Ἕνα γέλιο θά τούς θάψη; …ἤ μήπως ὄχι;

Στὸ «Ὑψηλὸ ἀντικείμενο τῆς ἰδεολογίας» ὁ Ζίζεκ ἀσκεῖ κριτικὴ στὸ πασίγνωστο «Ὄνομα τοῦ Ῥόδου» τοῦ Οὐμπέρτο Ἔκο καὶ τὴν ἀφελῆ φιλελέφτ ἰδεολογία του. Ἡ βασικὴ θέσις τοῦ Ῥόδου εἶναι γνωστή: πηγὴ τῆς τυραννίας καὶ τοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ εἶναι ἡ δογματικὴ προσκόλλησις στὸ ἐπίσημο γράμμα, ἡ ἔλλειψις γέλιου καὶ εἰρωνικῆς ἀποστασιοποιήσεως· ἡ ὑπερβολικὴ δέσμευσις στὸ Καλὸ μπορεῖ νὰ ἐπιφέρῃ τὸ μεγαλύτερο Κακό, μία πιασάρικη ἀντιστροφὴ ποὺ ἔχει ἐκλαϊκεύση ἕνας ἄλλος σοσιαλφιλελὲ σελεμπριτοφιλόσοφος, ὁ Τζβετᾶν Τοντόροφ.

Ὁ Χόρχε, ὁ τυφλὸς γέρος βιβλιοθηκάριος ποὺ ἐνορχηστρώνει μία σειρὰ δολοφονιῶν γιὰ νὰ προστατεύσῃ τὴν κοινότητα ἀπὸ τὰ καινὰ δαιμόνια μίας ἀπηγορευμένης γνώσεως, ὑποτίθεται πὼς ἐνσαρκώνει τὸν δαιμονικὸ πυρήνα κάθε ἀκάμπτου δογματικῆς ἠθικῆς. Ὅμως τὸ γέλιο, ἡ εἰρωνεία, ὁ αὐτοσαρκασμὸς δὲν ἔχουν πλέον -ἐὰν ὑποτεθῇ ὅτι εἶχαν ποτὲ- τὶς ἀπελευθερωτικὲς καὶ ἀντιολοκληρωτικὲς δυνάμεις ποὺ εἶχαν κάποτε.

Ὁ ὁλοκληρωτισμὸς δὲν ἐμφανίζεται μὲ τὴν μορφὴ ἀβάτων καὶ ἀπαγορεύσεων ἀλλὰ μεταμφιεσμένος σὲ ἐπιτρεπτικότητα, ἐλευθεριότητα καὶ ἀπειρία ἀπὸ καταναλωτικὲς «ἐπιλογὲς» ἐμπορευμάτων καὶ ὑφῶν ζωῆς (lifestyle). H oλοκλήρωσις (integration) συντελεῖται μὲ τὴν ἐνσωμάτωση (integration) καὶ συστημοποίηση τῶν κατ’ ὄνομα ἐχθρῶν του συστήματος: τῆς εἰρωνείας, τῆς σάτιρας, τοῦ κυνισμοῦ. Ἡ κυρίαρχος φιλελέφτ ἰδεολογία δὲν ἔχει στόχο νὰ τὴν πάρουμε στὰ σοβαρὰ οὔτε ἀπαιτεῖ πομπώδεις ἐπιτελέσεις πίστεως καὶ νομιμοφροσύνης ὅπως οἱ προκάτοχοί της· τὴν βολεύει νὰ τὴν ἀμφισβητῇς καὶ νὰ τὴν κοροϊδεύῃς στὸ βαθμὸ ποὺ δὲν κάνεις κάτι.

Ὁ πραγματικὸς ἐχθρός του ὁλοκληρωτισμοῦ, αὐτὸς τὸν ὁποῖο φοβᾶται τὸ σύστημα, εἶναι αὐτὸς ποὺ δὲν ὑποτιμᾶ τοὺς ἀντιπάλους του καὶ παίρνει τὴν ἰδεολογία του πολὺ σοβαρά, ὅπως ὁ Χόρχε. Ὁ μηχανισμὸς τῆς καταστροφῆς, ποὺ κατέληξε στὴν ἀποτέφρωση τῆς μονῆς καὶ τὴν διάλυση τῆς κοινότητος, δὲν ἐτέθη σὲ λειτουργία ἀπὸ τὸν ἀόμματο φανατικὸ γέροντα ἀλλὰ ἀπὸ τὸν κοῦλ καὶ χιουμορίστα Γουλιέλμο, τὸν Ἀγγλοσάξονα νομιναλιστὴ μὲ τὴν πίστη στὶς ἀπεριόριστες δυνατότητες τοῦ «ἀτόμου».

Ἐξοργισμένος Ἕλλην

 

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply