Τό σύνδρομο τοῦ θεατοῦ

Γράφει τό πιτσιρίκι

Η σιγουριά του μπαλκονιού

……………………
Μια ανοιξιάτικη νύχτα του 1964, η 28χρονη Αμερικανίδα Κίτι Τζενοβέζε έπεσε θύμα επίθεσης έξω από το διαμέρισμά της στο Κουίνς της Νέας Υόρκης.
Ενας άντρας τής επιτέθηκε και τη χτύπησε με μαχαίρι. Η γυναίκα, τραυματισμένη και έντρομη, άρχισε να φωνάζει:
«Θεέ μου, με μαχαίρωσαν. Βοήθεια!».
Σε αρκετά παράθυρα της γειτονιάς άναψαν φώτα και κάποιος από τους γείτονες φώναξε:

«Άσε τη γυναίκα ήσυχη».
Ο δράστης απομακρύνθηκε γρήγορα, αλλά ύστερα από ελάχιστα λεπτά επανήλθε και μαχαίρωσε ακόμα μία φορά τη γυναίκα. Το θύμα αμύνθηκε και ο άντρας έφυγε και πάλι, για να επιστρέψει όμως και να τη μαχαιρώσει και τρίτη φορά. Η γυναίκα πέθανε.
Η επίθεση διήρκεσε συνολικά μισή ώρα και 38 άτομα υπήρξαν αυτόπτες ή αυτήκοοι μάρτυρες του περιστατικού. Κανένας τους δεν τηλεφώνησε στην αστυνομία.
«Δεν ήθελα να μπλέξω» είπαν οι περισσότεροι.
Ο φόνος αυτός προκάλεσε το ενδιαφέρον των κοινωνικών ψυχολόγων Τζον Ντάρλεΐ και Μπιμπ Λατανέι, που άρχισαν σειρά επιστημονικών ερευνών. Τα αποτελέσματά της έδειξαν ότι όσο περισσότεροι είναι οι μάρτυρες ενός εγκλήματος ή ατυχήματος, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες κάποιος από αυτούς να επέμβει.
Το φαινόμενο αυτό ονομάστηκε Σύνδρομο Τζενοβέζε ή «σύνδρομο του θεατή» και θεωρείται ένα κλασικό παράδειγμα στο χώρο της κοινωνικής ψυχολογίας.
Αυτή η μικρή ιστορία είναι ακριβώς αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα. Όλοι οι Έλληνες πάσχουμε από το σύνδρομο του θεατή.
Επί 40 χρόνια παρέμεινε στην εξουσία το καρκινικό μόρφωμα του δικομματισμού το οποίο ονομάσαμε δημοκρατία. Μία εκλεγμένη ολιγαρχία την οποία είπαμε να κάνουμε μόνιμη κυβέρνησή μας και έπειτα αυτή μέσα από τις προπαγανδιστικές της μεθόδους κατάφερνε πάντα να διχάζει την κοινωνία, στρέφοντας τη μια κοινωνική ομάδα εναντίον της άλλης.
Μια κυβέρνηση βιαστών, “βιολογικά” ανίκανη να αντιμετωπίσει την κρίση που το σαθρό παρελθόν της, δημιούργησε, προβαίνει μεμονωμένα και επιλεκτικά, σε “οριζόντιες” καρατομήσεις του μόχθου των κοινωνικών ομάδων που αποτελούν τα κύτταρα της δομής της οικονομίας!
Κάθε φορά που μια κοινωνική ομάδα, υφίσταται την επίθεση και το βιασμό της ανίκανης να πράξει διαφορετικά εξουσίας των ολίγιστων, οι άλλες κοινωνικές ομάδες, ανάβουν τα φώτα στα μπαλκόνια, παρακολουθούν το θέαμα στην “αρένα” συντριβής και αισθάνονται ευτυχείς που δεν είναι στη θέση της άτυχης “κοινωνικής ομάδας”!
Η σιγουριά του μπαλκονιού δεν τους επιτρέπει να σκεφτούν ότι πιθανόν αύριο να βρίσκονται αυτοί στην “αρένα”!
Είμαι βέβαιος ότι αν κάποιος θελήσει να βοηθήσει, κάποιος θα βρεθεί να του πει:
– Τι το θες το μπλέξιμο τώρα!
Σήμερα οι αντιστάσεις, για ό,τι μας συμβαίνει, εξαντλούνται σε συζητήσεις “Καφενείου”, όπου όλοι συμφωνούν ότι “δεν πάει άλλο”, αλλά γυρίζουμε όλοι σπίτια μας, εκτονωνόμαστε με το Λάκη, πετάμε ένα: “τι ωραία τα λέει, ο μπαγάσας” και σβήνουμε τα φώτα στα μπαλκόνια!
Ας ελπίσουμε ότι, το μαχαίρι της εξουσίας δε θα έχει βρει το στόχο του, όταν όλοι οι θεατές βρεθούμε πεσμένοι στη βρώμικη άσφαλτο ενός στενοσόκακου, και να μπορέσουμε να σηκωθούμε!
Γιατί, όταν είσαι στο δάπεδο, ή θα έρπεις ζητώντας έλεος ή θα εκτιναχθείς προς τα πάνω!
Άλλωστε, αυτό είναι και το μόνο που φοβούνται οι βιαστές της νύχτας!
Πηγές πιτσιρίκι καί facebook
.
Ἐγώ θά ἔλεγα ὅτι τό σύνδρομο τοῦ θεατῆ, δέν εἶναι προέρχεται ἀπό τή σιγουριά τοῦ μπαλκονιοῦ. Κάποια στιγμή συνηθίζεις καί σοῦ ἀρέσει νά βλέπῃς σημεῖα καί τέρατα. Εἴμαστε σάν κι αὐτούς πού βλέπουν ταινίες θρίλλερ, ἐπειδή θέλουν νά δοῦν βία καί αἷμα. Ἴσως αἰσθάνονται δύναμι, ἀφοῦ δέν τήν ἔχουν. Ἤ ἴσως περιέργεια γιά τό τί θά συμβῇ στίς ἑπόμενες σκηνές τῆς ταινίας. Ἴσως, διότι,  θέλουν νά δοῦν τό τέλος. Δέν θέλουν νά ἀφήσουν τό ἔργο στή μέση……
Ἔτσι κι ἐμεῖς, δέν θέλουμε νά ἀφήσουμε τήν ταινία πρίν τό τέλος. Ἔχει ἐνδιαφέρον καί θέλουμε νά τήν «ζήσουμε» μέ ὅτι αὐτό συνεπάγεται. 
Βολευτήκαμε, συνηθίσαμε, δέν ἀγωνιζόμαστε δέν σκεφτόμαστε. Ἀφήνουμε ἄλλους νά τά κάνουν γιά μᾶς. Τούς ἐξουσιοδοτοῦμε, κιόλας.
Ἔχουμε ξεχάσει πῶς εἶναι ἡ χαρά τῆς δημιουργίας, ἡ χαρά τοῦ ἀγῶνος πού κερδίζεται, ἡ χαρά τῆς λυτρώσεως, ἡ χαρά τῆς ἐπιτεύξεως τῶν στόχων σου, ἡ χαρά τῆς κατακτήσεως τῆς κορυφῆς. Ἡ χαρά τῆς ΝΙΚΗΣ!
Ὅποιος περιμένει ἀπό ἄλλους, ὅμως, θά πρέπῃ νά σκέφτεται ὅτι τίς ἴδιες σκέψεις κάνουν καί ἐκείνοι.
Ἕνα εἶναι σίγουρο. Ὅλοι μαζί θά ἀλλάξουμε, κάποτε. Ὅλοι μαζί θά «ἐκτιναχθοῦμε πρός τά πάνω».
.
.
.
Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply