Χάρις ὁ Λίνδιος.

Ἕνα πρόσωπο ποὺ δὲν γνωρίζουμε, διότι δὲν μᾶς τὸν ἔμαθαν οἱ δάσκαλοι καὶ τὸ ἐκπαιδευτικό μας σύστημα. Ἕνας ἄνδρας, καλλιτέχνης, μαθητὴς τοῦ Λυσίππου, ποὺ  ἄφησε τὸ στίγμα του στὴν Πατρίδα μας μὲ τὸν δικόν του τρόπο. 

Άγνωστες μορφές του Ελληνισμού: Χάρις ο Λίνδιος

O δημιουργός του Κολοσσού της Ρόδου, ενός από τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου
Μετά τον θάνατο του κοσμοκράτορα Αλεξάνδρου στην Βαβυλώνα τον Ιούνιο του 323 π.Χ., οι διάδοχοι στρατηγοί του επιδόθηκαν σ’ έναν αγώνα αλληλοεξόντωσης για την διανομή της αυτοκρατορίας. Αυτή η αδελφοσφαγή μεταξύ των Ελλήνων ήταν συνεχής για δεκαετίες.
Ο Δημήτριος ο πολιορκητής, γιος του Αντιγόνου του μονόφθαλμου εξεστράτευσε το 305 π.Χ. εναντίον της Ρόδου επειδή οι Ρόδιοι δεν τον βοήθησαν με στρατιωτικές δυνάμεις για να χτυπήσει τον εχθρό του Πτολεμαίο Α’ τον Σωτήρα, βασιλέα της χώρας του Νείλου.

Ο Δημήτριος κατέφθασε στην Ρόδο ως επικεφαλής ενός μεγάλου στρατού, αποτελούμενου από 200 πολεμικά πλοία και 40.000 ετοιμοπόλεμους στρατιώτες. Μαζί του έφερε και τεράστιες πολιορκητικές μηχανές για να γκρεμίσει τα θεόρατα τείχη της πόλης του ηλίου. Οι Ρόδιοι βλέποντας το τεράστιο στράτευμα τα έχασαν, διότι αυτοί είχαν μόνο 7.000 στρατιώτες να φυλάνε τα τείχη.

Λίγες ημέρες μετά την αποβίβαση του στρατού οι Ρόδιοι έβλεπαν με φόβο και δέος να ορθώνεται μπροστά στα τείχη τους ένας θεόρατος πύργος 46 μέτρων, αποτελούμενος από ξύλο, δέρματα και μέταλλο για να μην παίρνει φωτιά. Οι Ρόδιοι προσεύχονταν στον Θεό Ήλιο να τους βοηθήσει να προστατέψουν την πόλη τους από αυτές τις μηχανές, υποσχόμενοι πλήθος αφιερωμάτων στον ναό του.
Όταν η πολιορκία ξεκίνησε, τα τείχη δέχθηκαν εκατοντάδες βλήματα, βέλη και ακόντια τρομάζοντας τους υπερασπιστές της. Η τρομερή ελεόπολις κινούνταν αργά και με δυσκολία από τα χέρια χιλιάδων στρατιωτών.
Μετά από πολιορκία πολλών μηνών και βλέποντας τα τείχη να αντέχουν στις πολιορκητικές του μηχανές, ο Δημήτριος αποφάσισε να λύσει την πολιορκία. Έτσι, μια νύκτα τα μάζεψε κι έφυγε αθόρυβα από την Ρόδο. Οι Ρόδιοι το επόμενο πρωί κοιτούσαν άναυδοι μπροστά από τα τείχη τους τα παρατημένα «σύνεργα» του στρατού του Δημητρίου. Σκέφτηκαν πως ίσως ήταν παγίδα κι’ αποφάσισαν να στείλουν ανιχνευτές για να δουν τι συμβαίνει. Όταν αυτοί επέστρεψαν μετά από ώρα και ανέφεραν πως δεν βρήκαν ίχνος εχθρικού στρατεύματος, ούτε στην ξηρά ούτε στην θάλασσα, οι Ρόδιοι ξέσπασαν σε φωνές και χειροκροτήματα. Όλοι δόξαζαν τον θεό Ήλιο, τον προστάτη και σωτήρα τους. Δεν ήξεραν όμως, τι να του αφιερώσουν.
Συγκεντρώθηκαν λοιπόν όλοι οι Ρόδιοι για να αποφασίσουν τι θα κάνουν με τις πολιορκητικές μηχανές που είχε παρατήσει ο Δημήτριος και ποια πολύτιμα αντικείμενα θα αφιέρωναν στον θεό Ήλιο. Επικράτησε η άποψη να πουληθούν όλες οι μηχανές σε δημοπρασία και από τα κέρδη να κατασκευάσουν το μεγαλύτερο άγαλμα που είδε ποτέ το φως το ήλιου. Παρότι συμφώνησαν, δεν ήξεραν ποιος θα μπορούσε να κατασκευάσει ένα τόσο μεγάλο άγαλμα. Τελικά, πρότειναν στον Χάρη τον Λίνδιο (από την Λίνδο της Ρόδου) που ήταν μαθητής του γλύπτη Λυσσίπου, του μοναδικού που επέτρεπε ο Αλέξανδρος όσο ζούσε να τον απεικονίζει σε αγάλματα. Κάλεσαν λοιπόν, τον Χάρη να τον ρωτήσουν αν θα μπορούσε να το κατασκευάσει. Ο Χάρις ήξερε, πως ένα τόσο μεγάλο άγαλμα ήταν δύσκολη υπόθεση, αλλά δέχτηκε την πρόκληση.
Βρήκε την κατάλληλη θέση στο λιμάνι της Ρόδου και σχεδίασε στο χαρτί το άγαλμα. Θα το έκανε πανύψηλο και θα είχε δύο φορές σχεδόν το ύψος του χρυσελεφάντινου αγάλματος του Δία στην Ολυμπία, που ήταν 14 μέτρα. Το εσωτερικό του αγάλματος θα ήταν από πέτρα και σίδηρο, ενώ το εξωτερικό από αστραφτερό ορείχαλκο για να λάμπει στον ήλιο και να φαίνεται από μακρυά.
Ο Χάρις δημιούργησε ένα μικρό λόφο για να μπορεί να δουλεύει το άγαλμα που σηκωνόταν σιγά – σιγά με τον καιρό. Τα χρόνια περνούσαν και το άγαλμα ψήλωνε συνέχεια πάνω στο μαρμάρινο βάθρο του, που πρέπει να ήταν περίπου 12 μέτρα. Οι τεχνίτες της πέτρας και του μετάλλου δούλευαν ασταμάτητα για να τελειώσουν το άγαλμα του θεού Ήλιου.
Το 286 π.Χ. ο κολοσσός ολοκληρώθηκε μετά από 12 χρόνια άοκνης και σκληρής δουλειάς. Ο καλλιτέχνης αποκάλυψε το άγαλμα ενός νεαρού άνδρα στηριζόμενο γερά στα δύο του πόδια κρατώντας έναν πυρσό στο δεξί του χέρι. Το τεράστιο κεφάλι του κοσμούσε ένα στεφάνι από ακτίνες, συμβολίζοντας τις ακτίνες του ζωοδότη ήλιου. Το ύψος του ήταν 33 μέτρα. Οι Ρόδιοι ήταν πολύ υπερήφανοι που από τις μηχανές ενός πολέμου έφτιαξαν αυτό το αριστούργημα που θα κοσμούσε την Ρόδο. Υπολογίζεται πως για τον Κολοσσό χρησιμοποιήθηκαν 12,7 τόνοι σε πλάκες ορείχαλκου για να επενδυθεί εξωτερικά και 7,6 τόνοι σιδήρου για τα εσωτερικά υποστυλώματα.
Δυστυχώς όμως, δεν άντεξε πολύ. Μετά από 60 χρόνια, δηλαδή, περίπου το 226 π.Χ. θα πέσει σαν χάρτινος πύργος από έναν ισχυρό σεισμό. Θα δημιουργήσει μεγάλες ζημιές στην Ρόδο και από τον κολοσσό θα μείνουν όρθιες μόνο οι κνήμες του. Όλα τα άλλα μέλη θα σωριασθούν στην θάλασσα και στο έδαφος και θα μείνουν εκεί στους αιώνες σαν άξια θαυμασμού. Λίγοι άνθρωποι μπορούσαν να αγκαλιάσουν με τα χέρια τους τον αντίχειρα του αγάλματος. Τα δάχτυλά του μόνο, ήταν μεγαλύτερα από τα κανονικά αγάλματα.
Οι αιώνες πέρασαν σαν νερό πάνω από την Ρόδο. Βάρβαροι εισβολείς ήρθαν και παρήλθαν, αλλά τα κομμάτια του κολοσσού έμεναν εκεί για να θυμίζουν ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου. Το 654 μ.Χ. Σαρακηνοί πειρατές σάρωσαν σαν λαίλαπα το νησί της Ρόδου και το λεηλάτησαν απ’ άκρη σ’ άκρη, μη αφήνοντας τίποτα στο πέρασμά τους που να μη λαφυραγωγήσουν. Ένας Εβραίος έμπορος που βρισκόταν στην Ρόδο εκείνη την εποχή, ζήτησε από του Σαρακηνούς να του πουλήσουν τα σωριασμένα κομμάτια του κολοσσού σαν μέταλλο. Οι Σαρακηνοί τα πούλησαν σαν άχρηστο μέταλλο για λιώσιμο. Ο Εβραίος έμπορος μίσθωσε 900 καμήλες με τους οδηγούς τους και φόρτωσε το πολύτιμο μέταλλο για να το πάει στην Συρία για λειώσιμο.
Σύγχρονο “αντίγραφο” κατά κάποιον τρόπο του κολοσσού της Ρόδου είναι το άγαλμα της ελευθερίας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, που και αυτό κρατά έναν πυρσό στο δεξί του χέρι και έχει ένα στεφάνι από ακτίνες στο κεφάλι του.

Αἴας ὁ Τελαμώνιος

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply