Δύσκολο ἡ ψυχὴ νὰ ξεκολλήσῃ ἀπὸ τὴν Πατρίδα.

Γενοκτονία. Μία λέξη, χιλιάδες εἰκόνες, χιλιάδες συναισθήματα, χιλιάδες ἀναμνήσεις. Μία λέξη ποὺ σοῦ προκαλεῖ δέος, στενοχώρια, λύπη, μῖσος, πόνο, ὀργή, ὄχι μόνο ἀκούγοντάς την ἀλλὰ καὶ ἐπεξεργάζοντάς την στὸ μυαλό σου, σὲ τραβάει στὸ παρελθὸν θυμίζοντάς σου τις τόσα ἑκατομμύρια ἀδικοχαμένες ψυχὲς ἀνὰ τὸν κόσμο.

Ἡ γενοκτονία ὡς ὅρος διαμορφώθηκε κυρίως στὴν δίκη της Νυρεμβέργης τὸ 1945, ὅπου δικάστηκε ἡ ἡγεσία τῶν ναζιστῶν ἐγκληματιῶν τοῦ πολέμου. Συγκεκριμένα ὁ ὅρος σημαίνει τὴν μεθοδικὴ ἐξολόθρευση, ὁλικὴ ἢ μερική, μιᾶς ἐθνικῆς, φυλετικῆς ἢ θρησκευτικῆς ὁμάδας. Ὡς γενοκτονία νοεῖται ὁποιαδήποτε ἀπὸ τὶς παρακάτω πράξεις: Ὅταν ὑπάρχουν δολοφονίες μελῶν τῆς ὁμάδας, πρόκληση σοβαρῆς βλάβης τῆς σωματικῆς ἢ διανοητικῆς ἀκεραιότητας τῶν μελῶν τῆς ὁμάδας. Ἡ συνειδητὴ ὑποβολὴ τῆς ὁμάδας σὲ συνθῆκες οἱ ὁποῖες μποροῦν νὰ ἐπιφέρουν τὴν πλήρη ἢ μερικὴ καταστροφή της, ἡ διὰ τῆς βίας ἀφαίρεση καὶ μεταφορὰ παιδιῶν μιᾶς ὁμάδας στοὺς κόλπους τῆς ἄλλης ὁμάδας καὶ ὅταν ὑπάρχουν μέτρα τὰ ὁποῖα ἀποβλέπουν στὴν παρεμπόδιση τῶν γεννήσεων στὴν ὑπὸ διωγμὸ ὁμάδα.

Ἕνας ἀπὸ τοὺς λαοὺς ποὺ ὑπέστησαν γενοκτονία ἦταν καὶ αὐτὸς τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου ἀπ’ τοὺς Τούρκους. Μὲ στόχο τὴν δημιουργία μιᾶς νέας τουρκικῆς αὐτοκρατορίας οἱ Τοῦρκοι θεωροῦσαν ὅτι δὲν ὑπῆρχε θέση γιὰ κανένα ἄλλο ἔθνος ἐκτὸς ἀπ’ τὸ δικό τους. Γιὰ τὸν σκοπὸ αὐτὸ χρειαζόταν μιὰ ἰσχυρὴ ἀλλὰ καὶ πονηρὴ κινητήρια δύναμη. Αὐτὴ ἡ δύναμη ἦταν τὸ κίνημα τῶν Νεοτούρκων, τὸ ὁποῖο ἱδρύθηκε τὸ 1908 στὴ Θεσσαλονίκη μὲ ἀρχηγούς τους Ἐνβέρ, Ταλάατ καὶ Τζεμάλ. Οἱ Νεότουρκοι εἶχαν δύο ἐπιλογὲς εἴτε τὴν βίαιη ἀφομοίωση τῶν πληθυσμῶν εἴτε τὴν ἐξόντωσή τους. Καὶ οἱ ἀπειλὲς δὲν ἄργησαν νὰ φανοῦν. Ὁ Σεφκὲτ Πασᾶς (Τοῦρκος Πρωθυπουργὸς) ἀπείλησε τὸν πατριάρχη Ἰωακεὶμ τὸν Γ΄ λέγοντάς του:
«Θὰ σᾶς κόψουμε τὰ κεφάλια, θὰ σᾶς ἐξαφανίσουμε. Ἢ ἐμεῖς θὰ ἐπιζήσουμε ἢ ἐσεῖς».

Τὸν Ὀκτώβριος τοῦ 1911 οἱ Νεότουρκοι (ὡς κυβέρνηση πλέον), ἔπειτα ἀπὸ συνεδρίαση ἀποφάσισαν νὰ ἐξοντώσουν ὅλες τὶς μὴ μουσουλμανικὲς ἐθνότητες καθὼς καὶ τὴν βίαιη τουρκοποίηση τῶν μουσουλμανικῶν πληθυσμῶν. Συνεχεῖς διωγμοί, ὅλο καὶ αὐξανόμενες δολοφονίες καὶ οἱ λεηλασίες πόλεων καὶ χωριῶν ἦταν μερικὰ ἀπὸ τὰ ἀποτελέσματα τοῦ φανατισμοῦ τῶν Τούρκων.
Ἔπειτα μὲ τὸν Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ἡ Τουρκία συνεργάζεται μὲ τὴν Γερμανία καὶ ὁ Μουσταφὰ Κεμάλ, ἡγέτης πιά των Νεότουρκων, θέλει, ὅπως λέει, νὰ παραδώσει τὴν Τουρκία στοὺς Τούρκους, «καθαρίζοντας»  κάθε τί ξένο.

Τὸ 1915 ὁλοκληρώθηκε τὸ σχέδιο ἐξόντωσης τῶν χριστιανικῶν πληθυσμῶν. Ἔτσι ἀκολούθησαν ἐκτοπισμοί, τάγματα ἐργασίας, ἀπαγχονισμοί, βιασμοί, δολοφονίες καὶ ἐξορισμοί. Ἀνάμεσα σ’ αὐτὰ ὅμως ἀναπτύχθηκε μιὰ παλληκαρίσια, ἀλλὰ μάταια ἐλπίδα, τὸ ἀντάρτικο τοῦ Πόντου, ποὺ μετὰ ἀπὸ λίγο καιρὸ λύγισε ἀφοῦ δὲν εἶχε πιὰ τὴν ρωσσικὴ συμπαράσταση. Ἔτσι μὲ τὴν βοήθεια τῶν Μεγάλων Δυνάμεων, στὶς 19 Μαΐου τοῦ 1919, ὁ Κεμὰλ ἀποβιβάστηκε στὴν Σαμψούντα καὶ μὲ ἐπί κεφαλῆς τον Τοπὰλ Ὀσμὰν ἄρχισε τὴν γενοκτονία των Ποντίων.

Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τοὺς Ποντίους, γενοκτονία ὑπέστησαν καὶ ἄλλοι λαοί. Οἱ Γερμανοὶ μὲ δικτάτορα τὸν Χίτλερ, ὑπὸ ναζιστικὸ καθεστώς, σκότωσαν μὲ ἀπάνθρωπο τρόπο τοὺς Ἑβραίους. Οἱ Τοῦρκοι, ἕνας λαὸς ποὺ ἔχει διαπράξει τὶς περισσότερες γενοκτονίες, σκότωσαν μὲ ἀρχηγό τον Μουσταφὰ Κεμὰλ  Ἀτατούρκ, Ἀρμενίους, Πέρσες, Ἀσσυρίους καὶ Χαλδαίους.

Σχεδὸν 90 χρόνια μετά, ὁ λαὸς αὐτός, ὁ ποντιακὸς ἀγωνίζεται γιὰ νὰ δικαιωθεῖ,  γιὰ νὰ ἀναγνωριστεῖ ἡ γενοκτονία ποὺ ὑπέστη. Ἀγωνίζεται εἴτε ἐμπνευσμένος ἀπὸ τὶς γενοκτονίες ποὺ προηγήθηκαν ἢ τὶς μεταγενέστερες εἴτε ἔχοντας ὡς συναγωνιστές, συνοδοιπόρους τους συμπάσχοντες, θύματα γενοκτονιῶν, πάντα σύμφωνα μὲ τοὺς νόμους τῆς ἀνθρωπότητας. Ἂν τελικὰ τὸ καταφέρουν, ὕστερα ἀπὸ πολλοὺς ἀγῶνες, ἡ ἀναγνώριση αὐτὴ θὰ ἀποτελέσει κατ’ ἀρχὴν δικαίωση γιὰ τὸν λαὸ ποὺ ὑπέφερε. Ἡ διεθνὴς ἀναγνώριση σαφῶς μπορεῖ νὰ ἀφυπνίσει τοὺς λαοὺς ὥστε στὸ μέλλον νὰ μὴν ἐπαναληφθοῦν τέτοιου εἴδους ἐνέργειες. Ἐπίσης μὲ τὴν ἀναγνώριση τῆς γενοκτονίας μαθαίνουμε τὰ ἄσχημα ἀποτελέσματα τῆς βίας, ἔτσι ὄχι μόνο τὴν ἀποφεύγουμε ἀλλὰ καὶ τὴν καταδικάζουμε.

Ὡστόσο, σὲ διεθνὲς ἐπίπεδο μέχρι σήμερα οἱ χῶρες ποὺ ἔχουν ἀναγνωρίσει τὴν Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου εἶναι οἱ ἑξῆς:

Μάϊος 2002 – Μάϊος 2008 
7 πολιτεῖες τῶν Η.Π.Α. Ἀναγνώρισαν τὴ γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου.

19 Μαιου 2002, Νέα Ὑόρκη

2 Σεπτεμβρίου 2002, Νιου Τζέρσεϊ

8 Δεκεμβρίου 2002, Κολούμπια

10 Ἰανουαρίου 2003, Νότια Καρολίνα

3 Φεβρουαρίου 2003, Γεωργία

12 Δεκεμβρίου 2003, Πενσυλβάνια

11 Μαΐου 2005, Κλίβελαντ

2008, Ρόουντ Ἄιλαντ

 24 Φεβρουαρίου 1994 Με ὁμόφωνη ἀπόφαση ἡ ὁλομέλεια τῆς Ἑλληνικῆς Βουλῆς ὅρισε τὴν 19η Μαΐου ὡς Ἡμέρα Μνήμης τῆς Γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου.

19 Μαΐου 1994 Η Κυπριακὴ Βουλὴ καθιέρωσε τὴν 19 Μαιου ὡς ἡμέρα Μνήμης τῆς γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου.

15 Δεκεμβρίου 2007 Η Διεθνὴς Ἕνωση Ἐπιστημόνων Μελέτης τῆς Γενοκτονίας (IAGS, International Association of Genocide Scholars) ἀναγνώρισε τὴν γενοκτονίατων Ἑλλήνων τοῦ Πόντου.

30 Ἀπριλίου 2009 Η τοπικὴ βουλὴ τῆς Νότιας Αὐστραλίας ἀναγνώρισε τὴ γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου.

11 Μαρτίου 2010 Το Σουηδικὸ κοινοβούλιο ψήφισε ὑπὲρ τῆς γενοκτονίας τῶν Ποντίων, Ἀρμενίων καὶ Ἀσσυροχαλδαίων.

1 Μαΐου 2013 Η Γερουσία τῆς πολιτείας τῆς Νέας Νότιας Οὐαλίας στὴν Αὐστραλία ἀναγνώρισε τὴ γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου καὶ τῆς Μ. Ἀσίας, Ἀρμενίων καὶ Ἀσσυρίων κατὰ τὴν περίοδο 1915-1922. Στὶς 12 Μαΐου 2013 ἡ Βουλὴ της Νέας Νότιας Οὐαλίας μὲ πρόταση τοῦ πρωθυπουργοῦ τῆς πολιτείας Μπάρι Ὀφάρελ αναγνώρισε τὴ Γενοκτονία τῶν Ποντίων, τῶν Ἀρμενίων καὶ τῶν Ἀσσυρίων.

Ἡ 19 Μαΐου δὲν εἶναι ἡμέρα μίσους ἀλλὰ ἡμέρα μνήμης. Ὁ ποντιακὸς λαὸς δὲν ζητάει ἀντίποινα ἢ πόλεμο ἀλλὰ δικαίωση.
Δικαίωση γιὰ τὶς 353.000 καὶ πλέον ψυχὲς ποὺ χάθηκαν ἄδικα στὰ πάτρια ἐδάφη τοῦ Πόντου καὶ χιλιάδες ἄλλους ποὺ ὑπέστησαν βαρβαρότητες καὶ προσφυγιά.
Αὐτὲς οἱ ψυχὲς ζητᾶνε νὰ διδάξουμε τὴν ἱστορία καὶ τὰ παθήματα τοῦ λαοῦ μας στὰ παιδιὰ καὶ στὰ ἐγγόνια μας, μὲ τὴν προτροπὴ νὰ κάνουν τὸ ἴδιο καὶ στὰ παιδιά τους. Γιατί μόνον ἂν μείνει ἡ θυσία τους ζωντανὴ στὴν μνήμη μας, θὰ δικαιωθεῖ ὁ ἄδικος θάνατος τους καὶ ἡ ἱστορία τοῦ Πόντου θὰ μείνει ζωντανή.

Ἡ γενοκτονία τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ μπορεῖ νὰ σφράγισε τὴν πορεία του στὸ πέρασμα τῶν χρόνων, μπορεῖ νὰ ἀποτέλεσε πλῆγμα στὶς ψυχὲς ἑκατοντάδων χιλιάδων ἀνθρώπων, δὲν κατάφερε ὅμως νὰ τοὺς ἐξαφανίσει. Αὐτοὶ ἔδωσαν τὴν ζωή τους, ἐμεῖς ἔτσι ἁπλά, ἂς τιμήσουμε τὴν μνήμη τους μὲ τὴν εὐχὴ ποτὲ ξανὰ ἡ ἀνθρωπότητα καὶ ὁποιοσδήποτε λαός, νὰ μὴν γνωρίσει αὐτὸ ποὺ γνώρισε ὁ ποντιακός, σφαγή, βαρβαρότητα, ξεριζωμό.

 Σάββας Καρίπογλου

 

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply