Παρθενῶνες στὴν Ἀμερική.

ἀπὸ τὸν/τὴν

1

Ἀπεικόνιση τῆς ἀμερικανικῆς Ἀκροπόλεως ἀπὸ τὴν ἀναφορὰ τοῦ Σμίθ.

Γιατί κάποιο κτίριο νά γίνεται τόσο συχνά ἀντικείμενον ἀντιγραφῆς;

Τί ἰδιαίτερον ἔχει, ὥς τέ νά γίνεται πηγή ἐμπνεύσεως;
Γιατί δέν ἔχει ἀντιγραφῇ ἡ πυραμίδα τοῦ Χέοπος ἤ ἡ ἀψίδα τοῦ Θριάμβου, ἤ ἀκόμη καί τό Κολοσσαῖον; 
Τί ἀκριβῶς εἶναι αὐτό πού κάνει ὅλα τά Μουσεῖα παγκοσμίως νά θεωροῦνται σοβαρά, μόνον ἐάν διαθέτουν ἱκανοποιητικόν ἀριθμό ἐκθεμάτων ἀπό τήν Ἑλλάδα;
Ποιός εἶναι ἐκεῖνος ὁ λόγος πού τόσοι καί τόσοι ἀνά τόν πλανήτη, καί ἰδίως ἀπό τήν χερσόνησον τοῦ Αἵμου, θέλουν νά δημιουργήσουν μίαν ἀπ’ εὐθείας ῥίζα  μέ τήν Ἑλλάδα; 

Εἶναι μόνον ὁ θαυμασμός ἤ καί κάτι περισσότερο;
Καί γιατί μαζύ μέ τόν θαυμασμό ἀναβιώνει καί ἡ καφρίλα;
Γιατί γύρω ἀπό τήν ὀμορφιά ξεπετάγονται, ὥς ἄλλος Κράτος καί Βίας, ὅλοι ἐκεῖνοι οἱ κάφροι πού μόνον νά ἀποδομοῦν καί νά προσβάλλουν γνωρίζουν;

Φιλονόη.  

Παρθενῶνες στὴν Ἀμερικὴ…

Τὸ 1900 οἱ Ἠνωμένες Πολιτεῖες εἶχαν ἀναπτύξει στὸ ἒπακρο τὴν ἐπιχειρηματική τους δραστηριότητα. Ὀρυχεῖα, ἐργοστάσια, διηπειρωτικὸς σιδηρόδρομος. Ὃμως στὸ ἒθνος ποὺ εἶχε χτίσει παλάτια γιὰ τὶς ἐπιχειρήσεις του καὶ ἀρχοντικὰ γιὰ τὴν διαβίωσή του, δὲν ὑπῆρχε ναὸς τοῦ πολιτισμοῦ. Παρὰ τὸν ἂφθονο πλοῦτο της ἡ Ἀμερικὴ δὲν μποροῦσε νὰ διεκδικήσῃ ἰσότητα μὲ τὴν Εὐρώπη σὲ πνευματικὸ ἐπίπεδο.
«Ἡ ἐπιθυμία γιὰ γνώση ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους καὶ ὁ ἂφθονος πλοῦτος τους θὰ συμβάλουν στὴν ἀπόκτησή της», εἶπε ὁ κος  Franklin W. Smith.

Γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση τῆς πολιτιστικῆς καὶ πνευματικῆς κατωτερότητας τοῦ ἒθνους, ὁ κος Σμιθ, ἓνας πρώην ἒμπορος προτείνει ἓνα άπὸ τὰ πιὸ μεγαλεπήβολα σχέδια ποὺ εἶχαν ποτὲ προταθεῖ. Πρόθεσή του ἦταν νὰ μετατρέψῃ τὴν Οὐάσινγκτον σὲ μία πόλη πολιτισμοῦ καὶ ὀμορφιᾶς ἒτσι ὣστε κανένας Ἀμερικανὸς νὰ μὴν μπῇ στὸν πειρασμό νὰ πᾶῃ στὸ ἐξωτερικὸ γιὰ πνευματικοὺς ἢ καλλιτεχνικοὺς λόγους, ἀντιθέτως, ὃλη ἡ Εὐρώπη νὰ συρρέῃ νὰ θαυμάζῃ τὰ μνημεῖα καὶ τοὺς διάσπαρτους θησαυροὺς τέχνης, στὸν Πότομακ. 

 
«Ἡ Οὐάσινγκτον  πρέπει νὰ γίνῃ μιὰ δόξα τῆς Δημοκρατίας», εἶπε. «Πέρα ἀπὸ τὴ δύναμη πρέπει νὰ ἒχῃ τὴ γνώση, τὸ μεγαλεῖο τῆς τέχνης καὶ τῆς ἀρχιτεκτονικῆς. Ὃπως οἱ Ἓλληνες ὑλοποίησαν τὶς πνευματικὲς ἀντιλήψεις τους καὶ τὶς προσδοκίες τους στὴν Ἀκρόπολη, οἱ Ἀμερικανοὶ θὰ ἀναδείξουν τὰ ἐπιτεύγματά τους σὲ ἓνα ναὸ τῆς γνὠσης».  
Στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου τῆς 24ης ὀδοῦ, ἐκεῖ ὃπου τώρα βρίσκεται τὸ Ναυτικὸ Νοσοκομεῖο, ὁ Σμὶθ πρότεινε νὰ χτίσῃ μία ἀμερικανικὴ Ἀκρόπολη καὶ ἓναν Παρθενῶνα πιστὸ ἀντίγραφο τοῦ ἑλληνικοῦ.
 
Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ ὁ κος Σμὶθ ἐπισκέφθηκε τὴν Ἑλλάδα ὃπως διαβάζουμε σὲ ἂρθρο τῆς “Νέα Ἐφημερίς”, ἀρ. φύλ. 288, 15.10.1891
 
“— Ὁ Παρθενὼν εἰς τὴν Ἀμερικήν! Κατὰ τὴν Ἀκρόπολιν, ἀφίκετο εἰς τὴν ἡμετέραν πόλιν ὁ ἀμερικανὸς ἀρχιτέκτων Φραγκλῖνος Σμίθ. Σκοπὸς τῆς ἐνταῦθα ἀφίξεώς του εἶνε ν’ ἀντιγράψῃ—τίποτε ὁλιγώτερον, τίποτε περισσότερον—τὸν Παρθενῶνα καὶ τὰ περὶ αὐτόν, ὅπως τὸν κατασκευάσωσιν ἀπαράλλακτον εἰς τὸ νέον ἀρχιτεκτονικὸν θαυματούργημα τῆς Νέας Ὑόρκης. Οἱ ἀμερικανοὶ ἀπεφάσισαν νὰ συγκεντρώσωσιν ἅπαντα τὰ ἀριστουργήματα τῆς τέχνης, ἀρχαῖά τε καὶ νέα, εἰς ἓν ὅλον δαπανῶντες 200 ἑκατομμύρια καὶ πλέον φράγκα ἐντὸς εἰκοσαετίας, σύμφωνα, ὡς γράφουσιν αἱ ἐφημερίδες τῆς νέας γῆς, πρὸς τὸ μέγα πατριωτικὸν πνεῦμα καὶ τὸν πλοῦτον τῆς ἀπεράντου χώρας αὐτῶν!”
 
Ἡ ἀναφορὰ τοῦ Σμὶθ πρὸς τὸ Κογκρέσο σχετικὰ μὲ τὴν πρότασή του γιὰ Ἐθνικὴ Πινακοθήκη Ἱστορίας καὶ Τέχνης, παρουσιάστηκε στὴ Γερουσία στὶς 12 Φεβρουαρίου 1900. Τυπώθηκε σὲ 5.000 ἀντίτυπα καὶ κατατέθηκε στὸ 56ο συνέδριο τῆς Γερουσίας ὡς ἒγγραφο ἀρ. 209. Ἡ ἀναφορὰ ὑποστηρίχθηκε ἀπὸ μία σειρὰ ἐπιφανῶν ἀνδρῶν ἀπὸ ὃλη τὴ χώρα, ἓνας ἐκ τῶν ὁποίων, ὁ ἒμπορος καὶ φιλάνθρωπος  S. Walter Woodward ἀπὸ τὴν Οὐάσινγκτον ἦταν τόσο ἐνθουσιώδης ὣστε χρηματοδότησε τὸ 1898 τὴν ἀνέγερση ἑνὸς πιλοτικοῦ σχεδίου, τὶς Αἲθουσες τῶν Ἀρχαίων, στὴ λεωφόρο τῆς Ν. Ὑόρκης, στὴν Οὐάσινγκτον.
Ἀπ΄ ὃτι γνωρίζουμε, ἡ ἀναφορὰ τοῦ Σμὶθ μὲ τὶς προτάσεις του δὲν ἒγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ τὴ Γερουσία. Μέχρι τὴ στιγμὴ τοῦ θανάτου του, τὰ ὂνειρά του εἶχαν καταστραφεῖ καὶ ἡ Οὐάσινγκτον δὲν κατάφερε νὰ γίνῃ ἡ νέα Ἀθήνα τοῦ κόσμου…
 
Τὴν καταπληκτικὴ ἀναφορὰ τοῦ Σμὶθ  μπορεῖτε νὰ τὴν δεῖτε στὸν παρακάτω σύνδεσμο archive.org/petitionoffranksmit.pdf
~~~

Σὲ ἓνα ἂλλο σημεῖο τῶν Ἠνωμένων Πολιτειῶν ὃμως, συναντᾶμε ἓνα ἀκριβὲς ὀμοίωμα τοῦ Παρθενῶνος… 

 
 
1920, κατὰ τὴ διάρκεια τῶν ἐργασιῶν κτισίματος
 

Γράφει ὁ lykofron

Ακριβές ομοίωμα του Παρθενώνος στις Η.Π.Α. Εισέλθετε τις πύλες του δωρικού ναού και φωτογραφηθείτε δίπλα στη “χρυσελεφάντινη” Αθηνά. Δεν σας γελούν τα μάτια σας. Το σύμβολο της Αθήνας του Περικλή, το άφταστο αρχιτεκτονικό δημιούργημα του Ικτίνου και του Καλλικράτη μαζί με όλες τις εμπνεύσεις του Φειδία, στις ακριβείς του διαστάσεις, βρίσκεται ως ακριβές αντίγραφο στην πόλη του Nashville στο Tennessee των Ηνωμένων Πολιτείων.
Ο δωρικός ναός της Αθηνάς κοσμεί το “Πάρκο της Εκατονταετίας” στο Nashville στεγάζοντας το Μουσείο Τέχνης της Πόλης.  Η ανέγερσή του ξεκίνησε το 1897 κατά τον εορτασμό των 100 ετών ζωής του Tennesse και από τότε έγιναν πληθώρα αλλαγών και προσθηκών ώστε να ομοιάζει με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια στον αυθεντικό Παρθενώνα. Τα υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί φυσικά δεν βασίζονται στο Πεντελικό μάρμαρο αλλά είναι ένας συνδυασμός πέτρας, τούβλων, τσιμέντου και γύψου.  Το ομοίωμα διατηρεί εκείνα τα στοιχεία που κάνουν τον Παρθενώνα ξεχωριστό. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
1. Όλα τα οριζόντια αρχιτεκτονικά στοιχεία διατηρούν μια ελαφρά αψιδωτή κλίση στο κέντρο τους, πράγμα που τον ζωντανεύουν κατά την παρατήρηση ακόμα περισσότερο.
2. Όλοι οι εξωτερικοί κίονες κλίνουν ελαφρώς προς τα μέσα και οι γωνιακοί διαγωνίως. Αυτό δημιουργεί την αίσθηση ενός επιβλητικότερου και υψηλότερου κτίσματος από ό,τι είναι στην πραγματικότητα.
3. Όλοι οι κίονες διαφέρουν στη διάμετρο από τους διπλανούς τους και το κενό ανάμεσά τους είναι ελαφρώς διαφορετικό.
4. Όλοι οι κίονες έχουν τη χαρακτηριστική ελαφρά πεπλάτυνση στο μέση τους, τη λεγόμενη “ένταση”.


Οι εκπλήξεις όμως δε σταματούν εδώ. Και το εσωτερικό του οικοδομήματος ομοιάζει στον αυθεντικό Παρθενώνα: Χωρίζεται σε 2 μέρη. Στο ανατολικό μέρος (Ναός) μπορεί κάποιος να απολαύσει το ξακουστό χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς που είχε φιλοτεχνήσει ο Φειδίας. Βέβαια τα υλικά πλέον είναι ο γύψος, το τσιμέντο και το ατσάλι. Ο γλύπτης Alan LeQuire ολοκλήρωσε το δύσκολο έργο του αγάλματος μεταξύ 1982 – 1990. Η επιχρύσωση έγινε μόλις το 2002.  Η Αθηνά, όπως μπορεί κανείς να παρατηρήσει διατηρεί κάποιες εικαστικές προσθήκες, όπως το χρώμα στα μάτια και τα χείλη της. Σχετικά με το άγαλμα της Αθηνάς, σύμφωνα και με την ομολογία και των ίδιων, δεν είχαν διαθέσιμες αρκετές πληροφορίες καθώς το αυθεντικό άγαλμα είχε αφαιρεθεί από το ναό και μεταφερθεί στην Κωνσταντινούπολη γύρω στα 400 μ.Χ. όπου και αργότερα καταστράφηκε (πιθανότατα κατά τη διάρκεια της 4ης Σταυροφορίας του 1204 μ.Χ.).  Ο Παρθενών του Nasvhille εκτός από έκθεση έργων τέχνης (κυρίως αμερικανών ζωγράφων) χρησιμοποιείται κατά καιρούς και για ποικίλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. –> 
Μπορείτε να επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα του αμερικανικού Παρθενώνα εδώ
http://www.nashville.gov/Parthenon/

Βιβλιογραφία – Πηγές 
www.americanheritage.com
Ψηφιοθήκη Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 

Φωτογραφίες
memory.loc.gov
en.wikipedia.org  (ἀνιχνευτές)

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Ἀπαντῆστε

Ἡ ἠλεκτρονική σας διεύθυνση δὲν θὰ δημοσιευθεῖ. Τὰ ὑποχρεωτικὰ πεδία σημειώνονται μὲ *