σημείωσις μεταγενεστέρα ἐν εἴδει προλόγου καὶ διευκρινήσεων

Τὸ παρακάτω κείμενον -ὕμνος θὰ λέγαμε σήμερα- ἀφορᾶ σὲ πρόσωπο ποὺ ἀντεπολιτεύθη μετὰ μανίας τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια, κάτι ποὺ ἔπραξαν συνειδητῶς ἅπαντες οἱ ἔχοντες ἐξαρτήσεις, ἐντολὲς καὶ γραμμὲς ἐκ τῆς ἀγγλικῆς στοᾶς, τοῦ μέτερνιχ καί, γενικότερα τῆς τοκογλυφικῆς μαφίας-δικτατορίας ποὺ ἐπεβλήθη στὸν τόπο μας, ἔχοντας διάφορες «βιτρίνες»,  ἀπὸ ἀρχῆς δημιουργίας τοῦ (ψευδο)-κρατιδίου «Ἑλλας».
Κι ὅπως ἀκριβῶς ὁ Ἀθανάσιος Πολυζωΐδης, μανιώδης συντάκτης ἀντικαποδιστριακῶν κειμένων, ἔτσι κι ὁ Ἀντωνιάδης Ἐμμανουήλ, ἡ σύσσωμος μαυροκορδατικὴ αὐλή, παρέα μὲ τὰ ἐξηγορασμένα ἑξαπτέρυγα καὶ ὑπανθρωπίδια τοῦ κωλέττου, ἔδρασαν ἅπαντες μὲ τέτοιον τρόπο, ὥστὲ νὰ ἀποκλεισθῇ κάθε πιθανότης ἀπελευθερώσεως αὐτοῦ τοῦ τόπου καὶ τοῦ ῥαγιᾶ ἀπὸ τὰ δεσμά. Καί, τελικῶς, ἐπέβαλαν ἕνα βρωμερὸ καθεστὼς εἰς βάρος τῶν πραγματικῶν καὶ μοναδικῶν ἀγωνιστῶν τῆς Ἐλευθερίας, οἱ ὁποίοι, ἐὰν δὲν προσκυνοῦσαν, τότε ἐδιώκοντο (στὴν καλλιτέρα τῶν περιπτώσεων) ἢ καὶ …ἐξηφανίζοντο (ὅπως ὁ Ὀδυσσεύς…!!!)

Ἐν τούτοις, ἀκριβῶς διότι στὸ ζήτημα τῆς τυπογραφίας, ἔστῷ καὶ ἀπὸ τὴν πλευρά του, προσέφερε κάτι στὸν τόπο, ὀφείλουμε νὰ παρουσιάζουμε κι αὐτοῦ τὸν (ἐπίσημο) βίο. Ἀνεπισήμως βέβαια τὰ πολλά, παρασκηνιακά, ποὺ ἔπραξε, ὡς ἀκόμη ἕνας πράκτωρ τῶν ξένων τοκογλύφων, οὐδέποτε θὰ τὰ μάθουμε, καθὼς ἐπίσης οὐδέποτε θὰ μάθουμε τὰ «ἔργα καὶ ἡμέρας» τῶν κάθε εἴδους ἀνθελληνίστων σκουπιδιῶν ποὺ διεφέντευσαν, πάντα μὲ τὸ ἀζημίωτον, τὸν τόπο, κυνηγῶντας μὲ πάθος καὶ μένος καὶ ὁρμὴ κάθε Ἐλευθέρα φωνή.
Σήμερα ἁπλῶς παραμένουμε αὐτήκοοι καὶ αὐτόπτες μάρτυρες τοῦ ὁλοκληρωτικοῦ ἐκπεσμοῦ καὶ ξεπεσμοῦ ὅλης αὐτῆς τῆς συμμορίας ἀνθελλήνων, ποὺ λυμαίνετο τὸν τόπο ἐδῶ καὶ σχεδὸν δύο αἰῶνες.

Τέλος, στὸ τέλος, ὁ Ἀντωνιάδης ἴσως γιατί «τὰ στερνὰ (πρέπει νὰ) τιμοῦν τὰ πρῶτα», ἴσως διότι μετενόησε, ἴσως καὶ διότι πράγματι, ὡς ἀναφέρεται ἀπὸ τὸν Δραγούμη, κατενόησε τὸ ποιὸς ἤθελε τί, ἀπεῖχε τῶν διαφόρων ἐνεργειῶν καλλέργη, παρ΄ ὅ,τι τὸν ἐστήριζε γιὰ χρόνια. Ἴσως τελικῶς καὶ νὰ ἀντελήφθη τὸ ἐθνικὸ συμφέρον… Ἴσως… Ἴσως…

Φιλονόη

Ο Εμμανουήλ Αντωνιάδης [1] – αγωνιστής του ’21, δημοσιογράφος, μαχητής της ελευθεροτυπίας, τυπογράφος και πολιτικός -γεννήθηκε στη Χαλέπα της Κρήτης το 1791 και πέθανε στην Αθήνα τον Αύγουστο του  1863. Το 1814 εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη όπου ασχολήθηκε με το εμπόριο. Μέλος εκ των πρώτων της Φιλικής Εταιρείας «κατελίμπανε συνεχώς τας υποθέσεις αυτού, ίνα απελλών συσκεφθή μετ΄ άλλων εταίρων τα περί του μεγάλου αγώνος» [2].

Καταδιωχθείς υπό των τουρκικών αρχών λίγο προ της καθόδου του Αλέξανδρου Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία, μπόρεσε να  δραπετεύσει στην Οδησσό και από εκεί μέσω Βιέννης και Τεργέστης ήλθε  στην Ελλάδα την ημέρα της άλωσης της Τριπολιτσάς (23 Σεπτ. 1821). Στη συνεχεία μετέβη στην επαναστατημένη Κρήτη, όπου υπηρέτησε ως Γραμματεύς του Μιχαήλ Αφεντούλιεφ και ακολούθως υπό τον Εμμανουήλ Τομπάζη.

Διετέλεσε Πληρεξούσιος Κρήτης στις εθνικές συνελεύσεις και μετείχε στην επιτυχή εναντίον του Ιμπραήμ άμυνα στους Μύλους του Ναυπλίουκαι  στην εκστρατεία της Γραμβούσας υπό τον ΔημήτριοΚαλλέργη.

Στο ελεύθερο ελληνικό κράτος εξέ­δωσε δύο εφημερίδες την Ηώ(Ναύπλιο, 1830- 1831) και την Αθηνάν(1832-1863) και το περιοδικό Ηώς(1836-1837) σε συνεργασία με τον Ιωάννη Νικολαΐδη, από την Λειβαδιά. Ακόμη, είχε τη διεύθυνση της έκδοσης του περιο­δικού Ερανιστής(1840, 1842-1843), το οποίο εκδιδόταν από τους Φίλιππο Ιωάννου, Γ. Βέλλιο, Κωνστ. Παπαρρηγόπουλο, Περ. Αργυρόπουλο κ.ά.

Για το τυπογραφείο του Εμμανουήλ Αντωνιάδη πρέπει να σημειωθεί ή παρουσία του σ’ αυτό, ως συνεργάτη, του Κ. Δημίδη (1830-1833) και ή επιτόπου κατασκευή – χύτευση στοιχείων από τον ίδιο τον Αντωνιάδη, πού προξενούσε ζωηρή εντύπωση στους κατοίκους του Ναυπλίου. Το τυπογραφείο Αντωνιάδη τύπωσε δέκα περίπου βιβλία ιστορικά, σχολικά και λογοτεχνικά.  Τα περισσότερα από τα τυπογραφεία του Ναυπλίου θα μεταφερθούν από το 1834 στη νέα πρωτεύουσα, την Αθήνα.

Ο Εμμανουήλ Αντωνιάδης ήταν βαθύτατα επηρεασμένος από τις ιδέες του Κοραή τον οποίο θαύμαζε. Χρησιμοποιούσε πολύ συχνά στην εφη­μερίδα του τον σατιρικό διάλογο ή τον αλληγορικό μύθο, για να ασκή­σει κριτική ή να νουθετήσει. Είχε απόλυτη πίστη στην αποστολή και τη δύναμη του τύπου. Έμμονή του ιδέα ήταν η οργάνωση της εκπαίδευσης και η διάδοση της παιδείας σε όλες τας τάξεις του λαού. Ενδιαφερόταν επίσης για την καλλιέργεια της γης.

Ο φιλελευθερισμός του έφερε τον Αντωνιάδη στην αντιπολιτευόμενη τον Καποδίστρια μερίδα. Η κριτική του όμως από το βήμα της Ηούς ήταν μετριοπαθής και με απόλυτο σεβασμό στο πρόσωπο του Κυβερνήτη. Η αντιπολιτευτική στάση του, του στοίχισε, μετά την δημοσίευση του υπ’ άρ. 7-8 φύλλου της Ηούς, στο ο­ποίο χρησιμοποίησε αυστηρή γλώσσα για την μη σύγκληση Εθνικής Συνέλευσης, την στάση των Γραμματέων της Κυβέρνησης και την πολιτεία της δικαστικής εξουσίας, την καταδίκη του από το Πρωτόκλητο δικαστήριο Αργολίδας «ως  στασιαστού και ανατροπέως των καθεστώτων». Μετά την αθώωσή του από το Έκκλητο δικαστήριο Τριπολιτσάς, ο Αντωνιάδης κατάφυγε στα Μέγαρα, όπου άρχισε την έκδοση νέας εφημερί­δος της Αθηνάς, αντιπολιτευόμενος τον Αυγουστίνο  Καποδίστριακαι εν συνε­χεία την Αντιβασιλεία.

Ο Ν. Δραγούμης υπογραμμίζει τα εξής [3], αναφερόμενος στις φιλελεύθερες αρχές και την ανεξαρτησία του χαρακτήρα του Αντωνιάδη: …εγκολπωθείς  από του 1831 πολιτικάς  τινας  αρχάς, ενέμεινεν αυταίς μέχρι τέλους διό και ευκόλως  θα επορίζετο ο αναγνώστης  το συμπέρασμα ότι και  το αίμα του  θα έχεεν, ίνα σώση τας συνταγματικάς ελευθερίας. Θέλων δε να τηρήση ακεραίαν, ως έλεγε, την ανεξαρτησίαν του χαρακτήρος αυτού, ου­δέποτε συνήνεσε να δεχθή έμμισθον θέσιν. Και ότε επί βασιλείας Όθωνος προσηνέχθη αυτώ κατά πρώτον μεν αξίωμα συμβούλου επικρατείας, είτα δε, τω 1844, γερουσιαστού, απέβαλε και τούτο και εκείνο… Εν τούτοις, αρνήθηκε να λάβει μέρος στην συνωμοσία η οποία κατέληξε στην επανάσταση της τρίτης Σεπτεμβρίου 1843 για την διεκδίκηση συντάγματος.

Ἀργολικὴ ἀρχειακὴ βιβιοθήκη