Χρέος καὶ πιθανότητες ἀπομειώσεώς του

Μία προσέγγισις τῆς κρίσεως, μακρυὰ ἀπὸ κομματικους ἀλληθωρισμούς:
ἡ ἀρχὴ καὶ ἡ πορεία μίας καταῤῥεούσης οἰκονομίας

Δὲν εἶναι κρίσις αὐτὴ ποὺ βιώνουμε τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια κι ἂς ἀρεσκόμεθα νὰ περιοριζόμεθα στὴν λέξη αὐτήν.
Εἶναι ἡ νομοτελειακὴ καὶ ἀναπόφευκτη, ἤδη ἀπὸ τὰ τέλη τῆς δεκαετίας τοῦ ‘80, χρεωκοπία ἑνὸς «failed state».
Ποὺ μπῆκε γυμνό, πτωχὸ καὶ ἀπροετοίμαστο σ’ ἕνα σκληρό, μὴ ἀνταγωνιστικὸ νόμισμα, μὲ μεζεδάκι τὰ πακέτα, μετατρέποντάς τὰ σὲ πάρτιυ καταναλώσεως, ἀπέκτησε δανεικὸ πλοῦτο, ποὺ νόμισε ὅτι ἦταν δικός του, μέχρι νὰ ἀνακαλύψῃ, μὲ τὸν χειρότερο τρόπο, ὅτι ὁ βασιλιὰς δὲν ἤταν μόνον γυμνός, ἦταν καὶ ψεύτης.

Ἐλάχιστοι ἐνασχολήθησαν σὲ βάθος γιὰ τὰ αἴτια τῆς κατάντιας μας καὶ οὐδεὶς ζήτησε εὐθύνες ἀπὸ κάποιον, οἱ «σωτῆρες» συνέχισαν καὶ συνεχίζουν τὸ δούλεμα, μέσῳ τῶν ἐργολάβων τῆς ἐθνικῆς ἀποβλακώσεως.

Κράτος φτιαγμένο ἀπὸ μάγους τῆς οἰκονομίας, ποὺ ἐδραίωναν τὴν πολιτική τους θέση, ἐνῶ τὸ ἴδιο κατέῤῥεε.

Ἂν ἀξιοποιούσαμε ἐπενδυτικὰ σωστὰ τὰ κονδύλια τῶν πακέτων καὶ τοῦ δανεισμοῦ καὶ ὄχι καταναλωτικά, χάριν ἐκλογικῆς πελατείας γιὰ κτίσιμο κομματικῆς θέσεως, δὲν θὰ συνέτρεχε κάποιος λόγος, οὔτε νὰ χρεωκοπήσουμε, οὔτε νὰ μειώσουμε μισθοὺς καὶ νὰ μποῦμε στὸν φαῦλο κύκλο τῆς ἐσωτερικῆς ὑποτιμήσεως, τῆς ὑφέσεως, τῆς ἀνεργίας, τῆς ὑπερφορολογήσεως καὶ τοῦ ἀποπληθωρισμοῦ.

Μόνοι μας βγάλαμε τὰ ματάκια μας, μέσῳ τῶν ἀνικάνων λαϊκιστῶν πολιτικῶν μας καὶ ἡ ἱστορία τῆς καταστροφῆς μας ξεκινᾶ ἀπό τὶς ἀρχὲς τῆς δεκαετίας τοῦ ‘80, γιὰ νὰ καταλήξουμε μὲ μίαν οἰονεῖ χρεωκοπημένη οἰκονομία, στὸ τέλος τῆς ἰδίας δεκαετίας, χωρὶς μέλλον…

Στὴν συνέχεια βιώσαμε ἕνα πλασματικὸ ΑΕΠ μέσῳ δανεισμοῦ καὶ ἐλλειμμάτων κάθε εἴδους, ποὺ δεν ἀναλογοῦσε στὴν πραγματικὴ οἰκονομία. Αὐτὸ πληρώνουμε τώρα.

Θυμᾶμαι ὅτι πρὶν 30 χρόνια, κάπου στὰ μέσα τῆς δεκαετίας τοῦ ‘80 (ποὺ κάποιοι ἀναπολοῦν), τρέχαμε μὲ ἔναν μὴ ἐπίσημο πληθωρισμὸ τῆς τάξεως τοῦ 25% ἐτησίως (ἐπισήμως εἴχαμε ἀγγίξει τὸ 21%), χωρὶς τὴν ἀντίστοιχη παραγωγικότητα, ὅπου ἀνατιμοῦντο ὅλα τὰ προϊόντα καὶ ὄχι μόνον τὰ εἰσαγώμενα.

Ἡ δεκαετία τοῦ ’80 ξεκινᾶ μὲ ἔντονες πληθωριστικὲς πιέσεις.

Τὸ 1981 ἡ Ἑλλάδα μπαίνει στὴν Ε.Ο.Κ.. Τὴν ἴδια χρονιὰ ἔρχεται στὴν κυβέρνηση τὸ ΠΑΣΟΚ καὶ ἐφαρμόζει «φιλολαϊκή» πολιτικὴ μὲ αὐξήσεις μισθῶν. Ἀκολουθεῖ περίοδος διαρκοῦς διολισθήσεως τοῦ ἐθνικοῦ νομίσματος, γιὰ νὰ μπορῇ νὰ ξεπερνᾶ τὸν σκόπελο τοῦ ἰσοζυγίου πληρωμῶν. Τὸ 1983 ἡ δραχμὴ ὑποτιμᾶται καὶ ἐπισήμως ἐνῶ συνεχίζει τὴν διολίσθηση.
Ὁ πληθωρισμὸς ὅμως παραμένει. Μονοψήφιος πληθωρισμὸς σημειώθηκε, τελικά, τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1995, γιὰ πρώτη φορά, ὕστερα ἀπὸ 22 περίπου ἔτη. Οἱ στρεβλώσεις ἦσαν τεράστιες στὴν ἑλληνικὴ οἰκονομία ἀπὸ τότε. Στὴν οὐσία τὰ δύο κόμματα ἐξουσίας (μὲ μικρὰ διαλείμματα ἐξαιρέσεων), ἠκολούθησαν τὴν ἰδία καταστροφικὴ καὶ ἀσύδοτο πολιτική.

Ὁ δημόσιος τομέας γιγαντώθηκε καὶ πολλὲς ἐπιχειρήσεις κρατικοποιήθηκαν γιὰ νὰ προστατευθοῦν θέσεις ἐργασίας, ἀλλὰ μὴ ἀνταγωνιστικὲς ἐπιχειρήσεις καὶ μὲ μὴ παραγωγικὲς θέσεις ἐργασίας στὴν πλειονότητά τους, μέσῳ τοῦ Ὀργανισμοῦ Ἀνασυγκροτήσεως Ἐπιχειρήσεων, ποὺ μόνον αὐτὸ δὲν ἔκανε (ἀνασυγκρότηση).

Παράλληλα ἐθεσμοθετήθη ἡ αὐτόματος τιμαριθμικὴ ἀναπροσαρμογὴ τῶν μισθῶν γιὰ τὴν προστασία ἔναντι τοῦ πληθωρισμοῦ καὶ ἐπροστατεύθησαν νομικὰ οἱ ὑπάλληλοι ἀπὸ τὶς  ἀπολύσεις, βλέποντας μεγάλες αὐξήσεις ἀποδοχῶν, ποὺ μὲ τὴν σειρά τους ἀνεθέρμαναν τὸν πληθωρισμό.

Τὸ τεράστιο κράτος ἐκάλυπτε θέσεις ἀνεργίας, ὁδεύοντας ὅμως μὲ ἀργὰ βήματα στὴν χρεωκοπία.

Κατὰ τὴν δεκαετία τοῦ 1980, οἱ δημόσιες δαπάνες ἐξετινάχθησαν ἀπὸ τὸ 29% τοῦ ΑΕΠ στὸ 49% καὶ τὸ δημοσιονομικὸ ἔλλειμμα, κατὰ μέσον ὄρο, στὸ 10% τοῦ ΑΕΠ.

Οἱ κρατικὲς ἐγγυήσεις πρὸς ἰδιωτικὲς καὶ δημόσιες ἐλλειμματικὲς ἐπιχειρήσεις ἔφθασαν στὸ 32% τοῦ ΑΕΠ τὸ 1989, ἐκ τῶν ὁποίων οἱ μισὲς κατέπεσαν στὴν δεκαετία τοῦ 1990.
Στὸ μεταξύ, ὁ ῥυθμὸς ἀναπτύξεως έπεβραδύνθη σὲ λιγότερο ἀπὸ 1% καὶ τὸ 1990 ἐμηδενίσθη.
Τὸ δημόσιο χρέος ἐτριπλασιάσθη ἀπὸ 28% τὸ 1980 στὸ 89% τὸ 1990.
Οἱ τόκοι γιὰ τὴν ἐξυπηρέτηση τοῦ δημοσίου χρέους ηὐξήθησαν στὸ 10% τὸ 1990, ἀπειλώντας ἀπὸ τότε τὴν βιωσιμότητα τοῦ χρέους.

Καὶ μπαίνουμε στὴν νέα ἐποχὴ τῆς δεκαετίας τοῦ ‘90, τῆς φιλελευθεροποιήσεως τῆς ἀγορᾶς καὶ τῆς προετοιμασίας γιὰ τὴν ἔνταξη στὴν ΟΝΕ , μὲ θεόκλειστη, ὑπερπροστατευμένη, ἄῤῤωστη οἰκονομία.

Οἱ διαρθρωτικὲς μεταβολές ποὺ ἐπιχειρῶνται, ἐν ὄψει τῆς ἐντάξεώς μας στὴν ΟΝΕ, χειροτερεύουν τὴν κατάσταση.
Ὁ Μέσος Ὅρος ἀναπτύξεως παραμένει ἀπὸ τὸ 1992-96 στὸ ἀσθενικὸ 1,4%, ἡ ἀνεργία ξεπερνᾶ τὸ 10%, ἐνῶ τὸ ἔλλειμμα τοῦ ἐμπορικοῦ ἰσοζυγίου, ὡς πρὸς τὸ ΑΕΠ, κτυπᾶ τὸ 14%.
Οἱ ἐπιχειρήσεις, ἤδη μὴ ἀνταγωνιστικές, ὑπερχρεώνονται σταδιακά, τὸ ἴδιο τὰ νοικοκυριὰ καὶ τὸ κράτος.

Οἱ πλασματικοὶ ῥυθμοὶ ἀναπτύξεως, στὴν συνέχεια, ἦσαν ἀποτέλεσμα καταναλώσεως τοῦ ὑπερδανεισμοὺ τῆς προσφορᾶς τοῦ φθηνοτέρου χρήματος καὶ τῶν κοινοτικὼν πλαισίων.

Γιὰ νὰ φθάσουμε τελικὰ στὸ  καταστροφικὸ «κερασάκι στὴν τούρτα», τὸν Καραμανλῆ τὸν νεώτερο, ποὺ παρέλαβε τὸ 2004 μία οἰκονομία μὲ πρωτογενὲς ἔλλειμμα 1,2 δισεκατομμύρια καὶ δημόσιο χρέος 170 δισεκατομμύρια καὶ 6 χρόνια ἀργότερα τὴν παρέδωσε μὲ πρωτογενὲς ἔλλειμμα 24 δισεσκατομμύρια καὶ δημόσιο χρέος 300 δισεκατομμύρια, μαζὺ μὲ ὅλην τὴν σήψη καὶ τὴν διαφθορὰ τῶν παρατρεχαμένων τρωκτικῶν παρούσα.

Ἔτσι γιὰ νὰ μὴ ξεχνᾶμε πῶς φθάσαμε ἔως ἐδῶ.

Ἡ συνέχεια τῆς σκλαβιᾶς μας καὶ τῶν «σωτήρων μας» γνωστή.

Καὶ ἐρχόμαστε στὴν ἀπόφαση τοῦ Eurogroup στὶς 5-12-2016 γιὰ τὴν ἀναδιάρθρωση τοῦ χρέους.

Καλὴ ἡ βραχυχρόνια ἐλάφρυνσις, δὲν λέω, ἀλλὰ τὸ ΔΝΤ δὲν εἶπε ἀκόμη τὴν τελευταία του λέξη καὶ ὅλοι γνωρίζουμε ὅτι οἱ Γερμανοὶ τὸ θέλουν στὸ πρόγραμμα, διότι μόνον ἔτσι ἔλαβαν ἄδεια χρηματοδοτήσεώς του ἀπὸ τὴν Βουλή τους.

Ὅμως, ἐπειδὴ ἔνα χρέος κρίνεται ἀπὸ τὴν ἐτήσια ἐξυπηρέτησή του, δὲν ὑπάρχει κάποιος ἀφελὴς ἐπενδυτὴς ποὺ νὰ πιστεύῃ ὅτι ἡ χώρα μπορεῖ νὰ παράξῃ 3.5% πλεόνασμα ἐπὶ μακρόν, γιὰ νὰ τὸ καταστήσῃ βιώσιμο ἀπὸ τὸ 2018 καὶ μετὰ καὶ νὰ μὴν αὐξηθῇ.

Οὐδέποτε κάποια χώρα ἔβγαλε πλεόνασμα προϋπολογισμοῦ 3,5% ἐπὶ μακρόν, οὔτε κἂν ἡ Γερμανία, ποὺ τὸ περιορίζει κάτω ἀπὸ 1% ἐτησίως, παρὰ τὰ θηριώδη ἐμπορικά της πλεονάσματα!

Γιὰ μίαν ἀκόμη φορὰ ἡ Εὐρωζώνη παίζει τὶς κουμπάρες μὲ τὶς γερμανικὲς ἐκλογὲς καὶ διώχνει μακρυὰ τὴν ὁριστικὴ λύση.

Πιθανῶς αὐτὴ νὰ δοθῇ μετά τις ἐκλογές τους, ἀλλὰ οὐδεὶς ἐπενδυτὴς θὰ δῆ στὴν χώρα μακροπρόθεσμες εὐκαιρίες μέχρι τότε.
Μόνο ἁρπακτές… οὔτε οἱ ἀποκρατικοποιήσεις θὰ ἀποτιμηθοῦν σὲ καλὲς τιμές.

Τὰ spreads θὰ μειωθοῦν περαιτέρω καὶ θὰ μποῦμε στὸ QE τῆς ΕΚΤ μέσῳ τοῦ waiver, ἀλλὰ ὁ δανεισμὸς θὰ μείνη ἀρκετὰ ἀκριβὸς καὶ θὰ αὐξήση τὸ χρέος ἐὰν γίνῃ ἐλεύθερα.

Μένει ἐπίσης να δοῦμε τὶ μέτρα ἐπὶ πλέον ζητοῦν γιὰ αὐτὰ τὰ πλεονάσματα  ποὺ δὲν θὰ βγοῦν, ὅσο καὶ νὰ ματώσουμε ἀδίκως.

Ἐκτός, ὅπως προεῖπα, ἐὰν δὲν σοβαρολογοῦν μὲ τοὺς στόχους καὶ τοὺς ἀλλάξουν μετεκλογικά, μαζὺ μὲ τὴν μορφὴ τοῦ χρέους.

Σὲ κάθε περίπτωση ὁ γόρδιος δεσμὸς τῆς μὴ ὁριστικῆς λύσεως καὶ τοῦ ΔΝΤ παραμένει.

Ὁ ESM μπορεῖ νὰ παρουσίασε καὶ νὰ ἔγινε δεκτὸ στὸ Εurogroup «μετὰ βαΐων καὶ κλάδων» τὸ σχέδιο ἐλαφρύνσεως τοῦ ἐπισήμου χρέους κατὰ 21,8% δισεκατομμύρια, μέχρι τὸ 2060, ποὺ σημαίνει χονδρικὰ μείωσις γύρω στὰ 40 δισεκατομμύρια, ἡ Μ.Ο. κατὰ 1,2 δισεκατομμύρια τὸν χρόνο, ἀλλὰ τὸ ΔΝΤ ἐπιμένει: «Ἰσχύουν ὅσα ἔχουμε πεῖ γιὰ τὴν βιωσιμότητα τοῦ χρέους».

Καὶ δὲν μπορεῖ νὰ ὑπογραφῇ κάποια νέα συμφωνία χωρὶς τὸ ΔΝΤ.

Τὸ ΔΝΤ ζητᾶ πραγματικὰ βιώσιμο χρέος καὶ ὄχι γιὰ τὸ εὐρωπαϊκὸ ὑποκριτικὸ θεαθῆναι.

Τὸ χρέος δὲν εἶναι βιώσιμο στὴν σημερινή του μορφή, οὔτε στὴν μορφὴ ποὺ θέλουν νὰ τοῦ δόσουν οἱ Εὐρωπαῖοι. Ἡ βιωσιμότης ἑνὸς χρέους, κρίνεται ἀπὸ τὴν δυνατότητα ἐτησίου ἐξυπηρετήσεώς του. Καὶ αὐτὸ ἀκριβῶς ζητᾶ τὸ ΔΝΤ.

Ποὺ σημαίνει ὅτι οἱ ἀκαθάριστες χρηματοδοτικὲς ἀνάγκες τῆς Ἑλλάδος [πρέπι νὰ παρεμείνουν ὄχι μόνον κάτω ἀπὸ τὸ 15% τοῦ ΑΕΠ, ἀλλὰ κάτω ἀπὸ τὸ 10% τοῦ ΑΕΠ μέχρι τὸ 2040 καὶ στὸ 20% τοῦ ΑΕΠ τὴν περίοδο ἕως τὸ 2060 (ποὺ θὰ ἐπανεξατασθῆ ἔως τότε) μὲ ἐτήσια πλεονάσματα δυνατὰ νὰ ἐπιτευχθοῦν γύρω στὸ 1,5% καὶ ὄχι τὰ ἀδύνατα τοῦ 3,5%.

Ἐπὶ πλέον ζητᾶ ἀναχρηματοδότηση τοῦ χρέους μὲ σταθερὰ χαμηλότοκα ἐπιτόκια, ὥστε νὰ εὑρεθῇ σὲ μία σταθερὰ καθοδικὴ πορεία.

Ἐν ὀλίγοις, τὸ ΔΝΤ (καὶ σωστά), ζητᾶ πλήρη λύση γιὰ τὸ χρέος, ὅλο τὸ πακέτο δηλαδὴ καὶ δὲν κάνει πίσω ἔως τώρα.

Τὸ σήριαλ τοῦ ἑλληνικοῦ χρέους συνεχίζεται, μὲ τὸν Ἕλληνα οἰκονομικὸ σκλάβο, ἐλέῳ τῶν ἐπικινδύνων πολιτικῶν ποὺ τὸν ὑπερχρέωσαν ἀνερυθρίαστα καὶ ἐν γνώσει τους.

Κατερίνα Πάντα

εἰκόνα

 

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply