Ὁ Πυθαγόρας καὶ ὁ κεφαλόδεσμός του

Στὴν σελίδα Musei Capitolini, (12.10.2015), εἶδα αὐτὴν τὴν ἀνακοίνωση τὴν ὁποία παραθέτω σὲ μετάφραση:

«Στὶς ἀρχὲς τοῦ εἰκοστοῦ αἰῶνος, εἶχε γίνη μιὰ πρότασις νὰ ταυτισθῇ τὸ πορτρέτο ποὺ ἀπεικονίζει τὸν Πυθαγόρα, μὲ βάσι συγκρίσεως τὸ περίγραμμα ἐνὸς ἅλλου πορτρέτου στὸ ὁποῖο φέρει κεφαλόδεσμο, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο θὰ ὁδηγοῦσε στὸ συμπέρασμα ὅτι ὁ μεγάλος μαθηματικὸς εἶχε ἀποδεχθῆ τὴν ἀνατολικοῦ τύπου ἐνδυμασία.

Ἡ πρότασις ἀκόμη καὶ τώρα ἀποτελεῖ ἀντικείμενο ζωηροῦ διαλόγου ἀνάμεσα στοὺς ἐπιστήμονες».

Μὲ μιὰ μικρὴ ὅμως ἔρευνα στὸ safem.gr, εὑρίσκω τὰ ἑξῆς:

Ὁ μαῦρος κεφαλόδεσμος ἀναφέρεται ἀπὸ τὸν Πορφύριο στὴν δεύτερη φάση τῆς μυήσεως τοῦ Πυθαγόρα, κοντὰ στοὺς Κουρῆτες τῆς Κρήτης καὶ μᾶλλον ἀποτελεῖ διακριτικό τους χαρακτηριστικό, ὅπου περιγράφει ὅτι ὁ φιλόσοφος μὲ μαῦρο μάλλινο στέφανο, (κεφαλόδεσμο), παραμένει ἐπὶ μία νύκτα ξαπλωμένος μὲ τὸ πρόσωπο στὴν γῆ, στὴν παραλία καὶ κατόπιν ὁδηγεῖται στὸ Ἰδαῖον Ἄνδρον, ὅπου μετὰ ἀπὸ τρία ἕνατα (27 ἡμέρες), καταλήγει στὴν τρίτη φάση, τὴν φάση τοῦ θρονισμοῦ, μὲ τὸν θρόνο νὰ ἐμφανίζεται ἀρχικὰ κεκαλυμμένος.

Ὁ περίεργος κεφαλόδεσμος ποὺ περιγράφεται στὸ κείμενο ἐπιβιώνει καὶ στὴν ἐποχή μας στὴν Κρήτη, ἀποτελώντας ἀναπόσπαστο στοιχεῖο τῆς τοπικῆς παραδοσιακῆς ἐνδυμασίας.
Ἡ ἀναπαράστασίς του στὴνν νεκρικὴ στήλη δύο τοξοτῶν τοῦ τέλους IV προχριστιανικοῦ αἰῶνος (δηλαδὴ πέντε αἰῶνες πρὶν τὸν Πορφύριο), εἶναι σχεδὸν πανομοιότυπη μὲ τὸν σύγχρονο.
(Διόδωρος: Ἱστορικὴ Βιβλιοθήκη Ἱ.77, Τ.3, Loeb, Πορφύριος Βίος Πυθαγόρου, 17 Fragmenta, B.G, Teubner, P. Saint Yves:
TALISMANS ET RELIQUES TOMBES DY CIEL, Revue des Etudes Ethnographiques et Sociologiques, Paris, 1909, σελίς1 & Ε.ΒTylor: EARLY HISTORY OF MEN, London, 1911, σελὶς 206).

ΣΤΙΣ ΕΙΚΟΝΕΣ
———————-
1. Ἡ προτομὴ τοῦ Πυθαγόρου μὲ τὸν κεφαλόδεσμο.

Ὁ Πυθαγόρας καὶ ὁ κεφαλόδεσμός του1
2. Κρητικὸς τοξότης Ἐποχῆς Μεγάλου Ἀλεξάνδρου.
Οἱ ἐπίλεκτοι Κρῆτες Τοξότες τῶν προχριστιανικὼν αἰώνων, ἐμφανίζονται συχνὰ νὰ συνοδεύουν μονάδες Λακεδαιμονίων καὶ ἀργότερα τοῦ Φιλίππου Β΄ καὶ τοῦ Ἀλεξάνδρου.
Μία πρώτη περιγραφή τους, δίδεται ἀπὸ τὸν Ξενοφῶντα (Κύρου Ἀνάβασις v,2.28–2.32) ποὺ περιγράφει τὶς μικρὲς ὀρειχάλκινες κυκλικές τους ἀσπίδες καὶ τὰ ἰσχυρὰ παλίντοντα τόξα.
Ὁ εἰκονιζόμενος τοξότης τοῦ Λόχου τῶν Κρητῶν τοῦ Ἀλεξάνδρου ἀνταποκρίνεται στὴν Ἑλληνιστικῆς περιόδου ἐπιτύμβιο στήλη τῶν τοξοτῶν Πυῤῥία καὶ Ὑπερβάλλωνος, ἀπὸ τὸ Κακοδίκι τῶν Λευκῶν Ὀρέων (M. Cuarducci: ΙNSCRIPTIONES CRETICAE II, vi. 7),
ὅπου, μεταξὺ τῶν ἄλλων, ἀπεικονίζονται ὁ γνωστὸς ἕως καὶ τὴν ἐποχή μας ἰδιόμορφος κρητικὸς μαῦρος μάλλινος κεφαλόδεσμος, ὁ δερμάτινος κλειστὸς γωρυτὸς (φαρέτρα), τὰ βέλη μὲ τὴν κλασσικὴ μεγάλη χαλύβδινη κρητικὴ αἰχμὴ καὶ τὸ μικρὸ σχετικὰ δερμάτινο σακίδιο, ποὺ πιθανότατα περιέχει διάφορα ἐξαρτήματα τοξοβολίας, ὅπως χορδὲς (οἱ τένοντες εἶναι εὐαίσθητοι σὲ ἀντίξοες καιρικὲς συνθῆκες), αἰχμὲς καὶ τμήματα τόξου, ὅπως τὰ ἄκρα.
Ἡ μικρὴ ἀσπίδα φέρει ὡς ἔμβλημα τὸν ἀστρίτη, ἕνα μικρὸ ἀλλὰ ἐξαιρετικὰ δηλητηριῶδες εἶδος ἔχιδνας, τὸ ἀγαπημένο σύμβολο τοξοτῶν καὶ σφενδονητῶν ἐκείνης τῆς περιόδου, ἐνῶ τὸ κυανωπὸ χρῶμα τοῦ χιτῶνος (τὰ χρώματα τῆς στήλης ἔχουν χαθεῖ) ἀνταποκρίνεται στὸ χρῶμα ἀναλόγου χιτῶνος ἀπὸ τὴν μετώπη τοῦ τάφου τῶν Λευκαδίων

Ὁ Πυθαγόρας καὶ ὁ κεφαλόδεσμός του2

Νεφέλη Ὠκεανὶς

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply