Ἡ Ἐκτέλεσις τοῦ Ἴωνος Δραγούμη

31 Ἰουλίου 1920.

Ἀπ’ τὴν γωνία τῆς ὁδοῦ Παπαδιαμαντοπούλου ὁ Ῥῶσσος ἀκόλουθος παρακολουθοῦσε σαστισμένος τὴν σκηνή: «Εἶδα τοὺς στρατιῶτες νὰ στήνουν τὸν ἄνθρωπο μὲ τὸ ἄσπρο κοστοῦμι ἐμπρὸς σὲ ἕναν τοῖχο. Ὕστερα ἔκαναν τέσσερα βήματα πίσω. Τότε μόνον κατάλαβα ὅτι ἐτοιμάζονταν νὰ τὸν ἐκτελέσουν. Ἐμεῖς περιμέναμε τὸ τρᾶμ καὶ ἕνας ἄνθρωπος, ἑκατὸ μέτρα πιὸ κάτω, περίμενε τὸν θάνατο.»

Ὁ Λεμπέντιεφ δὲν ἦταν ὁ μόνος αὐτόπτης μάρτυς τῆς δολοφονίας. Ἄλλωστε γύρω ἡ ζωὴ τῆς Ἀθήνας τοῦ 1920 συνεχιζόταν κανονικά: «Λίγα δευτερόλεπτα πρὶν τὸν στήσουμε στὸν τοῖχο εἶχε περάσῃ μία μοτοσυκλέτα» θὰ θυμόταν ἀργότερα ἕνας ἀπ’ τοὺς στρατιῶτες. «Ἕνα δευτερόλεπτο μετὰ πέρασε ἕνα τρᾶμ».

Ἀκριβῶς ἀπέναντι ἀπ’ τὸ σημεῖο ποὺ εἶχε σταθῇ τὸ ἀπόσπασμα, ἔνας ἐργάτης ἀπ’ τὴν Πρέβεζα, ὁ Κυριάκος Κούλης, περίμενε ἕνα κάρο μὲ πέτρες. Κύτταζε, τώρα, ἀποσβολωμένος τοὺς στρατιῶτες νὰ τακτοποιοῦν τὸν μελλοθάνατο στὸν χῶρο τῆς καθάρσεως. Δέκα μέτρα ἀριστερά του, ἐμπρὸς στὸ ἐστιατόριο «Ἠλύσια», λαγοκοιμόταν ἔνας κουλουράς. Στὴν ἀπέναντι γωνία μία γυναῖκα πουλοῦσε γκαζόζες. Κύτταζε κι αὐτή, μὲ ὀρθάνοικτα μάτια, τὴν σκηνή.

Ὁ λοχίας ἔσκυψε καὶ εἶπε κάτι στὸ αὐτὶ τοῦ Δραγούμη. Ἴσως νὰ τὸν ῥώτησε: «Ἔχεις κάποιαν τελευταία ἐπιθυμία;» Ὁ Δραγούμης δὲν ἀπήντησε. Ἔβγαλε μόνον ἀπ’ τὴν τσέπη του καὶ φόρεσε τὸ δεύτερο μονόκλ του – πάντα φύλαγε ἕνα δεύτερο μονόκλ, γιὰ τὴν περίπτωσή ποὺ θὰ ἔσπαγε τὸ πρῶτο.

(…)

«Ἐπὶ σκοπόν», διέταξε ὁ λοχίας.

Ὁ ἱδρῶτας κυλοῦσε ζεστὸς στὰ μέτωπα ὅλων, τοῦ Δραγούμη, τοῦ λοχία, τῶν φαντάρων. Αὐτὸ τὸ ἀπομεσήμερο ἦταν σίγουρα τὸ πιὸ πυρωμένο ἀπομεσήμερο τοῦ 1920.

«Πῦρ».

Οὐδεὶς πυροβόλησε. Λὲς κι ἦσαν κι οἱ ὀκτὼ συνεννοημένοι. Ἴσως καὶ νὰ ἦταν. Αὐτὰ τὰ ὀκτὼ ἄγουρα παλληκάρια εἶχαν ἔλθῃ ἀπ’ τὴν Κρήτη γιὰ νὰ προστατεύσουν τὸν Βενιζέλο, ὄχι γιὰ νὰ σκοτώνουν ἀτσαλάκωτους ἄνδρες.

«Ῥίχτε, ῥέ!» φώναξε ὁ λοχίας.

Κι ἔριξε πρῶτος στὸν Δραγούμη. Ἡ σφαῖρα τὸν βρῆκε στὸ στῆθος – τὸ τράνταγμα ἔκανε τὸν Δραγούμη νὰ στριφογυρίσῃ ἐπὶ τόπου. Τὴν ἴδια ὥρα ἔπεσαν καὶ οἱ ὀκτὼ σφαῖρες τοῦ ἀποσπάσματος, δύο – τρεῖς τὸν βρῆκαν στὸ στῆθος καὶ οἱ ἄλλες πίσω, τὴν ὥρα ποὺ εἶχε γυρίσῃ πιὰ κι ἔπεφτε κάτω, στὸ καυτὸ χῶμα τοῦ πεζοδρομίου, μὲ τὴν πλάτη γυρισμένη πρὸς τὸ ἀπόσπασμα.

«Εὐρέθησαν πέντε ἕως ἕξι τραύματα ἐκ τῶν ὄπισθεν» θὰ ἔγραφε στὴν ἔκθεσή του ἕνας νεαρὸς ἀνθυπίατρος ποὺ θὰ ἐξέταζε πρῶτος τὸ κουφάρι του, ὅταν τὸ μετεφεραν στὸ Στρατιωτικὸ Νοσοκομεῖο.

Ὅταν ὁ λοχίας πλησίασε, ἐπάνω ἀπ’ τὸ πεσμένο κορμί, ὁ Δραγούμης ζοῦσε ἀκόμη. Τὸ ἀριστερό του πόδι, μοναχά, ἔκανε μερικὲς σπασμωδικὲς κινήσεις. Ὁ λοχίας πυροβόλησε ξανά, αὐτὴν τὴν φορὰ στὸ κεφάλι.

Τὸ ἀριστερὸ πόδι ἔμεινε ἀκίνητο.

Πανορμίτης Σπανὸς
ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ ΦΡΕΝΤΥ ΓΕΡΜΑΝΟΥ «Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ» Ἐκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

4 thoughts on “Ἡ Ἐκτέλεσις τοῦ Ἴωνος Δραγούμη

  1. Ἡ ὁμὰς ἡ ὁποῖα ἐδολοφόνησε τὸν Δραγούμην δὲν ἦτο στρατιωτικὴ ἀλλὰ παραστρατιωτικὴ βενιζελικὴ καὶ εἶχε ἐπὶ κεφαλῆς τὸν Παῦλον Γύπαρην, ὄργνον τοῦ Βενιζέλου καὶ σπουδαῖα ἡρωϊκὴ μορφή. Ἐπιπλέον ἦτο στενός, ἀδελφικὸς φίλος καὶ συναγωνιστὴς τοῦ Δραγούμη. Τὸ ἔγκλημα αὐτὸ το ὁποῖον ἦτο προἱὸν τοῦ διχασμοῦ Βενιζελικῶν – Βασιλικῶν ἐστοίχειωσε διὰ βίου τὸν Γύπαρην μόλις συνειδητοποίησε τὶ εἶχε κάνει. Καὶ ἀπέθανε τὸ 1969 μὲ αὐτὸν τὸν καϋμόν.

  2. Tώρα δὲν εἶμαι βέβαιος γιὰ τὸ πόσο ἡρωϊκὴ μορφὴ ἦταν ὁ Γύπαρης, ἀλλὰ γιὰ νὰ εἶναι παραστρατιωτικὸς ἡγήτορας τῶν Βενιζελικῶν, στὸ κόλπο θὰ ἤτανε κι αὐτός. Ἄλλωστε, τὴ διαδικασία θανάτωσης τοῦ Δραγούμη τὴν κίνησε ὁ Ἐμμανουὴλ Μπενάκης, σπόνσορας κομματικὸς μὰ καὶ σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο τοῦ Βενιζέλου, τὸν ὁποῖο θὰ λυντσάριζαν οἱ Ἐπίστρατοι τὸ 1916, ἀλλὰ τὸν ἔσωσαν μέλη τῆς βασιλικῆς οἰκογένειας. (Ὅλη ἡ κακοδαιμονία τῆς Ἑλλάδος ὀφείλεται κυρίως σὲ λάθη τοῦ στέμματος, ὅπως ἔλεγε καὶ ὁ Κωνσταντῖνος Καραμανλῆς.) Γιατί ὁ Μπενάκης ὅμως; (Ὄχι ὁ Μπενάκης τῆς Καλαμάτας ἀλλὰ αὐτὸς τῆς Αἰγύπτου, ἰουδαϊκῆς καταγωγῆς πιθανότατα.) Ἡ ἀπάντηση εἶναι ἁπλῆ: Ὁ Δραγούμης εἶχε ἐρωτικὴ σχέση μὲ τὴν Πηνελόπη Δέλτα, κόρη τοῦ Μπενάκη… Ναί, ναί, τὴ Δέλτα τῶν “Μυστικῶν τοῦ Βάλτου” κ.τ.λ.

Leave a Reply