Ἡ Ἐκμάθησις τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν ὡς Εὐοδωτικὸς Παράγων στὴν Ψυχοεκπαιδευτικὴ Ἐξέλιξη τοῦ Παιδιοῦ

Ἡ Ἐκμάθησις τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν ὡς Εὐοδωτικὸς Παράγω στὴν Ψυχοεκπαιδευτικὴ Ἐξέλιξη τοῦ Παιδιοῦ

Ἡ πρώτη ἔρευνα στὴν Ἑλλάδα σχετικὰ μὲ τὴν διδασκαλία τῶν ἀρχαίων ἑλληνικῶν στὴν Πρωτοβάθμια Ἐκπαίδευσι ὀφείλεται σὲ ἰδιωτικὴ πρωτοβουλία. Τὴν διεξήγαγε τὸ Ἀνοικτὸ Ψυχοθεραπευτικὸ Κέντρο[1], ἀπὸ τὸ 1999 ἕως καὶ τὸ 2002, μὲ ἀφορμὴ τὴν αὔξησι τοῦ ἀριθμοῦ τῶν μαθησιακῶν δυσκολιῶν, πολλὲς ἀπὸ τὶς ὁποῖες χαρακτηρίζονταν ἀπὸ τὰ Κέντρα Διάγνωσης, Ἀξιολόγησης καὶ Ὑποστήριξης (Κ.Δ.Α.Υ.) «ὡς δυσλεξίες».

Σχεδιασμὸς τῆς ἐρεύνης:

Ἡ ἔρευνα ἔγινε μὲ 50 παιδιὰ φυσιολογικὰ Α΄, Β΄ καὶ Γ΄ τάξεως τοῦ Δημοτικοῦ. Τὰ παιδιὰ ἦταν συμβατὰ μεταξύ τους ὡς πρὸς ὅλες τὶς μεταβλητὲς (21 χαρακτηριστικὰ), ἐκτὸς μόνον τῆς ἐκμάθησης ἢ μὴ τῶν ἀρχαίων Ἑλληνικῶν, μεταβλητὴ ἡ ὁποία διεχώρησε τὰ παιδιὰ σὲ δύο ὁμάδες (μελέτης καί ἐλέγχου, ἢ «ἀρχαίων» καὶ «μονοτονικῶν»), ἐπειδὴ οἱ «ἀρχαῖοι» διδάσκονταν, γιὰ δύο ὧρες κάθε Σάββατο, ἀρχαῖα ἑλληνικά μὲ τὴν μέθοδο «ΔΙΑΛΕΧΘΩΜΕΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΣ[2]», μὲ πρωτοβουλία τῶν γονέων τους. Ἡ ὁμάδα ἐλέγχου εἶχε ἐπιλέξει ἄλλες ἰσόχρονες ἐξωσχολικὲς δραστηριότητες.

Ὅλα τὰ παιδιά ἐξετάστηκαν στὴν ἀρχὴ καὶ στὸ τέλος τοῦ σχολικοῦ ἔτους μὲ διεθνῶς καθιερωμένες δοκιμασίες, προσαρμοσμένες καὶ σταθμισμένες στὸν ἑλληνικὸ πληθυσμό ἀπὸ τὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν (WISC καὶ «ΑΘΗΝΑ» τὲστ

Ἀποτελέσματα τῆς α΄ φάσεως:

Τὰ ἀποτελέσματα ἔδειξαν ὅτι οἱ «ἀρχαῖοι» ὑπερτεροῦν τῶν «μονοτονικῶν» μὲ στατιστικῶς σημαντικὲς διαφορές ὡς πρὸς τὶς ὀπτικοαντιληπτικὲς καὶ γνωστικὲς ἱκανότητες καὶ λειτουργίες, οἱ ὁποῖες, ὡς γνωστόν, συνεπάγονται καὶ περαιτέρω θετικὴ σχολικὴ ἐπίδοσι. Αὐτὲς δὲ μπορεῖ νὰ ἐπιδράσουν θετικὰ στὴν πρόληψι μαθησιακῶν δυσκολιῶν ἀλλὰ καὶ θεραπευτικὰ ὅταν οἱ δυσκολίες αὐτὲς ἐμφανισθοῦν.

Ἡ ἔρευνα συνεχίστηκε μὲ τὰ ἴδια παιδιά σὲ μεγαλύτερη ἡλικία (ΣΤ΄ Δημοτικοῦ) κατὰ τὴν ὁποία διαφοροποιοῦνται τὰ ψυχοεκπαιδευτικὰ δεδομένα.

Ἀποτελέσματα τῆς β΄φάσεως:

Ἡ τελευταία φάσις τῆς ἐρεύνης, ἔγινε μὲ τὰ ἴδια παιδιὰ ἀλλὰ σὲ μεγαλύτερη ἡλικία (Ε΄, ΣΤ΄ τάξι) μὲ σκοπὸ νὰ διερευνηθοῦν ἱκανότητες καὶ λειτουργίες ποὺ ἀντιστοιχοῦν σ΄ αὐτὴ  τὴν ἡλικία. Διαπιστώθηκε ὅτι οἱ «πολυτονικοὶ» (μαθητές ποὺ διδάχθηκαν ἀρχαῖα ἑλληνικά μὲ τὴν μέθοδο «Διαλεχθῶμεν ἑλληνικῶς») ὑπερτεροῦν καὶ πάλι μὲ ἀνοδικές, στατιστικῶς σημαντικὲς διαφορὲς σὲ ὑποδοκιμασίες ποὺ ἀφοροῦν τὶς ΛΕΚΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ, ὅπως εἶναι τὸ Λεξιλόγιο, ἡ Λεκτικὴ Κατανόησις, ἡ Δημιουργία Ἐννοιῶν, Γενικεύσεων καὶ Κατηγοριῶν, ἱκανότητες δηλαδὴ γιὰ Ἀφαιρετικὴ Σκέψι καὶ Γλωσσικὴ Ἀνάπτυξι.

Ἐπίσης, παρατηρήθηκε ἀνοδική, στατιστικῶς σημαντικὴ διαφορὰ καὶ σὲ μία ὑποδοκιμασία ποὺ ἀφορᾶ ΟΠΤΙΚΟΑΝΤΙΛΗΠΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ, ὅπως Ὀπτικὴ Βραχύχρονη Μνήμη, Ἀκρίβεια Γραφῆς, Ταχύτητα Ἐπεξεργασίας Συμβόλων, Ὀπτικοκινητικὸς Συντονισμὸς καὶ ἐν γένει ἱκανότητα γιὰ μάθησι καὶ καλὴ προσαρμογὴ σὲ σχολικοῦ τύπου ἐργασία.

Ἀντιθέτως, ἡ ὁμάδα ἐλέγχου (οἱ «μονοτονικοὶ») δὲν ἐμφάνισε καμμία στατιστικῶς σημαντικὴ ἀνοδικὴ τάσι σ΄ὅλες τὶς ἱκανότητες καὶ λειτουργίες ποὺ διερευνήθηκαν, μάλιστα παρατηρήθηκαν καθοδικὲς τάσεις σὲ ὁρισμένες Λεκτικὲς καὶ Ὀπτικοαντιληπτικὲς ἱκανότητες.

           Οἱ ἐρευνητὲς ἑρμήνευσαν τὰ ἀποτελέσματα ὡς ἑξῆς: «Εἶναι γνωστὸ ἀπὸ τὴ Γνωστικὴ Ψυχολογία ὅτι οἱ γνωστικὲς ἱκανότητες μποροῦν νὰ ὁλοκληρωθοῦν γρηγορότερα, ὅταν ὑποβοηθοῦνται μόνον ἀπὸ κατάλληλα ἐρεθίσματα (στὴ συγκεκριμένη ἔρευνα φαίνεται ὅτι τέτοια ἐρεθίσματα εἶναι τὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ-πολυτονικό). Ἀντιθέτως, ἄλλα ἐρεθίσματα, ὅπως π.χ. ξένες γλῶσσες, ζωγραφική, μουσικὴ κ.ἄ., δὲν φαίνεται νὰ ἐπιταχύνουν τὴν ἀνάπτυξι τῶν Ὀπτικοαντιληπτικῶν ἱκανοτήτων στὴν ἡλικία 6-9 ἐτῶν καὶ τῶν Λεκτικῶν ἱκανοτήτων στὴν ἡλικία τῶν 11-13 ἐτῶν. Ἔτσι στὴν ἔρευνά μας, ὅπου ὅλα τὰ παιδιὰ καὶ τῶν δύο ὁμάδων εἶχαν ἐρεθίσματα, ὅπως ξένες γλῶσσες, ζωγραφική, κ.λ.π., ἐπιτάχυνσι τῶν ἱκανοτήτων αὐτῶν παρατηρήθηκε μόνον σ΄ αὐτὰ ποὺ διδάσκονταν ἱστορικὴ ὀρθογραφία καὶ τὸ πολυτονικό ὡς ἐξωσχολικὴ δραστηριότητα»[3].
Εἰρήνη Μαυροπούλου
[1]Συμμετεῖχαν 21 κλινικοὶ ψυχολόγοι, οἱ ὁποῖοι χορήγησαν τὶς Δοκιμασίες σὲ τρεῖς φάσεις, ἀφιερώνοντας 15 ὧρες συνολικὰ γιὰ κάθε παιδί, 2 στατιστικολόγοι κι ἕνας ψυχίατρος.

[2] Ἡ παντελής ἀπουσία ἐγχειριδίων γιὰ τὴν διδασκαλία τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν σὲ παιδιὰ Δημοτικοῦ στὴν Ἑλλάδα μὲ ὤθησε νὰ ἀναλάβῳ τὴν συγγραφὴ τῆς μεθόδου διδασκαλίας Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν γιὰ παιδιὰ Δημοτικοῦ «Διαλεχθῶμεν ἑλληνικῶς», ἡ ὁποία ἀποτελεῖ προϊὸν προβληματισμοῦ καὶ πρωτογενοῦς ἐρεύνης στηριζομένης στὶς μεθόδους καὶ στὰ πορίσματα τῆς σύγχρονης γλωσσικῆς ἐπιστήμης καὶ στὴν διδασκαλία τῆς μεθόδου ἐπὶ δεκαπέντε καὶ πλέον ἔτη. Σὲ αὐτὸ δὲ τὸ μακρόχρονο διάστημα εἶχα τὴν εὐκαιρία νὰ παρακολουθήσω τὴν πορεία καὶ ἐξέλιξι τῶν μαθητῶν μου μέχρι τὸ Πανεπιστήμιο.

[3] Οἱ δημοσιευμένες ἔρευνες τῆς ἐπιστημονικῆς ὁμάδας τοῦ Ἰωάννη Τσέγκου παρουσιάζονται στὸ βιβλίο «Ἡ ἐκδίκηση τῶν τόνων» (Τσέγκος, 2005).

 φωτογραφία

 

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply