Ἐν ὄψει τοῦ θερινοῦ ἡλιοστασίου,
στοχασμοὶ γιὰ τὴν μεγίστη τοῦ ἀνθρώπου Ὕβρι…

Οἱ Ἅρπαγες τοῦ Ἡλίου

Τὸ 1914, ὁ Herbert George Wells (1866-1946), ὁ φιλοσοφημένος συγγραφέας τοῦ προφητικοῦ «Πολέμου τῶν ἄστρων» καὶ τῆς «Μηχανῆς ποὺ Ταξειδεύει στὸν Χρόνο», ἐξέδιδε τὸ βιβλίο του «Ὁ κόσμος Ἀπηλευθερωμένος».
Ἀναδιφοῦσε, σὲ αὐτό, τὴν ἱστορία τοῦ ἀνθρώπου στὸν ἀγῶνα του νὰ δαμάσῃ τὶς πηγὲς ἐνεργείας, ἀπὸ τὶς πρῶτες ἀδρὲς προσπάθειες κατασκευῆς ἐργαλείων καὶ δαμασμοῦ τῶν οἰκοσίτων ζῴων, μέχρι τὴν χρῆσι τοῦ ἀτμοῦ καὶ τῆς ἠλεκτρικῆς ἐνεργείας στὴν ἐποχή μας.

Ὁ Πρόλογος καταλήγει μὲ τὴν διάλεξι ἀπὸ ἕναν καθηγητὴ Φυσικῆς στὸ Πανεπιστήμιον τοῦ Ἐδιμβούργου. Ὁ διαπρεπὴς ὁμιλητὴς ἐξηγοῦσε κι ἀνελογίζετο τὶς δυνατότητες τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἐπιταχύνῃ τὴν ῥαδιενεργὸ ἀποσύνθεσι τοῦ οὐρανίου, ἐκλύοντας τὴν τεραστία ἐνέργεια ποὺ αὐτὸ περιέκλειε καί, σιγά-σιγά, πιστὸ στὴν φύσιν του ἔκλυε.
Ἕνας Σκῶτος φοιτητής, ἐρεθισμένος ἀπὸ τὴν διάλεξι, παρακολουθεῖ ἀργότερα τὸν Ἥλιο νὰ δύῃ πίσω ἀπὸ τοὺς μακρυνοὺς λόφους. Καί, τὸν προειδοποιεῖ, μὲ τὴν πίστι στὴν δύναμι τῆς γνώσεως, νὰ κατακτήσῃ τὸ πᾶν στὴν Φύσι, «Ye auld thing, we’ll have ye yet!», «γέρικο πρᾶγμα ἐσύ, θὰ σὲ πάρουμε δικό μας!».

Τὸ πρῶτο ἄρθρον παρακολουθεῖ τὸν νερὸ Holsten, τὸ 1933, νὰ προκαλῇ, γιὰ πρώτην φορά, στὸ ἐργαστήριο τῆς Μαρία Κιουρί, τεχνητὴ ἐκλυσι ῥαδιενεργείας, τὸ πρῶτο βῆμα στὸν ἔλεγχο τοῦ ἀτόμου, ἐνῷ, τὸν ἴδιον χρόνο, ὁ Fermi κατορθώνει τὸ ἴδιο, βομβαρδίζοντας τὸν πυρήνα τοῦ οὐρανίου μὲ χλωρίνη κι ἄλλα στοιχεία ἐνᾦ, ὄχι πολὺ ἀργότερα, τὸ 1945, ῥίπτεται ἡ πρώτη ἀτομικὴ βόμβα.

Λίγα χρόνια μετὰ παράγεται, τὸ 1952, ὁ πρῶτος ἥλιος ἐπὶ γῆς, στὸν «Εἰρηνικὸ» μὲ τὴν ὑδρογονοβόμβα. Στὸ ἐπόμενον κεφάλαιον, ὁ συγγραφεὺς παρακολουθεῖ τὸν Holsten καὶ τὸν Fermi νὰ διαλογίζονται τὶς συνέπειες τῆς ἀνακαλύψεώς των. Καί, ὅπως λέγει ὁ Fermi, φιλοσοφημένα: «Στὰ ἠθικὰ ἐρωτήματα δὲν ὑπάρχουν διόλου ἀπαντήσεις». Πόσο βολικά παραιτημένη ἡ ἀπάντησις…;;;
Δισεκατομμύρια χρόνια ὁ Ἥλιος πού, ἐβάλθη νὰ «ἁρπάξῃ» ὁ ἄνθρωπος, ἐγνώριζε νὰ μὴ ξεφύγῃ ἀπὸ τὸν δρόμο του, διδάσκοντας τὸν Ἡράκλειτο ὅτι «Ἥλιος οὔχ ὑπερβήσεται μέτρα». Ἀλλοιῶς, οἱ Ἐρινύες θὰ τὸν κυνηγήσουν,  «Ἐρινύες μὶν Δίκης ἐπίκουροι», θὰ τιμωρηθῇ ἀπὸ τὴν θεία δίκην.
Παίξαμε ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι, μὲ τὰ μέτρα τοῦ Ἡλίου. Καὶ οἱ Ἐρινύες μᾶς κυνηγοῦν.
Ὁ νόμος των, νόμος ἠθικός, ἀποδεικνύεται καθολικός.
Κι ἀπαράβατος.

Τίτος Χριστοδούλου