Εἴμαστε λιγότερο εὐφυεῖς λόγῳ πολιτισμοῦ ἤ λόγῳ τεχνολογίας;

Διάβαζα γιὰ μίαν νέα θεωρία ποὺ ὑποστηρίζει πὼς ὁ πολιτισμὸς μειώνει τὴν εὐφυΐα τῆς ἀνθρωπότητος.
Οὐσιαστικῶς μᾶς λέει πὼς ὅσο πορεύεται ἡ ἀνθρωπότης διὰ μέσου τῶν αἰώνων, τόσο πιὸ ἠλίθια γίνεται.
Θὰ συμφωνήσω, σὲ ἕνα σημεῖο μὲ τὸν ἐρευνητὴ ποὺ τὴν διετύπωσε, διότι ἀποδίδω τὴν ὅλο καὶ μικροτέρα μας ἱκανότητα στὴν ἐπιβίωσιν, στὴν ἀλλαγὴ τῶν συνθηκῶν.
Ἕνας ἄνθρωπος ποὺ δὲν εἶχε ῥεῦμα, ἀναζητοῦσε ἄλλους τρόπους, πιὸ φυσικοὺς γιὰ νὰ παράξῃ τὴν τροφή του, νὰ τὴν συντηρήσῃ καὶ νὰ τὴν μαγειρέψῃ. Ἐὰν μᾶς ἄφηνε κάποιος σήμερα σὲ μίαν ζούγκλα, τὸ πιθανότερον εἶναι πολὺ γρήγορα, μέσα σὲ ἐλάχιστα 24ωρα, νὰ πεθαίναμε ἀπὸ πείνα κι ἀπὸ δίψα.  

Ἡ τεχνολογία ἔχει μειώσει τὶς ἀνάγκες τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἀναζητᾶ λύσεις σὲ προβλήματα, διότι ἁπλούστατα τὰ προβλήματα τὰ λύνουν ἄλλοι. Ἕνας διακόπτης ψήνει φαγητό, τὴν στιγμὴ ποὺ ἐμεῖς μποροῦμε νὰ κάνουμε ἕνα σωρὸ ἄλλα πράγματα ἐκείνην τὴν στιγμή. Ὅμως εἶναι μόνον ἀποτέλεσμα τῆς τεχνολογίας καί τοῦ πολιτισμοῦ ἡ σημερινή μας εὐφυΐα;

Τολμῶ νὰ ἰσχυριστῶ πὼς ὄχι φυσικά. 
Δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἀποδόσουμε τὰ πάντα στοὺς ἐξωγενεῖς παράγοντες, ποὺ ἀφοροῦν στὸ καλλίτερον ἤ χειρότερον ἐπίπεδον διαβιώσεώς μας.
Τὸ κυριότερον ὅλων εἶναι ἡ παιδεία μας.
Ἡ ἀπομάκρυνσίς μας ἀπὸ τὴν πραγματικὴ παιδεία, ἡ ὅλο καὶ πιὸ περιορισμένη ἀντίληψις ποὺ καλλιεργεῖται μέσα στὰ σχολεῖα, οἱ στρατιὲς τῶν ὑπηκόων…
Αὐτὸ ἀπὸ μόνον του εἶναι σοβαρότατος λόγος μειώσεως τῆς εὐφυΐας.
Οὐσιαστικῶς πιστεύω πὼς  εἶναι συνδυασμὸς καὶ τῶν τριῶν αὐτῶν παραγόντων.

Ἀλλάζει; 
Φυσικά… Ἀλλὰ θέλει τὸν χρόνο του… Τὸν πολύ του χρόνο!

Φιλονόη.

O πολιτισμός μειώνει το IQ του ανθρώπου

Αμερικανός ειδικός ανέπτυξε μια αμφιλεγόμενη εξελικτική θεωρία

Λονδίνο 

Μια ενδιαφέρουσα αλλά και αμφιλεγόμενη θεωρία ανέπτυξε ένας επιστήμονας στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με αυτήν,  η ανθρώπινη ευφυΐα έφτασε στο ανώτατο σημείο της πριν από μερικές χιλιάδες έτη και όσο αναπτυσσόταν ο πολιτισμός ο άνθρωπος άρχισε παράλληλα να χάνει την…εξυπνάδα του.

Το χρονικό της ευφυΐας

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι το επίπεδο της ανθρώπινης ευφυΐας άρχισε να αναπτύσσεται πριν από περίπου 500 χιλιάδες έτη και συνέχισε να εξελίσσεται για άλλες 450 χιλιάδες έτη όταν πλέον ο άνθρωπος απέκτησε την ικανότητα της αφηρημένης σκέψης – την ικανότητα δηλαδή  να σκέφτεται ή να συλλαμβάνει νοερά μια έννοια η οποία αποτελεί σημαντικό «συστατικό» της λογικής και της δημιουργικότητας.

Η ανάπτυξη του νοητικού επιπέδου ήταν απολύτως απαραίτητη για την επιβίωση στους μακρινούς μας προγόνους οι οποίοι έπρεπε να βρίσκουν τρόπους να προφυλάσσονται, να φτιάχνουν κατοικίες, να βρίσκουν τροφή, να κυνηγούν κλ.π.

Η νέα θεωρία

Σύμφωνα με τον Τζέραλντ Κράμπτρι, εξελικτικό βιολόγο στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ όταν ο πολιτισμός έφτασε σε ένα επίπεδο όπου ο άνθρωπος δεν χρειαζόταν πλέον να παλεύει καθημερινά για την επιβίωσή του, άρχισε να υπολειτουργεί η διαδικασία της φυσικής επιλογής η οποία ευνοεί την επιβίωση του εξυπνότερου.

Ο Κράμπτρι υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος έφτασε στο ανώτατο νοητικό επίπεδό του πριν από 2-6 χιλιάδες έτη. Στο τέλος αυτής της περιόδου πιστεύει ότι υπήρξαν κάποιες γονιδιακές μεταλλάξεις που επηρέασαν αρνητικά τις νοητικές αλλά και συναισθηματικές μας ικανότητες. Ο επιστήμονας αναφέρει ότι υπάρχουν 2-5 χιλιάδες γονίδια που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανθρώπινη ευφυΐα και ισχυρίζεται ότι ακόμη και μια μόλις μετάλλαξη σε κάποιο από αυτά τα γονίδια είναι ικανή να μειώσει την εξυπνάδα μας.

«Η ανάπτυξη των γονιδίων της ευφυΐας πιθανότατα έκανε την εμφάνισή της σε έναν κόσμο όπου ο άνθρωπος ήταν εκτεθειμένος στους φυσικούς μηχανισμούς επιλογής σε καθημερινή βάση. Ομως ο άνθρωπος δεν δέχεται πλέον αυτού του είδους τις πιέσεις. Η ανάπτυξη της γεωργίας πριν από μερικές χιλιάδες έτη οδήγησε στην ανάπτυξη μεγάλων κοινοτήτων που λειτουργούσαν υποστηρικτικά για τα μέλη τους και έτσι άρχισε να περιορίζεται η ανάγκη της συνεχούς εξεύρεσης μεθόδων επιβίωσης. Ενας κυνηγός που δεν έβρισκε αποτελεσματικές λύσεις για τροφή και ασφαλές καταφύγιο έχανε γρήγορα τη ζωή του τόσο ο ίδιος όσο φυσικά και εκείνοι που εξαρτώνταν από εκείνον. Σήμερα μια κακή απόφαση ενός στελέχους μιας εταιρείας, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στην επιβράβευση».

Σύμφωνα με τον Κράμπτρι ο μηχανισμός της φυσικής επιλογής ανήκει πλέον στο μακρινό παρελθόν. «Στοιχηματίζω ότι αν εμφανιζόταν ξαφνικά σήμερα ένας μέσος πολίτης της αρχαίας Αθήνας θα είχε υψηλότερο επίπεδο ευφυΐας σε σύγκριση με τους περισσότερους από εμάς. Θα είχε ισχυρότερη μνήμη, μεγαλύτερη διαύγεια πνεύματος και καλύτερη κρίση και οπτική στη διαχείριση των ζητημάτων. Στα επόμενα τρεις χιλιάδες έτη είναι πιθανό όλοι οι άνθρωποι να έχουν υποστεί τουλάχιστον άλλες δύο γονιδιακές μεταλλάξεις που θα μειώσουν περαιτέρω τις νοητικές και συναισθηματικές ικανότητες τους. Ομως πιθανότατα η επιστήμη θα έχει προχωρήσει τόσο πολύ ώστε θα καλύπτει τα κενά και θα βρίσκει εκείνη τις λύσεις στα προβλήματα που θα εμφανίζονται».

Οι αντιδράσεις

Οπως ήταν αναμενόμενο η θεωρία του αμερικανού επιστήμονα η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Trends in Genetics» προκάλεσε πολλές συζητήσεις και αντιδράσεις στην επιστημονική κοινότητα. «Ο Κάμπτρι βασίζει τη θεωρία του στην άποψη ότι η ανθρώπινη ευφυΐα εξελίχθηκε ώστε να χτίζουμε σπίτια ή να ρίχνουμε ακόντια σε αγριογούρουνα. Ομως δεν είναι αυτές οι ικανότητες που οδήγησαν στην αύξηση του μεγέθους του ανθρώπινου εγκεφάλου. Στην πραγματικότητα, εκείνο που οδήγησε στην εξέλιξη του εγκεφάλου μας είναι ο πολύπλοκος κόσμος που φτιάξαμε και αυτός ο πολύπλοκος κόσμος δεν πρόκειται να χαθεί. Το πώς επιλέγουμε τον σύντροφό μας ή το πώς μεγαλώνουμε τα παιδιά μας είναι χαρακτηριστικά που θα μας ακολουθούν πάντοτε. Προσωπικά δεν βλέπω στο ορατό τουλάχιστον μέλλον να υπάρχει λόγος ανησυχίας. Μια εξελικτική διαδικασία όπως αυτή που αναφέρει ο Κάμπτρι απαιτεί δεκάδες χιλιάδες έτη για να ολοκληρωθεί και χωρίς αμφιβολία, αν η ανθρωπότητα δεν αυτοκαταστραφεί, η επιστημονική εξέλιξη θα βρίσκει συνεχώς τις απαραίτητες λύσεις για τα προβλήματα που θα εμφανίζονται» αναφέρει ο Ρόμπιν Ντάνμπαρ, ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

βῆμα

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

2 thoughts on “Εἴμαστε λιγότερο εὐφυεῖς λόγῳ πολιτισμοῦ ἤ λόγῳ τεχνολογίας;

Leave a Reply to ΦιλονόηCancel reply