Κάπου στὴν Βόρειο Ἤπειρο…

Εἶναι κάποιες στιγμὲς ποὺ ἐξοργίζομαι, ὅταν διαβάζω κυρίως τὰ ἐπὶ μέρους ἱστορικὰ γεγονότα, ποὺ ἐλάχιστα ἔχουν διασωθῇ ἐξ αὐτῶν, ἀπὸ τὴν ἐπίσημο ἱστορία. Εἶναι λοιπὸν αὐτὲς οἱ στιγμὲς ἄγριες, διότι εἶναι σὰν νὰ «μπαίνω» μέσα στὴν ἱστορία… Εἶναι σὰν νὰ ζῶ μὲ αὐτοὺς τοὺς ἀγαθοὺς ἀνθρώπους, ποὺ μόνον τους κρίμα ἦταν ἡ ἀγαθότητα… Εἶναι σὰν νὰ διαβιῶ ὑπὸ τὶς δικές τους συνθῆκες, μὲ τὰ δικά τους πάθη, μὲ τοὺς δικούς τους πόνους καὶ τὰ δικά τους αἵματα…
Καὶ ναί, ἐκεῖνες τὶς στιγμὲς μὲ πνίγει ἡ ὀργή…
Κάθε ἱστορία καὶ ἕνα καρφί…
Κάθε κομμένο κεφάλι κι ἕνα σημάδι μέσα μου… Ἕνα κομμένο κάτι ἀπὸ τὸ εἶναι μου…
Ὅσο πιὸ πολὺ «βουτῶ» στὴν ἱστορία, τόσο πιὸ κομματιασμένη βγαίνω ἀπὸ τὶς περιηγήσεις μου…
Κι ἀκόμη στὴν ἀρχὴ εἶμαι…

Πολυζώης Λαμπανιτσιώτης


 ΔΗΜ. ΛΕΝΤΖΑΡΗΣ

ΚΩΤΣΙΑ ΓΙΑΤΣΕΣ

ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΚΩΤΣΙΑ ΓΙΑΤΣΕ ΑΠΟ ΤΗ ΣΑΓΙΑΔΑ

Ο δάσκαλος και  δήμαρχος Φιλιατών (1) Δημήτριος Ι. Λέντζαρης (1917-2003), από το Πλαίσιο, έγραψε μια ιστορική βιογραφία με τον τίτλο «ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΕΠΟΣ, ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ, ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ (1940-1945-1976) την οποία κυκλοφόρησε σε λίγα αντίτυπα. (2)

Σε αυτή την εργασία του (σσ. 40-41) φιλοξενεί και τη μαρτυρία ενός Σαγιαδινού, του Κώστα Γιάτσε (ή Γιάτση) (3) ο οποίος είχε ανοίξει μαγαζί στο Φιλιάτι (γαλακτοπωλείο) και το κράτησε για πολλά χρόνια.

Ο Δ. Λέντζαρης γράφει: «…Να τι γράφει ο Κώστας Γιάτσες. Του είχα ζητήσει να μου γράψει ότι θυμάται:

«…Όταν εκυρήχθη ο πόλεμος του ΄40 οι πρώτοι Ιταλοί που μπήκαν στο χωριό μας ήταν με λίγους Τσάμηδες (10) με αρχηγό το Νουρή Μπέη (4). Τους δεχτήκαμε στο αλώνι του Φράγκου (5), έξω από το σπίτι του Λεωνίδα Φράγκου, τους κεράσαμε καφέ, τους οποίους σέρβιρα εγώ σαν μικρότερος. Είχαμε και ένα γιατρό Μανιάτη (6), τον Χρήστο Μπεσμπέα (7) και ο Μπέης είπε στο γιατρό: «Σε τρεις ημέρες θα είμεθα στην Αθήνα» και ο γιατρός τους είπε «Στον χάρτη θα τη δείτε». Και ο Μπέης του είπε: «Δεν πιστεύετε στην μεγάλη αυτοκρατορία;», και ο γιατρός του είπε: «Η Μεγάλη Αυτοκρατορία δεν πίστεψε στην Ελληνική λόγχη.»

Την Σαγιάδα την λεηλάτησαν οι γείτονες Λιοψιώτες (8)  και την κάψανε με αρχηγό τον Αχμέτ Τσαπούνη (9) που τους έλεγε «ραδ» δηλαδή με τη σειρά. Και όταν κουβαλούσαν το πλιάτσικο, στην Λιόψη, ένας καλός αγάς από τη Λιόψη (10), καθόταν έξω από το σπίτι του και έλεγε στους Λιοψιώτες «Τιτώνα» (11) δηλαδή «και στα δικά μας». Όπως και έγινε αργότερα. Η Λιόψη (12) και όλα τα Μουσουλμανικά χωριά διαλύθηκαν και σήμερα μένουν έρημα. Ο Σπύρος Διαμάντης τους έβγαλε ένα τραγούδι «Σαγιάδα και αν κάϋκε και έγινε Βιργιάνη (13), εμείς θα την φτιάσουμε καινούργια στο λιμάνι».(14)

Τον Μιχάλη Διαμάντη, Γεράσιμο Κόρο, τον Πέτρο Αντωνάδο, την γυναίκα του Λάζαρου Αντωνίου (15), τον Σπύρο Αντωνίου, τους σκότωσαν οι Γερμανοί (16).

 Με την οπισθοχώρηση των Ιταλών, βομβάρδισαν τη Σαγιάδα (17) και σκότωσαν τοβ Γιώργο Σκέτο (18) και το παιδί του Κώστα Κούκα, το οποίο σκότωσαν οι οπαδοί του Τσαπούνη στο χωράφι που φύλαγε το στάρι για να μη το κλέψουν. (19) Γι’ αυτό φταίει ο δάσκαλός μας Λέντζαρης, που όταν ο Τσαπούνης πήγε στο Πλαίσιο για να συνδεθεί με το Ε.Α.Μ. δεν του έκοψε το λαιμό.(20)

Τα μεγαλύτερα εγκλήματα τα έκαμαν οι Τούρκοι (21) παρά οι Ιταλοί και Γερμανοί.

Οι Κονισπολιάτες και η Βέρβα μας φέρθηκαν πολύ καλά, μας φιλοξένησαν σαν καλοί φίλοι. (22) Ο Γιάννης Κόρος κτύπησε τους Ιταλούς στη θάλασσα, έξω από την παραλία, (23) από την τοποθεσία Κούκα, εκεί που είναι το κτήμα της διμοιρίας. (24)

Παρέλειψα να γράψω ότι με τους βομβαρδισμούς της Σαγιάδας, σκοτώθηκε και η γυναίκα του γιατρού Μπεσμπέα (25).

Αυτά είναι τα νέα του χωριού μου, περισσότερα δεν θυμάμαι γιατί γέρασα…»

 Ο Δ. Λέντζαρης συμπληρώνει: «Προσπάθησα να τα μεταφέρω όπως τα έγραψε ο Κώστας Γιάτσες.» Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διόρθωσε γλωσσικά το κείμενο (26), ή δεν μπορούσε να διακρίνει καλά το γραφικό χαρακτήρα του γέρου Σαγιαδινού (27).

Ίσως σ’ αυτό να οφείλονται οι λίγες παρανοήσεις.

Σίγουρα όμως, ο δάσκαλος Δημήτριος Λέντζαρης, διέσωσε (μαζί με πολλές άλλες πληροφορίες) ένα σημαντικό έγγραφο για την ιστορία της Σαγιάδας.

 

Σαγιάδα Οκτώβρης 2013.                            Μιχάλης Γ. Πασιάκος

 (Ευχαριστώ το Σωτήρη Μικρούλη για την υπόδειξη του αρχείου και το Λάζαρο Λέντζαρη για την αποστολή των στοιχείων. Επίσης τις χωριανές και τους χωριανούς μου Χόρη Αντωνάδου, Βήτω Πασιάκου, Γίτσα Νάτση, Νικόλα Κόρο, Χ.Τ., Νώντα Αναστασιάδη, Φάνη Γιάτση, Γιώργο Κέρο. Χρησιμοποιήθηκαν τα βιβλία του Βαγγέλη Μάστορα Η ΣΑΓΙΑΔΑ στη διαδρομή του χρόνου, Ιωάννινα 2002, του Γιώργου Τσόγκα, η Σαγιάδα. Η Ιστορική της πορεία Γραπτές Μαρτυρίες και Αφηγήσεις, Εκδόσεις Δωδώνη, Αθήνα 2009, του Νικόλα Γ. Σταύρου, Το Χρονικό της Γριάζδανης, εκδόσεις ΕΙΒΕ Ιωάννινα 2007 και του Χέρμαν Φρανκ Μάγερ, Αιματοβαμμένο εντελβάις, Εστία, 2009).

[1] Στην περίοδο 1979-1986.

2 Από ηλεκτρονικό υπολογιστή.

3 Με αφορμή το σημείωμα του Κ. Γιάτσε, συμπλήρωσα με τη βοήθεια των χωριανών, στοιχεία με διορθώσεις, σημειώσεις και επεξηγήσεις.

4 Πρόκειται ίσως για το Νουρή Ντίνο Μπέη από το Φιλιάτι, ο οποίος αργότερα προσχώρησε στους αριστερούς Αλβανούς αντάρτες (μαρτυρία Χ. Τ.).

5 Το αλώνι αυτό σώζεται και σήμερα, μισοκατεστραμμένο από το δρόμο που χαράχτηκε αργότερα, στην δυτική πλευρά του χωριού. Τα άλλα «αλώνια» -στην ουσία πλατείες- ήταν «τ΄ αλώνι του Νούσια», στην ανατολική πλευρά, τ΄ «αλώνι της εκκσιάς» στο κέντρο του χωριού, «τ’  αλώνι του Φράγκου» και στη δυτική έξοδο του χωριού, «τ΄ αλώνι τση Βίγλας».

6 Από το Ξεχώρι της Μάνης.

7 Ο Χρήστος Στ. Μπεσμπέας (1901-1966) ήρθε στην περιοχή ως στρατιωτικός γιατρός στο τάγμα των Φιλιατών  (για τον Μπεσμπέα, βλ. περιοδικό «Ο ΤΑΥΓΕΤΟΣ» τ. 3, Ιούλιοςς 1978). Τελικά έμεινε στη Σαγιάδα, στο σπίτι που είχε κτίσει η κοινότητα στο βράχο επάνω από την εκκλησία του Άι Γιώργη, το οποίο λειτουργούσε ως κοινοτικό ιατρείο. Παλαιότερα εκεί κάθονταν ο Αλβανός φύλακας του χωριού, ο Τζαφέρ Σούλιο Ισούφ από τη γειτονική Κονίσπολη. Έτσι το μέρος λέγεται στου Σούλιου, στου Μπεσμπέα, αλλά και στου Μπούρμπουλα. Επειδή το σπίτι αυτό έχει πανοραμική θέα, το επέλεξαν οι Ιταλοί (μαζί με το γειτονικό Δημοτικό Σχολείο) για φυλάκιο. Ένας από αυτούς, έπεσε μάλιστα από το γκρεμό που υπάρχει μπροστά στο κτίριο.

8 Η Σαγιάδα κάηκε το πρωί της 23ης  Αυγούστου του 1943, από απόσπασμα της γερμανικής μεραρχίας «Εντελβάις» με επικεφαλής το λοχαγό Ζήγκφρηντ Ντόντελ, διοικητή του 1ου τάγματος του 99ου Συντάγματος στον απόηχο της επιχείρησης Αύγουστος, που αποσκοπούσε στη διάνοιξη του επαρχιακού δρόμου Ηγουμενίτσας-Κονίσπολης. Οι Αλβανοτσιάμηδες του γειτονικού χωριού Λιόψη, ακολουθούσαν τους Γερμανούς και συμπλήρωσαν το έργο τους καίγοντας και λεηλατώντας. Σύμφωνα με τον Ν. Κόρο, οι αντάρτες είχαν προειδοποιήσει τους Σαγιαδινούς κι έτσι, αρκετοί είχαν κρύψει ρούχα και πολύτιμα αντικείμενα, ενώ μερικοί τα είχαν πάει στη γειτονική Βέρβα.

9 Ο Αχμέτ Τσιαπούνης μαζί με τον αδερφό του Τζελάλ, όργανα των Ιταλών, καταδικάστηκαν ερήμην σε θάνατο από το στρατοδικείο των Ιωαννίνων.

10 Ισούφ Σέρος γαμπρός στη Λιόψη, από τη Γιάνιαρη (μαρτυρία Χ. Τ.). Αυτό δείχνει ότι μερικοί από τους Αλβανοτσάμηδες δεν συμμετείχαν αλλά και καταδίκαζαν τις εγκληματικές  πράξεις των ομόθρησκών τους.

11 Η ακριβής αρβανίτικη φράση είναι: «εδέ τόνατ». Ο Γ. Τσόγκας μεταφέρει παραστατικά το επεισόδιο: Ένας γέρος Λιοψιώτης, ο Ισούφη Σέρος, που έβλεπε τους συγχωριανούς του να επιστρέφουν περιχαρείς, φορτωμένοι με τα λάφυρα της λεηλασίας τους, τους είπε σείοντας περίλυπος το κεφάλι του: «άμυαλοι! Σήμερα καίγεται η Σαγιάδα, αύριο θα δείτε να καίγεται η Λιόψη» (Τσόγκας, Σαγιάδα, σ. 197).

12 Τη Λιόψη, μετά την εγκατάλειψή της από τους κατοίκους της, την έκαψαν τα άτακτα τμήματα του Ζέρβα, οι «Γαλάνηδες», μαζί με αρκετούς Σαγιαδινούς, οι οποίοι εκδικήθηκαν το κάψιμο του χωριού τους. Να σημειωθεί ότι οι Σαγιαδινοί δεν είχαν οι περισσότεροι σπίτια για να μείνουν, αλλά προτίμησαν να καταστρέψουν τα σπίτια των εχθρών τους, παρά να μείνουν σ’ αυτά (πράγμα βεβαίως που έγινε σε μαζική κλίμακα σε αρκετά μέρη της Θεσπρωτίας). Τα μόνα πράγματα που μπόρεσαν να μεταφέρουν ήταν μερικές καπάσες (πήλινα δοχεία λαδιού) και γρεντές από τις σκεπές.

 13 Βιρανές, βιράνι ή βεράνι, είναι το ερείπιο, το ερειπωμένο σπίτι, αλλά και το οικόπεδο που απομένει όταν ένα σπίτι έχει πέσει ή καεί.  Η φράση ‘έγινε βιράνι’ ή ‘βεράνι’ σήμαινε την ολοσχερή καταστροφή, από σεισμό, πυρκαγιά ή πόλεμο. (Βλ. Σαραντάκος, Λέξεις). Στη Σαγιάδα η λέξη έγινε βιργιάνι ή βεργιάνι. Αντί του βεργιάνι , χρησιμοποιούσαν και τη λέξη μεϊντάνι, αραβική λέξη της τουρκικής που σημαίνει πλατεία. Οι Σαγιαδινοί τη χρησιμοποιούσαν με την έννοια του καθαρού μέρους, ή του κατεστραμμένου (μαρτυρία Χόρης Αντωνάδου).

14 Οι περισσότεροι Σαγιαδινοί αποδίδουν την πατρότητα του ποιήματος στον Σπύρο (Πούλιο) Ρεντζέλο. Το παραθέτω ολόκληρο σε μια από τις πολλές παραλλαγές του: Σαγιάδα κι αν εκάηκες κι αν γίνηκες βεργιάνι- εμείς σε ξαναφτιάξαμαν, καινούργια στο λιμάνι. Έβγα κι εσύ Τιαπούν’ αγά- πάνω  στου Λυκογιάννη, – έβγα να δεις το σπίτι σου, να δεις καπνό που βγάνει.- Το κάψαν οι Σαγιαδινοί, βγάλαν το δανεικό τους,- όπως κι εσύ πρωτύτερα, έκαψες το δικό τους. Το ποίημα (που έγινε τραγούδι και το χόρευαν) φτιάχτηκε πάνω στο παραδοσιακό: Η Σμύρνη κι αν εκάηκε, κι αν έγινε βεράνι- μια Σμυρνοπούλα έμορφη, πάλι θα την εκάνει…

15 Η γυναίκα του Λ. Αντωνίου Αλίκη, το γένος Αντωνάδου, σκοτώθηκε μετά το κάψιμο της Σαγιάδας (29-8-1943) την παραμονή του Σταυρού (13 Σεπτεμβρίου), κρατούσε μάλιστα στην αγκαλιά της την κόρη της (μόλις είχε σαραντίσει) Γεωργία (Γίτσα) η οποία δεν έπαθε τίποτα. Σύμφωνα με τον Νώντα Αναστασιάδη, ο Γερμανός που τη σκότωσε, όταν κατάλαβε τι έκανε, έβαλε τα κλάματα! Οι Γερμανοί είχαν ξαναγυρίσει στο μισοκατεστραμμένο χωριό και είχαν εγκατασταθεί στα Μαντέικα.

Σύμφωνα με άλλους (Ν. Κόρος, Α. Πασιάκου) σκοτώθηκε την ίδια μέρα που κάηκε η Σαγιάδα.

16 Από τους Γερμανούς σκοτώθηκε επίσης ο πατέρας του Κ. Γιάτσε Αποστόλης Γιάτσες στην τοποθεσία Αλμυρό, κοντά στο Τσιφλίκι της Αλβανίας (περίεργο που δεν τον αναφέρει ο γιός του!), ο Γεράσιμος (Ράσος) Ζώης, ο οποίος ήταν ο τσιομπάνος του χωριού κι ο Χρήστος (Κίτσιος) Δούκας στον Αυχένα (σημερινό Μαυρομάτι). Αργότερα, οι Γερμανοί εκτέλεσαν στην Παραμυθιά στις 29 Σεπτεμβρίου του 1943 με τους 49  πρόκριτους τον 35χρονο  Θεοφάνη Φείδη και στη Σμίνετση της Αλβανίας (18 Απριλίου 1944) τον Γιάννη Πασιάκο το Θανάση (Νάσιο) Διαμάντη τον Ξενοφώντα (Τσιώνη) Κούτη και τον Λάζαρο Αναστασιάδη (Τσάτση). Ο Γρηγόρης (Γόλης) Πασιάκος, δραπέτευσε την τελευταία στιγμή. (Τα γεγονότα αυτά, περιγράφει ο δάσκαλος Νικόλας Σταύρου, Γριάσδανη, σ. 79-80). Στον κατάλογο των νεκρών του πολέμου, πρέπει να προστεθεί και ο Θωμάς (Τζέμος) Κέρος, (μαρτυρία Γ. Κέρου).

17 Οι Ιταλοί προέλασαν την 28η Οκτωβρίου 1940 και πέρασαν τον Καλαμά ύστερα από λίγες μέρες. Μετά την αντίσταση και την αντεπίθεση των Ελλήνων στο Καλπάκι, υποχώρησαν προς το αλβανικό έδαφος και βομβάρδισαν τα μέρη όπου προέλαυνε ο ελληνικός στρατός. Η Σαγιάδα βομβαρδίστηκε στις 28 Νοεμβρίου του 1940. (Μαρτυρία Βασίλη Μάστορα)

18 Σκέντο, όχι Σκέτο. Ο Γ. Σκέντος ( εικοσάχρονος και νιόπαντρος 20 ημερών, γύριζε στο σπίτι του από το μπακάλικό  του στην αγορά) σκοτώθηκε από τον βομβαρδισμό των Ιταλών. Άλλα θύματα του βομβαρδισμού ήταν: η Ουρανία Λούκα (Φείδη) , ο μικρός γιός της Γιωργάκης κι η πεθερά της Αναστασία Λούκα. Η γυναίκα (Ελένη) κι η μάννα (Αικατερίνη-Κατέρω) του Θόδωρου (Λιώλιου) Σκέντου (Μποτίλιου),  η Χαρίκλεια Σκέντου, ο μικρός Πέτρος Μέντης κι ο ακόμα μικρότερος (ήταν ενάμισι χρονών όταν ένα θραύσμα τον βρήκε στην κοιλιά) Αντωνάκης Αντωνίου (μαρτυρία Χόρης Αντωνάδου και Κατερίνας Κόρου). Σύμφωνα με το Γιώργο Κέρο, σκοτώθηκε και η γιαγιά του, Ελένη Κέρου, το γένος Λιοκόση.

19 Δεν σκότωσαν το γιό του (είχε σκοτωθεί στο βομβαρδισμό των Ιταλών) αλλά τον ίδιο τον Κώτσια Λούκα στο χωράφι του, στη θέση Μονοδέντρες» (μαρτυρία Χ. Τ.).

20 Εδώ ο φιλοπαίγμων Κ. Γιάτσες, αστειεύεται.

21 Με τον όρο Τούρκοι, εννοεί τους μουσουλμάνους Τσάμηδες.

22 Εδώ, ο γέρο Σαγιαδινός, δίνει τη σωστή διάσταση του τσάμικου ζητήματος: Δεν ήταν όλοι εγκληματίες όπως θέλουν κάποιοι να τους παρουσιάζουν.

23 Οι Ιταλοί είχαν αποσυρθεί από την παλιά Σαγιάδα την Άνοιξη του 1943 (Τσόγκας, Σαγιάδα, σ. 191). Ο Δ. Λέντζαρης αναφέρει ότι είχαν αποχωρήσει την Άνοιξη του 1942. (σ. 38).

24 Η τοποθεσία Κούκα, είναι στο λόφο πάνω από το Σκάλωμα και κάτω από τη Βίγλα, όπου έχει χτιστεί το στρατιωτικό φυλάκιο. Σύμφωνα όμως με τη μαρτυρία του Νώντα Αναστασιάδη, ο Κόρος (και άλλοι που δεν θυμάται) πυροβόλησαν από πιο κοντά, από το κτήμα του Χάρη Διαμάντη που βρίσκεται στην αρχή του δρόμου για το Σκάλωμα της Σαγιάδας. Την επόμενη ημέρα από την επίθεση, οι Ιταλοί κτύπησαν με πλοίο το Σκάλωμα, προξένησαν μάλιστα ζημιές στο κτήριο του Τελωνείου. Ο Δ. Λέντζαρης περιγράφει το επεισόδιο: «…Τη Μεγάλη εβδομάδα έκαμα μια συγκέντρωση στη Σαγιάδα στο σχολείο, κατά την οποία ανέλυσα όλη την κατάσταση της εποχής εκείνης. Είχαν συγκεντρωθεί πάρα πολλοί, σχεδόν όλο το χωριό. Θυμάμαι πως υπήρχε μεγάλος ενθουσιασμός. Εκείνη την εποχή, οι μουσουλμάνοι – τσάμηδες της Λιόψης είχαν σκοτώσει τον Διαμάντη. [Ο Μιχάλης Διαμάντης, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των Σαγιαδινών, (το αναφέρει και ο Κ. Γιάτσες στο κείμενο) σκοτώθηκε από τους Γερμανούς, οι οποίοι τον πήραν από την τοποθεσία Αλαμάνι κοντά στο Σκάλωμα και τον εκτέλεσαν στο Σμέρτο στο δρόμο προς το Φιλιάτι]. Ο Γιάννης Κόρος μιαν ημέρα είχε ενθουσιασθεί τόσο από τα γεγονότα που πήρε το όπλο του και κτυπούσε από το βουνό που είναι πάνω από τον Όρμο Σαγιάδας τους Ιταλούς, την Φινάτζα [GuardiadiFinanza,] . Οι Ιταλοί από το χωριό Σαγιάδα είχαν αποχωρήσει και είχαν συγκεντρωθεί στον Όρμο Σαγιάδας…» Το επεισόδιο αυτό, σύμφωνα με το Δ. Λέντζαρη, έγινε την Άνοιξη του 1942. Σύμφωνα με τον Ν. Κόρο, οι πυροβόλησαν από τη Βίγλα.

25 Η γυναίκα του γιατρού λεγόταν Φατμέ, βαπτίσθηκε χριστιανή και ονομάστηκε Αικατερίνη (Καίτη), και ήταν Αλβανίδα από την Κονίσπολη. Υπάρχουν πολλές φήμες για τη σύνδεσή της με τον Μπεσμπέα:  Έβοσκε τα πρόβατά της κοντά στο ελληνικό φυλάκιο του Λυκογιάννη, κι ένας αξιωματικός την έφερε στο Φιλιάτι. Εκεί τη γνώρισε ο γιατρός και την ερωτεύτηκε (Μαρτυρία Νικόλα Κόρου). Σύμφωνα με τη Χόρη Αντωνάδου, ο γιατρός τη γνώρισε στην Κονίσπολη, όπου πήγαινε τακτικά σε αρρώστους. Σύμφωνα τέλος με τον Χ. Τ., εργαζόταν σε ένα «καφέ –σαντάν» στη Θεσσαλονίκη, όπου τη γνώρισε ο γιατρός κτλ. Υπάρχει και η εκδοχή το «καφέ-σαντάν» να βρισκόταν στην Κονίσπολη, όπου η Φατμέ ήταν χορεύτρια! (Είχε κάνει μεγάλη εντύπωση στην τοπική κοινωνία το γεγονός ότι ένας στρατιωτικός γιατρός, παντρεύτηκε μια «Τουρκάλα») και ήταν ο λόγος που ο Μπεσμπέας έφυγε από το Φιλιάτι και το στρατό. Η γυναίκα αυτή τραυματίστηκε στην κοιλιά ενώ βρισκόταν στην αυλή και παρά τις προσπάθειες του άνδρα της δεν επέζησε. Ο Μπεσμπέας αργότερα ξαναπαντρεύτηκε στην πατρίδα του, το 1946 την Ισμήνη Πετρέα.

26 Σύμφωνα με το γιό του Λάζαρο, υπάρχει και η  περίπτωση να έγιναν κάποια λάθη στη μετέπειτα δακτυλογράφηση στον υπολογιστή.

27 Το αρχικό κείμενο, δεν βρέθηκε στο αρχείο ώστε να γίνει σύγκριση. Μερικές λεπτομέρειες (χρήση καθαρεύουσας): θα είμεθα κλπ. η σωστή αναγραφή του ονόματος Λέντζαρης (με –ντζ-) και η λάθος του ονόματος Σκέτος (Σκέντος) και Κούκας (Λούκας) δείχνει τις παρεμβάσεις.

 πηγή

φωτογραφία

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply