Ἡ μυστικὴ συνέλευσις τῆς Βοστίτσας.

« Εἰς τοὺς ὡραίους ἐκείνους ἀγῶνας τῆς πληρώσεως τῶν Ἐθνικῶν Ἰδεῶν, ἡ Αἰγιάλεια δὲν ἦτο δυνατὸν νὰ ὑστερήσῃ…
Διότι, ἡ ἰδιαιτέρα ἡμῶν πατρίς, τὸ Αἴγιον, ἦτο ἡ πόλις εἰς τὴν ὁποίαν τελικῶς ἀπεφασίσθη ἡ ἔναρξις τῶν ἀπελευθερωτικῶν ἀγώνων τοῦ 1821, κατά τινα νυκτερινὴν μυστικὴ συνέλευσιν…»

 

Ἡ μυστικὴ συνέλευσις τῆς Βοστίτσας.

Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΒΟΣΤΙΤΣΑΣ (26-30 Ιανουαρίου 1821): «Ο Διπλωματικός Μαραθώνιος της Επαναστάσεως του 1821, μόλις αρχίζει»-της Βάνας Μπεντεβή

Ασχολούμαι με την «Συνέλευση της Βοστίτσας» από τα φοιτητικά μου χρόνια, καθώς ο καθηγητής μου-στο Ιστορικό τμήμα της Φιλ/κής Παν/μίου Αθήνας Βασ. Σφυρόερας, είχε χαρακτηρίσει το γεγονός αυτό ως το σημαντικότερο για την έναρξη του Αγώνα του ΄21, γεγονός τονίζοντας μάλιστα, ότι είναι «το τελευταίο προεπαναστατικό και ταυτόχρονα το πρώτο επαναστατικό  γεγονός».

Όταν λοιπόν συστάθηκε Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ – ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ  ΕΤΑΙΡΕΙΑ  ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ (ΙΛΕΑ), με πρωτοβουλία του αείμνηστου Α. Μαγκλάρα-και δική μου, βάλαμε κάποιους συγκεκριμένους στόχους: 1) να δημιουργήσουμε μια ευρεία ομάδα επικοινωνίας, με ανθρώπους  που ενδιαφέρονται για την ιστορία, την παράδοση και την λαϊκή μας κληρονομιά ,2) να ιδρύσουμε Ιστορικό-Λαογραφικό μουσείο, 3) να εκδίδουμε περιοδικό με ιστορικά τοπικά θέματα και 4) να αναδείξουμε την «Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας» (κυρίως αυτό). Και ΟΛΑ τα επιτύχαμε, (στα 20 χρόνια, που υφιστάμεθα).   

Όσον αφορά στην Συνέλευση:

Το ιστορικό: 

α) με το γεγονός αυτό  έχει ασχοληθεί ο αείμνηστος δήμαρχος Αιγίου και ιστορικός συγγραφέας Γ. Παναγόπουλος, και έχει εκδώσει επιστημονική μελέτη-βιβλίο με τίτλο « Η Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας 26-30 Ιαν. 1821» χρησιμοποιώντας όλες τις έως τότε ιστορικές πηγές. Και ο ίδιος εργάστηκε για την καθιέρωση τοπικής εορτής- μάλιστα κυκλοφόρησε και διεθνές γραμματόσημο με την Συνέλευση, το οποίο απεστάλη σε όλες τις δημόσιες Υπηρεσίες , Υπουργεία και σχολεία, για να αναρτηθεί, ως πίνακας ιστορικός; (1971).
β) Το  1993, η ΙΛΕΑ προκήρυξε μαθητικό Διαγωνισμό, με θέμα «Η Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας, και η σημασία της για τον Αγώνα του 1821», που εγκρίθηκε βέβαια από το Υπουργείο Παιδείας, με την υπ’αρ.Γ2/2822/27-5-93 εγκύκλιό του. Η απονομή των επάθλων έγινε με επισημότητα στην Δημοτική Βιβλιοθήκη Αιγίου.
γ) Την άνοιξη του 1996, άρχισα να δημοσιεύω στην εφημερίδα «ΒΗΜΑ της Αιγιαλείας-σε συνέχειες, επί μήνες- ιστορικές πηγές, που αναφέρονται στο συγκεκριμένο γεγονός, με τίτλο «Η Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας, από τις ιστορικές πηγές»
δ) Το  1997  η ΙΛΕΑ υπέβαλε αίτηση (81/25-9-1997)στο Δ.Σ.  δήμου Αιγίου, ζητώντας να αναγνωρισθεί  και να καθιερωθεί η Μ. Συνέλευση ως τοπική Εθνική εορτή, και η σημαία του Α. Λόντου ως εθνικό έμβλημα του δήμου. Και  πράγματι, το Δημοτικό  Συμβούλιο, απεφάσισε  ο μ ό φ ω ν α , με την υπ’αριθμ. 453/18-12-98 Απόφασή του, την καθιέρωση της εορτής, καθώς και την Σημαία του Ανδρέα Λόντου  (κόκκινη με μαύρο σταυρό), ως επίσημο Σύμβολο της πόλεώς μας. Και έγινε, μάλιστα και η πρώτη εορτή στο νεοσυσταθέν Ιστορικό-Λαογραφικό Μουσείο Αιγίου. Η απόφαση αυτή εξακολουθεί βεβαίως να ισχύει…                                  
ε) Η ΙΛΕΑ βέβαια, εξακολουθεί να στηρίζει τον ίδιο στόχο, και συνεργαζόμαστε με τον Σύλλογο Αιγιαλέων Αθήνας, που έχει καθιερώσει, να εορτάζει κάθε χρόνο στις 26 Ιανουαρίου, με εκδηλώσεις και ομιλίες. Έτσι οργάνωσε μεγαλειώδη εκδήλωση στο Πολεμικό Μουσείο της Αθήνας (11 Μαρτίου 2005) με την συμμετοχή της ΙΛΕΑ, του Χορευτικού Ομίλου Αγίου και του Συλλόγου Φίλων Βυζαντινής Μουσικής, και ομιλήτρια την γράφουσα, με θέμα « Η Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας και η σημασία της, για το 1821»
ζ) Αλλά και εμείς , ως ΙΛΕΑ, καθιερώσαμε να κάνουμε, στις 26 Ιαν. κάθε χρόνο, ενημερωτικές εκδηλώσεις-συναντήσεις και εδώ, όπου έρχονται άνθρωποι, που ενδιαφέρονται, ενώ προσανατολιζόμαστε να οργανώσουμε έναν πανελλήνιο Συνέδριο. Γι αυτό, επικοινωνούμε με πανεπιστημιακούς ιστορικούς, που γνωρίζουν πολύ καλά το γεγονός και την σημασία του για την Εθνική μας Ιστορία.
η) Ωστόσο, όλα αυτά τα χρόνια, έχω δημοσιεύσει 20 και πλέον άρθρα, στις τοπικές εφημερίδες, με όλο και καινούργια στοιχεία. Έτσι, ανεκάλυψα και την σχετική τοιχογραφία στην Βουλή των Ελλήνων (αίθουσα τροπαίων),ντοκουμέντο ατράντακτο, για το πώς οι ιστορικοί, αλλά και οι ζώντες μάρτυρες-ήρωες εκείνης της εποχής, αξιολογούσαν το γεγονός της Συνελεύσεως, ώστε το τοποθετούσαν πρώτο  σε σπουδαιότητα και χρονολογική σειρά, γεγονός της Επαναστάσεως. Για όσους γνωρίζουν, τι σημαίνει επιστημονικά, η ενεπίγραφη τοιχογραφία, αυτό το στοιχείο, στην Βουλή, δίνει την απάντηση της σπουδαιότητας του γεγονότος της Συνελεύσεως.

Εμείς, στην ΙΛΕΑ, ενδιαφερόμαστε για το γεγονός καθ’ αυτό, δε μας ενδιαφέρουν «οι κοτζαμπάσηδες» (όπως, κάποιοι θέλουν να…μας προσάψουν, για να αποπροσανατολίσουν το κοινό…), αυτοί ασκούσαν εξουσία, σύμφωνα με το «κοινοτικό σύστημα» διοικήσεως της εποχής. Άλλωστε και αυτοί αγωνίστηκαν, όπως όλοι οι Έλληνες.
Αναγνωρίζουμε τον πρωτεύοντα ρόλο του Παπαφλέσσα, ήταν ο «μπουρλοτιέρης των ψυχών», μεγάλος και σπουδαίος Αγωνιστής και αυτός, σαν τον Λεωνίδα, που με τον τίμιο θάνατό του, ανεδείχθη σε ίνδαλμα γενναιότητας και αυτοθυσίας.

 

Β’

Τα  τελευταία χρόνια, η Πανεπιστημιακή κοινότητα, αλλά και άλλοι αρθρογράφοι, ασχολούνται με το γεγονός της «Μυστικής Συνελεύσεως της Βοστίτσας», αποδίδοντάς του και ιδιαιτέρους χαρακτηρισμούς, ενώ, πολλοί είναι οι συμπολίτες μας που ενδιαφέρονται και βρίσκουν διάφορα στοιχεία, (όπως: πού έγιναν οι συνεδριάσεις, σε ποιόν Αη-Γιώργη, σε ποιο σπίτι, κλπ).
 Ο κ. Δημ.  Σταθακόπουλος, ο  τελευταίος ομιλητής μας, που είναι διδάκτωρ της Νεοελληνικής ιστορίας Οθωμανικής περιόδου, σε ερώτηση ακροατή (του κ. Κολλιόπουλου, που υποστηρίζει-με στοιχεία- ότι η Συνέλευση έγινε στον Αη –Γιώργη  στην Τέμενη), ποιά είναι η γνώμη του για την Μ. Συνέλευση της Βοστίτσας, είπε, ακριβώς: «μα , είναι η πρώτη πολιτική πράξη των Ελλήνων, που καθόρισε και την επίσημη έναρξη του Αγώνα, την 25η Μαρτίου»
Η Συνέλευση της Βοστίτσας, λοιπόν, είναι γεγονός ιστορικό, πανελλήνιο, όχι μόνον τοπικό, με ιδιαίτερο ιστορικό ειδικό βάρος, γι αυτό και η πανεπιστημιακή κοινότητα των ιστορικών, ενδιαφέρεται και δημοσιεύει, και έρχονται στο φως όλο και καινούργια στοιχεία, να το ενισχύσουν (όπως η τοιχογραφία της Βουλής, το βιβλίο του π. Μεταλληνού, η άποψη του κ Σταθακόπουλου, του Σ. Καργάκου, του Β.Σφυρόερα κ.α. ).  Πράγματι, η Συνέλευση αυτή, αποτελεί ένα σημαντικό Διπλωματικό γεγονός,  πρωτόγνωρο για την εποχή εκείνη, καθώς συζητήθηκε ένα θέμα, τόσο σοβαρό –και απαγορευμένο- όπως ήταν ένα «απελευθερωτικό κίνημα». Συμμετείχαν εκπρόσωποι φορέων, που ασκούσαν διοίκηση, μέλη μιας επίσης «Μυστικής Οργανώσεως», που είχε συσταθεί γι αυτό τον σκοπό. Τέθηκαν ζητήματα, ερωτήματα, υπήρξαν αντιδράσεις και διχογνωμίες. Διατυπώθηκαν προβληματισμοί  και στο τέλος έγινε «σύνθεση» απόψεων, ώστε κατέληξαν σε «προτάσεις»-αποφάσεις. ΄Ηταν φανερό, ότι άρχιζε ένας «Διπλωματικός μαραθώνιος», που θα διαρκούσε χρόνια, παράλληλα με τα πολεμικά γεγονότα. (Ακριβώς με αυτόν τον τίτλο, δημοσιεύθηκε σε Αθηναϊκή εφημερίδα, στις 24 Μαρτίου του 2002, άρθρο, όπου αναφέρει τη Συνέλευση της Βοστίτσας, ως «την αρχή» αυτού του Διπλωματικού Μαραθωνίου, με πρωταγωνιστές τον Π.Πατρών Γερμανό και τον Ανδρέα Λόντο..
Και είναι σωστό, γιατί οι «οδηγίες» που δόθηκαν στους συμμετέχοντες ήσαν «γραπτές», αλλά και τα Πρακτικά που κρατήθηκαν αποτελούν «Διπλωματικά έγγραφα» (και που-δυστυχώς-έχουν χαθεί). Ενδιαφέρουσα όμως, είναι και η θέση του π. Γ. Μεταλληνού, καθηγητή της Ιστορίας του Π.Α., που χαρακτηρίζει την Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας, ως γεγονός  που «επαληθεύει την Ελληνική Διαλεκτική». Και γι’αυτούς επί πλέον τους λόγους, η Συνέλευση αυτή, είναι σημαντική ως ιστορικό γεγονός, ό ,τι δηλ. γράφτηκε εκεί, αποτελεί το Πρώτο Διπλωματικό έγγραφο του Αγώνα.

Ένα επίσης σημαντικό άρθρο σε Αθηναϊκή εφημερίδα (ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ, 21 Μαρτίου 2009), με τίτλο «Από την Βοστίτσα στο Ναυαρίνο», τονίζει: « Ως το πρώτο προεπαναστατικό γεγονός, έχει καταγραφεί η Μυστική Συνέλευση που έγινε στην Βοστίτσα στις 26-30 Ιανουαρίου 1821».  

 

Γ’       

Όσο για το τι έγραψαν οι δόκιμοι ιστορικοί –ΟΛΟΙ-, έχουν ήδη αναφερθεί και δημοσιευθεί, αυτούσια. Γιαυτό, σ΄αυτή την αναφορά, θα παραθέσουμε  γνώμες άλλων πιο σύγχρονων ιστορικών και διανοουμένων:
Στις 18 8κτωβρίου του 1925, έγιναν τα αποκαλυπτήρια του Ηρώου στα Υψηλά Αλώνια Αιγίου, όπου και εκφώνησε Λόγο ο Μιχ.Δεσποτόπουλος, αναφέροντας μεταξύ άλλων και: «« Εἰς τοὺς ὡραίους ἐκείνους ἀγῶνας τῆς πληρώσεως τῶν Ἐθνικῶν Ἰδεῶν, ἡ Αἰγιάλεια δὲν ἦτο δυνατὸν νὰ ὑστερήσῃ…
Διότι, ἡ ἰδιαιτέρα ἡμῶν πατρίς, τὸ Αἴγιον, ἦτο ἡ πόλις εἰς τὴν ὁποίαν τελικῶς ἀπεφασίσθη ἡ ἔναρξις τῶν ἀπελευθερωτικῶν ἀγώνων τοῦ 1821, κατά τινα νυκτερινὴν μυστικὴ συνέλευσιν…»

Ο αείμνηστος Γ.Παπαγεωργίου, στο βιβλίο του «Ἡ Βοστίτσα καὶ τὸ εἰκοσιένα»,  γράφει: «…Οἱ πρόκριτοι ἀπεφάσισαν τότε νὰ στείλουν τὸν Ἰωάννη Παπαῤῥηγόπουλον νὰ πληροφορηθοῦν ἐὰν ὁ Τσᾶρος θὰ τοὺς βοηθοῦσε, ἐὰν ἐπαναστατοῦσαν καὶ παρεδέχθησαν ὡς ἡμέρα ἐξεγέρσεως τὴν 25ην Μαρτίου, ἐὰν οἱ ἀπαντήσεις ἦσαν εὐνοϊκαί, ἤ τὴν 23ην Ἀπριλίου ἐὰν θὰ ἀργοῦσαν. Ἀλλοιῶς τὴν 21ην Μαΐου. Ἀπεφάσισαν ἀκόμη, στὴν Βοστίτσαν, ἐὰν ἡ τουρκικὴ διοίκησις μάθαινε τὰ τεκταινόμενα καὶ τοὺς προσκαλοῦσε εἰς τὴν Τρίπολιν, νὰ μὴν ὑπάγουν».

 
Το 1982, ο καθηγητής της Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου, Εμμ. Πρωτοψάλτης είπε: «Ἡ Μυστικὴ Συνέλευσις τῆς Βοστίτσης, ποὺ ἔλαβε χώραν εἰς Αἴγιον ἀπὸ 26 μέχρι 30 Ἰανουαρίου 1821, ὑπῆρξεν ἕνα σημαντικὸν ἱστορικὸν γεγονός, συνδεδεμένον μὲ τὴν προπαρασκευὴν καὶ τὴν ἔναρξιν τοῦ Μεγάλου Ἀπελευθερωτικοῦ Ἀγῶνος τῶν Ἑλλήνων…»
Ο δε αείμνηστος-σπουδαίος ιστορικός – Τάσος Γριτσόπουλος, για πολλά χρόνια πρόεδρος της Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών, γράφει: «καὶ εἰς ἐσχάτην ἀνάλυσιν, ἡ Μυστικὴ Συνέλευσις τῆς Βοστίτσης ἀποτελεῖ σταθμὸν μὲ ἰδιάζουσαν σημασίαν εἰς τὴν ἱστορίαν τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως καὶ ἰδίως εἰς τὰ προκαταρτικὰ βήματα τῆς προετοιμασίας ἐνάρξεως αὐτῆς…».
«…Οἱ  Αἰγιῶται πρέπει νὰ καθιερώσουσι τὴν Ἑορτὴν αὐτήν. Καὶ ἄς μὴν ἀπεμπολοῦν οἱ Αἰγιῶται τὴν ἱστορίαν τους…»,  είπε ο αείμνηστος Τ. Γριτσόπουλος, στο Αχαϊκό Συμπόσιο,   που  έγινε στο Αίγιο, τον Μάη του 2006.

Ο Νύσσης  Μεσηνέζης, στο βιβλίο του «ΤΟ ΑΙΓΙΟ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ 1821-1824», Αθήνα 1949 (σελ. 26..) γράφει ακριβώς: « Τέλος, στὰ 1821, πάλι ἀπὸ τὸ Αἴγιον ξεκίνησαν οἱ πρωτεργᾶται τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως, οἱ Δημιουργοὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους… Τὸν Ἰανουάριον τοῦ 1821, δύο μῆνες προτοῦ κηρυχθῇ ἡ Ἐπανάστασις, μέσα εἰς τὸ Αἴγιον, γίνονται ὅλες αἱ συνεδριάσεις τῆς περιφήμου συνελεύσεως ποὺ προετοίμασε τὸν Ἐθνεγερσία καὶ ἀπαθανατίσθηκε μὲ τὴν ὀνομασία «Συνέλευσις τῆς Βοστίτσης»…»

Αίγιο, 26 Ιανουαρίου 2015                                                 
Βάνα Μπεντεβή – Σπυροπούλου
Πρόεδρος ΙΛΕΑ, ιστορικός 

πηγή

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply