Σελίδα ἀπό χειρόγραφο βιβλίο τοῦ Σκυλίτζη, μὲ τίτλο Σύνοψις Ἱστοριῶν, ποὺ παρείχθη στὴν Σικελία τὸν 12ο αἰῶνα καὶ τώρα φυλάσσεται στὴν Ἐθνική Βιβλιοθήκη τῆς Ἰσπανίας στὴ Μαδρίτη. Περιγράφει ἥττα Βυζαντινῶν ἀπό βούλγαρους

Συνέβη σὰν σήμερα στὴν Θράκη!

Σὰν σήμερα τὸ 917.

 Στὶς ἀρχές Σεπτεμβρίου [χωρίς νὰ ὑπάρχῃ ἀκριβής ἀναφορά ἡμερομηνίας], ἔγινε ἡ μάχη στοὺς Κατασῦρτες [περιοχὴ Ἀνατολικῆς σήμερα Θρᾲκης κοντὰ στὴν Κωνσταντινούπολι] ὅπου κατὰ μὲν τὸν Σκυλίτζη νίκησαν οἱ Βυζαντινοὶ, ἐνῶ κατὰ τὸν Συνεχιστὴ [θεωρία ποὺ ἀποδέχεται καὶ ὁ Ῥάνσιμαν] νίκησαν οἱ Βούργαροι.

[Μὲ τὴν ἐπιχειρηματολογία της ἡ καθηγήτρια Μάρθα Γρηγορίου-Ἰωαννίδου στὸ ἄρθρο-μελέτη μὲ τίτλο «Ἡ Βυζαντινοβουλγαρικὴ σύγκρουσι στοὺς Κατασῦρτες» ἀποδεικνύει ὅτι νικητὲς ἦταν οἱ Βυζαντινοὶ].

Ἡ σύρραξις εἶχε ξεκινήσει ὅταν μεγάλη βυζαντινὴ στρατιὰ ποὺ κινητοποιήθηκε ἀπό τὴν αὐτοκράτειρα Ζωὴ, μητέρα καὶ ἐπίτροπο τοῦ ἀνήλικου αὐτοκράτορα Κωνσταντίνου Ζ’, «πρὸς τὸ καταπολεμῆσαι καὶ ἀφανίσαι τὸν Συμεών», δέχθηκε στὶς 20 Αὐγούστου αἰφνιδιαστική ἐπίθεσι ἀπό τοὺς Βουλγάρους, κοντὰ στὴν Ἀγχίαλο.

Θράκη

Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΧΙΑΛΟ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤΑΣΥΡΤΕΣ (ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΤΟΥ 917 μ.Χ.)

Στὶς 20 αὐγούστου τοῦ 917 μ.Χ., ἡ μεγάλη βυζαντινὴ στρατιὰ ποὺ ἡ αὐτοκράτειρα Ζωὴ, μητέρα καὶ ἐπίτροπος τοῦ ἀνήλικου αὐτοκράτορα Κωνσταντίνου Ζ’, κινητοποίησε «πρὸς τὸ καταπολεμῆσαι καὶ ἀφανίσαι τὸν Συμεών», δέχεται αἰφνιδιαστική ἐπίθεση ἀπό τὸν βούλγαρο ἡγεμόνα καὶ συντρίβεται κοντὰ στὴν Ἀγχίαλο.

«Καὶ οἷα τὰ τοῦ θεοῦ κρίματα, ὡς ἀνεξερεύνητα καὶ ἀνεξιχνίαστα, τρέπονται Ῥωμαῖοι πανστρατὶ καὶ γέγονε παντελὴς καὶ φρικώδης ὀλολυγή τῶν μὲν ὑπ’ ἀλλήλων συμπατουμένων, τῶν δὲ ὑπό τῶν πολεμίων ἀναιρουμένων αἵματος τε χύσις οἵα ἐξ αἰῶνος οὐ γέγονε».

Ὁ Λέων Διάκονος, ἑβδομήντα πέντε περίπου χρόνια μετὰ τὴν τραγικὴ καταστροφὴ γράφει: «καὶ νῦν ἐστιν ὁρᾶν εἰσέτι σωρείας ὀστῶν παρὰ τὴν Ἀγχίαλον, καθ’ ἥν ἀκλεῶς συνεκόπη τότε φεῦγον τῶν Ῥωμαίων τὸ στράτευμα».

.

Ὁ Νικόλαος Μυστικὸς – τοῦ ὁποίου οἱ ἐπιστολές ποὺ ἀναφέρονται στὴν ἐκστρατεῖα τοῦ 917, χρονολογοῦνται ἀμέσως μετὰ τὴ μάχη τῆς Ἀγχιάλου – προβάλλει (…) σὰν λόγους ποὺ ὥθησαν τὴ βυζαντινὴ κυβέρνηση στὴν ἀπόφασι τῆς ἐκστρατείας, τὶς συνεχεῖς ἀναφορές τῶν στρατηγῶν Μακεδονίας καὶ Θρᾲκης γιὰ ἐξοντωτικές πρὸς τὸ κράτος διαθέσεις τῶν βούλγαρων: “ ὥστε τὴν ἡμετέραν χώραν σκυλεῦσαι παντελῶς καὶ λαφυραγωγῆσαι» καθὼς καὶ αὐτές τοῦ στρατηγοῦ Δυρραχίου Ἰωάννη Βογᾶ, σχετικὰ μὲ τὶς ἀπόπειρες τῶν βούλγαρων νὰ συνάψουν συμμαχία μὲ τοὺς Πετσενέγους καὶ ἄλλους λαοὺς.

Οἱ προετοιμασίες τῆς ἐκστρατείας κατὰ τοῦ Συμεών εἶχαν πάρει χαρακτῆρα ἀληθινής σταυροφορίας. Γιὰ νὰ τονισθῇ ἡ ἱερότητα τοῦ σκοποῦ τῆς ἐπιχείρησης, καὶ ἡ σπουδαιότητά της, ὅταν τὰ «ἐῶα» καὶ «δυτικὰ» στρατεύματα συγκεντρώθηκαν στὴ Θρᾲκη, ὁρκίστηκαν στὰ «σεβάσμια καὶ ζῳοποιὰ ξύλα» ὥστε «συναποθνήσκειν ἀλλήλοις». (…)

Ἀρχηγός τῆς ἐκστρατείας ὁρίστηκε ὁ δομέστικος Λέων Φωκᾶς ἔχοντας ὑπό τὶς διαταγὲς του τοὺς ἐπιφανέστερους ἐκπροσώπους τῆς στρατιωτικῆς ἡγεσίας. Τὴν ἀρχηγία τοῦ στόλου ἀνέλαβε ὁ δρουγγάριος τῶν πλωίμων, Ῥωμανός Λεκαπηνός. Τὰ στρατεύματα, ἀφοῦ διέσχισαν τὴ Θρᾲκη, προήλασαν στὴ βουλγαρία ἐνῶ παράλληλα ὁ βυζαντινὸς στόλος παραπλέοντας τὴ Μαύρη Θάλασσα, κατευθύνθηκε πρὸς τὸ Δούναβη.

Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο.