Κύριε διευθυντά

 Σε απάντηση της από 22/8/12 επιστολής μου προς την «Καθημερινή» σχετικά με την καταλληλότητα ή μη από παιδαγωγικής απόψεως της Νέας Γραμματικής (Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού) οι συγγραφείς της επιχειρούν με μια –μερικές φορές– ανάρμοστου για ακαδημαϊκή συζήτηση ύφους επιστολή τους («Καθημερινή», 11/9/12) να αντιμετωπίσουν –σε ορισμένα μόνο σημεία και μάλιστα με ανακρίβειες– τη σφοδρή κριτική που αυτή δέχθηκε. Κριτική, που μέχρι και σήμερα συνεχίζεται, από διακεκριμένους επιστήμονες και πανεπιστημιακούς καθηγητές Φιλοσοφικών Σχολών –με υψηλό δείγμα γραφής– αλλά και από κοινωνικές ομάδες και συμπολίτες μας, οι οποίοι με χιλιάδες υπογραφές τους ζητούν την απόσυρση του βιβλίου. Και έρχομαι τώρα στα υπέρ του βιβλίου επιχειρήματα των συντακτών του:

1. Το κατά κόρον προβαλλόμενο επιχείρημα ότι μόνον οι γλωσσολόγοι μπορεί να έχουν λόγο για τη γλώσσα μας είναι έωλο και άστοχο, διότι, όπως διευκρίνισα στην επιστολή μου, η γλώσσα είναι υπόθεση όλων μας, με βαθμό ευθύνης του κάθε χρήστη αυτής ανάλογο της ειδικότητός του, συνεπώς και εμού ως ακαδημαϊκού διδασκάλου (ομ. καθηγητού ΕΜΠ) και συγγραφέως και όχι απλώς, κατά τους συγγραφείς, πολιτικού μηχανικού. Υπάρχουν περιπτώσεις επιστημόνων με σημαίνουσα συμβολή σε εκτός ειδικότητός των θέματα, ως π.χ. σε γλωσσικά του Βρετανού δικαστή William Jones, πρωτεργάτη της «συγκριτικής γλωσσολογίας» το 1776, του Βρετανού αρχιτέκτονα Michael Ventris, που επέτυχε την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β΄ κ.ά.

Το επιχείρημα αυτό των γλωσσολόγων φαίνεται ότι οι ίδιοι δεν έχουν καταλάβει πως στρέφεται εναντίον τους, εφ’ όσον γλωσσολόγοι ήσαν εκείνοι οι οποίοι ως εισηγητές των περιβόητων εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων οδήγησαν τη νεολαία μας στην πανθομολογούμενη σημερινή γλωσσική ένδεια και αγραμματοσύνη (για την οποία θα έπρεπε να τηρούν αιδήμονα σιωπή).

2. Η Διακήρυξη των 40 ακαδημαϊκών κατά του εκλατινισμού της γραφής της Ελληνικής στις αρχές του 2001, σε μία κρίσιμη τότε για τη γλώσσα μας περίοδο (εν όψει και της παρατηρούμενης διάδοσης των greeklish) που έγινε με δική μου πρωτοβουλία (και απασχόλησε με πολύ εγκωμιαστικά σχόλια για πολλούς μήνες τα ΜΜΕ), αποτελεί για μένα τίτλο τιμής. Τα αποτελέσματα των πρωτοβουλιών μου προς ανάσχεση της φθίνουσας πορείας της γλώσσας μας οι επιστολογράφοι αναφέρουν ότι «επικρίθηκαν σφοδρότατα από ειδικούς», παραβλέποντας ή αγνοώντας τις αποστομωτικές απαντήσεις που δόθηκαν στις όποιες επικρίσεις. Οι πρωτοβουλίες μου αυτές έτυχαν υψηλών διακρίσεων εντός κι εκτός της χώρας, όπως δεν είναι δύσκολο να διαπιστωθεί.

3. Κι ενώ εγώ παραθέτω στην επιστολή μου συνοπτικώς τα επιχειρήματα των υπερασπιστών και των πολεμίων του βιβλίου, αποδίδεται σε εμένα ότι το όλο επιχείρημά μου κατ’ αυτού βασίζεται στο ότι η φράση «Μιλώ και γράφω» στην κορυφή της σελ. 36 μπορεί να εκληφθεί «ως δήθεν προτροπή για την επιβολή της φωνητικής ορθογραφίας». Αλλά οι συγγραφείς τούτου φαίνεται να αγνοούν και άλλα δημοσιεύματα με δυσμενή σχόλια διακεκριμένων καθηγητών Φιλοσοφικών Σχολών ΑΕΙ, οι οποίοι κατέληγαν στο συμπέρασμα (όπως και εγώ εν κατακλείδι της επιστολής μου) ότι το βιβλίο αυτό δεν είναι κατάλληλο από παιδαγωγικής απόψεως για μαθητές Δημοτικού. Βέβαια, οι επιστολογράφοι προβάλλουν ως δικαιολογία τους ότι το «Μιλώ και γράφω» είναι επικεφαλίδα και άλλων σελίδων (όπως συμβαίνει και με αντίστοιχες επικεφαλίδες άλλων κεφαλαίων του βιβλίου). Αλλά τα παιδιά του Δημοτικού, που για πρώτη φορά παίρνουν στα χέρια τους Γραμματική, δεν έχουν διαβάσει το όλο βιβλίο ώστε να κάνουν στη σελ. 36 τη λεπτή διάκριση μεταξύ επικεφαλίδος και σώματος της σελίδος, αφού μάλιστα στη δήθεν αυτή επικεφαλίδα εκτός του «Μιλώ και γράφω» προστίθενται και «φθόγγοι, γράμματα και συλλαβές» με τον ίδιο τύπο γραμμάτων, όπως και το κείμενο στο κάτω μέρος της σελ. 36. Πώς είναι δυνατόν ένας μαθητής να μην «μπερδευτεί» (όπως διατείνονται οι επιστολογράφοι) και να μην οδηγηθεί στη φωνητική ορθογραφία, όταν ακόμη και μεγάλοι και μάλιστα ειδικοί (όπως φαίνεται από πλήθος δημοσιευμάτων) κατάλαβαν ότι η δήθεν επικεφαλίδα είναι τμήμα του κειμένου της σελ. 36 και ανοίγει την οδό στη φωνητική ορθογραφία.

4. Το ότι δήθεν παρερμήνευσα την απάντηση της πρώτης των συγγραφέων σε ερώτημα δημοσιογράφου («Βήμα» της 22/7/2012), αν οι συντάκτες του βιβλίου συμβουλεύτηκαν δασκάλους κατά τη συγγραφή του, δεν ευσταθεί (με εκ των υστέρων δικαιολογίες) διότι οι δηλώσεις της δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης εν όψει της απαντήσεώς της, που έχει ως εξής: «Το μέλος της επιτροπής κ. Μαργαρίτα Λουκά έχει μακρά εμπειρία διδάσκοντας μικρά παιδιά στο εξωτερικό, στην Κύπρο και αλλού. Hταν η ασφαλιστική μας δικλίδα για να μην κάνουμε λάθος στην παρουσίαση γλωσσολογικών απόψεων σε παιδιά αυτής της ηλικίας». Περί άλλων δασκάλων που να συνέβαλαν θετικά στη σύνταξη του βιβλίου (όπως τώρα ισχυρίζονται οι επιστολογράφοι), ουδείς λόγος γίνεται. Ο αναγνώστης μπορεί να κρίνει σε ποιον ανήκει η ντροπή.

5. Το ότι «οι συντάκτες του βιβλίου έχουν υιοθετήσει εγχειρίδια για την αγγλική γλώσσα χωρίς πολλή σκέψη» δεν είναι μόνο γνώμη διεθνούς εμβέλειας καθηγήτριας Κλασικής Φιλολογίας γνωστού ξένου πανεπιστημίου (το όνομα της οποίας πρέπει να γνωρίζουν οι επιστολογράφοι, διότι είναι τόσο γνωστό στη χώρα μας ώστε και ένας μη ειδικός μπορεί να το μαντέψει), αλλά και άλλων. Η πρώτη, άλλωστε, των επιστολογράφων συνέταξε από κοινού με τους κ. Holton D. και Mackridge P. ένα τέτοιο ξενόγλωσσο βιβλίο γραμματικής: «Greek grammar: A comprehensive grammar of the modern language». Εύχομαι η επιστολή των 4 συγγραφέων του απαράδεκτου αυτού βιβλίου να είναι η τελευταία απέλπιδα προσπάθεια υποστήριξής του και το εφιαλτικό ενδεχόμενο πλήρους καταστροφής της γλώσσας μας (μετά τα αλλεπάλληλα πλήγματα που δέχθηκε τις τελευταίες δεκαετίες) να αποτραπεί. Φρονώ ότι το πρόβλημα αυτό δεν θα υπήρχε αν ο νέος υπουργός Παιδείας ζητούσε τη γνώμη της Ακαδημίας Αθηνών (κατά τον Οργανισμό της), όπως συνέβη και σχετικά πρόσφατα για αναλόγου σοβαρότητος θέματα.

Α. Ν. Κουνάδης – Ομ. Καθηγητής ΕΜΠ – Ακαδημαϊκός

Ἡ παραπάνω ἐπιστολὴ ἐδημοσιεύθη στὴν ἐφημερίδα Καθημερινή, 3 Ὀκτωβρίου 2012, καὶ τὴν εὑρίσκετε ἐδῶ.

Δὲν ἔχω νὰ προσθέσω κάτι περισσότερον. 
Τὸ μόνον ποὺ θὰ ἤθελα νὰ μάθω εἶναι τὸ ἀπὸ ποῦ κι ὥς ποῦ καθηγητὲς ξένων Πανεπιστημίων συγγράφουν γραμματικὴ γιὰ Ἑλληνόπουλα.
Τὸ ἔχω ξαναρωτήσει οὐκ ὁλίγες φορές, ἀλλὰ καμμίαν ἀπάντησιν δὲν ἔχω λάβει.
Καὶ κατὰ πῶς φαίνεται… Οὕτε καὶ θὰ λάβω! 

Φιλονόη.

 Υ.Γ. Ὁ κύριος Κουνάδης ἦταν εὐγενής. Δὲν ἔβαλε εἰσαγωγικὰ στὴν λέξιν «γραμματική». Ἐγὼ εἶμαι ἀγενὴς καὶ βάζω!

  σχετικὰ θέματα

Ἀλλάζουν τώρα καί τήν Ἑλληνική γραμματική…;

Ποιοί «γλωσσολόγοι» εἶναι γλωσσολόγοι;

Κι ὅμως, ἡ φωνητικὴ γραφὴ διδάσκεται στὰ σχολεῖα μας ἤδη!!! 

 φωτογραφία