(Ἢ καὶ θωρῶ-περίπου-βλέπω τὶς θεωρίες…!!!)

 

Θεωρῶ ἢ θωρῶ ἢ θέω(-ρῶ) σημαίνει πὼς ἔχω γενικὴ εἰκόνα ἑνὸς θέματος καί, κατ’ ἐπέκτασιν, ἰσχυρὲς γνωσιακὲς βάσεις. 

Θεωρῶ:
βλέπω, παρατηρῶ, θεῶμαι, κυττάζω.

Θεωρία:
Ἡ πράξις τοῦ θεωρῶ, ἡ διὰ τῶν ὀφθαλμῶν ἐξέτασις, παρατήρησις, θέα

Μέγα Λεξικὸν τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσης
Δ. Δημητράκου.

Ὅμως… Ἐπεὶ δὴ ἡ ἔννοια τοῦ «θέω», ἀπὸ ὅπου προκύπτει καὶ τὸ θεωρῶ, «γεννᾶ» μίαν μεγάλη οἰκογένεια λέξεων, οἱ ὁποίες μᾶς εἶναι -σὲ γενικὲς γραμμές- ἄγνωστες, καλὸ εἶναι νὰ τὶς χρησιμοποιοῦμε μὲ φειδώ. Οὐσιαστικῶς ὅταν στὸ λεξιλόγιό μας ἐνυπάρχουν αὐτὲς οἱ λέξεις δηλώνουμε σαφῶς πὼς ἐκτὸς τῆς πανοραμικῆς μας ἀπόψεως, ἐπὶ κάποιου θέματος, ἐπὶ προσθέτως διαθέτουμε καὶ ἰσχυρὰ ἀδιαπραγμάτευτες γνώσεις. Γνώσεις ποὺ θὰ χρησιμοποιῶνται γιὰ νὰ ἐπιχειρηματολογοῦμε μὲ ἀποδείξεις, ἀνεξαρτήτως τοῦ ἐὰν ἀρέσκονται σὲ αὐτὲς τὶς ἀποδείξεις οἱ συνομιλητές μας.

Θεωρῶ λοιπὸν σημαίνει πολλά, ποὺ φαίνονται κατανοητὰ κι εὔκολα ἐκ πρώτης ὅψεως, ἀλλὰ καὶ πολλὰ ἄλλα, ποὺ …«κρύβονται» ἐπιμελῶς πίσω ἀπὸ τὴν λεξιπενία μας. Κυρίως ὅμως ἡ συγκεκριμένη οἰκογένεια λέξεων μᾶς  παραπέμπει σὲ μίαν ἐπιστημονικότητα ποὺ (μεθοδικῶς, συνειδητῶς καὶ πολὺ συστηματικῶς λόγῳ τῶν παγκοσμίων ἐκπαιδευτικῶν μηχανισμῶν) δὲν διαθέτουμε, ὡς ἄτομα καὶ ὡς κοινωνίες, ἐφ΄ ὅσον ἀφ’ ἑνὸς ὁ ὑπέρμετρος κι ἀκραῖος ἐπιμερισμὸς τῆς γνώσεως (ἀπόλυτες ἐξειδικεύσεις), ἀλλὰ κι ἀφ΄ ἑτέρου ἡ συνήθης (ἐξ ἀνθρωπίνου φύσεως) παντελὴς ἄρνησις τῆς συστηματικῆς ἐνασχολήσεώς μας μὲ ἐξειδικευμένες καὶ ἐπίπονες μελέτες, συνιστοῦν μίαν εἰκόνα τοῦ κόσμου μας, ποὺ δὲν τιμᾶ ἰδιαιτέρως τὴν ἀνθρωπότητα. Ἅπαντες ἐξ ἡμῶν διαθέτουμε, καταληκτικῶς, ἐπιφανειακὲς πληροφορίες, ἀλλὰ ὄχι γνώσεις. Οἱ γνώσεις, ποὺ συνιστοῦν θέσεις καὶ θεωρίες ὀφείλουν νὰ βασίζονται σὲ σύνολα καὶ ὄχι σὲ ὑποσύνολα. 

Βέβαια…
Καλὸ εἶναι νὰ συμπεριλάβουμε στὰ παραπάνω καὶ τὶς πράγματι ἐξειδικευμένες γνώσεις, ποὺ κάποιοι διαθέτουν καί, βάσει αὐτῶν, δύνανται νὰ χρησιμοποιοῦν τὶς λέξεις τῆς οἰκογενείας τοῦ θέω (θεωρῶ). Ἀκριβῶς ὅμως ἐπεὶ δὴ αὐτοὶ εἶναι λιγοστοί, ὀφείλουμε νὰ διερευνοῦμε ὅλες ἐκεῖνες τὶς παραμέτρους ποὺ ἐπάνω τους στηρίζουν τὶς θέσεις τους, ὅσο κοπιαστικὸ κι ἐὰν φαίνετια, ἐκ πρώτης ὅψεως. Ἴσως νὰ μὴν μᾶς ἀρέσουν λοιπὸν κάποιες θεωρίες, ἀλλὰ πρὶν τῆς ἀποῤῥίψεως αὐτῶν, καλὸ εἶναι (γιὰ ὅλους μας) νὰ ἐξετάζονται ἕνα πρὸς ἕνα ὅλα ἐκεῖνα τὰ ἐπιχειρήματα ποὺ τὶς στηρίζουν, πρὸ τῆς ἀποῤῥίψεως ἢ υἱοθετήσεώς τους, διότι ἡ μάθησις διευρύνει τὸν κόσμο μας. Κι αὐτὸ εἶναι τὸ ἀναγκαῖον.

Δυστυχῶς ὅμως ὁ κόσμος μας εἶναι ἀπολύτως ἐπιδερμικός, γιὰ νὰ ἀποδεκτοῦμε ἀδιαπραγμάτευτα παγιωμένες (κι ἀποδεικνυόμενες) θέσεις, ὅταν κι ἐφ΄ ὅσον αὐτὲς ὑπάρχουν, ἀλλὰ μᾶς γκρεμίζουν τὶς …ἀπόψεις μας. Συνήθως τὰ πεποιθησιακά μας …πρίσματα εἶναι ἰσχυρότερα ἀκόμη κι ἀπὸ τὴν …λογική μας. Εἶναι ἐπίσης πλέον σύνηθες στὸν κόσμο μας τὸ νὰ μὴν πιστεύουμε ἀκόμη καὶ στὰ …μάτια μας, διότι κάποια παγιωμένη ἄποψίς μας ἀρνεῖται νὰ ἀποδεχθῇ μίαν ἄλλην πραγματικότητα γιὰ τὴν δική μας …«ἀλήθεια»!!!

Κακὰ τὰ ψέμματα… Ὁ καθεὶς ἐξ ἡμῶν διαθέτει δικές του ἀπόψεις, ἐπὶ παντὸς ἐπιστητοῦ, διότι κάτι ἄκουσε, διάβασε, τοῦ εἶπαν… Ὁ καθεὶς ἐξ ἡμῶν πατᾶ ἐπάνω σὲ ἀμέτρητες «θεωρίες», ποὺ ὅμως δὲν συνιστοῦν ἀπόλυτες ἀλήθειες. Ἡ ἀλήθεια δὲν ἔχει ἀπόψεις. Παραμένει μία, ἀδιαπραγμάτευτος καὶ καθολική. Μπορεῖ κάποιος νὰ κατέχῃ τμῆμα της, ἀλλὰ μόνον ἐὰν αὐτὸ τὸ τμῆμα της εἶναι αὐταπόδεικτον καὶ μὴ ἀμφισβητήσιμον μποροῦμε νὰ τὸ ἀποδεκτοῦμε στὸ (ἀριστοτελικό) καθόλου. Τὸ ἀριστοτελικὸ «καθόλου» ὅμως, ποὺ πρέπει νὰ μᾶς χαρακτηρίζῃ ὡς ἄτομα, δηλώνει αὐτομάτως πὼς ἀκόμη κι ἐὰν ἡ ἄποψίς μας εἶναι ὀρθή, μπορεῖ πολὺ εὔκολα νὰ ἐπεκταθῇ καὶ νὰ συμπεριλάβῃ κι ἄλλες, πολλὲς ἀπόψεις, πρὸ κειμένου νὰ ἀποκτήσουμε μίαν (πιό) πανοραμικὴ εἰκόνα γιὰ τὴν ἀλήθεια. Πολλές, ἐπὶ μέρους ἀπόψεις, δὲν συνιστοῦν κατ’ ἀνάγκη ψεῦδος ἀλλὰ ἴσως νὰ ἀποτελοῦν καὶ πιθανὲς ὁπτικές, ποὺ ἐμεῖς ἀδυνατοῦμε μόνοι μας νὰ ἔχουμε.
Αὐτὸ σημαίνει πὼς ἐμεῖς ἴσως νὰ ἔχουμε μίαν ἄποψιν καὶ πὼς γιὰ νὰ γίνῃ γνῶσις ἀπαιτῶνται κι ἄλλες, πολλὲς ἀπόψεις (ἀπὸ διαφορετικὲς …γωνίες) γιὰ νὰ ὁλοκληρωθῇ ἡ δική μας θεώρησις. Θεώρησις, χωρὶς εἰσαγωγικά, δηλώνει ἀληθὴς κι ὁλοκληρωμένη γνῶσις.
Ἡ ὀρθὴ ὀδός, γιὰ ὅλους μας, εἶναι τὸ νὰ υἱοθετοῦμε τέτοιες θέσεις, ποὺ ὅταν ἡ γνωσιακή μας βάσις ἐπεκτείνεται, ὄχι μόνον νὰ μὴν κλονίζονται οἱ ἀρχικές μας ἀπόψεις, ἀλλὰ νὰ (ἀλληλο-)συμπληρώνονται αὐτές, νὰ ἐνισχύονται καὶ νὰ ὑποστηρίζονται.

Πόσες λοιπόν ἐξ αὐτῶν τῶν ἀπόψεών μας εἶναι καί ἀληθεῖς;
Καί πῶς μποροῦμε νά ἀποβάλουμε τά περιττά γιά νά κρατήσουμε μόνον τά χρήσιμα;

Ἡ οὐσιώδης λεπτομέρεια, γιὰ νὰ ἀρχίσουμε νὰ ἀμφισβητοῦμε τὰ πάντα, ἐπιχειρώντας νὰ ἐπαναδομήσουμε τὸν (ἀντιληπτικό μας) κόσμο σὲ πιὸ στέρεες βάσεις, εἶναι ἡ συνειδητοποίησις τοῦ μηχανισμοῦ διαδόσεως τῶν κάθε λογῆς «θεωριῶν». Αὐτὲς λοιπὸν οἱ «θεωρίες» εἴθισται νὰ βασίζονται στὴν τακτικὴ τοῦ «ἑννέα (ἤ κι ὀκτώ) ἀλήθειες ἐμπρὸς ἀπὸ ἕνα ψέμμα (ἤ, καὶ δύο, κατὰ περίπτωσιν, ψέμματα)», πρὸ κειμένου νὰ διαδοθοῦν εὔκολα οἱ ἀσάφειες. Ὅταν (κι ἐάν) κάποιος ἐπιχειρῇ νὰ ἐρευνήσῃ κάποιαν «θεωρία» σὲ βάθος, συνήθως σταματᾶ ἀρκετὰ πρὶν τοῦ νὰ ἀνακαλύψῃ τὸ ἐντέχνως ἐμφυτευμένο ψέμμα (ἢ καὶ ψέμματα), μὲ ἀποτέλεσμα νὰ υἱοθετῇ ἀκρίτως ἀκόμη μίαν παραπληροφορία (ἀπὸ τὶς ἀμέτρητες διασπαρμένες γύρω μας). Αὐτὴ ἡ παραπληροφορία ὅμως συνιστᾶ δομικὸ πεποιθησιακὸ λίθο στὸν μετέπειτα βίο του, ἐνᾦ τοῦ ἐπιβάλλει συγκεκριμένες συμπεριφορὲς καί, τελικῶς, τὸν στιγματίζει ὁριστικῶς, σὲ κάθε του κοινωνική, «ἐρευνητική» καὶ προσωπικὴ συμπεριφορά. Κι αὐτό, τὸ ὅποιο «θεωρητικό» (καὶ καταληκτικῶς «ἰδεολογικό») πλαίσιο συνιστᾶ θεμέλιο λίθο τοῦ κόσμου μας, ἐφ΄ ὅσον ὴ «θεωρία», σήμερα, (ἐσφαλμένως) ἐννοιολογικῶς, ἀποτελεῖ ἀπομεμακρυσμένην ἄποψιν μέρους τῆς ἀληθείας καὶ οὐδέποτε εἰλικρινὴ ἀναζήτησιν τῆς ἀληθείας.
Συνυπολογίζοντας φυσικὰ πὼς κυκλοφοροῦν γύρω μας πολλές, ἄσχετες μεταξύ τους, «θεωρίες», μποροῦμε καλλίτερα νὰ κατανοήσουμε πὼς οὔτε αὐτὸ ἔτυχε… Ἐπέτυχε, μαζὺ μὲ πολλὲς ἄλλες εἰς βάρος μας μεθοδεύσεις.
Αὐτὸ εἶναι λοιπὸν καὶ τὸ πρόβλημά μας. Οἱ κάθε λογῆς «θεωρίες», ποὺ ἐξυπηρετοῦν τὸ πανάρχαιον «διαίρει καὶ βασίλευε» εἶναι ἐδῶ καὶ μᾶς ὁρίζουν ὅλες μας τὶς συμπεριφορές.  

Συμπερασματικῶς λοιπόν.
Ἐμμέσως πλὴν σαφῶς, ἐὰν θέλουμε νὰ ἀκριβολογοῦμε, ἡ λέξις θεωρῶ δηλώνει παγιωμένες ἀπόψεις, ποὺ πηγάζουν ἀπὸ ἀποδεδειγμένες κι ἀδιαπραγμάτευτες γνωσιακὲς βάσεις, ἐφ΄ ὅσον ὁ θεωρὼν ἐπέτυχε πανοραμικὴ καὶ πολυεπίπεδον καὶ ἀδιαμφισβήτητο γνῶσιν τοῦ θέματος, εἰς τὸ ὁποῖον ἀναφέρεται.
Ἀκόμη καὶ ἡ (ἄσχετος) ἄποψις κάποιου ὅταν δύναται νὰ λειτουργήσῃ συμπληρωματικῶς καὶ ὑποστηρικτικῶς πρὸς μίαν θεωρίαν εἶναι ἀναγκαία, ἐφ΄ ὅσον διευρύνει τὶς γνωσιακὲς βάσεις.
Ἡ κατὰ περιόδους συμπληρωματικὴ γνῶσις, ποὺ δὲν ἀκυρώνει τὶς ὑπάρχουσες γνωσιακὲς βάσεις ἑνὸς θέματος, εἶναι ἀναγκαία καὶ παραμένει αὐτονόητος ἡ μετέπειτα υἱοθέτησίς τους, γιὰ νὰ μᾶς ὁδηγήσῃ σιγὰ σιγὰ στὴν ἀπόλυτο ἀλήθεια. Ἐὰν κάποιες ὅμως ἀπὸ τὶς πεποιθήσεις μας δὲν στέκουν …πολὺ καλά, θὰ ἦταν πιὸ χρήσιμο τὸ νὰ ἐπεξεργασθοῦμε ἐκ βάθρων ὅλο τὸ ἀντιληπτικό μας ἐπίπεδον (κι ὄχι μόνον τὶς ὅποιες …«θεωρίες» μας).
Ἐὰν λοιπὸν ἐμεῖς ἀδυνατοῦμε νὰ ἀποδεκτοῦμε τὶς θεωρίες (ἢ καὶ τὶς «θεωρίες») κάποιου, ποὺ ἀκυρώνει ἢ ἀμφισβητεῖ, τὰ πιστεύω μας, (λόγῳ περιορισμένων γνώσεών μας, πλήρους ἀγνοίας μας, ὑφέρποντος φόβου μας, ἀφυπνισμένου ἐνστίκτου μας ἤ ἀκόμη κι ἀσαφῶν ἐμμονῶν μας), τότε ἢ ὀφείλουμε νὰ ἀντιπαρατεθοῦμε μὲ τὰ δικά μας ἐπιχειρήματα γιὰ νὰ τοῦ ἀποδείξουμε τὰ λάθη του, ἢ νὰ θέσουμε σοβαρὰ ἐρωτηματικά, στὰ δικά μας πιστεύω, πρὸ κειμένου νὰ ψάξουμε μόνοι μας, γιὰ νὰ ἀποῤῥίψουμε ἢ νὰ ἀποδεκτοῦμε κάτι ποὺ μᾶς φαινόταν ξένο. Χρέος μας εἶναι νὰ ἐρευνήσουμε καί, ὅσες φορὲς αὐτὸ δὲν τὸ κάνουμε, ἁπλῶς συνυπογράφουμε στὴν δουλικότητά μας.  Ὀφείλουμε φυσικὰ πάντα νὰ διορθώσουμε τὸν συνομιλητή μας ἀμέσως, ἐὰν κι ἐφ΄  ὅσον γνωρίζουμε ἀποδεδειγμένα πὼς λανθάνει. Ἐὰν μσυγκρούονται οἱ θέσεις του μὲ τὶς δικές μας, τότε εἶναι καλλίτερον τὸ νὰ κυτταχθοῦμε, μὲ ἐντιμότητα, στὸν …καθρέπτη μας!!!
Αὐτὰ γιὰ τὶς (κυριολεκτικῶς καὶ μεταφορικῶς) θεωρίες καὶ τοὺς (κυριολεκτικῶς καὶ μεταφορικῶς) θεωρῶντες.

Φιλονόη

Σημειώσεις

Πρὸ μερικῶν ἡμερῶν διάβασα ἕνα σχόλιον τῆς φίλης Χαρούλας Χαλκιᾶ σχετικὰ μὲ τὸ ῥῆμα θεωρῶ καὶ τὴν χρῆσιν του σήμερα. Κι ἐπεὶ δὴ εἴθισται νὰ ἀγνοοῦμε τὴν γλῶσσα μας, ἂν καὶ ἀρχικῶς τὸ εἶχα προσπεράση, ἐν συνεχείᾳ ἀπεφάσισα νὰ ἐπιστρέψω καὶ νὰ καταπιασθῶ μαζύ του σήμερα ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ ἐπισημάνω πὼς καλὸ εἶναι, ἐπὶ τέλους, νὰ ξεκινήσουμε νὰ μιλᾶμε πιὸ …ἑλληνικά!!!

Ἔγραφε λοιπὸν ἡ Χαρούλα:

Καινούργια «μόδα» στὴν καθομιλουμένη ἡ λέξις «θεωρῶ» Τὴν ἀκοῦς πλέον παντοῦ. Ταιριάζει δὲν ταιριάζει στὴν φράση, δώστου. Ἀντικατέστησε θεωρῶ τὸ «ἁπλᾶ» ποὺ ἔλεγαν συνεχῶς μέχρι πρὶν λίγο καιρό.
Κάτι σὰν τὸ «like» τῶν ἀμερικανόπουλων…

Ἂς τοποθετήσουμε λοιπὸν τὰ πράγματα στὴν ὀρθή τους (λεκτική) σειρά.
Ἡ λέξις «θεωρῶ» εἰς οὐδὲ μίαν περίπτωσιν δύναται νὰ ἀντικαταστήσῃ τὸ «ἁπλῶς» ἢ «ἁπλᾶ». Ἡ λέξις «θεωρῶ», ἀπὸ τὴν ἀρχή της ἔως τὸ τέλος της, δηλώνει ἀτομικὴ θεώρησιν, ἄποψιν, θεωρία, ὁπτική, ἀντιληπτικότητα ἤ, ἀκόμη καὶ ίδεολογία, σὲ κάποιες περιπτώσεις. Αὐτὸ ὅμως, ὅπως ἀνέλυσα παραπάνω, συμβαίνει σήμερα. Τὰ εἰσαγωνικὰ περιττεύουν ὅταν κι ἐφ΄ ὅσον ἰσχύουν γνωσιακὲς ἀλήθειες.

Βέβαια ἐὰν πράγματι κάποιοι κάνουν ἀλόγιστες χρήσεις (καί) αὐτοῦ τοῦ ῥήματος, τὸ καλλίτερον ποὺ ἔχουμε νὰ κάνουμε εἶναι νὰ ἀπομακρυνθοῦμε καὶ νὰ …καθαρίσουμε τὰ μυαλά μας ἀπὸ τὶς κορῶνες τους. Ἡ ἀλόγιστος χρῆσις λέξεων καὶ ἐννοιῶν ἀπὸ τοὺς συνομιλητές μας καλὸ εἶναι νὰ παύῃ πρὶν ξεφύγουν ἐν τελῶς.
Μά, κυρίως, καλλίτερον ὅλων εἶναι τὸ νὰ προστατεύουμε τὰ μυαλά μας καὶ τὶς ζωές μας. 

Σὲ κάποιες περιπτώσεις, ποὺ ὁ συνομιλητής μας εἶναι ἄριστος γνώστης κάποιου ζητήματος, καλὸ εἶναι νὰ μένουμε ἑστιασμένοι στὰ λεγόμενά του. Σκοπός μας εἴπαμε πὼς πρέπει νὰ παραμένῃ διαρκῶς ἡ ἀπόλυτος καὶ μία ἀλήθεια. Συνεπῶς ἔχουμε νὰ μάθουμε ἀπὸ τὶς θέσεις του καὶ τὶς γνώσεις του, ἐὰν πράγματι αὐτὸ ἰσχύῃ.
Ἐὰν κι ἐφ΄ ὅσον ὁ θεωρὼν δύναται νὰ ἀποδείξῃ τὰ ὅσα ἰσχυρίζεται, μὲ κοινῶς ἀποδεκτὲς ἀποδείξεις*, καλὸ εἶναι νὰ ἀφήνουμε ἔξω ἀπὸ τὸν διάλογο τὶς δικές μας ἀπόψεις** καὶ νὰ «ῥουφᾶμε» τὶς πληροφορίες ποὺ μᾶς προσφέρονται. 

Ὑπάρχουν ὅμως καὶ κάποιες ἄλλες περιπτώσεις ποὺ ὁ θεωρὼν διαθέτει, καλῶς ἢ κακῶς, πολὺ ἐξειδικευμένες γνώσεις, ποὺ ὅμως ὑπηρετοῦν τὸ μοντέλο δουλοποιήσεως τῆς Ἀνθρωπότητος, ἀκόμη κι ἐν ἀγνοίᾳ του. Σὲ αὐτὲς τὶς περιπτώσεις ἔχουμε διπλὸ ἔργο νὰ πράξουμε.
Πρῶτον ὀφείλουμε νὰ λάβουμε τὶς πληροφορίες του, ἐὰν αὐτὲς εἶναι αὐταπόδεικτες, νὰ τὶς συμπεριλάβουμε στὸ γνωσιακό μας ἐπίπεδον καὶ νὰ ἐπεκτείνουμε τὶς ὅποιες ἀπόψεις μας.
Παραλλήλως ὅμως ὀφείλουμε νὰ ἀποδείξουμε σὲ αὐτὸν τὸν συνομιλητή μας πὼς ὁ ἴδιος, ἐφ΄ ὅσον πράγματι χρησιμοποιεῖ ἐπιλεκτικῶς τὶς γνώσεις του, γιὰ νὰ στηρίζῃ ὑβριστικὲς «θεωρίες», δὲν δικαιοῦται νὰ ἐπιβάλῃ θέσεις, πατώντας σὲ ἐξειδικεύσεις, ποὺ καταληκτικῶς μεγιστοποιοῦν τὴν παγκόσμιο δυστυχία. Σὲ αὐτὲς εἰδικῶς τὶς περιπτώσεις ἢ θὰ πρέπῃ νὰ κρατήσῃ γιὰ τὸν ἑαυτόν του τὶς θέσεις του ἤ, σὲ ἐλάχιστες περιπτώσεις, ἐὰν κι ἐφ΄ ὅσον πράγματι ἀντιληφθῇ τὶς πλάνες του, θὰ ὑποχρεωθῆ νὰ  ἁπλοποιήσῃ τῖς γνώσεις του, νὰ τὶς διαμοιράσῃ καὶ νὰ τὶς μεταλαμπαδεύσῃ σὲ ὅλους αὐτοὺς ποὺ δὲν τὶς κατέχουν.
Σὲ κάθε ἄλλην περίπτωσιν, κρατᾶμε τὶς γνώσεις του, ἀλλὰ ὀφείλουμε νὰ περαμερίσουμε αὐτὸν ποὺ μᾶς τὶς προσέφερε.

Συχνὰ παρατηροῦμε πὼς ἡ μεγάλη ἁπλοποίσησις τῶν γνώσεων τὶς …μετουσιώνει. Καὶ πράγματι ἔτσι εἶναι. Οἱ ἐξειδικευμένες γνώσεις, πρὸ κειμένου νὰ γίνουν κατανοητές, συχνότατα …θυματοποιῶνται καὶ καταλήγουν παραπληροφορίες, καταστρέφοντας τὶς ἀλήθειες ποὺ ἐμπεριέχουν, ἐφ΄ ὅσον καταλήγουν νὰ …ἐρμηνεύονται, βάσει προσωπικῶν ἀντιλήψεων.

Ἐν τούτοις καλὸ εἶναι νὰ ἀρχίσουμε νὰ συνειδητοποιοῦμε σιγὰ σιγὰ πὼς ἡ ἔννοια τοῦ θεωρῶ γεννᾶ τὶς θεωρίες. Κι ἐπεὶ δὴ ἀκριβῶς τὴν σήμερον ἀπὸ θεωρίες ἔχουμε πολλὰ νὰ λέμε, ἂς εἴμαστε λίγο προσεκτικότεροι στὸ ποῦ καὶ πότε χρησιμοποιοῦμε τὶς λέξεις μέσα στὸν λόγο μας.

Άπὸ τὴν ἄλλην…
Ἐπεὶ δὴ ἀκριβῶς γεμίσαμε …«ἐθνοσωτῆρες» καλὸ εἶναι, σιγὰ σιγά, νὰ προσέχουμε περισσότερο τὶς …ἄμυνές μας. Ναί, ὑπάρχουν κάθε λογῆς «θεωρίες», ἀλλὰ ὑπάρχουν καὶ οἱ πρόθυμοι (καὶ φιλόδοξοι) …«μπουρτζόβλαχοι» ποὺ καραδοκοῦν γιὰ νὰ πατήσουν ἐπάνω τους, πρὸ κειμένου νὰ γίνουν χαλίφηδες στὴν θέσιν τῶν σημερινῶν χαλίφηδων.

Γενικῶς σὰν ἄτομο δὲν χρησιμοποιῶ τὶς προερχόμενες ἐκ τοῦ θέω παράγωγες λέξεις, πλὴν μερικῶν, ἐλαχίστων περιπτώσεων (μετρημένων στὰ δάκτυλα τοῦ ἐνὸς χεριοῦ μου, καθ’ ὅλην τὴν διάρκεια τοῦ βίου μου) ποὺ (πλέον) θεωρῶ κάποια ζητήματα (ἐλάχιστα, ἀναφορικῶς μὲ τὸν κόσμο μας) ὡς ἀδιαπραγμάτευτα κι ἀληθῆ. Ἐπὶ αὐτῶν λοιπὸν καὶ μόνον, ἐφ’ ὅσον ἐνάντιες ἀποδείξεις (ἀκόμη) δὲν ὑφίστανται, τοποθετοῦμαι σαφῶς καὶ ἀπολύτως, ἂν καὶ ἀντιλαμβάνομαι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ γίνῃ σεβαστὸ αὐτὸ ἀπὸ τοὺς γύρω μου. Ὄχι διότι ὑπάρχουν ἐνάντιες ἀποδείξεις, ἀλλὰ διότι τὰ φίλτρα εἶναι τόσο πολλά, ποὺ καθιστοῦν τὴν ἀλήθεια …παράλογον στὰ μάτια κάποιων.
Ἐπὶ ὅλων τῶν ἄλλων, ὅπου οἱ γνώσεις μου εἶναι ἀπὸ περιορισμένες ἔως ἐλάχιστες,  δηλώνω ἁπλῶς πὼς ἔχω ἀπόψεις.

Ἡ σημερινή μου ὅμως ἐνασχόλησις μὲ τὸ θέμα δὲν ἔγινε γιὰ τὸ ἴδιο τὸ θεωρῶ…
Οὔτε γιὰ τὴν καταγγελία τῆς Χαρούλας…
Ἔγινε διότι πρὸ μερικῶν ἑβδομάδων ἔλαβα μέρος σὲ μίαν μεγάλη κοινωνικὴ συναναστροφή, ὅπου παρίσταντο κάποιοι (ἀρκετοὶ καὶ καλοὶ ἐπιστήμονές μας), διαφορετικῶν γνωσιακῶν ἀντικειμένων μεταξύ τους. Ἕνας ἐξ αὐτῶν ἦταν ἀστροφυσικός, μὲ σοβαρὲς (καὶ τεκμηριωμένες) γνώσεις κβαντικῆς φυσικῆς.
Τὸ θέμα μας, στὴν ἀρχή, ἦταν τὸ ἐξωγήινον ἢ ἐνδογήινον DNA, ἀλλά, σταδιακῶς, ἡ συζήτησις ἐπεκτάθη καὶ σὲ συγγενῆ θέματα, μὲ ἀποτέλεσμα κάποιοι ἐκ τῶν συνομιλητῶν νὰ …ἐκραγοῦν, ἐπιτιθέμενοι στὸν (κυριολεκτικῶς) πανεπιστήμονα τῆς συντροφιᾶς μας. Οἱ «θεωρίες» ποὺ ἐξεφράσθησαν ἦσαν ἀπείρως …παράλογες, δίπλα σὲ πολλὲς λογικὲς τεκμηριώσεις, ἀλλά, ὅλες σχεδόν, ἔπασχαν σὲ ἐπὶ μέρους πυλῶνες τους. Ἡ γενικὴ θεώρησις τοῦ φυσικοῦ, ὡς πιὸ πλήρης, διέθετε μὲν ἀκραῖες θέσεις, ἐφ’ ὅσον ἐδομεῖτο μὲ πληροφορίες προερχόμενες καὶ ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸν μακρόκοσμο, μὰ μᾶλλον χλεύης ἔτυχαν, παρὰ ἀποδοχῆς.
Αὐτὸ ἀκριβῶς τὸ περιστατικό, ποὺ μὲ προβλημάτισε ἐντόνως, μὲ τοὺς πολλοὺς γνῶστες ἐπιμερισμένων ἀπόψεων τῆς ἀληθείας, ἔρχεται νὰ ἀποδείξῃ τὴν σαθρότητα τοῦ ἀντιληπτικοῦ μας κόσμου, ἐφ΄ ὅσον ὁ κάθε ἔνας ἐκ τῶν παρισταμένων διέθετε κάποιες δικές του «θεωρήσεις», ποὺ στηρίζονταν σὲ πολλὲς ἀλήθειες καὶ λίγα ψέμματα. Ἡ λέξις «θεωρία» δέ, ποὺ ἀκούσθηκε ἀμέτρητες φορές, κατήντησε κάτι ἀπεχθὲς καὶ ἐνοχλητικὸ γιὰ ὅλους μας, ἐφ΄ ὅσον κατέληξε νὰ ὑποδεικνύῃ τὶς φιλτραρισμένες ἐκδοχὲς καὶ εἰς οὐδὲ μίαν περίπτωσιν δὲν ἐξυπηρετοῦσε πλέον τὴν ἀνάγκη μας γιὰ τὴν καθολικὴ καὶ μίαν ἀλήθεια.

Ἐπ’ ἀφορμῆς λοιπῶν καὶ πολλῶν ἄλλων, λιγότερο σημαντικῶν περιστατικῶν, ἀλλὰ ἐξ ἴσου ἐπιβεβαιωτικῶν τῆς σημερινῆς μας συνθήκης, καλὸ εἶναι, γιὰ μίαν ἀκόμη φορά, νὰ ἐπανεξετάσουμε μίαν πρὸς μία κάθε μας ἄποψιν, ἀντίληψιν, πεποίθησιν, θεωρία, «θεωρία» καὶ πίστιν. Σίγουρα ὅλα ὅσα διατηροῦμε ὠς ἀληθῆ μέσα μας δὲν εἶναι γιὰ τὰ σκουπίδια. Σίγουρα ὅμως πολλὰ ἐξ αὐτῶν ἀπαιτεῖται πλέον νὰ τὰ ξεφορτωθοῦμε ὁριστικῶς. 

* Κοινῶς ἀποδεκτὲς ἀποδείξεις εἶναι αὐτὲς ποὺ μποροῦν νὰ ἀποδεχθοῦν ὅλοι οἱ ἔχοντες μέσον ἐπίπεδον μορφώσεως. Οἱ ἐξειδικευμένες ἀποδείξεις ὅμως ἀναφέρονται σὲ γνῶστες εἰδικῶν ἀντικειμένων καὶ δὲν μποροῦμε σήμερα νὰ τὶς συνυπολογίσουμε, ἰδίως σὲ ἕναν κόσμο ποὺ ἅπαντες …«θεωροῦν», ἀρκούμενοι στὰ θέσφατα ποὺ τοὺς ἔχωσαν στὰ κεφάλια τους τὰ παγκόσμια ἐκπαιδευτικὰ συστήματα, γιὰ νὰ χρήσιμες (κι ὄχι ἀπαραιτήτως ἴδιες) ἀντιλήψεις..

** Ὑπάρχουν δύο κατηγορίες ἀτόμων γύρω μας. Αὐτοὶ ποὺ ἀναζητοῦν ἀποδείξεις καὶ πραγματικὰ ἀπολαμβάνουν τὴν διαδικασία τῆς ἐρεύνης, ἀναθεωρώντας, ὅταν ἀπαιτεῖται, ὅλο τὸ πεποιθησιακό τους οἰκοδόμημα, ἀλλὰ ὑπάρχουν καὶ αὐτοὶ ποὺ παρουσιάζονται ὡς παντογνῶστες, ἀρνούμενοι νὰ ἀναζητήσουν ἀποδείξεις ἢ νὰ …καταδεχθοῦν νὰ μελετήσουν τὶς ἀποδείξεις τῶν ἄλλων. Διαλέγουμε πλευρά. 

.