Οἱ Ἑλληνικὲς σπάνιες γαῖες στὸ στόχαστρον τῶν διεθνῶν τοκογλύφων.

Οἱ σπάνιες γαῖες εἶναι μία ὑπόθεσις ποὺ λίγοι ἀναφέρονται.
Εἶναι τὰ ὀρυκτὰ ἐκεῖνα στὰ ὁποῖα βασίζεται ὅλη ἡ σύγχρονος τεχνολογία καὶ δίχως τους ἀδυνατεῖ πλέον νὰ κινηθῇ ἀκόμη καὶ τηλεκατευθυνόμενον αὐτοκινητάκι.

Σπάνιες γαῖες παράγει ἡ Κίνα ἀλλὰ θυσιάζει μερικὰ ἐκατομμύρια Κινέζων ἐτησίως πρὸ κειμένου νὰ τὶς ἀποκτήσῃ. Δίχως φυσικὰ νὰ συνυπολογίσουμε τὴν μόλυνσι ποὺ ἐπιφέρουν τέτοιου εἴδους ἐκμεταλλεύσεις τῆς Γῆς.

Στὴν χώρα μας ἤδη ὑπάρχουν σοβαρότατες ἐνδείξεις-στὰ ὅρια τῶν ἀποδείξεων-γιὰ τὴν ὔπαρξιν σημαντικῶν ποσοτήτων σπανίων γαιῶν.
Ποιός; Πῶς; Μέ ποιόν τρόπο θά τίς ἐξαγάγῃ;
Ἄγνωστον!

Καὶ φυσικά, ἔτσι ὅπως κάποιοι δρομολογοῦν τὶς συμβάσεις τοῦ κράτους, δὲν εἶμαι καθόλου αἰσιόδοξη γιὰ τὴν τύχη τῶν εὑρημάτων.
Γιά πόσο θά κρατήσῃ αὐτό τό παιχνίδι τους; Γιὰ ὅσο… Πάντως ὄχι γιὰ πολὺ ἀκόμη!

Φιλονόη.

Σπάνιες Γαίες. Ένας ακόμη θησαυρός της Ελλάδος στο στόχαστρο των διεθνών τοκογλύφων
Από την Αναστασία Λ.

Σπάνιες γαίες
Στην Χημεία σπάνιες γαίες καλούνται τα μέταλλα (χημικά στοιχεία) τα οξείδια των οποίων είναι γαιώδους μορφής και κλήθηκαν έτσι λόγω της εξαιρετικής σπανιότητάς τους.

Αυτά τα μέταλλα λέγονται και λανθανίδες εκ του ονόματος του πρώτου στοιχείου της κατηγορίας αυτών στον Περιοδικό πίνακα. Παρουσιάζουν σχεδόν τις ίδιες φυσικές και χημικές ιδιότητες.

Στην κατηγορία αυτή υπάγονται τα ακόλουθα χημικά στοιχεία που μόνο για λόγους ευκολίας υποδιαιρούνται σε τρεις υποομάδες:
• 1η Υποομάδα: Λανθάνιο, Δημήτριο, Πρασεοδύμιο, Νεοδύμιο, Προμήθιο και Σαμάριο. Κύριες πηγές των στοιχείων αυτής της υποομάδας είναι τα ορυκτά: ο μοναζίτης, ο τσερίτης και ο αλλανίτης.
• 2α Υποομάδα: Ευρώπιο, Γαδολίνιο και Τέρβιο. Κύριες πηγές των στοιχείων αυτής της υποομάδας είναι τα ορυκτά: σαμαρσκίτης και μερικά είδη ξενοτίμου.
• 3η Υποομάδα: Δυσπρόσιο, Όλμιο, Ύτριο, Έρβιο, Θούλιο, Υτέρβιο και Λουτέτσιο. Κύριες πηγές των στοιχείων αυτής της υποομάδας είναι τα ορυκτά: γαδολινίτης, ξενότιμο, ευξενίτης και φεργκουσονίτης.

Εκ των παραπάνω μετάλλων: το λανθάνιο, το δημήτριο και το νεοδύμιο δεν είναι σχετικά τόσο σπάνια σε αντίθεση με το ευρώπιο, το τέρβιο και το θούλιο που είναι εξαιρετικά σπάνια.

Τα ορυκτά, στα οποία απαντώνται οι σπάνιες γαίες ή λανθανίδες εντοπίζονται κυρίως στην Κίνα, την Νορβηγία, τις ΗΠΑ, την Βραζιλία, την Ινδία και την Αυστραλία. (από την Βικιπαίδεια)

Ξεκινούν εντός συνόρων οι έρευνες για τις σπάνιες γαίες.
Μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά ο επόμενος πόλεμος δεν θα είναι για το πετρέλαιο ή το νερό, αλλά για τις σπάνιες γαίες.

Σήμερα η Κίνα παράγει το 95% της παγκόσμιας προσφοράς σπανίων γαιών, γεγονός που σημαίνει ότι, εάν η πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου προχωρήσει σε εμπάργκο εξαγωγών προς την Ευρώπη, οι πύραυλοι ακριβείας θα απενεργοποιηθούν, τα κινητά τηλέφωνα θα πάψουν να λειτουργούν κι ένας μεγάλος αριθμός υβριδικών αυτοκινήτων θα ακινητοποιηθεί.

Και μπορεί για την Γερμανία, την ατμομηχανή της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, η απεξάρτηση από την Κίνα να ευρίσκεται σε πρώτη προτεραιότητα, ωστόσο η πρωτοβουλία για την διεξαγωγή ερευνών με στόχο τον εντοπισμό των συγκεκριμένων σπανίων και πολυτίμων μετάλλων είναι ελληνική.

Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Ινστιτούτο Γεωμεταλλευτικών Ερευνών σχεδιάζουν πρόγραμμα έρευνας σε περιοχές της Ελλάδας και της Ε.Ε. όπου υπάρχουν ενδείξεις ότι ευρίσκονται κοιτάσματα σπάνιων γαιών.

Το πρόγραμμα προϋπολογισμού της τάξεως του 1,5 εκατ. ευρώ αναμένεται να εγκριθεί από την Κομισιόν έως τις αρχές του 2012 και στην συνέχεια θα ξεκινήσουν έρευνες στην υφαλοκρηπίδα του Β. Αιγαίου, για την οποία υπάρχει σε εξέλιξη ακόμα ένα ερευνητικό πρόγραμμα εντεταγμένο στο ΕΣΠΑ. Στο πλαίσιο αυτό, το ΙΓΜΕ έχει συνάψει συμφωνία συνεργασίας με το ωκεανογραφικό σκάφος «Αιγαίο» του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών.

«Οι σπάνιες γαίες είναι αντίστοιχης σπουδαιότητας με τα κοιτάσματα χρυσού. Στόχος του ερευνητικού προγράμματος είναι να διαπιστωθεί εάν η εκμετάλλευση των συγκεκριμένων μετάλλων είναι επενδυτικά πρόσφορη, επειδή, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους, η επεξεργασία τους είναι δύσκολη», σημειώνει στο «Κ» ο Κώστας Παπαβασιλείου, γενικός διευθυντής του ΙΓΜΕ.

Ενδιαφέρον

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Κ», στις έρευνες θα λάβουν μέρος οι φινλανδικών συμφερόντων κολοσσοί Nokia και Neorem Magnets, οι οποίες εμφανίζουν μεγάλες ανάγκες για σπάνιες γαίες και θα διαθέσουν προσωπικό των τμημάτων έρευνας και αναπτύξεως (R&D). Η γνωστή εταιρεία τηλεπικοινωνιών χρησιμοποιεί μεγάλες ποσότητες από τα πολύτιμα στοιχεία για την κατασκευή κινητών τηλεφώνων, ενώ η Neorem κατασκευάζει μεγάλου μεγέθους μαγνήτες, που χρησιμοποιούνται σε αιολικά πάρκα και υβριδικά αυτοκίνητα. Την ίδια στιγμή, τα αποτελέσματα των ερευνών θα έχουν ιδιαίτερη σημασία για πολυάριθμες εταιρείες, όπως η Siemens, και πολλούς ομίλους ευρωπαϊκών συμφερόντων που παράγουν καταλύτες και φωσφορούχα υλικά. Σε επίπεδο χωρών, πλην της Ελλάδας, στην έρευνα θα συμμετέχουν οι Αυστρία, Γροιλανδία, Φινλανδία και Σουηδία.

Ζεόλιθος και άλλοι επενδυτικοί μύθοι
Μπορεί το ελληνικό υπέδαφος να διαθέτει σημαντικές ποσότητες αναξιοποιήτων μη ενεργειακών ορυκτών, των οποίων η αξία τοποθετείται από το υπουργείο Περιβάλλοντος στα 40 δισ. ευρώ, όμως το γεγονός αυτό επουδενί μετατρέπει την Ελλάδα σε Ελντοράντο, όπως επισημαίνουν στο «Κ» στελέχη του μεταλλευτικού κλάδου.

Δεν είναι τυχαίο το ντελίριο στα Πετρωτά Έβρου με την εξόρυξη του ζεολίθου, που προκάλεσε την επέμβαση της Δικαιοσύνης, εξαιτίας της απευθείας μισθώσεως του λατομείου σε ιδιώτη επενδυτή, χωρίς να προκηρυχθεί διαγωνισμός. Ο ζεόλιθος εμφανίζει πολλαπλές χρήσεις, από την βαρειά βιομηχανία μέχρι την ανθοκομική, και το γεγονός ότι η εγχώρια ζήτηση -της τάξεως των 120 χιλιάδων τόνων ανά έτος- στηρίζεται σε εισαγωγές από την Τουρκία έχει εκτοξεύσει τον «πυρετό» για την εκμετάλλευση των 70 εκατ. τόνων του πολυτίμου ορυκτού που φέρεται να έχουν βεβαιωθεί στο βορειοελλαδίτικο υπέδαφος.

Ορισμένα, επίσης, από τα ορυκτά και πετρώματα που παραμένουν ευρέως άγνωστα και κεντρίζουν το επενδυτικό ενδιαφέρον επειδή εμφανίζουν καλές προοπτικές εκμεταλλεύσεως (σύμφωνα με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), χωρίς αυτό να συνεπάγεται ότι η επεξεργασία και παραγωγή τους θα μπορούσε να αποτελέσει την «ατμομηχανή» της ελληνικής οικονομίας, είναι:
* ο διατομίτης, που αξιοποιείται ως φίλτρο της ζάχαρης και χυμών, στα λιπάσματα, στα χρώματα, ως μονωτικό και αντιηχητικό και ως λειαντικό. Αποθέματα του ορυκτού εκτιμάται ότι υπάρχουν στη Βόρειο Ελλάδα, τη Ζάκυνθο, την Αίγινα, τη Γαύδο και την Κρήτη, με αξία άνω των 2 δισ. ευρώ.
* ο βολαστονίτης χρησιμοποιείται στην κεραμοποιία και την τσιμεντοβιομηχανία και κοιτάσματά του -αξίας άνω των 20 εκατ. ευρώ- εντοπίζονται στο Πανόραμα Δράμας και στην Ξάνθη.
* οι μαρμαρυγίες, βάσει των οποίων κατασκευάζονται ηλεκτρικά υλικά μονώσεως, έχουν ανιχνευθεί στην Μακεδονία και την Θράκη, με αξία αποθεμάτων της τάξεως των 20 εκατ. ευρώ.
* ο βερμικουλίτης, που, λόγω της υψηλής θερμικής μονώσεως και της μηχανικής αντοχής του, χρησιμοποιείται για μόνωση των τζακιών, φούρνων και λεβήτων, ανιχνεύεται κυρίως στον Ασκό Λαγκαδά Θεσσαλονίκης, με την μέση αξία των αποθεμάτων να αγγίζει τα 20 εκατ. ευρώ.

Τι είναι οι σπάνιες γαίες
ΟΙ ΣΠΑΝΙΕΣ ΓΑΙΕΣ είναι 15 μεταλλικά στοιχεία, γνωστά στην χημεία ως «λανθανίδια». Εξορύσσονται από το υπέδαφος ενωμένες και η επεξεργασία τους είναι ιδιαίτερα δύσκολη, καθώς θα πρέπει να μετατραπούν σε αυτόνομα στοιχεία. Χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ηλεκτρικών αυτοκινήτων, υβριδικών μπαταριών, οικολογικών λαμπτήρων, hardware ηλεκτρονικών υπολογιστών και οπλικών συστημάτων.

Είναι αξιοσημείωτο ότι κατά την τελευταία δεκαετία οι τιμές των σπανίων γαιών έχουν πολλαπλασιασθεί: το 2001 η τιμή ανά κιλό νεοδυμίου διαμορφωνόταν στα 11 δολλάρια, ενώ σήμερα ξεπερνά τα 80 δολλάρια. Οι αξίες εκτοξεύονται για τις σπάνιες γαίες που αποκαλώνται από τους επιστήμονες ως «ξεχωριστής επιλογής». Σε αυτές ανήκει το στοιχείο ευρώπιο, το οποίο το 2001 κόστιζε ανά κιλό 305 δολλάρια, ενώ σήμερα η τιμή του ξεπερνά τα 600 δολλάρια!

* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Κεφάλαιο” της 5ης Νοεμβρίου
Πηγή:www.capital.gr Του Δημήτρη Δελεβέγκου

Επίσης, το ακόλουθο κείμενο μας δίνει μια καλή εικόνα για την αξία και τα προβλήματα γύρω από τις σπάνιες γαίες. Είναι βέβαιο ότι το γεωπολιτικό παιχνίδι που παίζεται αυτήν την στιγμή στην Ελλάδα έχει σχέση και με τα ορυκτά αυτά .

(29/10/2010) Ερώτηση του Ευρωβουλευτή της ΝΔ. Καθηγητή Ιωάννη Α. Τσουκαλά σχετικά με την διακίνηση σπανίων γαίων στην ΕΕ.
http://www.tsoukalas.org/newsArticle.aspx?ID=131&UICulture=el-GR

Σε συνέχεια της απαντήσεως του κ. Έτιγκερ στην ερώτηση E-3608/2010 σχετικά με τις σπάνιες γαίες και λαμβάνοντας υπόψη:
• τους περιορισμούς στις εξαγωγές σπανίων γαιών προς την Ιαπωνία που έθεσε η Κίνα λόγω της εδαφικής διαμάχης μεταξύ των δύο χωρών τον προηγούμενο μήνα,
• ότι ορισμένες γερμανικές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας αντιμετωπίζουν ήδη τις πρώτες ελλείψεις τους σε σπάνιες γαίες, ενώ παράλληλα δέχονται πιέσεις από Κινέζους αξιωματούχους να αυξήσουν τις επενδύσεις τους στην Κίνα, αν θέλουν να έχουν πρόσβαση στα σπάνια ορυκτά, δέχονται πιέσεις
• ερωτάται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
• Πώς κρίνει τις παρούσες εξελίξεις από άποψη εφοδιασμού της ΕΕ με σπάνιες γαίες; Θεωρεί τις εξελίξεις ανησυχητικές;
• Τι επικοινωνία είχε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την κινεζική πλευρά, ιδιαίτερα μετά τις καταγγελίες του διεθνούς τύπου για άτυπο εμπάργκο προς την ΕΕ και τις ΗΠΑ; Παρακαλείται να μας προσκομίσει τις σχετικές επιστολές.
• Σε τι ενέργειες προτίθεται να προβεί προκειμένου να προστατεύσει τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών εταιρειών που αντιμετωπίζουν ελλείψεις;
• Οι ΗΠΑ διαθέτουν ειδική ομάδα εργασίας για τα κρίσιμα μέταλλα που υπάγεται στο αμερικανικό Υπουργείο Ενεργείας (US Department of Energy Critical Metals Task Force). Η Επιτροπή προτίθεται να προβεί στην σύσταση παρόμοιας ευρωπαϊκής ομάδας.

ἐλεύθερος ἐξερευνητής

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply