Ο αγώνας για την επιβίωση διαρκεί ακριβώς 29 λεπτά. Στις 3 η ώρα, ο πατέρας Αντρέας, 37 χρονών, από την Αρχιεπισκοπή της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ανεβάζει τα ρολά για το μεσημεριανό φαγητό στην καρδιά της Αθήνας. Η ουρά των πεινασμένων περνάει αυτή την ώρα μέσα από μια μεγάλη πλατεία και φτάνει μέχρι το δρόμο στην αντίπερα μεριά. Ενδεείς κάθε ηλικίας περιμένουν υπομονετικά. Συνταξιούχο

ι και άνεργοι, μητέρες με τα παιδιά τους και μετανάστες, πολιτικοί πρόσφυγες και παράνομοι. ¨Δεν μπορούμε να αφήσουμε τους ανθρώπους νηστικούς¨, λέει ο άνθρωπος της εκκλησίας, ¨τραβάνε τόσα πολλά, τουλάχιστο ένα πιάτο φαί θα έπρεπε να έχουν¨.

Μια χριστιανική σκέψη. Παρόλα αυτά, αφού μισή ώρα αργότερα έχουν διανεμηθεί 1200 μερίδες, κάμποσες δεκάδες πεινασμένοι αναγκάζονται να φύγουν από την πλατεία με άδεια στομάχια. Ίσως την επόμενη φορά.

Η Κατερίνα, 44 χρονών, είχε τύχη. Οχτώ κουταλιές αρακά και καρότα με πατάτες, καναδυό κεσέδες γιαούρτι και μια σακούλα με ψωμί. Με αυτά θα πρέπει να ταΐσει την οικογένεια της σήμερα και αύριο. Παλιότερα δούλευε σε ένα εργοστάσιο μπισκότων και δεν θέλει να μας πει το πλήρες όνομα της. Ντρέπεται. Διέσχισε με την κόρη της από ένα προάστιο της Αθηνάς όλη την πόλη για ένα ζεστό γεύμα.

Η Κατερίνα έχασε τη δουλειά της πριν ένα χρόνο κι από τότε είναι εξαρτημένη από την εκκλησιαστική ελεημοσύνη. ¨Δεν υπάρχει καμία δουλειά¨, λέει. ¨Δεν με προσλαμβάνουν ούτε για να μοιραζω φυλλάδια. Η Ελλάδα είναι στα τελευταία της¨.

Ο Σπύρος Ξαπλαντέρης, 62 χρονών, έρχεται στην πλατεία εδώ και ένα χρόνο. Το πουκάμισο του είναι λιγδιασμένο, το παντελόνι του κουρέλι. ¨Εγώ έρχομαι από ανάγκη εδώ¨, μας λέει. Είχε κάποτε μια μικρή δουλειά στο Χίλτον, τώρα είναι άνεργος εδώ κι ένα χρόνο.¨Είναι ντροπη, αλλά τι άλλο να κάνω; Δεν έχω καθόλου λεφτά¨.

Πολλές βδομάδες τώρα, διαδηλώνουν χιλιάδες οργισμένοι Έλληνες στο Σύνταγμα εναντία στην κυβέρνηση με βούκινα και πανό και μερικοί άλλοι με πέτρες και εμπρησμούς, πάντα υπό το βλέμμα της κοινής γνώμης. Κανείς δεν στρέφει την προσοχή του στους σκοτεινούς δρόμους της πρωτεύουσας, όπου ο πατέρας Αντρέας κάνει υπερωρίες. Υπάρχουν περίπου 400 ενορίες που έχουν παρόμοια προγράμματα τροφοδοσίας, εκτός από αυτά που χρηματοδοτούνται από την κρατική κοινωνική πρόνοια.

Στην πλατεία του πατέρα Αντρέα, έρχονται το μεσημέρι περίπου 2000 άτομα, νωρίς το απόγευμα άλλα 1200 και το βραδάκι ακόμα 1000. Ο πατέρας Αντρέας προσέχει να μην είναι πάντα οι ίδιοι στην ουρά, γιατί, όπως λέει, ¨αυτοί που έχουν ανάγκη αυξάνονται ραγδαία. Τους τελευταίους μήνες έχουμε αύξηση πάνω από 30% και δεν ξέρουμε, μπορεί να αυξηθούν κι άλλο¨.

Οι περισσότεροι τρώνε εκεί, στο πόδι. Τέτοια πείνα έχουν. Όπου τύχει. Τρώνε σε παγκάκια ή στο δρόμο, πάνω στα περιττώματα των περιστεριών και πίνουν νερό από τα λάστιχα του ποτίσματος του γκαζόν.

Ο πρωθυπουργός της χώρας κατάφερε για ακόμη μια φορά να περάσει από τη βουλή τα νέα μέτρα λιτότητας των 78 δις, όπως το απαίτησε η τρόικα των ΔΝΤ, ΕΕ και ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας, με την υποστήριξη των εμπειρογνωμόνων, για να αποσοβηθεί η χρεωκοπία της χώρας και να σωθεί το ευρωπαϊκό νόμισμα.

Αλλά: Μήπως αυτά τα μέτρα αποτελειώνουν σιγά-σιγά τη χωρά; ΟΣάββας Ρομπόλης, 65 χρονών, είναι αυτής της γνώμης. ¨Οι άνθρωποι είναι τρομοκρατημένοι. Ο φόβος της αδιέξοδηςπροοπτικής, του αγνώστου μέλλοντος, κυριαρχεί, ιδίως ανάμεσα στους κάθε λογής υπαλλήλους, που βλέπουν την άνιση κατανομή των οικονομικών βαρών. Ο Ρομπόλης είναι καθηγητής οικονομικών και κοινωνικών επιστημών στο Πάντειο και Διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών Εργασίας. Υπολογίζει ότι από τις 960.000 ελληνικές επιχειρήσεις, οι 930.000 έχουν κατά μέσο όρο μέχρι τέσσερις εργαζόμενους. Αυτό σημαίνει ότι είναι κυρίως μικρομάγαζα, χαμηλού επιπέδου όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα, ειδικευμένα στην παροχή υπηρεσιών και προϊόντων για τα 3,5 εκατομμύρια ελληνικές οικογένειες. Με τη μείωση των εισοδημάτων αυτών των επιχειρήσεων, μειώνεται αυτόματα η ζήτηση και η κατανάλωση. Τα μικρομάγαζα που δεν έχουν την απαραίτητη ρευστότητα, κατεβάζουν τα ρολά.

¨Αυτό ακριβώς συμβαίνει¨, παρατηρεί ο Ρομπόλης. Από πέρυσι έχουν κλείσει πάνω από 60.000 μικροεπιχειρήσεις. Για το 2011 υπολογίζει άλλες τόσες – τουλάχιστον!

Ο αριθμός των ανέργων ανέβηκε το 2010 κατά 230.000 –ποσοστό 14,8%. Η ανεργία όμως στην Ελλάδα είναι συνώνυμη με κοινωνικό αποκλεισμό. Όποιος χάνει τη δουλειά του παίρνει μόνο για ένα χρόνο επίδομα ανεργίας κι αυτό δεν είναι ούτε 500 ευρώ το μήνα. Όταν περάσει ο χρόνος, η προοπτική είναι στην ουσία μηδέν. Από τους σημερινούς 800.000 ανέργους, δικαιούνται επίδομα μόνο οι 280.000, με συνέπεια την δραματική αύξηση των αστέγων -στην πρωτεύουσα μέχρι 25%-.

Υπολογίζεται ότι, μέχρι τέλος του 2011, η επίσημη ανεργία θα έχει ανεβεί στο 17 – 18%, πράγμα που σημαίνει ότι η πραγματικοί δείκτες θα ανέρχονται σε 22-23%. ¨Αυτό αντιστοιχεί σε 1,2 εκατομμύρια ανέργους¨, λέει ο Ρομπόλης. Αυτό έχει να συμβεί από το 1961, όταν εκσυγχρονίστηκε η γεωργική παραγωγή, με αποτέλεσμα, τότε, το κύμα μετανάστευσης προς Αμερική, Γερμάνια κλπ. –πραγμα που συμβαίνει και σήμερα-. Μόνο που τότε ήταν κυρίως απλοί, ανειδίκευτοι, εργάτες, ενώ σήμερα εγκαταλείπουν τη χώρα άτομα με εμπειρία και διπλώματα ανωτάτων σχολών. Ο Ρομπολης φοβάται την¨επιλεκτική μετανάστευση¨.

Οικονομικά, δεν έχει η Ελλάδα να προσφέρει πολύ περισσότερα, από τη γαλάζια θάλασσα, τις ατελείωτες παραλίες, λίγο λιόλαδο και φέτα. Κατά συνέπεια, ο κινητήρας της οικονομίας παραμένει η εσωτερική κατανάλωση: Πάνω από 70% της οικονομικής δραστηριότητας εξαρτώνται από αυτή, αναφέρει μια μελέτη τουΙδρύματος Friedrich-Ebert.

Η κατανάλωση, όμως, μειώθηκε το τελευταίο τέταρτο του 2010, εξ αιτίας των μέτρων λιτότητας κατά 8,6%, η λιανική πώληση συρρικνώθηκε κατά 12% και 65.000 καταστήματα χρεωκόπησαν. Αν υλοποιηθούν τα νέα μέτρα λιτότητας, υπολογίζει ο Ρομπόλης ότι μέχρι το 2015 το βιοτικό επίπεδο των υπαλλήλων και συνταξιούχων θα μειωθεί κατά 40%.

Η αγωνία και ο φόβος αναγκάζουν τον κόσμο να βγαίνει στους δρόμους. Όμως, ενώ οι ουρές των πεινασμένων γίνονται όλο και μακρύτερες, οι εύποροι παραμένουν ανέγγιχτοι κι ανεπηρέαστοι από την κρίση. Ο μέσος Έλληνας καταναλωτής επιβαρύνεται με τον τρίτο μεγαλύτερο ΦΠΑ της Ευρώπης, την τρίτη υψηλότερη εισφορά στα ταμεία ανεργίας και την δεύτερη υψηλότερη τιμή βενζίνης. Δυο στους τρεις Έλληνες πληρώνουν κανονικά τους φόρους τους, οι οποίοι –αντίθετα από την ¨πλατιά διαδεδομένη αντίληψη¨- (όπως αναφέρει η μελέτη του Ιδρύματος Friedrich-Ebert) παρακρατούνται,για όλους τους υπαλλήλους του ιδιωτικού και κρατικού τομέα,αυτόματα και μαζί με τις υπόλοιπες κρατήσεις από τον μισθό τους. Είναι κυρίως η μικρή σε αριθμό τάξη των πλουσίων αυτή που είναι υπεύθυνη για την ετησία φορολογική ζημιά των 40 δις ευρώ.

 

Αυτή είναι τουλάχιστο η εκτίμηση του ΟΟΣΑ για την ετήσια φοροδιαφυγή, ενώ η Τράπεζα Ελλάδος υπολογίζει τις απώλειες σε15 -20 δις. ¨Οι φοροφυγάδες δεν έχουν κανένα λόγο να φοβούνται. Δεν έχω δει κανέναν να τιμωρείται με φυλάκιση λόγω φοροδιαφυγής¨, λέει ο καθηγητής πολιτικών επιστημών στην πανεπιστήμιο της Αθήνας Πάνος Κοζάκος.

Αυτή είναι η αντίφαση που οργίζει τους πολίτες. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι δεν έχει χρήματα για κοινωνικές παροχές, παρατηρεί ο Ρομπόλης- ενώ παράλληλα δημοσιεύει μια λίστα επιχειρήσεων που χρωστάνε στο δημόσιο 9 δις, χωρίς την παραμικρή συνεπεία γι΄ αυτές.

Τώρα υποτίθεται ότι θα αλλάξουν όλα. ¨Αλλά αυτή η κατάσταση διαιωνίζεται εδώ και 30 χρόνια¨, προσθέτει οργισμένος ο Ρομπόλας, που δεν πιστεύει πια στις υποσχέσεις της κυβέρνησης. Και συμπληρώνει:

¨Όλα είναι παραμύθια¨… (Χρίστος Σιψής)

φωτογραφία ἀπὸ ἐδῶ