Σχετικά με το ζήτημα αυτό βρίσκουμε επαρκή καθοδήγηση στον οικονομικό του Ξενοφώντος στο 21^ο κεφάλαιο . «… Αλλά μα τον Δία δεν λέω ότι αυτή την αρετή ( την αποτελεσματική διοίκηση) μπορεί κάποιος να την μάθει με το να την δεί, ούτε κι αν ακούσει να μιλάνε μια φορά γι αυτήν. Λέω όμως, ότι αυτός που πρόκειται να διοικήσει πρέπει να έχει παιδεία, να έχει καλό χαρακτήρα από τη φύση του, και το πιό σπουδαίο να τον έχει ευνοήσει ο θεός.Γιατί πιστεύω,  ότι αυτό το αγαθό (ΤΟ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΑΡΧΕΙΝ) δεν είναι ανθρώπινο,   δηλαδή το να διοικεί ανθρώπους που θέλουν να τον υπακούουν, αλλά είναι θείο χάρισμα που αναμφισβήτητα το δίνει ο θεός σ΄αυτούς που έχουν μυηθεί στη φρόνηση …».

Την θέση αυτή την στηρίζει και με ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα  «… Ας πάρουμε για παράδειγμα το πολεμικό πλοίο. όταν οι ναύτες βρίσκονται στο ανοιχτό πέλαγος και πρέπει να κωπηλατήσουν για να εκτελέσουν ημερήσια διαδρομή.  Υπάρχουν κελευστές που μπορούν να μιλούν και να ενεργούν έτσι ώστε να διεγείρουν τις ψυχές των κωπηλατών και να τους βοηθούν με τον τρόπο αυτό να υπομένουν τον κόπο. Υπάρχουν όμως και άλλοι που είναι τόσο ανόητοι, ώστε να κάνουντο ίδιο ταξίδι σε διπλάσιο χρόνο και ακόμη περισσότερο. Και οι πρώτοι, αν και καταϊδρωμένοι, επαινούν ο ένας τον άλλον όταν  ο κελευστής και οι ναύτες αποβιβάζονται στην ξηρά ,ενώ οι δεύτεροι φτάνουν κάποτε στην ξηρά, μισώντας ο ένας τον άλλον.».

Η τέχνη της Ηγεσίας είναι μια τέχνη που «δίνεται» σε όσους φροντίσουν να αποκτήσουν  την παιδεία που οδηγεί στην φρόνηση έτσι ώστε να πετύχουν το «εθελόντων άρχειν»

Χρῆστος Σταυρίδης.

φωτογραφία