Ὁ ὑπηρέτης.


Ἀπό ποῦ μᾶς προέκυψε ἐτούτη ἡ λέξις;

Καί γιατί σήμερα ἀγνοοῦμε ἐν τελῶς τήν ῥίζα καί τήν πηγή της;
Ὁ ὑπηρέτης, ὑπὸ τὸν ἐρέτη, εἶναι μία λέξις παναρχαία Ἑλληνική, ποὺ δηλώνει τὴν βοηθητικὴ καὶ ὑποστηρικτικὴ ἐργασία τοῦ ὑπηρέτου πρὸς τὸν ἐρέτη.
Ποιός εἶναι ὁ ἐρέτης; Μὰ φυσικὰ ὁ κωπηλάτης. Αὐτὸς ποὺ ἦταν ἐλεύθερος πολίτης καὶ στὶς ναυμαχίες κωπηλατοῦσε, μαζὺ μὲ τοὺς ὑπολοίπους ἑρέτες, κάτω ἀπὸ τὶς διαταγὲς τοῦ κελευστοῦ.
Ἕνα ὅπλο, μία πολεμικὴ μηχανὴ κατὰ τὸν Ἀριστοτέλη.

Φιλονόη.

Ο «υπηρέτης» που βγήκε από το…κουπί!

Η λέξη “υπηρέτης” είναι μια λέξη που χρησιμοποιούμε από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα.
Ωστόσο, πόσοι από εμάς γνωρίζουν πως προέκυψε από την… κωπηλασία;
“Ἐρέσσω” σημαίνει: τραβάω κουπί. Από εκεί προκύπτει ο “ἐρέτης” (κωπηλάτης) και το “ἐρετμόν” (κουπί).
Η πρόθεση “ὑπό” μας φανερώνει την ιδιότητα του να είναι κάτι ή κάποιος “κάτω από” κάτι ή κάποιον.
Επειδή στα πλοία κάποιοι ερέτες ήταν υπό τις διαταγές άλλων ανωτέρων τους ερετών, ονομάζονταν “ὑπηρέτες” (ὑπό + ἐρέτης).
Εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε πώς απεδόθη στην λέξη και η σημερινή της έννοια – μπορεί ο υπηρέτης από τα πλοία να μεταφέρθηκε στις οικίες, αλλά σημαίνει το ίδιο πράγμα: αυτόν που δέχεται εντολές από ανωτέρους ώστε να φέρει την δουλειά του εις πέρας.Όσον αφορά το “ἐρετμόν” (κουπί), το επάνω μέρος του από το οποίο το “αρπάζουμε” (αρπάζω= “κάπτω”, εξ’ ου και το αγγλικό “capture”) λέγεται “κώπη” = κουπί (το “ω” πολύ συχνά μετατρέπεται σε “ου”, πρβλ. “κώνωψ” = κουνούπι), ενώ το κάτω πλατύ μέρος του λέγεται “πηδόν” (εξ’ ου και “πηδάλιον”).
Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply