Ὅταν γιὰ πρώτη φορὰ στὴν Ἀθῆνα, ὁ Διγενὴς ἀνέπτυσσε στὸν Μακάριο τὰ σχέδιά του γιὰ τὸν ἔνοπλο ἀγῶνα στὴν Κύπρο, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος τοῦ εἶπε πὼς «οὔτε 50 ἄνδρες θὰ σὲ ἀκολουθήσουν».

Ὁπότε, ὁ μπαρουτοκαπνισμένος στο πεδίο τῆς ἐθνικῆς τιμῆς Γ. Γρίβας, ἐκτύπησε δυνατὰ τὸ χέρι του στὸ τραπέζι κι ἐφώναξε: «Μόνος μου, μὲ τὸν Θεὸ μόνον θὰ ἀγωνισθῶ καὶ θὰ νικήσω!..»

Καὶ ἔδωσε πράγματι τὴν μεγάλη μάχη ὁ Διγενὴς μὲ τὰ παλληκάρια του κι ἐνίκησαν ὡς ΕΟΚΑ.
Ἀντίθετα, ἠττήθησαν ὅσοι εὑρίσκοντο στὸ πολιτικὸ τιμόνι, γιὰ νὰ καταλήξουμε στὸ ἔγκλημα τῆς Ζυρίχης, πηγὴ ὅλων τῶν κακῶν ποὺ ἐπηκολούθησαν.

*~*~*

Ἐτορπιλήσθη λοιπὸν ἡ Ἕνωσις στὸν Ἕβρο ἀπὸ τὸν Μακάριο, ἀλλὰ ἡ κυρία ἐπιδίωξίς του φαίνεται νὰ ἦταν ἡ ἐκδίωξις ἀπὸ τὴν Κύπρο τοῦ στρατηγοῦ Γρίβα Διγενῆ, καθὼς ἐπίσης καὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ,  μὲ στόχο τὴν στροφὴ πρὸς τὴν «ἀνεξαρτησία».
Κι ἔπρεπε νὰ εὑρεθῇ τρόπος γιὰ αὐτό, ὁπότε ἐκρίθη πὼς μόνον μὲ τὰ ὅπλα μποροῦσε νὰ γίνῃ.

Μὲ «θερμὸ ἐπεισόδιο»,  ὅπως ἀκριβῶς ἔκαμε ὁ Μακάριος καὶ τὸ 1964, χωρὶς συνεννοήσεις μὲ τὸν Διγενῆ καὶ τὴν Ἑλληνικὴ Κυβέρνηση, ἐπροχώρησε στὰ γεγονότα τῆς Τηλλυρίας μὲ σκοπὸ νὰ τορπιλίσῃ στὸ «Σχέδιον Ἄτσεσον».

(μὲ πληροφορίες ἀπὸ Νῖκο Παπαναστασίου)

*~*~*

«Διεφώνησα ῥιζικὰ μὲ τις συνθῆκες. Τὸ ἔγραψα καὶ στὸν πρωθυπουργὸ τῆς Ἑλλάδος Κωνσταντῖνο Καραμανλῆ καὶ στὸν Ὑπουργὸ Ἐξωτερικῶν Εὐάγγελο Ἀβέρωφ. Τὸ εἶπα καὶ στὸν Ἀρχιεπίσκοπο Μακάριο, ὅτι αὐτὸ τὸ ἔκτρωμα δὲν μπορεῖ νὰ λειτουργήσῃ.

Ὡστόσο, δὲν πρόκειται νὰ ἀντισταθῶ, δὲν πρόκειται νὰ κηρύξω νέο ἀντάρτικο. Ἔκαμα τὸ καθῆκον μου, ὄσο καλλίτερα μποροῦσα. Δυστυχῶς, δὲν ἐπιτύχαμε τὴν Ἔνωση, ἀλλὰ ἐνισχύσατε τὸν Ἀρχιεπίσκοπο, ἴσως οἱ συμφωνίες δουλέψουν, πρᾶγμα ποὺ δὲν πιστεύω. Δὲν θὰ πολεμήσω τὶς συμφωνίες καὶ τὸν Μακάριο, οὔτε καὶ θὰ διασπάσω τὸν Κυπριακὸ λαό. Ἐγώ, ἔκαμα τὸ καθῆκον μου καὶ φεύγω μὲ ψηλὰ τὸ μέτωπο».

-Στρατηγὸς Γεώργιος Γρίβας Διγενῆς-

(Ὁ Ἀρχηγὸς Διγενῆς μιλώντας πρὸς ἀγωνιστὲς τῆς ΕΟΚΑ στὸ σπίτι τοῦ Σωκράτους Ἠλιάδου στὴν Λευκωσία, στὶς 8 τὸ βράδυ τῆς 15ης Μαρτίου 1959)

Ἀνδρέας Κανίκλης