AXΡΙΣ.

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ

Ὅταν, στὶς 28 Ὀκτωβρίου 1940, ξέσπασε ὁ ἑλληνοϊταλικὸς πόλεμος, ὁ Παναγιώτης Κανελλόπουλος βρισκόταν ἐκτοπισμένος στὴν Κάρυστο. Εἶχε, πράγματι, ἐκδηλώσει δημοσίως τὴν  ἀντίθεσή του πρὸς τὸ καθεστὼς τῆς  4^ης Αὐγούστου μὲ ἀποτέλεσμα νὰ «πάει ἐξορία», ἤδη ἀπὸ τὸ 1937, πρῶτα στὴν Κύθνο, μετὰ στὴ Θάσο καί, τελικά, στὴν Εὔβοια. Ἦταν, κατὰ τὸ 1940, 38 χρονῶν. (Εἶχε γεννηθεῖ τὸ 1902.) Δὲν δίστασε ὅμως νὰ ζητήσει, λίγες μόλις μέρες μετὰ τὴν ἔναρξη τῶν ἐχθροπραξιῶν, μὲ ἐπιστολή του  πρὸς τὸν ἴδιο τὸν Μεταξᾶ, νὰ καταταγεῖ ἐθελοντής στὸν Ἑλληνικὸ Στρατό. Τὸ αἴτημά του ἔγινε δεκτὸ – καί, ἔτσι, στὶς 30 Νοεμβρίου 1940 ὁ Π. Κανελλόπουλος ἔφυγε γιὰ τὸ μέτωπο: Εἶχε καταταγεῖ, ὡς ἁπλὸς στρατιώτης, στὴ ΧΙΙΙ Μεραρχία, διοικητὴς τῆς ὁποίας ἦταν ὁ ὑποστράτηγος Σωτήριος Μουτούσης.

            Ὁ Μουτούσης δὲν ἤθελε νὰ ἐκθέσει τὸν Κανελλόπουλο σὲ κινδύνους χωρὶς νόημα. Ἡ ἡλικία τῶν 38 ἐτῶν ἦταν, σύμφωνα μὲ τὰ μέτρα τῆς ἐποχῆς, προχωρημένη· ἔτσι, ὀρθῶς κρίθηκε ὅτι ἡ συμβολή του στὴν πολεμικὴ προσπάθεια θὰ εἶχε μεγαλύτερη σημασία, ἐὰν ἔδινε τὴ μάχη «ὄχι μὲ τὸ τουφέκι ἀλλὰ μὲ τὴ γραφίδα» του.  Τοῦ ἀνέθεσε λοιπὸν τὴν ἔκδοση μιᾶς «ἐφημερίδας τοῦ Μετώπου». 

            Ἡ ἐκτύπωση τῆς ἐφημερίδας αὐτῆς γινόταν στὴν ἀπελευθερωμένη Κορυτσά, στὸ τυπογραφεῖο «Εὐαγγέλη».  Τὴ σύνταξη τῆς ἐφημερίδας εἶχε ἀναλάβει ὁ Π. Κανελλόπουλος· τὴν ἐκτύπωση τρεῖς συστρατιῶτες του, οἱ Μιχαὴλ Γιαννούλης, Παῦλος Φιλιππίδης καὶ Στυλιανὸς Φερεντῖνος. Τὴν κάλυψη τῶν ἐξόδων ποὺ ἀπαιτοῦσε ἡ ἔκδοση τῆς ἐφημερίδας αὐτῆς φρόντιζε  ὁ ταγματάρχης τῆς Ἐπιμελητείας Γιῶργος Μιχαλόπουλος (ὁ νεότερος  τότε ταγματάρχης τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ. -εἶχε πάρει προαγωγὴ στὸν βαθμὸ αὐτὸν ἐπ’ἀνδραγαθίᾳ κατὰ τὴν κατάληψη τοῦ Πόγραδετς, ἀκριβῶς στὶς ὄχθες τῆς Ἀχρίδας).

            Ἡ ἐφημερίδα ἀρχικῶς ὀνομάστηκε Ὀχρίς, ἐπειδὴ στὶς ὄχθες τῆς ὁμώνυμης λίμνης ἤτανε ὁ τομέας τῆς ΧΙΙΙ Μεραρχίας. Τὸ ὄνομα ὅμως ἄλλαξε σχεδὸν ἀμέσως σὲ Ἀχρίς –  ἐπὶ τὸ ἑλληνοπρεπέστερον. Ἔβγαινε δυὸ φορὲς τὸν μήνα: τὸ πρῶτο φύλλο κυκλοφόρησε στὶς 15 Ἰανουαρίου 1941· τὸ δεύτερο τὴν 1^η Φεβρουαρίου, τὸ τρίτο στὶς 15 Φεβρουαρίου, τὸ τέταρτο τὴν 1^η Μαρτίου, τὸ πέμπτο στὶς 15 Μαρτίου, τὸ ἕκτο τὴν 1^η Ἀπριλίου καὶ τὸ ἕβδομο καὶ τελευταῖο, φύλλο ἔκτακτο, στὶς 6 Ἀπριλίου 1941, ἡμέρα τῆς γερμανικῆς ἐπίθεσης.  Τὸ τιρὰζ ἤτανε 500-1.000 ἀντίτυπα· τὸ  φύλλο τῆς 6^ης Ἀπριλίου 1941, ὅμως, κυκλοφόρησε, λόγω τῶν νέων καταστάσεων ποὺ εἴχανε προκύψει, σὲ 9.000 ἀντίτυπα! Φυσικά, μοιραζόταν δωρεὰν σὲ ὁπλίτες, ὑπαξιωματικοὺς καὶ ἀξιωματικούς.

            Εἶναι ἡ μόνη «ἐφημερίδα τοῦ Μετώπου» γιὰ τὴν ὁποία ἔγραψαν ἀκόμα καὶ οἱ Times τοῦ Λονδίνου (στὶς 25 Ἰανουαρίου 1941)· καὶ τοῦτο, ἐπειδὴ ὑπῆρξε ἡ μόνη ἡ ὁποία τυπωνόταν κανονικά, σὲ τυπογραφεῖο, καὶ μάλιστα σὲ «δημοσιογραφικὸ χαρτί», ποὺ ἔφτανε στὴν Κορυτσὰ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη μὲ φροντίδα τοῦ ταγματάρχη Γ. Μιχαλόπουλου – κάτι ποὺ καθοριστικῶς συνέβαλε στὴ σφυρηλάτηση μιᾶς ἐφ’ὅρου ζωῆς φιλίας μεταξὺ αὐτοῦ τοῦ τελευταίου καὶ τοῦ Π. Κανελλόπουλου.

Δημήτρης Μιχαλόπουλος             

Εὐχαριστῶ ἰδιαιτέρως τὸν Δημήτρη Μιχαλόπουλο γιὰ τὴν τιμὴ ποὺ μου ἔκανε νὰ μοῦ ἐμπιστευθῇ δύο ἀπὸ τὰ φύλλα αὐτῆς τῆς ἐφημερίδος, τὰ ὁποῖα καὶ θὰ παρουσιάσω συντόμως. Ἤδη σᾶς παραθέτω τὰ πρωτοσέλιδα.

Φιλονόη.