Ὑπέγραψε ἢ ὑπόγραψε;

 

Νάτη και η τηλεδιαφήμισις του ΒΗΜΑτος για το ένθετον που μάς μαθαίνει τα ορθά (του ποδαριού δηλαδή) ελληνικά! Δεν το έχω διαβάσει το ένθετον (αν και είμαι καχύποπτος καθώς όσον περισσότερον κάποιος καταστρέφει την Ελληνικήν, τόσον περισσότερον διαφημίζεται) απλώς ένα σχόλιον επί του διαφημιστικού διλήμματος:
Υπέγραψε ή υπόγραψε; (ποία είναι η σωστή προστακτική).

Τα διλήμματα είναι συνήθως εγκλωβιστηκά καθώς καλούμαστε να επιλέξουμε μεταξύ δύο προεπιλεγμένων λύσεων. Μερικά μάλιστα νήπια που μόλις έχουν αρχίσει να ομιλούν, επηρεάζονται και από την σειρά των λέξεων. Π.χ.:
Ερ. «Ποίον αγαπάς περισσότερον; Τον πάππον ή την γιαγιά;»
Απ. «Την γιαγιά»
Ερ. «Ποίον αγαπάς περισσότερον; Την γιαγιά ή τον πάππον;»
Απ. «Τον πάππον».

Η σωστή απάντησις στο «Υπέγραψε ή υπόγραψε» κατά την άποψιν μου είναι:
Ούτε το ένα, ούτε το άλλο.
Το σωστόν είναι: Υπόγραψον.

Μα είναι αρχαιοπρεπές, θα σπεύσει να πει κάποιος.
Ε και;
Απαγορεύονται μήπως τα αρχαιοπρεπή;
Υπάρχει κάποιος νόμος που να απαγορεύει την χρήσιν αρχαιοπρεπών μορφών;
Μα τα αρχαία είναι νεκρά γλώσσα, θα πει κάποιος άλλος.
Σοβαρά;
Δηλαδή εάν προστάξουμε σε κάποιον «Υπόγραψον εδώ» δεν θα μας κατανοήσει;
Μήπως η ποντιακή είναι και αυτή νεκρή διάλεκτος; Ή μήπως και κάποιες άλλες μικρασιατικές διάλεκτοι στις οποίες διασώζεται η αρχαιότροπος προστακτική εις -σον δεν είναι Ελληνικές;
Μήπως στον εκκλησιαστικό λόγο δεν ακούμε καθημερινά προστακτικές τέτοιας μορφής;

Η σωστή λοιπόν και Ελληνική προστακτική είναι αυτή που λήγει σε -σον. Αν κάποιοι Έλληνες την έχασαν στο πέρασμα του χρόνου, καιρός να την επαναφέρουν γιατί και κατανοητή είναι (δεν είναι άγνωστος σε κανέναν Έλληνα πλην των ψευδοελλήνων δηλαδή των άρτι ελληνοποιηθέντων) και ολοζώντανος αφού δεν έπαψε να χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Εξάλλου ακόμη και η ίδια η ύπαρξις του διλήμματος πρέπει να μας προβληματίσει γιατί ουσιαστικώς τονίζει ένα υπαρκτόν πρόβλημα των απλοποιήσεων. Δεν είναι ολίγες οι φορές που (όπως συμβαίνει και σε πολλές άλλες περιπτώσεις) οι απλοποιήσεις δημιουργούν συγχύσεις μεταξύ πτώσεων, προσώπων, χρόνων κλπ που μάλιστα βλάπτουν πολλαπλώς. Από την στιγμήν που κάποιος θα προστάξει «υπέγραψε» πολύ πιθανόν αναφερόμενος σε τρίτο πρόσωπο αορίστου να πει «αυτός υπόγραψε» και γενικότερα να αποκτήσει λανθασμένη περί αυξήσεων αντίληψιν, επιβεβαιώνοντας το «ενός κακού μύρια έπονται».

Συνεπώς, συνοψίζω, το «υπόγραψον»:

  • Είναι ελληνικόν.
  • Είναι κατανοητόν.
  • Είναι ολοζώντανον
  • Δεν δημιουργεί συγχύσεις.

Άρα είναι το σωστόν αφού πληρεί όλας τας απαραιτήτους προϋποθέσεις.

Στην ιδίαν διαφήμισιν μάς μαθαίνουν το πότε να βάζουμε το τελικόν ‘ν’.
Επ’ αυτού έχουμε τοποθετηθεί σε άλλο άρθρο.

Στράβων Ἀμασεύς

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

One thought on “Ὑπέγραψε ἢ ὑπόγραψε;

Leave a Reply