Τί ἔγραψε ὁ Ἰωάννης Μεταξᾶς στήν σύζυγό του τρεῖς μέρες μετά τήν παράδοσι τῆς πόλεως ἀπό τούς Τούρκους στόν Ἑλληνικό στρατό.

Θεσσαλονίκη 29 Ὀκτωβρίου 1912

Πόσο θὰ σοῦ φαίνεται παράξενο νὰ λαμβάνης γράμμα μου ἀπό τὴν Θεσσαλονίκην.
… Τὸ βράδυ ὴλθον εἰς τὸ στρατηγεῖον Τοῦρκοι ἀπεσταλμένοι προτείνοντες τὴν παράδοσιν τοῦ στρατοῦ καὶ τῆς πόλεως. Ὁ Διάδοχος ἀνέθεσεν εἰς τὸν Δούσμανην καὶ εἰς ἐμέ νὰ διαπραγματευθῶμεν. Τους ἐζητήσαμεν καὶ τὸ Καραμπουρνού. Δὲν ἐδέχθησαν, καὶ τὴν ἄλλην ἡμέραν ἐκινήσαμεν πρὸς μάχην. Εἶχα κάμει τὴν διαταγήν τῆς μάχης, καὶ τὸ ἀπόγευμα τῆς 26^ης ἦσαν κυκλωμένοι. Προτοῦ ὅμως ἀρχίσει τό πῦρ, ἔστειλαν πάλιν ἀπεσταλμένους καὶ ἐδέχθησαν ὅλους τοὺς ὅρους μας.
Μετέβημεν νύκτα ὁ Δούσμανης καὶ ἐγώ εἰς Θεσσαλονίκην καὶ διεπραγματεύθημεν μὲ τὸν Τοῦρκον ἀρχιστράτηγον τὴν παράδοσιν τοῦ στρατοῦ του, τῆς πόλεως καὶ τοῦ Καραμπουρνοῦ, ὑπεγράψαμεν τὸ πρωτόκολλον.
Συγκινητική στιγμή! Ἐγυρίσαμεν ἀμέσως νύκτα
Τὴν ἄλλην ἡμέραν εἰσήλθαμεν πάλιν εἰς τὴν Θεσσαλονίκην οἱ δυό μας καὶ ἀπετελειώσαμεν τὴν παράδοσιν.
Τὸ ἀπόγευμα της 27^ης εἰσηγάγαμεν τὸν στρατόν. Τὸ δὲ πρωί τῆς 28^ης εἰσῆλθεν ὁ Διάδοχος, ἡμείς μαζύ του, καὶ ἀπὸ ὀπίσω του ἡ 1^η Μεραρχία.
Ἐχάλασεν ὁ κόσμος!
Ἦμουν ἄυπνος καὶ σχεδὸν νήστις ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας, μὰ τρομερὰν βροχήν, σχεδὸν διαρκῶς καβάλλα. Ἀλλὰ ἐπήραμεν τὴν Θεσσαλονίκην, τὸ Καραμπουρνού, καὶ 30.000 χιλιάδες στρατοῦ αἰχμαλώτους…

πηγή: Νικόλαος