==========================

Κατά τις διατάξεις του άρθρου 404 παρ. 1 και 2 ΠΚ

(1) «όποιος σε δικαιοπραξία για την παροχή οποιασδήποτε πιστώσεως, ανανεώσεώς της ή παρατάσεω της προθεσμίας πληρωμής ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΕΤΑΙ την ΑΝΑΓΚΗ, την ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΔΥΝΑΜΙΑ, την ΚΟΥΦΟΤΗΤΑ, την ΑΠΕΙΡΙΑ, ή την ΨΥΧΙΚΗ ΕΞΑΨΗ εκείνου που παίρνει την πίστωση, ΣΥΝΟΜΟΛΟΓΩΝΤΑΣ  ή παίρνοντας για τον εαυτό του ή για τρίτον περιουσιακά ωφελήματα, που ανάλογα με τις ειδικές περιστάσεις είναι προφανώς ΔΥΣΑΝΑΛΟΓΑ προς την παροχή του υπαιτίου,  τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών και με χρηματική ποινή
(2) «με τις ίδιες ποινές τιμωρείται και:

α) όποιος ανεξάρτητα από τους πιο πάνω όρους κατά την παροχή ή την παράταση της προθεσμίας πληρωμής, κατά την ανανέωση ή την προεξόφληση δανείου, συνομολογεί ή παίρνει για τον εαυτό του ή για τρίτον περιουσιακά ωφελήματα που ΥΠΕΡΒΑΙΝΟΥΝ ΤΟ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΟΜΟ ΘΕΜΙΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΟΥ ΤΟΚΟΥ,
β) και όποιος επιδιώκει την εκπλήρωση τοκογλυφικών ωφελημάτων που πηγάζουν από αυτή την απαίτηση.

Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι με αυτές προβλέπονται δύο αυτοτελείς και διακεκριμένες πράξεις τοκογλυφίας και ειδικότερα στη μεν παράγραφο 1 η της εν στενή έννοια αισχροκέρδειας ή καταπλεονεκτήσεως που συνίσταται, πλην άλλων, στην κατά την σύναψη της εν αυτή πιστωτικής δικαιοπραξίας εκμετάλλευση της ανάγκης κλπ του λαμβάνοντος την πίστωση

στην δε παράγραφον 2 η πράξη της κυρίως τοκογλυφίας που συνίσταται στην από τον παρέχοντα το δάνειο συνομολόγηση ή την λήψη για τον εαυτό του ή για τρίτο περιουσιακών ωφελημάτων που υπερβαίνουν το κατά τον νόμο θεμιτό ποσοστό του τόκου, κατά την σύναψη, παράταση ή ανανέωση συμβάσεως δανείου (χρημάτων) και όχι άλλης πιστωτικής δικαιοπραξίας, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΠΡΟΣΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ Η ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΟΣ ΤΟ ΔΑΝΕΙΟ, καθόσον αυτή απαιτείται μόνο για την συνομολόγηση της αισχροκερδούς πιστωτικής δικαιοπραξίας της παραγράφου 1.

Από την διάταξη της παραγράφου 2 προκύπτει ότι ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΟΙΧΕΙΟΘΕΤΗΣΗ της αντικειμενικής υποστάσεως του εγκλήματος αυτού, απαιτείται η εκ μέρους του δράστη (δανειστή) συνομολόγηση ή λήψη για τον εαυτό του ή για τρίτον, περιουσιακών ωφελημάτων που υπερβαίνουν το κατά νόμον θεμιτό ποσοστό του τόκου, την οποία αποτελεί και η λήψη από τον δράστη αξιογράφων (συναλλαγματικών, επιταγών) που ενσωματώνουν τοκογλυφικούς τόκους, κατά την παροχή ή την παράταση της προθεσμίας πληρωμής, κατά την ανανέωση ή την προεξόφληση δανείου.
Βασικός όρος του αξιοποίνου της συγκεκριμένης συμπεριφοράς είναι τα περιουσιακά ωφελήματα που συνομολογεί ή λαμβάνει ο δράστης να υπερβαίνουν το κατά νόμο θεμιτό ποσοστό τόκου.

Το έγκλημα αυτό, μπορεί να τελεσθεί με δύο τρόπους οι οποίοι είναι αυτοτελείς και ανεξάρτητοι μεταξύ τους, τελούν δε σε αληθινή πραγματική συρροή, και ειδικότερα, αφ’ ενός μεν με την συνομολόγηση και λήψη τοκογλυφικών ωφελημάτων, αφ’ ετέρου δε με την επιδίωξη εκπληρώσεως των τοκογλυφικών ωφελημάτων που έχουν συνομολογηθεί.
«Συνομολόγηση» είναι η αποτύπωση της συμφωνίας μεταξύ λήπτη και δανειστή για παροχή από τον πρώτο τοκογλυφικών ωφελημάτων στο πλαίσιο της συμβἀσεως δανείου.

Ως «λήψη» τοκογλυφικών ωφελημάτων θεωρείται όχι μόνο η είσπραξη χρημάτων, αλλά και η παραλαβή αξιογράφων, τα οποία ενσωματώνουν τόκους μη νομίμους, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΚΑΙ Η ΕΙΣΠΡΑΞΗ Η ΕΠΙΔΙΩΞΗ ΕΙΣΠΡΑΞΕΩΣ.
Η συγκεκριμένη μορφή του εγκλήματος της τοκογλυφίας θεωρείται ΤΕΤΕΛΕΣΜΕΝΗ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΜΕ ΤΗΝ «ΣΥΝΟΜΟΛΟΓΗΣΗ» της τοκογλυφικής συμβάσεως και μάλιστα τόσο κατά την αρχική σύναψη, όσο και κατά την μεταγενέστερη παράταση ή και την ανανέωση, έστω και αν στο οφειλόμενο κεφάλαιο συμπεριλαμβάνονται και οι μέχρι τότε παράνομοι τόκοι και εμφανίζονται ως ενιαίο σύνολο στο οριστικό κεφάλαιο.

(ΑΠ 876/2014, ΑΠ 1581/2013, ΑΠ 877/2013, ΑΠ 1034/2008).