Τὴν 1η Σεπτεμβρίου 1939 ξεκινᾶ αὐτὸ ποὺ ἡ ἐπίσημος φιλελεύθερος ἰστοριογραφία ἀποκαλεῖ «γερμανικὴ εἰσβολὴ στην Πολωνία» καὶ ἀπαρχὴ τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ἡ ἰστοριογραφία τῶν νικητῶν ἐμφανίζει καὶ σήμερα, 79 χρόνια μετά, τὴν σύνθετη γερμανοπολωνικὴ διαμάχη ὡς μία μανιχαϊκὴ σύγκρουσηῃ τοῦ Καλοῦ μὲ τὸ Κακό, ὅπου ἡ Πολωνία εἶναι ὁ ἄμωμος ἀποδέκτης τῆς χιτλερικῆς ἐπιθετικότητος, ὁ ἀμνὸς ἐπὶ σφαγῇ. Στὴν πραγματικότητα δὲν  ἦταν ἀκριβῶς ἔτσι καὶ ὁ πίναξ ἔχει πολλὲς ἀποχρώσεις. Αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ λόγος ποὺ οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι ἀποφεύγουν νὰ μελετοῦν τὴν ἱστορία. Τοὺς χαλᾶ τὴν ἁπλουστευμένη εἰκόνα ποὺ ἔχουν γιὰ τὸν κόσμο. Μᾶς διδάσκει περισσότερα ἀπὸ ὅσα θὰ θέλαμε νὰ γνωρίζουμε. Ὁ Noam Chomsky τὸ θέτει ἔτσι: «There’s a good reason why nobody studies history. It just teaches you too much.»

Ἡ Πολωνία λοιπόν, τὸν ἠρωισμὸ τῆς ὁποίας οὐδέποτε κουράζονται νὰ ἐκθειάζουν οἱ ἐγχώριοι θαυμαστὲς τοῦ Τσῶρτσιλ καὶ τοῦ βρεταννικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ, δὲν ἦταν ἀκριβῶς τὸ ἀθῶο θῦμα τοῦ χιτλερισμοῦ. Ἦταν καὶ αὐτὴ μία ἐπεκτατική, ὑπερεθνικιστικὴ δύναμις μὲ μεγάλες φιλοδοξίες. Κατεπίεζε συστηματικὰ τοὺς γερμανικοὺς πληθυσμοὺς ποὺ κατοικοῦσαν στὰ ἐδάφη τὰ ὁποῖα προσήρτησε μὲ τὴν Συνθήκη τῶν Βερσαλλιῶν τὸ 1919 καὶ ἐφήρμοζε ἐπιθετικὴ πολιτικὴ ἐκπολωνισμοῦ καὶ ἀπογερμανισμοῦ. Αὐτὸ ποὺ μᾶλλον εἶναι λιγώτερο γνωστὸ εἶναι ὅτι ἡ Πολωνία μετεῖχε τὸ 1938 στὸν Διαμελισμὸ τῆς Τσεχοσλοβακίας ποὺ ἀκολούθησε τὴν Συμφωνία τοῦ Μονάχου. Ἡ Πολωνία διεκδικοῦσε τὴν περιοχὴ τοῦ Zaolzie, ποὺ ἀποτελεῖ μέρος τῆς Σιλεσίας Tesin (γερμ. Teschener Schlesien) καὶ τῆς ὁποίας ὁ πληθυσμὸς εἶναι κατὰ πλειοψηφία πολωνικός. Οἱ Πολωνοὶ ἰσχυρίζονται ὅτι ἡ περίπτωσις Zaolzie εἶναι ἀντίστοιχος τῆς γερμανικῆς Σουδητίας, ποὺ προσηρτήθη στὸ Ῥάιχ. Στὶς 30 Σεπτεμβρίου 1938 ἡ πολωνικὴ κυβέρνησις ἐπιδίδει ἕνα τελεσίγραφο στὴν Πράγα νὰ ἐκκενώσῃ τὴν περιοχὴ καὶ τῆς δίδει διορία ἔως τὴν ἑπομένη ἡμέρα τὸ μεσημέρι. Οἱ Τσέχοι ὑποκύπτουν καὶ τὴν 1η Ὀκτωβρίου 1938 ὁ πολωνικὸς στρατὸς εἰσέρχεται «ἐλευθερωτής» στὴν πόλη τοῦ Cesky Tesin καὶ παρελαύνει ἐν μέσῳ παραληρήματος τῶν Πολωνῶν «ἀλυτρώτων ἀδελφῶν» ποὺ ἐνώνονταν μετὰ ἀπὸ αἰῶνες μὲ τὴν μητέρα πατρίδα. Περίπου 900 τετραγωνικὰ χιλιόμετρα καὶ 250.000 πληθυσμοῦ ἀπεκόπτετο ἀπὸ τὴν Τσεχία καὶ προσηρτᾶτο στὴν ἐπίδοξο μεγάλη Δύναμη. Ὁ ἐκπολωνισμὸς ἐκδηλώνεται μὲ σφοδρότητα. Ὅλοι οἱ μὴ Πολωνοὶ ἀπολύονται ἀπὸ τὴν δημόσιο διοίκση καὶ ἀπαγορεύεται ἡ δημοσία χρῆσις τῆς τσεχικῆς καὶ τῆς γερμανικῆς γλώσσης. Τσέχοι καὶ Γερμανοὶ πιέζονται νὰ ἐγκαταλείψουν τὴν χώρα ἢ νὰ ἐκπολωνισθοῦν. Ἡ πολωνικὴ στάσις προκαλεῖ ἀποτροπιασμό, σὲ βαθμὸ ποὺ ὁρισμένοι ἱστορικοί, ἀπολογητὲς τῶν Συμμάχων, ἰσχυρίζονται ὅτι αὐτὴ ἦταν μία ἀπὸ τὶς αἰτίες ποὺ Ἀγγλία καὶ Γαλλία δὲν ἀνέλαβαν ἄμεσο δράση κατὰ τοῦ Χίτλερ τὸ φθινόπωρο τοῦ 1939, παρ’ ὅ,τι τυπικὰ τοῦ ἐκήρυξαν τὸν πόλεμο. Ἡ στάσις τῆς Σοβιετικὴς Ἑνώσεως ἦταν ἀπολύτως ἐχθρικὴ γιὰ τοὺς Πολωνούς, τοὺς ὁποίους ὁ Μολότωφ χαρεκτήρισε «τσακάλια τοῦ Χίτλερ».

Μαῦρος Ἰωάννης