Βουλγαρικὲς Ὠμότητες.

«Ποῦ Βούλγαρος! Στὰ ἑξήντα τέσσερα, οἱ Βούλγαροι
θέλανε νὰ βιάσουν τοὺς δικούς μας νὰ λένε τὸ «δέ» «de»
κι ἕνας δικός μας τοὺς εἶπε “μεῖς δὲν μποροῦμε
νὰ χοντραίνουμε τὴν γλῶσσα μας»..».

Τα παραπάνω λόγια είναι παρμένα από το βιβλίο του Ίωνα Δραγούμη “Μαρτύρων και Ηρώων Αίμα” και φέρεται ότι τα είπε Κάποιος χωρικός από την Προσοτσάνη Δράμας, σ’ έναν που ήρθε από την Αθήνα στα μέρη εκείνα, κατά τα Τραγικά εκείνα χρόνια του 1900-1908.

Ο Γάλλος ταγματάρχης Bollard που ήταν επικεφαλής του αποσπάσματος της γαλλικής αποστολής, κοντά στο Α’ Ελληνικό Σώμα Στρατού, στις 2 Μαρτίου 1919, υπέβαλε στον προϊστάμενό του, στρατηγό, τις απαντήσεις του επάνω σ’ ένα ερωτηματολόγιο που του δόθηκε.
Στην ερώτηση: “Ποια είναι η πολιτική κατάσταση στην Περιοχή; “, απάντησε:
“Η πολιτική κατάσταση της περιοχής ZIRNOVOU (Κάτω Νευροκοπίου) – ΔΡΑΜΑΣ – ΚΑΒΑΛΑΣ είναι ικανοποιητική. Ο ελληνικός πληθυσμός, ο οποίος πολύ υπέφερε κατά την διάρκεια της εχθρικής κατοχής, στερήσεις, κλοπές, κακή μεταχείριση, εξορίες κ.λπ., εμπνέεται από ένα πραγματικό μίσος προς τους Βουλγάρους και επίσης προς τον πρώην βασιλιά Κωνσταντίνο και τους οπαδούς του, οι οποίοι επέτρεπαν αυτήν την κατάκτηση. Εξαιτίας αυτών των αισθημάτων, ο Βενιζέλος απολαμβάνει μεγάλης δημοτικότητας στην περιοχή”.
Στην ερώτηση: “Ποια είναι η οικονομική κατάσταση; “, απάντησε:
“… Κατά την διάρκεια της βουλγαρικής κατοχής, η πείνα ήταν γενική, η χώρα δεχόταν ελάχιστα τρόφιμα και χιλιάδες άτομα πέθαναν από την πείνα. Από την αποχώρηση του εχθρού και μετά, η κατάσταση βελτιώθηκε λίγο…”.
Στην ερώτηση: “Πώς είναι η κοινή γνώμη; “, απάντησε μεταξύ άλλων:
“… Στις 25 Φεβρουαρίου, έλαβε χώρα στην Καβάλα μια μεγάλη διαδήλωση περίπου χιλίων ατόμων, παλαιών κατοίκων της Θράκης, οι οποίοι ζητούσαν να καταληφθεί η Θράκη από τους Έλληνες…
Στην ερώτηση: “Υπάρχει ξένη προπαγάνδα στην περιοχή; “, απάντησε:
“Σαν ξένη προπαγάνδα πρέπει να επισημάνουμε την ιταλική. Παρότι ο ιταλικός πληθυσμός είναι ανύπαρκτος στην περιοχή, ο Ιταλός αντιπρόσωπος. με διαταγές εκ των άνω, χορηγεί πιστοποιητικά ιταλικά σε άτομα αλβανικής καταγωγής… “.
Στο ίδιο ερωτηματολόγιο, Ο ταγματάρχης Bernard, υπεύθυνος να απαντήσει για την περιοχή Σερρών-Σιδηροκάστρου, στην ερώτηση: “Η κατάσταση είναι ακμάζουσα; “, αναφέρει:
“Διόλου. Ήταν η απόλυτη μιζέρια πριν την πρόσφατη επέμβαση του ελληνικού και αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού…
Δύο χιλιάδες άτομα, στην πλειοψηφία ηλικιωμένοι, πέθαναν εξόριστοι στην Βουλγαρία… “.
Ο Γάλλος πρέσβης στην Αθήνα, de Billy, με αναφορά του, στις 21 Οκτωβρίου 1918, υπέβαλε συγχρόνως και μια διακήρυξη των προσφυγών Θρακών που κατέφυγαν στα Σέρβια Κοζάνης1. Η διακήρυξη ανέφερε:
“Οι Θρακιώτες πρόσφυγες στα Σέρβια, αποτελούμενοι από 180 οικογένειες, συγκεντρωθέντες εψήφισαν ότι η Θράκη ήταν και θα είναι μια χώρα ελληνική, παρά τις τεχνητές και δόλιες αλλοιώσεις τις οποίες oι τύραννοι μηχανεύτηκαν πριν την ανακωχή και την παράδοση των Βουλγάρων… ‘’.

Οι Βούλγαροι, παρότι, όπως αναφέραμε, κατέλαβαν την Ανατολική Μακεδονία, χωρίς να δεχθούν ούτε μια σφαίρα, εντούτοις επιδόθηκαν σ’ ένα, πολύ προσφιλές γι’ αυτούς, όργιο ωμοτήτων κατά του αμάχου ελληνικού πληθυσμού.

Ο αντισυνταγματάρχης Τρουπάκης, ανώτερος διοικητής χωροφυλακής Μακεδονίας, αναφέρει, στις 10 Σεπτεμβρίου 1916, προς το Υπουργείο Εξωτερικών:
“… Συνέχεια της βουλγαρικής εισβολής στην Ανατολική Μακεδονία, οι τηλεγραφικές και ταχυδρομικές επικοινωνίες διακόπηκαν…
Ευτυχώς, οι εθελοντές χωροφύλακες 2ας τάξεως, Ιωάννης Τσικρικόντης, Απόστολος Χρυσαφίδης και Απόστολος Μπογιατζής της Διεύθυνση Αστυνομίας Δράμας, έφτασαν εδώ, μέσω Καβάλας και Θάσου2, παρουσιάστηκαν μπροστά μου και μου ανέφεραν ότι οι Βούλγαροι διαπράπουν κάθε είδους αίσχη και δεν χάνουν ευκαιρία να δείξουν τις εχθρικές τους διαθέσεις και τα εγκληματικά τους ένστικτα. Έτσι:
1ον. Την νύκτα 6 προς 7 αυτού του μηνός, οι Τούρκοι κάτοικοι της περιοχής Δοξάτου, ενθαρρυνόμενοι από τα βουλγαρικά στρατεύματα που εισέβαλλαν, επιτέθηκαν κατά των Ελλήνων κατοίκων και κατά μιας ελληνικής οπισθοχωρούσης φάλαγγας. Σκοτώθηκαν δύο Τούρκοι. Από δικής μας πλευράς τραυματίστηκε ο δεκανέας Παναγιώτης Δημητρακόπουλος.
2ον. Από 8 έως 9 του ίδιου μήνα, οι Τούρκοι, βοηθούμενοι από Βούλγαρους κομιτατζήδες, σκότωσαν 7 χωροφύλακες και τον ενωμοτάρχη Γιάνναρη στον σταθμό χωροφυλακής του Σαρνίτζ και ισάριθμους χωροφύλακες και τον ενωμοτάρχη Σταμάτη Χρυσαφίδη του σταθμού Γιενίκιοϊ… “.
Συνεχίζει έτσι και τέλος λέγει:
“… 12ον. Όλοι οι Βούλγαροι και οι Τούρκοι κάτοικοι της Ανατολικής Μακεδονίας, βοηθούμενοι από τον βουλγαρικό στρατό, κλέβουν, λεηλατούν και σκοτώνουν τους Έλληνες κατοίκους, οι οποίοι προ του κινδύνου φεύγουν προς Καβάλα και από εκεί στη Θάσο… “.

Ο Έλληνας πρέσβης στη Σόφια, Ναούμ, απέστειλε στις 5 Απριλίου 1917 διαμαρτυρία προς τον Βούλγαρο πρωθυπουργό Randoslavof όπου μεταξύ άλλων αναφέρει:
“Κύριε πρωθυπουργέ,
Η ελληνική αντιπροσωπεία, επανειλημμένα, με προφορικά και γραπτά διαβήματα, δεν παρέλειψε να επιστήσει την προσοχή σας επί της κρισίμου κατάστασης στην κατεχομένη, από βουλγαρο-γερμανικά τμήματα, περιοχή της Μακεδονίας…
Σύμφωνα με ακριβείς πληροφορίες που έλαβα, 1.800 άτομα, μέσα σε διάστημα 40 ημερών, πέθαναν στην Καβάλα από την πείνα. Στην Δράμα, για τον ίδιο λόγο, ημερησίως πεθαίνουν περίπου τριάντα άτομα και το ίδιο συμβαίνει σ’ όλα τα κατεχόμενα κέντρα…
Ο ίδιος ο Έλληνας πρέσβης, στις 14 Ιουνίου 1917, αναφέρει στον προϊστάμενό του πρωθυπουργό:
“… Άρχισαν να μεταφέρουν οικογένειες στο εσωτερικό της Βουλγαρίας και να τους εγκαθιστούν προσωρινά στο Tatar – Bazardjik, Kara – Bachli, Pfilippopoli, στηνΒόρεια Βουλγαρία και στη Δοβρουτζά.
Ο αριθμός είναι τεράστιος…
το μέτρο πάρθηκε για να αραιώσουν τον πληθυσμό…
Το παραπάνω μέτρο έχει, ίσως, κρυφά πολιτικά κίνητρα: την συστηματική απομάκρυνση του ελληνικού στοιχείου της Μακεδονίας, με σκοπό να μεταβάλουν τον τωρινό ελληνικό χαρακτήρα της περιοχής…

Σύμφωνα με μια επίσημη έκθεση, 6.000 άτομα πέθαναν στην Καβάλα από την πείνα, μέχρι 15 Απριλίου. Η κατάσταση στην Δράμα και στις Σέρρες δεν είναι καλύτερη… “.
Η Υπηρεσία Πληροφοριών του γαλλικού Επιτελείου, σ’ έκθεσή της, της 15ης Νοεμβρίου 1917, αναφέρει μεταξύ άλλων:
“Οι πληροφορίες που ακολουθούν δόθηκαν από έναν πράκτορά μας που επέστρεφε πρόσφατα, ύστερα από παραμονή 5 μηνών στην εχθρική χώρα…
30 Μαΐου: Αναχώρηση από Θάσο.
31 Μαΐου: Άφιξη επί ακτής Κεραμωτής, σύλληψη από Βουλγάρους…
1η Ιουνίου: Ανάκριση από τον διοικητή του 8ου Συντάγματος. Ο πράκτορας δήλωσε ότι έφυγε από την Θάσο για ν’ αποφύγει την  στράτευση (η Θάσος ήταν υπό αγγλο-γαλλική Κατοχή).
20 Ιουνίου, 12 η ώρα: Άφιξη στην Σόφια. Φυλάκιση επί 30 ημέρες, ανάκριση ύστερα από 10 ημέρες απομόνωσης σε κελί.
Μετά την παραίτηση του Κωνσταντίνου, όλοι οι Έλληνες, απ’ όλες τις περιοχές, θεωρήθηκαν ύποπτοι. Πολλοί στην Βουλγαρία πιάστηκαν και ρίχτηκαν στις φυλακές, στην Σόφια.
Τον Ιούλιο, μια αποστολή με 65-70 απ’ αυτούς τους φυλακισμένους Έλληνες, στάλθηκε στην Σερβία, για να χρησιμοποιηθούν για σκληρές εργασίες οδοποιίας.
Τα δύο πέμπτα των κατοίκων της Καβάλας ζουν ακόμα, οι άλλοι πέθαναν από την πείνα. Ο κύριος Σαρντάρογλου (Κάτοικος της Καβάλας, τον οποίο συνάντησε ο πράκτορας) έχει την ακριβή λίστα… “.

Η Ελλάδα, αμέσως μετά την κήρυξη της ανακωχής με τη Βουλγαρία, ζήτησε να συγκροτηθεί διεθνής επιτροπή για να διαπιστωθούν σι βουλγαρικές ωμότητες στην Ανατολική Μακεδονία. Αμέσως μετά και η σερβική κυβέρνηση του Pachitch ζήτησε το ίδιο πράγμα.
Πριν αναφερθούμε στην συνέχεια που δόθηκε στο ελληνο-σερβικό αίτημα, αξίζει να πούμε ότι ο Γάλλος υποπρόξενος Θεσσαλονίκης, Barthe de Sandfort, διέταξε τον προξενικό τους πράκτορα στην Καβάλα να του αναφέρει την κατάσταση στην οποία βρέθηκε η Ανατολική Μακεδονία μετά την απελευθέρωσή της.
Ο Κωνσταντίνος Βουλγαρίδης, προξενικός πράκτορας των Γάλλων, υπέβαλε την έκθεσή του στις 21 Οκτωβρίου 1918, που λέγει μεταξύ άλλων:
“Έχω την τιμή να σας δώσω μιαν εικόνα της κατάστασης στην οποία βρίσκονται σι πόλεις των Σερρών, της Δράμας και της Καβάλας, ύστερα από 26 μηνών βουλγαρικής κατοχής.
ΣΕΡΡΕΣ: Έφτασα στις Σέρρες στις 12 Οκτωβρίου. Αυτή η πόλη, γεμάτη ζωή άλλοτε (στις αρχές του αιώνα, μια φορά τον χρόνο, γινόταν διεθνής εμποροπανήγυρη, ξακουστή σ’ όλη την Ευρώπη), είναι σήμερα καταστραμμένη, σχεδόν έρημη. Όλος ο ανδρικός πληθυσμός από 15 έως 55 χρόνων, ελληνικής εθνικότητος, εξορίστηκε στην Παλαιά Βουλγαρία, αλλά πριν απ’ αυτήν την εξορία, ο μισός πληθυσμός πέθανε από την πείνα…
Η λεηλασία, που άρχισε με την είσοδο των Βουλγάρων, έγινε συστηματική από τον Ιούνιο του 1917(3). Ακολούθησε το γκρέμισμα των κατοικιών για να πάρουν την ξυλεία, που ένα μέρος της χρησιμοποιήθηκε για ορύγματα μάχης και το υπόλοιπο πουλήθηκε από τους στρατιώτες σαν καύσιμη ύλη. Περισσότερα από τα μισά μαγαζιά και σπίτια γκρεμίστηκαν.
Εξάλλου, όλα τα ζώα των Ελλήνων κατοίκων αρπάχτηκαν, σε σημείο που είναι αδύνατη τώρα η καλλιέργεια των χωραφιών…
ΔΡΑΜΑ: Έφτασα στην Δράμα στις 13 Οκτωβρίου. Η παρουσία της 122ας γαλλικής και της ελληνικής μεραρχίας του στρατηγού Νίδερ καθιστά απαρατήρητη την απουσία ανδρικού πληθυσμού που επίσης εξορίστηκε στην Βουλγαρία…
Στην Δράμα δεν είχε πολλά εγκαταλειμμένα σπίτια, αλλά διαπράχθηκαν κλοπές από τους Βούλγαρους στρατιώτες, ενώ οι αξιωματικοί βίασαν νέα κορίτσια, χωρίς να κάνουν πίσω ακόμη και μπροστά στην ηλικία των 14 ή των 15 χρόνων.
Πατεράδες και μάνες που θέλησαν να υπερασπιστούν τα παιδιά τους, κτυπήθηκαν άγρια. Πολλοί πέθαναν από τα βασανιστήρια…
ΚΑΒΑΛΑ Φθάνοντας στην Καβάλα, έμεινα έκπληκτος που δεν είδα την παλιά ελληνική συνοικία (Εννοεί την συνοικία της Παναγίας. της πόλεως), η οποία ήταν κτισμένη επάνω στην γλώσσα της γης που μπαίνει στην Θάλασσα.
Περισσότερα από 150 ελληνικά σπίτια, καθώς και οι εγκαταστάσεις του Φάρου, κατεστράφησαν από τους Βουλγάρους, με την δικαιολογία ότι Θα εγκαθιστούσαν εκεί θέσεις πυροβόλων.
Δεν γλίτωσε καμμιά συνοικία της Καβάλας. Βλέπει κανείς παντού γκρεμισμένα σπίτια ή χωρίς πόρτες ή παράθυρα και πολλά λεηλατημένα. Υπολογίζονται σε 1.300 τα καταστραμμένα σπίτια.
Τα δεινά του πληθυσμού ξεπερνούν κάθε πραγματικότητα. Η πείνα, ο εξανθηματικός τύφος και η κακή μεταχείριση, θέρισαν τους κατοίκους.
Η Καβάλα, στις αρχές του 1916, είχε πληθυσμό 50.000 ατόμων. Υπολογίζεται ότι 15.000 διέφυγαν με την βουλγαρική εισβολή. Από τους 35.000 παραμένοντες, 18.000 πέθαναν, σε διάστημα 26 μηνών, σύμφωνα με τα δημοτικά μητρώα και 8.000 εξορίστηκαν στην Βουλγαρία.
Η τελευταία καταγραφή, περί το τέλος Ιουλίου 1918, έδωσε 9.500 κατοίκους, εκ των οποίων 4.000 Τούρκοι, 1.000 Ισραηλίτες και 4.500 Έλληνες.
Οι Τούρκοι και οι Ισραηλίτες μπορούσαν να εφοδιάζονται εξαιτίας των καλών σχέσεών τους με τους Βουλγάρους…
Δεν βλέπει πια κανείς στην πόλη ούτε γάτα, ούτε σκύλο. Αυτά τα ζώα αποτέλεσαν, για ένα ορισμένο χρόνο, την μόνη τροφή των πεινασμένων κατοίκων.[…]
Μερικοί Έλληνες, από την αρχή, τέθηκαν δίπλα στους Βουλγάρους και με την συνωμοσία τους διέπραξαν καταχρήσεις. Τα περισσότερα από αυτά τα άτομα διέφυγαν στην Βουλγαρία. Η στρατιωτική δικαιοσύνη ασχολείται μ’ αυτούς που παρέμειναν…
Ο ονομαζόμενος Gustaue Hoffman, Γερμανός γεννημένος στην Καβάλα, ήταν ο μόνος Γερμανός διαχειριστής. Αυτός δεν ασχολήθηκε με τίποτε άλλο παρά να μαζεύει, με τα πιο άτιμα μέσα, τον χαλκό και το βαμβάκι που βρισκόταν στην περιοχή, για δικό του λογαριασμό και για των αρχηγών του.
Οι Βούλγαροι, όμως, είχαν θράσος, ακόμη και μετά την ανακωχή. Να, τι έγραψε ο ίδιος ο Γάλλος πρωθυπουργός προς το Γάλλο αρχιστράτηγο Franchet d’ Espery, με ημερομηνία 3 Νοεμβρίου 1918:

“Νο 13.911 ΒS/3
PRΙΜΟ: Η ελληνική αντιπροσωπεία στην Ουάσιγκτον πληροφόρησε το Στέϊτ Ντιπάρτμεντ (Αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών), ότι η βουλγαρική κυβέρνηση δεν συγκατατίθεται σε επαναπατρισμό των μακεδονικών πληθυσμών που εξορίστηκαν από τους Βουλγάρους κατά την διάρκεια της κατοχής. Η ελληνική κυβέρνηση ζητά από την αμερικανική κυβέρνηση να επέμβει για να εξασφαλιστεί ο επαναπατρισμός.
SECUNDO: … Γνωρίστε μας, αν είναι δυνατόν να πιέσουμε την βουλγαρική κυβέρνηση να συμφωνήσει στον επαναπατρισμό”.

Οι Γάλλοι δεν ήθελαν να στενοχωρήσουν τους Βουλγάρους διότι:
Ήταν μεν ηττημένοι, αλλά μπορούσαν να γίνουν μελλοντικοί πελάτες τους.
• Σκέπτονταν να τους χρησιμοποιήσουν στην εκστρατεία τους κατά των Ρώσσων μπολσεβίκων. Αυτή ήταν και η αιτία που ο Βενιζέλος πρόλαβε μια τέτοια εξέλιξη, δεχόμενος να στείλει ένα σώμα στρατού (2 μεραρχίες) στην Ουκρανία, για να πολεμήσει εκεί μαζί με τους Γάλλους.
Έτσι, όταν αποφασίστηκε να συγκροτηθεί επιτροπή, δεν δέχθηκαν να υπάρχουν μέλη και από ουδέτερα κράτη, όπως επέμενε η Ελλάδα.
Τελικά, τα μέλη της επιτροπής ήταν:
• Aime CUYPERS, Βέλγος πρόξενος.
• Georges DUTILH, Γάλλος δικηγόρος.
• Reginald STROLOGO, Άγγλος λοχαγός.
Εμμανουήλ ΤΣΙΡΙΜΟΝΑΚΗΣ, Έλληνας δικαστικός.
. Givoine BABITCH, Σέρβος συνταγματάρχης.
Δυστυχώς, τα περιορισμένα όρια ενός βιβλίου δεν μας επιτρέπουν να αναφερθούμε σ’ ολόκληρη την έκθεση της επιτροπής που φτάνει τις 70 σελίδες. Δίνουμε, παρακάτω, μόνο ένα μέρος των συμπερασμάτων της που είναι:
“Συνολικό αποτέλεσμα της κατοχής.
–Η επιτροπή ερεύνησε 339 πόλεις ή χωριά (Η Έκθεση αναφέρει ότι δεν εξέτασε άλλα 155 χωριά). Το σύνολο του πληθυσμού τους ήταν: 305.000
–Μειώθηκαν τώρα σε: 235.000
— Πέθαναν κατά την διάρκεια της κατοχής: 32.000
— Απ’ αυτούς πέθαναν από πείνα, κτυπήματα, δεινά: 30.000
— Εξορίστηκαν στην Βουλγαρία: 42.000
— Μετανάστευσαν στην Βουλγαρία για να αποφύγουν την πείνα: 10.000 έως 12.000
— Δεν επέστρεψαν από Βουλγαρία, όπου πέθαναν: 12.000
— Κατέφυγαν στην Ελλάδα και δεν γύρισαν ακόμη: 16.000
— Σύνολο απωλειών σε ζώα, στοιχεία μη ελεγχθέντα:
— Βοοειδή 62.821
— Άλογα και μουλάρια 19.252
— Γάιδαροι 13.636
— Πρόβατα 3.121.165
— Κατσίκες 2.066.688
— Ο αριθμός των κατεστραμμένων χωριών (χωρίς στρατηγικό λόγο) είναι 91.
— Ο αριθμός των κατεστραμμένων σπιτιών είναι μεγάλος.
……………………………………………………………………………
Οι συνέπειες των στερήσεων και των δεινών, καθώς και η κατάσταση στην οποίαν βρίσκονταν οι περισσότεροι από τους επιστρέψαντες εξορίστους, επηρέασε σοβαρά την δημόσια υγεία και εξασθένισε την ικανότητα εργασίας του πληθυσμού… “.
Και από το τελικό συμπέρασμα τις επιτροπής αναφέρουμε:
“Συμπέρασμα,
Μας φαίνεται βέβαιο ότι η Βουλγαρία επεδίωξε έναν στόχο: Την καταστροφή του ορθοδόξου ελληνικού πληθυσμού της Ανατολικής Μακεδονίας…. “.

Σημειώσεις:
1. Όπως αναφέραμε, ο άμαχος πληθυσμός των Σερβίων, κατασφάχτηκε το 1912 από τους Τούρκους, μετά την μάχη του Σαρανταπόρου. Έτσι, εκεί βρήκαν στέγη οι άτυχοι Θρακιώτες.
2. Η Θάσος, ευτυχώς, ήταν στα χέρια των Αγγλο-Γάλλων από το τέλος Μαΐου 1916
3. Δηλαδή, όταν έφυγε ο βασιλιάς Κωνσταντίνος και έγινε πρωθυπουργός ο Βενιζέλος. Έτσι, φαίνεται ότι δόθηκε κάποια διαταγή από τους Γερμανούς

Πηγή: Το υπέροχο βιβλίο του Κου Χάρη Τσιρκινίδη «Σύννεφα στην Μακεδονία – Το Μακεδονικό μέσα από τα Γαλλικά αρχεία-» εκδ. Ερωδιός.

πηγή

Στὴν εἰκόνα, βουργαρικὸ ἀνταρτικὸ σῶμα λίγα χρόνια νωρίτερα (1902, Λονδίνο, The Illustrated London News). Ἁλιεύθηκε άπὸ ἐδῶ.

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply