Περὶ (ποιητικῆς) Ἀριστοτέλους ὁ λόγος…

Ἐπεὶ δὴ πρόκειται γιὰ ἀπολύτως προσωπικὲς ἀπόψεις, σκέψεις καὶ συμπεράσματα,
ἀπαγορεύεται πλήρως κάθε ἀναδημοσίευσις ἀπὸ διάφορες ἱστοσελίδες καὶ …«γυπαετούς»!!!

-Μελέτησες Ἀριστοτέλη;
-Ναί, ἔχω διαβάση ὅλα του τὰ ἔργα.
-Σὲ θαυμάζω! Ἀλήθεια, τά καταλαβαίνεις;
-Πλάκα μοῦ κάνεις; Ὁ Ἀριστοτέλης εἶναι γιὰ μικρὰ παιδιά…

Ἕνας τέτοιος διάλογος πρὸ ἀρκετῶν ἐτῶν, μὲ γνωστὸ πρόσωπο τῆς πολιτικοκομματικῆς καθημερινῆς ἐπικαιρότητος τοῦ Ἑλλαδοκαφριστᾶν, μὲ ὁδήγησε στὸ νὰ ἀντιληφθῶ τὸ πασιφανές: ἐὰν αὐτός, μὰ καὶ ὄλοι οἱ ἄλλοι σὰν κι αὐτον, εἶχαν διαβάση (ὄχι μελετήση) ἀριστοτελικὰ κείμενα (μὰ καὶ κείμενα Ἑλλήνων κλασσικῶν γενικότερα) γιὰ καιρὸ καὶ τὰ εἶχαν -κάπως καὶ σὲ γενικὲς γραμμὲς κατανοήση (ἀκόμη καὶ μόλις στὸ 10% αὐτῶν), ὁ κόσμος μας θὰ ἦταν καλλίτερος σήμερα. Κατ’ ἐπέκτασιν ὅλοι αὐτοὶ ποὺ ἀρέσκονται νὰ νομίζουν πὼς μᾶς κυβερνοῦν, ὄχι μόνον δὲν διαβάζουν (πολὺ περισσότερο δὲν μελετοῦν) μὰ οὔτε καὶ κατανοοῦν στὸ ἐλάχιστον τὰ ἀρχαία ἑλληνικὰ κείμενα (πολλῷ δὲ μᾶλλον τὰ ἀριστοτελικά), διότι δὲν τοὺς χρειάζεται. Εἴμαστε ἤδη ἄλογα ὄντα, ὡς λαὸς καὶ μᾶς ἄγουν εὐκολότατα δίχως αὐτά… (Μά, ἐπὶ πλέον εἶναι κι ἀναίσχυντοι συκοφάντες τους, ἐφ΄ ὄσον ἀκριβῶς τὰ ἀντίθετα πράττουν.)

***~**~**~**~**~**~***

Τὸ μέγιστον πρόβλημα ποὺ ἀντιμετωπίζει κάποιος, ὅταν προσπαθῆ νὰ προσεγγίσῃ τὸν ἀριστοτελικὸ λόγο, σαφῶς καὶ δὲν εἶναι ἡ γλῶσσα. Ἄλλως τὲ ἀμέτρητοι μελετητὲς στὸ πέρασμα τῶν αἰώνων, ποὺ κατεῖχαν καλλίτερα ἀπὸ ἐμᾶς τὴν γλῶσσα, ἐπίσης ἐλάχιστα ἐπέτυχαν. Τὸ μέγιστον λοιπὸν πρόβλημα εἶναι ὁ ἴδιος ὁ ἀριστοτελικὸς λόγος, πού, σαφῶς ὡς συμπεπυκνωμένος, μᾶς ξενίζει. Μά, τελικῶς, πρῶτα καὶ κύρια εἶναι ἐκείνη ἡ Λογική, ποὺ ἀπωλέσαμε καὶ δὲν μᾶς ἐπιτρέπει νὰ κατανοήσουμε τὰ αὐτονόητα.. 

Βέβαια καὶ ἐμεῖς, ἐλεεινοὶ ἀπόγονοι ἐνδόξων προγόνων, οὐδόλως δυνάμεθα νὰ ἐννοήσουμε τὴν γλῶσσα μας!!! (Ναί, ἐλεεινοί, τρισάθλιοι καὶ κυρίως ἀσυνείδητοι, ἐφ΄ ὅσον ἔχουμε πρῶτοι ἐμεῖς ἀποποιηθῆ τῆς κληρονομίας μας!!!)!!! Μὰ ὅσο καὶ νὰ ἐπιχειροῦμε νὰ ἐπιῤῥίψουμε τὶς εὐθῦνες στὸ ἐκπαιδευτικὸ σύστημα, στὴν «ἄτιμη κοινωνία», στὸ «ἔτσι κάνουν ὅλοι», τόσο προβάλλει (γιὰ νὰ μᾶς ἀπό-γελοιοποιήσῃ) ἡ τόσο προβεβλημένη -καί, ἐπὶ τῆς οὐσίας, ἀνύπαρκτος πλέον- ἀτομικὴ εὐθύνη. Μία ἀτομικὴ εὐθύνη παρενοημένη,  ποὺ μᾶς καθιστᾶ συνεργοὺς καὶ συνυπαιτίους. Ὅλοι τὴν εὐκολία μας ἀποζητοῦμε. Τὸ «παιδεύομαι» δὲν μᾶς ἀφορᾶ…
Ψιλὰ γράμματα…

Προσωπικῶς ἔχω κάνη ἀμέτρητες προσπάθειες νὰ μελετήσω ἀριστοτελικὰ κείμενα, γιὰ νὰ καταλήξω νὰ τὰ ξανά-πιάσω ἀπὸ τὴν ἀρχὴ κάθε φορά. Ὄχι φυσικὰ διότι μοῦ διαφεύγει ἡ γλωσσικὴ ἀντιληπτικότης, ἀλλὰ διότι μοῦ λείπει ὅ,τι λείπη καὶ σὲ ὅλους μας: ἡ συνολικὴ παιδεία*.

Ἕνα ἀκόμη στοιχεῖον ποὺ μὲ δυσκόλευσε καὶ μὲ προβλημάτισε γιὰ καιρὸ ἦταν τὸ «ἀριστοτελικὸ πνεῦμα». Κάτι πολὺ γενικὸ μὰ καὶ συνάμα πολὺ εἰδικό. Ὁ ἴδιος ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος ἦταν γιὰ χρόνια μαθητὴς τοῦ Ἀριστοτέλους, μά, ὅσο Μέγας κι ἐὰν ἔγινε ὁ Ἀλέξανδρος, Ἀριστοτέλης οὐδέποτε ἔγινε. Στρατηλάτης μὲ φιλοσοφικὲς ἀνησυχίες ναί, φιλόσοφος ὄχι. Αὐτὸ τὸ γεγονός, κατ’ ἐμέ, κρύβει πολλὲς ἀπαντήσεις γιὰ τὸ τί θὰ μποροῦσε νὰ σημαίνῃ «ἀριστοτελικὸ πνεῦμα», γιὰ τὸ ἐὰν καὶ κατὰ πόσον μποροῦμε συνολικῶς νὰ τὸ προσεγγίσουμε καὶ γιὰ τὸ ἐὰν καὶ  κάτα πόσον θὰ μᾶς ὀφελοῦσε ἀτομικῶς καὶ συνολικῶς.
Ἐὰν λοιπὸν ἕνας Ἀλέξανδρος ἔγινε μέγας (καὶ) λόγῳ Ἀριστοτέλους, τότε πόσο μέγιστος θά μποροῦσε νά γίνῃ ὁ καθείς ἐξ ἡμῶν (καί) λόγῳ Ἀριστοτέλους; Κι ἐάν ὑπάρχῃ μία τέτοια πιθανότης, τότε μήπως ἔχουμε καί τίς ἀπαντήσεις γιά τό τί πρέπει σάν ἄτομα νά πράξουμε;

Εἶναι γεγονὸς πὼς οὐδὲν ἐκπαιδευτικό σύστημα, οὐδὲ μία πολιτεία, ἀλλὰ καὶ οὐδεὶς κομματικὸς μηχανισμὸς ἐπεχείρισε νὰ μᾶς σπρώξῃ στὸ νὰ μελετήσουμε Ἕλληνες κλασσικούς, κατὰ τὴν διάρκεια τῶν τελευταίων (τοὐλάχιστον) διακοσίων ἐτῶν, πολλῷ δὲ μᾶλλον Ἀριστοτέλη. Εἶναι ἐπίσης γεγονὸς πὼς ὅσοι τὸ ἔπραξαν τὸ ἔπραξαν μεμονωμένως καὶ κατ’ ἐξαίρεσιν (καί, συνήθως, λόγῳ πιέσεώς τους ἐκ κάποιας …στοᾶς ποὺ μετεῖχαν!!). Εἶναι τέλος γεγονὸς πὼς ἐνὦ σὲ ὅλον τὸν πλανήτη, πολιτείες πού, στοιχειωδῶς, σέβονται τοὺς πολίτες τους ἐπαναφέρουν σὲ μικρὸ ἢ μεγάλον βαθμὸ τὰ ἀρχαία ἑλληνικὰ καὶ τοὺς Ἕλληνες κλασσικοὺς στὰ ἐκπαιδευτικά τους συστήματα, ἐδῶ αὐτὸ θεωρεῖται ἀπὸ …«φασιστικὸ» ἔως …«ῥατσιστικό»..
Ἐδῶ, στὴν Ἑλλάδα μας, ὅπου ἐπὶ πλέον μᾶς εὐνοεῖ καὶ ἡ γλῶσσα, γιατί τόση ἄρνησις κι ἐμμονή μέ τήν …καταστροφή της καί τήν δαιμονοποίησίν της; Πότε ἀκριβῶς ἔπραξαν κάτι γιά τό καλό μας οἱ κυβερνῶντες; Κι ἐάν τό ἔπραξαν …ποτέ, τότε μήπως ὅλη αὐτή ἡ συστηματική μας ἀπομάκρυνσις ἐκ τῆς (ἀληθοῦς ἑλληνικῆς παιδείας) δέν ἔτυχε ἀλλά …ἐπέτυχε;
Κρύβει τελικῶς κάτι καλό γιά ἐμᾶς τό ὁποῖον δέν θέλουν νά ἀνακαλύψουμε; Λέτε;  

***~**~**~**~**~**~***

Εἶναι ἀρκετὰ λοιπὸν τὰ χρόνια ποὺ καταπιάνομαι μὲ τὴν Ἑλληνικὴ Γραμματεία καὶ τὰ τελευταία λίγο περισσότερο μὲ τὸν Ἀριστοτέλη. Ἐντίμως προσπαθῶ νὰ μελετήσω καὶ νὰ κατανοήσω μά, ἐπάνω καὶ πρῶτα ἀπὸ ὅλα νὰ ἐφαρμόσω στὴν καθημερινότητά μου τὸν ἀριστοτελικὸ τρόπο σκέψεως. Ἄλλοτε εἶναι ἐφικτὸν κι ἄλλοτε ὄχι, ἀναλόγως τοῦ πόσο λίγο ἢ πολὺ ἔχω προσεγγίση κάποιες ἔννοιες.

Ὄχι διότι ὁ Ἀριστοτέλης «ποιεῖ ἦθος» ἀλλὰ διότι ὁ Ἀριστοτέλης ἀποσαφηνίζει τὸ γιατί χρειάζεται τὸ ἦθος. Ὄχι διότι οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες δὲν εἶχαν ἐλαττώματα μὰ διότι τὰ ἀνεγνώριζαν καὶ τὰ διεχειρίζοντο. Ὄχι διότι οἱ ἄνθρωποι καὶ τότε καὶ τώρα δὲν εἶναι -λίγο ἔως πολὺ- ἴδιοι, ἀλλὰ διότι τότε ὁ τόπος μποροῦσε νὰ γεννήσῃ Ἀριστοτέληδες, Αἰσχύλους, Ἡροδότους, Εὐκλείδηδες, Ἀρχιμήδηδες, Ἀριστάρχους, Ὑπατίες ἐνᾦ τώρα δὲν μπορεῖ. 

Εἶναι τελικῶς δύσκολος ἤ εὔκολος ὁ ἀριστοτελικός λόγος;
Ἀναλόγως… Εἶναι καὶ δύσκολος καὶ εὔκολος. Εἶναι καὶ ἁπλὸς καὶ σύνθετος. Εἶναι ὅμως κι ἀναγκαῖος, διότι μὲ τὴν βοήθεια τοῦ ἀριστοτελικοῦ λόγου, ποὺ οὐδέποτε διδαχθήκαμε τὴν ἀναγκαιότητά του, θὰ μπορούσαμε νὰ ἀλλάξουμε πολλά.
Εἶναι τέλος πάντων βασικὸς πυλὼν δομήσεως λογικῆς ὁ ἀριστοτελικὸς λόγος. Μίας λογικῆς ποὺ οἱ κρατοῦντες δὲν θέλουν νὰ ἔχουμε, γιὰ νὰ μᾶς χειρίζονται κατὰ τὰ συμφέροντά τους. Μίας λογικῆς ποὺ κι ἐμεῖς ἀρνούμεθα νὰ ἐπανακτήσουμε, διότι θὰ ὑποχρεωθοῦμε νὰ ξεκολλήσουμε ἀπὸ τὴν καθημερινότητά μας καὶ νὰ δράσουμε τελείως διαφορετικὰ ἀπὸ ὅσα ἔως τώρα εἴχαμε συνηθίση.
Κοινῶς;  Ἡ ἐπαναδόμησις τῆς λογικῆς μας, σὲ στέρεες βάσεις, εἶναι Ἀνάγκη διότι μὲ τὴν βοήθειά της θὰ ἐπανακτήσουμε
τὴν εὐθύνη τῆς ζωῆς μας καὶ θὰ ἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ τὰ σαπρόφυτα. Μά ἀντέχουμε νά τό κάνουμε; Ἤ ὄχι;
Ἐὰν ξεκινούσαμε ἀπὸ αὐτὰ κι ἐὰν τολμούσαμε νὰ καταπιασθοῦμε σοβαρὰ μὲ αὐτὰ τὰ κείμενα, τότε, σὲ πολὺ λίγο χρόνο, τὸ «Ἐγὼ» θὰ ἐνδυνάμωνε ἕνα ὑγιὲς «Ἐμεῖς». 

Κατ’ ἀρχὰς τὰ ἀριστοτελικὰ κείμενα ἀποσαφηνίζουν τὸ πῶς πρέπει νὰ εἶναι ἔνας πολίτης γιὰ νὰ παραμένῃ διαρκῶς καὶ πολίτης μὰ καὶ ὁπλίτης. (Ἠθικὰ Νικομάχεια καὶ Ἠθικὰ Εὐδήμεια). (Κατ’ ἀρχὰς καὶ μόνον λέμε!!!)  
Συνειδητοποιῶντας σὲ βάθος τὶς πληροφορίες ποὺ μᾶς μεταφέρουν μποροῦμε, δειλά-δειλὰ στὴν ἀρχή, μὰ δυναμικότερα στὴν συνέχεια, νὰ τολμήσουμε τὴν ἐφαρμογή τους στὴν καθημερινότητά μας.

Γιατί νά τό κάνουμε ὅμως ὅλο αὐτό; Μά, διότι, πολὺ ἁπλᾶ κάτι ἤδη δὲν μᾶς ἀρέσει σὲ αὐτὴν τὴν καθημερινότητα, κάτι μᾶς ἐνοχλεῖ. Ὅλα ὅσα ἔχουμε δοκιμάση ἔως τώρα ἀπέτυχαν. Ὁπότε  τί ἔχουμε νά χάσουμε;

Ἕνας ἄλλος λόγος, κατ’ ἐμὲ πολὺ μεγάλος, γιὰ νὰ στραφοῦμε γενικότερα στὰ κείμενα τῆς Ἑλληνικῆς Γραμματείας εἶναι ἡ -σὲ γενικὲς γραμμὲς- προσπάθεια τοῦ Ἑλλαδοκαφριστᾶν νὰ μᾶς ἀπομακρύνῃ ἀπὸ αὐτά, μὲ ὄλα τὰ μέσα. Κατ’ ἐμέ, χρόνια τώρα, ὅλα αὐτὰ ποὺ τὸ Ἑλλαδοκαφριστὰν προωθεῖ (καὶ μὲ ἀηδιάζουν), ἀποδεικνύεται πὼς δὲν εἶναι γιὰ τὸ καλό μας, ἐνᾦ ὅσα πολεμᾶ μᾶλλον θὰ μᾶς βοηθοῦσαν. Αὐτὰ ἀκριβῶς λοιπὸν σκαλίζω καὶ προσεγγίζω, εἴτε γιὰ νὰ κατανοήσω τὰ αἴτια τῶν ἐπιθέσεων εἴτε γιὰ νὰ ἀνακαλύψω ἀλήθειες ποὺ μοῦ ἀποκρύβονται.

Τέλος ὑπάρχει κάτι ἀκόμη σπουδαιότερον, πρὸ κειμένου νὰ ἐπιμείνω στὴν μελέτη αὐτήν, ποὺ τὸ συνειδητοποίησα γύρω στὰ 22 μου χρόνια, ὅταν ἔμαθα πὼς ὅλα τὰ (πνευματικὰ) δικαιώματα τῶν Ἑλλήνων κλασσικῶν ἀνήκουν στὴν …Γερμανία (ἐκδόσεις Λειψίας) διότι ἔτσι γουστάρουν. Κατ’ ἐμὲ αὐτὸ ἦταν ἀποποίησις κληρονομίας καὶ ἀπὸ τὸ Ἑλλαδοκαφριστὰν μὰ περισσότερο ἀπὸ ἐμᾶς τοὺς Ἕλληνες. Πῶς εἶναι δυνατόν νά δηλώνω «ὑπερήφανος ἀπόγονος ἐνδόξων προγόνων» ὅταν ἐγώ πρώτη ἀρνοῦμαι νά μελετήσω αὐτούς τούς προγόνους; Ἤ μήπως θά μοῦ μεταλαμπαδεύσουν κάτι ἀπό τήν δόξα, τήν σοφία καί τά ἔργα τους;

Γιὰ ἐμέναν δὲν ὑπάρχουν κληροδοτήματα «ἐλέῳ θεοῦ» παρὰ μόνον κληροδοτήματα ποὺ ἢ τὰ δικαιοῦσαι, διότι ἀγωνίζεσαι νὰ τὰ συντηρήσῃς, ἢ δὲν τὰ δικαιοῦσαι, διότι ἀδιαφορεῖς. Δικαιώματα κερδισμένα, ἀγῶνα τὸν ἀγῶνα, ἀπὸ τὸ κάθε ἄτομον, σὲ κάθε γωνιὰ τῆς γῆς μας δὲν χαρίζονται. Κερδίζονται. Κι αὐτὰ τὰ περὶ «διεθνῶν συμβάσεων», «διεθνῶν ὀργανισμῶν» καὶ λοιπὰ κουραφέξαλα μόλις τώρα ξεκινήσαμε νὰ ἀντιλαμβανόμεθα τὸ πόσο ὑποκριτικὰ καὶ παραπλανητικὰ εἶναι.
Συνεπῶς ἐὰν θέλουμε κληρονομία, ὀφείλουμε νὰ εἴμαστε ἄξιοι ἀπόγονοι ἐνδόξων προγόνων κι ὄχι ῥεμπεσκέδες καὶ τεμπέληδες. Ὀφείλουμε νὰ ταΐζουμε τὸ πνεῦμα μας κάθε στιγμὴ κι ὄχι μόνον τὶς αἰσθήσεις μας. Ὀφείλουμε νὰ διαχειριζόμεθα τὰ πάθη μας κι ὄχι νὰ τοὺς παραδιδόμεθα. Αὐτοὶ καὶ μόνον ἐὰν ἤμασταν θὰ μπορούσαμε καὶ νὰ ἀναλάβουμε μίαν τέτοιαν κληρονομία… Ἔως τότε…
Ὑπ΄ αὐτὸ τὸ πρίσμα λοιπὸν καλῶς κάνουν οἱ Γερμανοὶ καὶ διαχειρίζονται τὴν δική μας κληρονομία, ἐφ΄ ὅσον ἐμεῖς τὴν ἀποποιηθήκαμε. 

***~**~**~**~**~**~***

Τελικῶς… Πρόκειται γιὰ ἐξαιρετικὰ δύσκολο ἐγχείρημα, τὸ νὰ στραφῇ κάποιος στὴν -διόλου «ἐλέῳ θεοῦ»- (χαμένη) κληρονομία του καὶ νὰ ἐπαναδομήσῃ ὅλες τὶς ἀναγκαῖες ἐκεῖνες συνθῆκες, ποὺ θὰ τοῦ ἐπιτρέψουν νὰ ἐπαναδιεκδικήσῃ καὶ νὰ κερδίσῃ αὐτὴν τὴν κληρονομία. Γιατί νά τό κάνῃ; Ποῖο τό κέρδος του; Κι ἐμεῖς, δυστυχῶς μας, μάθαμε στὰ ἄμεσα κέρδη…
Κι ἀπὸ τὴν ἄλλην… Ἡ μελέτη  τῆς ἑλληνικῆς γραμματείας, ἰδίως σὲ ἕναν κόσμο ποὺ οἱ πλεῖστοι κυττοῦν μόνον τὸ πῶς θὰ «τὴν βγάλουν καὶ σήμερα εὐκολότερα» κατήντησε πολυτέλεια πλέον. Πῶς εἶναι λοιπόν δυνατόν νά ἀσχολεῖται κάποιος μέ τά …περιττά, ὅταν τά ἀναγκαία τόν τρέχουν νυχθημερόν;
Κι ἐπὶ πλέον φυσικὰ ὅλα γύρω μας καταῤῥέουν. Πῶς εἶναι δυνατόν νά ἔχω ἡρεμία, χρόνο καί διαύγεια γιά τόσο ἀκραῖες (βάσει τῶν συγχρόνων δεδομένων) ἀπαιτήσεις, πού ἔχει ἡ προσήλωσις σέ μίαν τέτοιαν μελέτη;

Ναί, ὅλα αὐτὰ πράγματι ἰσχύουν. Ναί, πρόκειται γιὰ τιτάνιον ἔργον μία τέτοια προσήλωσις. Ναί, ἐλάχιστοι θὰ τὸ τολμήσουν, διότι ἐλάχιστοι θὰ κατανοήσουν τὴν ἀνάγκη αὐτῆς τῆς ἐπιλογῆς. Ὄμως ἀκριβῶς ἐπεὶ δὴ φθάσαμε ἐδῶ ποὺ φθάσαμε… Κι ἀκριβῶς ἐπεὶ δὴ καὶ ἡ δική μου λογικὴ πρέπει νὰ ἀποδομηθῇ καί, ἐν συνεχείᾳ, κομματάκι κομματάκι νὰ ἐπαναδομηθῇ ἀπὸ τὴν ἀρχή. Κι ἀκριβῶς ἐπεὶ δὴ ὅλες οἱ ἄλλες ἐπιλογὲς κατέληξαν σὲ ἀδιέξοδα…
…ἐπιλέγω νὰ χρησιμοποιήσω τὸ ἰσχυρὸ ὅπλο  τῆς ἑλληνικῆς γραμματείας ποὺ εἶναι καὶ ὁ ἀριστοτελικὸς λόγος…
Κι ἐπιμένω.
Κι αὐτὸ δὲν συμβαίνει ἐπεὶ δὴ κάποιος μὲ πιέζει  ἀλλὰ διότι μόνη μου τὸ ἐπιλέγω συστηματικῶς καὶ συνειδητῶς.

Παρ’ ὅλα λοιπὸν τὰ γνωστὰ ἐμπόδια σίγουρα γύρω μας ὑπάρχουν κι ἐκείνοι ποὺ καὶ θέλουν καὶ ἐπιχειροῦν νὰ μελετήσουν τὴν Ἑλληνικὴ Γραμματεία. Σὲ αὐτοὺς ἀπευθύνομαι καὶ γιὰ αὐτοὺς σήμερα καταθέτω κάποιες ἀπὸ τὶς ἐμπειρίες μου.

***~**~**~**~**~**~***

Τὸ σημείωμά μου αὐτὸ λοιπὸν ἀφορᾶ στὸν ἀριστοτελικὸ λόγο καὶ σὲ μίαν, ὄχι μόνον ἐνδιαφέρουσα μελέτη, ποὺ μποροῦμε ὅλοι μας νὰ χρησιμοποιήσουμε, γιὰ νὰ τὸν προσεγγίσουμε, ὅσο τὸ δυνατόν, μὰ κυρίως μὲ τὴν βοήθεια κάποιου ποὺ ἐπέτυχε νὰ καταγράψῃ, μὲ ἁπλὸ λόγο, στὸ χαρτί, ὅλα του τὰ εὐρήματα, τὰ συμπεράσματα καὶ τὶς διαπιστώσεις. Μία μελέτη ποὺ δὲν προέρχεται ἀπὸ βιβλιοφάγους καθηγητὲς πανεπιστημίων… Οὔτε ἀπὸ φιλολόγους καὶ λοιποὺς «εἰδικούς»… Οὔτε ἀπὸ γλωσσολόγους καὶ …«φιλοσόφους»…
Γενικῶς δὲν προέρχεται ἀπὸ (ἐπισήμως) «γνῶστες»…
Πρόκειται γιὰ μίαν μελέτη πού, ἐὰν ἀσχοληθοῦμε μαζύ της, θὰ κατανοήσουμε πὼς ὁ ἐρασιτέχνης εἶναι, στὶς πλεῖστες τῶν περιπτώσεων, εἰδικότερος ἀπὸ τοὺς κάθε λογῆς …«εἰδικούς». Διότι ὁ ἐρασιτέχνης ἐρᾶ τὴν τέχνην καὶ δὲν χωρᾷ σὲ «κανόνες» καὶ σὲ «πρωτόκολλα» καὶ σὲ «ὅρια». Ἀφοσιώνεται, ψυχῇ τὲ καί σώματι, ἀγνοῶντας τὰ «πρέπει», τὰ «δὲν πρέπει» καὶ τὰ «κοινῶς ἀποδεκτά», ἐνᾦ τελικῶς ἀποδεικνύει (στὶς πλεῖστες εἴπαμε τῶν περιπτώσεων) πὼς πρωτοπορεῖ καὶ ἀνοίγει δρόμους.

Πρόκειται γιὰ ἕνα βιβλίο ποὺ δὲν τοῦ ἔχει δοθῆ ἰδιαιτέρα σημασία, ἀπὸ τοὺς τηλεβιβλιοπῶλες, ἂν καὶ τελικῶς, κατ’ ἐμέ, ἀποτελεῖ «κλειδὶ» γιὰ νὰ ἐπιτύχουμε μίαν πρώτη -οὐσιαστικὴ- ἐπαφὴ μὲ τὸν ἀριστοτελικὸ λόγο. Ἀποδομεῖ μύθους ὁ κος Δρομάζος, ἐπαναδομεῖ σειρὰ λογικῶν συνειρμῶν καὶ ἀνοίγει δρόμους, σὲ ὅσους τὸ ἐπιθυμοῦν, νὰ ξανα-πιάσουν τὴν ἑλληνικὴ γραμματεία, δίχως τὶς γλωσσικὲς ἀνασφάλειες, ποὺ ὅλοι μας διαθέτουμε.

Ἡ ἐργασία αὐτὴ τοῦ κου Δρομάζου, μὲ ἀπολύτως διαφορετὴ ὁπτική, ἐνᾦ καταπιάνεται κυρίως μὲ τὴν Ποιητική, στὴν πραγματικότητα μᾶς προσφέρει ἀμέτρητα ὅπλα γιὰ νὰ μπορέσουμε κι ἐμεῖς, ὁ καθεὶς μὲ τὸν ῥυθμό του, νὰ προσεγγίσουμε ὅσο τὸ δυνατὸν τὸ ἀριστοτελικὸ πνεῦμα. Ἔχει καταφέρη ὁ ἐρευνητὴς νὰ «διεισδύσῃ» τόσο πολὺ σὲ αὐτό, πού, ἴσως, δίχως αὐτῆς τῆς μελέτης στὴν βιβλιοθήκη μας, νὰ φαντάζῃ ἀδύνατος ἡ μελέτη τῶν ἀριστοτελικῶν κειμένων.

Αὐτὰ λοιπόν, πολὺ γενικῶς, γιὰ τὸν Ἀριστοτέλη, τὰ κείμενα τοῦ ὁποίου, σὲ ἠλεκτρονικὴ μορφή, μπορεῖτε νὰ δεῖτε ἐδῶ. Ἐξαιρετικὰ βοηθήματα εἶναι ἐπίσης τὰ μελετήματα τοῦ κου Ἀριστείδου Παπανδρέου (Μετὰ τὰ Φυσικά), ποὺ ὄμως εἶναι λίγο δύσκολο νὰ τὰ προμηθευθοῦμε, ἐφ΄ ὅσον τὰ πλεῖστα ἔχουν ἐξαντληθῆ στοὺς ἐκδοτικοὺς οἴκους (Βασιλείου καὶ Γεωργιάδου). Ἐν τούτοις πράγματι ἀξίζει τὸν κόπο νὰ τὰ ἀναζητήσουμε καί, λίγα-λίγα, νὰ τὰ προμηθευθοῦμε σιγά-σιγά, ἐὰν πράγματι τὸ ἐπιθυμοῦμε. Ὅμως τὰ ἐν λόγῳ βιβλία εἶναι γιὰ μεταγενέστερα βήματα. Γιὰ ἀρχὴ ἀρκοῦν τὰ Ἠθικὰ καὶ ἡ Ποιητική. 

Φιλονόη

Σημείωσις

Σήμερα ἔχουμε καταλήξη νὰ κάνουμε ἀμέτρητες διαπιστώσεις ἀναφορικῶς μὲ τὴν κατάντια τῆς χώρας μας, τῶν ἠθῶν μας, τῆς κοινωνίας μας κλπ κλπ κλπ… Ὅλες αὐτὲς οἱ κατάντιες εἶναι γεγονός, ἀλλὰ οὐδεὶς ἐκ τῶν ὅσων διαπιστώνουν τὶς ἀμέτρητες αὐτὲς κατάντιες δύναται νὰ μᾶς ὑποδείξῃ λύσεις. Ὅλοι, ἄλλος περισσότερο κι ἄλλος λιγότερο, διατυμπανίζουν τὶς διαπιστώσεις τους, πολλαπλασιάζουν τὶς καταγγελίες τους, στρέφονται ὁ ἕνας κατὰ τοῦ ἄλλου καί, καταληκτικῶς, τὸ μόνον ποὺ ἀποδεικνύουν κάθε στιγμὴ εἶναι ὁ ἐκπεσμός μας. Ἕνας ἐκπεσμὸς διεπιστωμένος μέν, μὴ ἀναστρέψιμος δέ. Τὸ ζήτημα ἀγαπητοί μου δὲν εἶναι νὰ ἐπαυξήσουμε τὶς διαπιστώσεις καὶ νὰ ὁλοκληρωθῇ ἡ ἰσοπέδωσις. Αὐτὸ συνέβη, εἴτε τὸ κατανοοῦμε εἴτε ὄχι.
Τὸ ζήτημα (καὶ ἡ Ἀνάγκη φυσικά!) εἶναι νὰ παρουσιασθοῦν λύσεις, προτάσεις, ἐναλλακτικὲς διαδρομές. Ἐὰν ἁπλῶς μυξοκλαῖμε γύρω ἀπὸ τὴν κατάντια μας, τότε τὸ μόνον ποὺ μᾶς μένει εἶναι νὰ σταυρώσουμε τὰ χέρια καὶ νὰ αὐτοκτονήσουμε ὁμαδικῶς.

Ὅπως λοιπὸν ὄλα αὐτὰ ποὺ συμβαίνουν στὸν κόσμο μας (οἰκονομία, πολιτική, γεωστρατηγική) ἦσαν μίαν πολὺ καλὴ ἀφορμὴ γιὰ νὰ διαπιστώσουμε πὼς κάποιον δρόμο πήραμε λάθος ὡς ἀνθρωπότης, ἔτσι ἀκριβῶς ἔφθασε καὶ ἡ στιγμὴ νὰ ἀντιληφθοῦμε πὼς ἡ (κατ’ ἐπίφασιν) «ἑλληνικὴ παιδεία» μας κατήντησε τόσο πολὺ βαρβαρική, ποὺ ἐμεῖς μόνον ἑλληνικὰ (πτωχὰ καὶ περιορισμένα) νοοῦμε καὶ Ἕλληνες δὲν εἴμεθα πλέον. Ὅλα τὰ ἀπωλέσαμε μὰ δὲν τὸ ἀντιλαμβανόμεθα, ἀκόμη.
Ὁ κόσμος μας δὲν ἔπρεπε νὰ εἶναι ἕνας ἄμορφος …χυλὸς (κατὰ Νῖκο Ῥούσση), ἀλλὰ πρόσωπα ἀνθρώπινα, μὲ προτερήματα καὶ ἐλαττώματα, ποὺ μόνος του ὁ καθεὶς θὰ ὑποχρεοῦτο νὰ διαχειρισθῇ τὰ πάθη του, πρὸ κειμένου νὰ συνηπάρχῃ σὲ μίαν ἐπικοινωνία μὲ τὴν κοινωνία του. Ὅμως ὁ κόσμος μας κατήντησε ἄμορφος …χυλὸς (κατὰ Νῖκο Ῥοῦσση) καὶ γιὰ νὰ ἀλλάξῃ εἰς τὸ ἐλάχιστον, πρέπει ἐμεῖς κάτι νὰ πράξουμε. Κι ἐὰν τελικῶς ἐπιτύχουμε κάποιαν στιγμὴ νὰ ἐπανεκκινήσουμε τὴν δημιουργία κοινωνίας μὲ γνώμονα τὴν ἐπικοινωνία, αὐτὸ θὰ ἐπιτευχθῇ μόνον ἀπὸ πρόσωπα ποὺ θὰ ἔχουν πρῶτα ἐπικοινωνήση μὲ τοὺς …ἑαυτούς τους.

Πῶς λοιπόν θά μπορούσαμε νά ἐπιτύχουμε κάτι τόσο δυσχερές ἐάν ἀδυνατοῦμε νά ἐννοήσουμε πώς ἤδη ἔχουμε παγιδευθῆ σέ ἀμέτρητα ἀδιέξοδα; Πῶς θά ἀντιληφθοῦμε τήν ἀνάγκη νά κτίσουμε κάτι ἐάν δέν ἀντιλαμβανόμεθα πώς μᾶς ἔχει ἤδη κατά-πλακώση τό οἴκημα πού στεγαζόμεθα; Ἔχουμε ἀναισθητοποιηθῆ ἤ ὄχι;
Κι ἐάν τά ἀδιέξοδα τά βλέπουμε τότε γιατί δέν ἀποφασίζουμε νά ἀλλάξουμε ὄλα ἐκεῖνα πού μᾶς ᾡδήγησαν στά ἀδιέξοδα; Γιατί βλέπουμε μόνον τά τέλματα καί δέν ἐπιχειροῦμε νά δοῦμε – ἤ ἀκόμη καί καί νά δημιουργήσουμε- τίς ἐπιλογές;
Τελειώσαμε ἤ ὄχι;  Κι ἐάν ὄχι πῶς θά ὑπερβοῦμε τούς φόβους μας, τίς ἄγνοιές μας καί τίς ἀδυναμίες μας γιά νά τολμήσουμε κάτι καινούργιο; 

Τὰ λάθη τὰ γνωρίζουμε. Καιρὸς νὰ μάθουμε καὶ τὰ ὀρθά, ἀπὸ τὴν ἀρχή. 

* Θυμᾶμαι λοιπὸν συχνὰ κάποιους ποὺ ἰσχυρίζονται κάτι γιὰ τὴν «ἑλληνικὴ παιδεία», ἀναπαράγοντας μία …σκοτοδίνη τοῦ μυαλοῦ τους. Ποία ἑλληνική παιδεία; Τί στό καλό εἶναι ἡ ἑλληνική παιδεία; Τό γραικυλιστάν καί τά παραπαίδια του; Ἤ μήπως κάτι ἄλλο; Ναί, κυρίως σὲ αὐτὸ ἀπαιτεῖται ἀναθεώρησις, σὲ ἀπολύτως προσωπικὸ ἐπίπεδον. Ὅλα τὰ ἄλλα…

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply