶνε προομηρικὸν ἑλληνικὸν ἄνευ ἐτύμου διότι εἶνε κῶδιξ. Ἐὰν οἱ Ἕλληνες ἐστερούμεθα, κατὰ τὴν προομηρικὴν ἐποχήν, καὶ γλώσσης καὶ γραμμάτων τότε εἶνε βέβαιον ὅτι τὸ δένδρον Δάφνη θὰ ἔφερεν ὄνομα ἀλλοπρόσαλλον.
Συνεπῶς ἀπ᾿ οὐδένα λαὸν ἐλάβομεν τὰ γράμματα, διότι οἱ λαοὶ ἐκεῖνοι ἦσαν βάρβαροι καὶ ἀγράμματοι!

Ἀριστοτέλης Ντοβόρης

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply