«…Πλέον, σε αυτή την υπόθεση δεν χωρούν μαγκιές και χαζομάρες. Χρειάζεται δουλειά, διάβασμα, προετοιμασία, εξαντλητική ανάλυση και κυρίως καθαρό μυαλό. Είναι υποχρέωση όλων μας να κερδίσουμε αυτό τον «πόλεμο», για να αποδοθεί δικαιοσύνη στις οικογένειες των μετόχων της Τραπέζης της Ανατολής και να αποκτήσει το τραπεζικό σύστημα την αξιοπιστία που του πρέπει. Έχω δεσμευθεί δημοσίως ότι εμένα «μου αρκεί ένα ευρώ και μια δημόσια συγνώμη από την Εθνική Τράπεζα», για να θεωρήσω ότι προσωπικά το θέμα της Τραπέζης της Ανατολής έχει λήξει….»
Σημασία σε μια υπόθεση τέτοιου μεγέθους και ιδιαιτερότητας έχει η κατανόηση των πραγματικών γεγονότων, αλλά και η ύπαρξη ικανού αποδεικτικού υλικού, ώστε να δικαιωθούν τα θύματα της ξεκάθαρης απάτης. Είναι ευθύνη όσων ερευνούν τα στοιχεία και διεκδικούν αποζημιώσεις μέσα από δικαστικές αιτήσεις, να μείνουν μακριά από φαντασίες, εγωισμούς και ονειρώξεις.
Δυστυχώς, όπως έχω πει εκατοντάδες φορές, αυτός δεν είναι αγώνας ταχύτητας, αλλά δρόμος αντοχής. Όποιος νομίζει ότι αύριο το πρωί θα ξυπνήσει βαθύπλουτος, να το ξεχάσει και να ψάξει για κάτι άλλο. Αν δεν μπορεί να βρει κάτι, υπάρχει ένας τρισεκατομμυριούχος από την Πάτρα που έχει καλές ιδέες, από ό,τι έχω ακουστά…
Πλέον, σε αυτή την υπόθεση δεν χωρούν μαγκιές και χαζομάρες. Χρειάζεται δουλειά, διάβασμα, προετοιμασία, εξαντλητική ανάλυση και κυρίως καθαρό μυαλό. Είναι υποχρέωση όλων μας να κερδίσουμε αυτό τον «πόλεμο», για να αποδοθεί δικαιοσύνη στις οικογένειες των μετόχων της Τραπέζης της Ανατολής και να αποκτήσει το τραπεζικό σύστημα την αξιοπιστία που του πρέπει. Έχω δεσμευθεί δημοσίως ότι εμένα «μου αρκεί ένα ευρώ και μια δημόσια συγνώμη από την Εθνική Τράπεζα», για να θεωρήσω ότι προσωπικά το θέμα της Τραπέζης της Ανατολής έχει λήξει.
Η Τράπεζα της Ανατολής δημιουργήθηκε το 1904 από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και την Εθνική Τράπεζα της Γερμανίας, δύο καθαρά ιδιωτικές τράπεζες. Ο κύριος λόγος που φτιάχθηκε ήταν για να φυγαδευθούν ομογενειακά κεφάλαια από την παραπαίουσα οθωμανική αυτοκρατορία. Στο καταστατικό ιδρύσεως της Τραπέζης της Ανατολής, την γερμανική Nationalbank für Deutschland εκπροσωπούσε ο Σιγμούνδος Μοζέβιους (Sigmund Mosevius), ο οποίος ήταν εβραϊκής καταγωγής, μέλος της Blank Family και πέθανε το 1914. Η οικογένεια Blank, μια από τις πιο δυνατές τραπεζικές οικογένειες της εποχής, είχε βαθειές ρωσσοεβραϊκές ρίζες και σύμφωνα με μελέτες περιελάμβανε την μητέρα του Βλαντίμιρ Ιλίτς Ουλιάνοφ, γνωστού ως Βλάντιμιρ Λένιν.
Την «ελληνική» πλευρά εκπροσωπούσε ο Διοικητής της Εθνικής Τραπέζης Στέφανος Στρέιτ, γεννημένος στην Πάτρα, από πατέρα Γερμανό αξιωματικό. Τρισέγγονος του Στρέιτ είναι ο πρώην υπουργός πολιτισμού Παύλος Γερουλάνος, ενώ στους κλάδους του ιδίου γενεαλογικού δένδρου θα βρούμε και τον «εξάδερφο» Αντώνη Σαμαρά (βλ. Οι πρόγονοι των Σαμαρά – Γερουλάνου και η αξία της μετοχής της Τραπέζης Ανατολής το 1930). Μεγαλύτερος μέτοχος της Εθνικής Τραπέζης ήταν η οικογένεια Rothschild, σύμφωνα με το επίσημο ιστορικό της ιδίας της τραπέζης.
Η γερμανική πλευρά απεχώρησε γρήγορα και την θέση της πήραν μέτοχοι και επενδυτικά κεφάλαια από την Γαλλία, την Ελλάδα και την Αίγυπτο, με προεξάρχον το ομογενειακό στοιχείο. Διαχρονικά οι πωλήσεις των μετοχών γίνονταν μέσα από τα χρηματιστήρια των χωρών αυτών και η τράπεζα ανθούσε, κυρίως λόγω του ευκόλου χρήματος από το εμπόριο και τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου. Το 1932 η Εθνική Τράπεζα εξαγόρασε την Τράπεζα της Ανατολής και συγχωνεύθηκε μαζί της. Οι μέτοχοι της Τραπέζης της Ανατολής ακόμη περιμένουν να πληρωθούν για την πώληση της τραπέζης τους. Δεν είναι οι μόνοι. Υπάρχουν πρόσφατες δικαετικές αποφάσεις για μετόχους τραπεζών που περιμένουν περισσότερο!
Η Εθνική Τράπεζα είχε την τύχη μέχρι σήμερα να μην συναντήσει ισχυρή αντίσταση στο θέμα της πληρωμής των μετοχικών τίτλων της Τραπέζης της Ανατολής. Λίγο οι λανθασμένες κινήσεις από την πλευρά των κομιστών μετοχών, λίγο το χάλι του ελληνικού κρατικού μηχανισμού και της ιδίας της δικαιοσύνης, κυρίως όμως το τεράστιο μέγεθος της τραπέζης και η διαπλοκή της με την άσκηση εξουσίας, έφταναν για να μην δημοσιοποιηθεί ποτέ το θέμα. Η Εθνική Τράπεζα ασκεί υπερ-κρατική εξουσία και μόνο η ανάλυση των εταιρειών του ομίλου της αρκεί για να το κατανοήσει κάποιος. Ο Όμιλος της ΕΤΕ δραστηριοποιείται διεθνώς σε 12 χώρες, όπου ελέγχει 10 τράπεζες και 63 εταιρείες παροχής χρηματοοικονομικών και λοιπών υπηρεσιών.
Αυτός είναι ο σημαντικότερος λόγος που η Εθνική Τράπεζα έχει καταφέρει να μην λογοδοτήσει επί 80 χρόνια για ένα καταφανέστατο σκάνδαλο. Η ασυλία της οφείλεται στο μέγεθος και στην ταύτισή της με την κρατική εξουσία, σε βαθμό που να την υποκαθιστά στα μάτια των πολιτών. Η δύναμή της φόβιζε διαχρονικά τους ενδιαφερομένους, που είτε εδέχοντο τις γενικές διαβεβαιώσεις χαμηλόβαθμων υπαλλήλων, είτε έπαιρναν λίγα χρήματα με αντάλλαγμα την σιιωπή τους, είτε εξασφάλιζαν κάποιο δάνειο, με εγγύηση τις μετοχές της Τραπέζης της Ανατολής, εάν επρόκειτο περί «ημετέρων», όπως διαβεβαίωσε στην συνέντευξή του ο κ. Ευρυβιάδης Μετοχαράκης (http://banquedorient.org/web/?p=4813).
Πρόσφατα, τα μέλη του banquedorient.org κάναμε μια ανώνυμη τηλεφωνική έρευνα, με συμμετέχοντες το προσωπικό της Εθνικής Τραπέζης, ρωτώντας με αγωνία του υπαλλήλους του κεντρικού υποκαταστήματος στην οδό Αιόλου, εάν υπάρχει κάποιο νεότερο με την υπόθεση της Τραπέζης της Ανατολής. Ποια καλλίτερη πηγή πληροφοριών από την ίδια την Εθνική Τράπεζα. Παρά το γεγονός ότι ήταν μια «αμαρτωλή» πρακτική, οι απαντήσεις που λάβαμε ήταν απίθανες, τουλάχιστον για το μέγεθος του «trolling»:
1. Ο πρώτος υπάλληλος καθησύχασε τον έναν από τους πελάτες, λέγοντας του ότι η Εθνική Τράπεζα είναι «κρατική» και δεν υπάρχει λόγος κινδυνολογίας. Το κράτος δεν χάνει. Βέβαια, η ΕΤΕ είναι ιδιωτική, όμως σαν ισχυρισμός μπορεί να πείσει τον αδαή.
2. Μια άλλη κυρία, δήλωσε στον οικογενειάρχη πελάτη ότι η υπόθεση αφορά σε «εκείνον τον Σώρρα», οπότε πόση σοβαρότητα μπορεί να έχει. Δύσκολο να αντικρούσει κάποιος έναν τέτοιο ισχυρισμό. Παρά την ομογενοποίηση της αληθινής υποθέσεως με τις διάφορες κομπίνες περί «τρισεκατομμυρίων», η πραγματικότητα είναι ότι ο Σώρρας δεν ασχολήθηκε σοβαρά με αυτή την υπόθεση. Απλά, η διατήρηση του «αστικού μύθου» βολεύει την τράπεζα.
3. Η καλύτερη απάντηση εκ μέρους των υπαλλήλων της Εθνικής Τραπέζης, ήταν ότι η υπόθεση αυτή έχει χαθεί στα δικαστήρια. Σε αυτό συνήθως συνεπικουρούν και διάφορα δημοσιεύματα, είτε από δικτυακά μέσα που θα ήθελαν κάτι τέτοιο (όπως η Ημερησία και το Capital.gr), είτε από τοπικές εφημερίδες. Ευτυχώς για εμάς όμως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Δεν έχει «χαθεί» το παραμικρό.
Η πραγματικότητα είναι ότι με πολύ υπομονή και περισσότερη δουλειά, έχει προετοιμαστεί ένα σαφές πλάνο νομικών ενεργειών, που θα εξελιχθεί πλήρως, ανεξάρτητα από τις προσπάθειες του νομικού τμήματος της Εθνικής Τράπεζας. Έχουν ληφθεί αποφάσεις εδώ και μήνες, έχει αποφασιστεί η στρατηγική, έχουν επιλεγεί τα κατάλληλα στοιχεία, επιλέχθηκαν οι δικηγόροι με τους οποίους θα προχωρήσει το όλο εγχείρημα και… ο κύβος ερρίφθη. Οι δικαστικές διαμάχες θα ξεκινήσουν μέσα στους επόμενους μήνες.
Όπως αναλύσαμε στο τελευταίο άρθρο, μια από τις πιο ισχυρές θέσεις της ΕΤΕ ήταν ότι εδώ και 80 χρόνια δεν ασχολήθηκε κάποιος με αυτή την υπόθεση, θέλοντας να μας παρουσιάσει σαν τυχοδιώκτες και όχι ως θύματα. Με εξαίρεση την συνέντευξη Μετοχαράκη, που παρουσιάζει τις προσπάθειες κατόχων μετοχών στο παρελθόν τουλάχιστον από το 1980, υπάρχει ένα κενό από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι το 1980. Πριν τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο υπήρχαν αρκετές έγγραφες οχλήσεις από μετόχους και ξένες τράπεζες σχετικά με το τίμημα της εξαγοράς και τα οφειλόμενα χρήματα.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, παρά τα όσα υποστηρίζει η Εθνική Τράπεζα, οι προσπάθειες των μετόχων συνεχίστηκαν. Παράδειγμα είναι η παρακάτω επιστολή της Ιονικής Τραπέζης το 1948, εν μέσω εμφυλίου πολέμου.
Μερικά χρόνια αργότερα και όσο ίσχυσε ο νόμος περί ονομαστικοποιήσεως των ανωνύμων μετοχών, το Υπουργείο Εμπορίου έστελνε στην Εθνική Τράπεζα αριθμούς μετοχικών τίτλων της Τραπέζης της Ανατολής, για να ενημερώσει τα μητρώα της!
Τα παραπάνω είναι γνωστά. Αυτό που δεν είναι γνωστό είναι οι προσωπικές ιστορίες ανθρώπων που προσπάθησαν να έρθουν σε επαφή με την Εθνική Τράπεζα για τις μετοχές τους μετά το 1950. Ένας από αυτούς ήταν και ο παππούς μου, ένας Μικρασιάτης πρόσφυγας, που το κυριότερο μέλημα του ήταν να μεγαλώσει τα παιδιά του. Οι ιθύνοντες της Εθνικής Τρσπέζης τον περιέπαιξαν, σε σημείο που και ο ίδιος όταν έλεγε στους φίλους του ότι είχε μετοχές μιας τράπεζας και η Εθνική του χρωστούσε χρήματα, αυτό να θεωρείται αστείο και ο ίδιος να αισθάνεται άσχημα.
Ωστόσο, η ιστορία δεν είχε 2-3 θύματα, αλλά αρκετές χιλιάδες μικροεπενδυτές. Πριν λίγες ημέρες σε μια συνάντηση με φίλους, που δεν έχω την πολυτέλεια να βλέπω συχνά, και με δεδομένα τα δημοσιεύματα μου για την Τράπεζα της Ανατολής, μου ανέφεραν την προσωπική τους ιστορία. Ο προ-πάππους τους, ο οποίος διέθετε τέτοιες μετοχές απεφάσισε να «ανέβει» στην Αθήνα πολύ μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, για να συζητήσει με τους εκπροσώπους της Εθνικής Τραπέζης αν επρόκειτο να πληρωθεί για τις μετοχές του. Οι υπάλληλοι της Εθνικής Τραπέζης, βλέποντας ότι είχαν να κάνουν με έναν απλό «ανθρωπάκο», όχι μόνο τον έπεισαν ότι οι μετοχές δεν είχαν ισχύ, αλλά τις έσκισαν μπροστά του. Βέβαια, επειδή η τράπεζα δεν είναι και τόσο κακή, του πλήρωσαν τα εισιτήρια για να επιστρέψει στον τόπο του. Απλόχερη η τράπεζα…
Έμεινα έκπληκτος, που ενώ είμαστε από τον ίδιο τόπο και ζούμε στην ίδια γειτονιά για δεκαετίες, δεν είχα ακούσει αυτή την ιστορία. Ενθυμούμενος τον δικό μου παππού, κατάλαβα ότι αυτές οι ιστορίες με τις χαμένες μικρο – επενδύσεις είναι ταμπού, σαν τα θύματα ενός βιασμού. Τα θύματα φοβούνται να μιλήσουν, γιατί δεν ξέρουν πώς θα λάβει ο συνομιλητής τους αυτή την εξομολόγηση. Από την απλή αντίδραση της κλειστής κοινωνίας, που θα σκεφθούν ότι υπήρχαν χρήματα για επενδύσεις, μέχρι την πίκρα και την ντροπή ότι κάποιος τους «έφαγε» τις οικονομίες τους.
Από την άλλη, γνωρίζω πραγματικά περιστατικά που προκύπτουν από έγγραφα, όπου οι συναντήσεις με τους εκπροσώπους της Εθνικής Τραπέζης είχαν τα αντίθετα αποτελέσματα. Στην μία περίπτωση, η πληρωμή για δικαστική διεκδίκηση έγινε από το υποκατάστημα της Αιόλου 86, στο οποίο προσήλθαν οι τρεις εκπρόσωποι του επιχειρηματία. Ανοίχθηκε το χρηματοκιβώτιο και τους εδόθη μια «βαλιτσούλα» με μετρητά. Ο λογιστής, με τον δικηγόρο και τον σωματοφύλακα πήραν τα χρήματα και τα μετέφεραν στον επιχειρηματία, με τον ένα από τους τρεις να περιγράφει κάθε βήμα της όλης διαδικασίας, την οποία θυμάται λεπτό προς λεπτό, μαζί με τα ονόματα των συμμετεχόντων.
Από άλλα έγγραφα προκύπτει η δανειοδότηση μεγάλης (πλέον) εφοπλιστικής οικογενείας, μετά την Επταετία των Συνταγματαρχών, κατά πλήρη αντιστοιχία με όσα έλεγε στην συνέντευξη του ο Ευριβιάδης Μετοχαράκης. Έχω την εντύπωση, ότι και ο Μετοχαράκης τους ιδίους ανθρώπους εννοούσε, απλά φοβόταν να τους κατονομάσει. Με την παρέμβαση των Αμερικανών, που ήδη είχαν δώσει με πολύ χαμηλό δάνειο (σχεδόν δωρεάν) ένα φορτηγό πλοίο Liberty στην οικογένεια, υπήρξε επιπλέον χρηματοδότηση για να δημιουργηθούν αποθήκες, ώστε να ασχοληθούν ενεργά με την μεταφορά καυσίμων. Και αυτά θυμίζω προκύπτουν από έγγραφα.
Τέτοιες ιστορίες δεν είναι λίγες. Μάλιστα, θα παρακαλέσω όποιον έχει ακούσει παρόμοιες ιστορίες από την οικογένειά του να έλθει σε επαφή μαζί μας, για να αξιοποιηθεί η μαρτυρία του, χωρίς οποιοδήποτε κόστος για τον ίδιο ή τους δικούς του.
Προσωπικά πιστεύω ότι αυτή η υπόθεση θα διευθετηθεί είτε με τον ένα τρόπο, είτε με τον άλλο. Ο πρώτος είναι «το ένα ευρώ και η δημοσία συγγνώμη εκ μέρους της τραπέζης». Ο δεύτερος είναι η αποζημίωση όλων των κατόχων μετοχών που απαιτούν το δίκαιο τους. Άλλος τρόπος δεν υπάρχει!
Με το τέλος των «παιδικών ασθενειών» που αντιμετωπίσαμε με κάποιους μετόχους, έρχεται στο προσκήνιο η ουσία της πραγματικής νομικής υποθέσεως της Τραπέζης της Ανατολής και η τιμωρία. Η νομική βάση επάνω στην οποία στηρίζονται οι διεκδικήσεις μας είναι πλέον τόσο ξεκάθαρη, όπως το κρυστάλλινο νερό στο ηλιόφως. Κάθε απάντηση στους ισχυρισμούς μας από την αντίδικό μας, φανερώνει στον ίδιο τον συγγραφέα της, τα απανωτά λάθη στα οποία έχει πέσει η τράπεζα.
Μέχρι σήμερα, ήταν στο χέρι της τράπεζας η επομένη κίνηση. Πλέον δεν είναι. Είναι στα χέρια της ιστορικής πραγματικότητας και για αυτό η Εθνική Τράπεζα θα χάσει. Γιατί την κομπίνα την έκανε και οι μάρτυρες μιλούν…
Ἀποποίηση εὐθύνης
Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.