Ἡ σβάστικα: ἕνα παρεξηγημένον σύμβολον!

Ἢ ἄλλως ἡ τετραγάμμα. 

Τί συμβολίζει; Τί δεικνύει; Τί προσπαθοῦσαν νὰ μᾶς ποῦν οἱ παπποῦδες μας ἀφήνοντας τόσες κληρονομιές συμβόλων; Καὶ γιατί ὁ Χίτλερ τὸ οἰκειοποιήθηκε; Τί ἤξεραν οἱ Γερμανοί; Τί τοῦ ἔμαθαν; Καὶ πόσο γελοῖον φαντάζει σήμερα νὰ ἐπαναφέρουμε στὴν ἐπιφάνεια ἕνα τόσο μισητό (πλέον γιὰ τοὺς πολλούς) σύμβολον;

Σβάστικα: Ένα μισητό αλλά και παρεξηγημένο σύμβολο

Η Σβάστικα είναι ίσως το πιο παρεξηγημένο σύμβολο στην ιστορία.

Όταν οι σύμμαχοι μπήκαν θριαμβευτές στο Βερολίνο, ένα απ’ τα πρώτα πράγματα που σκέφτηκαν ήταν να απαγορεύσουν τη χρήση του συμβόλου της σβάστικας, την οποία ο Χίτλερ χρησιμοποίησε σαν το ιερό του σύμβολο, που οδηγούσε το λαό του και τις στρατιές του στην επικράτηση πάνω στον πλανήτη.

Πόσο «κακό» όμως είναι ένα σύμβολο; Πόσο «ναζιστική» είναι η σβάστικα; Μια πιο προσεκτική μελέτη δείχνει ότι η σβάστικα είναι απλά το «θύμα» της χρήσης της απ’ τους Ναζί, ότι δεν είναι και πολύ … ναζιστική και ότι ακόμα και σήμερα χρησιμοποιείται από τους ίδιους τους … «συμμάχους» που την κατάργησαν.

Η λέξη «σβάστικα» βγαίνει απ’ τη σανσκριτική Svastikah, έννοια που απεικονίζει την ειρήνη (!) και την καλή τύχη (!). Η σβάστικα αποτελεί μια μορφή του σταυρού που έχει ανακαλυφτεί απ’ τους αρχαιολόγους σε βυζαντινές κατασκευές, σε βουδιστικές επιγραφές, σε κέλτικα χειρόγραφα, σε ελληνικά νομίσματα, στους ινδιάνους της φυλής Oklahoma, ακόμα και στα τοιχώματα των μεγάλων πυραμίδων της Αιγύπτου. Με λίγη προσοχή θα το ανακαλύψετε ακόμα και στα διαζώματα του Καπιτωλίου στην Ουάσινγκτον.

Η μεγάλη – ιστορική – ειρωνεία είναι ότι συναντάται και σαν σύμβολο των αρχαίων Εβραίων, ενώ πριν την χρησιμοποιήσει ο Χίτλερ, ήταν ένα δημοφιλές σύμβολο στις Η.Π.Α. στις αρχές του 20ου αιώνα. Πολλοί αμερικανοί πιλότοι το φορούσαν σαν γούρι στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ το 1925 η Coca-Cola σε μια διαφημιστική της καμπάνια, έδινε δώρο ένα «τυχερό» ρολόι τσέπης, με σκαλισμένη πάνω του μια σβάστικα.


ΠΟΛΛΟΙ ΑΚΟΜΑ ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΝ ΠΩΣ ΤΟ ΓΝΩΣΤΟ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ ΣΥΜΒΟΛΟ Η ΣΒΑΣΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΟΥ ΞΥΠΝΑ ΑΣΧΗΜΕΣ ΜΝΗΜΕΣ ΕΧΕΙ ΤΗΣ ΡΙΖΕΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑΙ

Όμως ο Χίτλερ και οι Ναζί μετέτρεψαν τη σβάστικα από σύμβολο τύχης και ειρήνης σε σύμβολο μίσους κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και μιας και οι μνήμες απ’ τον πόλεμο αυτό είναι φρέσκιες, αποτελεί σήμερα ίσως το πιο μισητό σύμβολο της ιστορίας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της αποποίησης αυτού του συμβόλου ήταν ότι ενώ είχε οριστεί σαν σύμβολο της εθνοφρουράς της Oklahoma ήδη απ’ το 1923, η αμερικανική κυβέρνηση το αντικατέστησε με το «πουλί του κεραυνού» το 1938, όταν διαπίστωσε ότι ο Χίτλερ το χρησιμοποιούσε σαν «σημαία» της ιδεολογίας του.

Τελικά, τα πράγματα είναι «καλά» ή «κακά» ή εμείς οι άνθρωποι απλά δεν ξέρουμε να τα χειριζόμαστε; Μήπως ο εγωισμός, η ματαιοδοξία και η άγνοια μας έχει ήδη λερώσει πολλά πράγματα πάνω στη Γη, τα οποία αυτά καθαυτά δεν είναι «βρώμικα»;

Ἡράκλειτος ὁ Σκοτεινός

Προσωπικῶς θλίβομαι ἀπὸ τόσες ἀνιστορικότητες ποὺ κουβαλᾶμε. Πόσο καλλίτερος θὰ ἦταν ὁ κόσμος μας ἐὰν τὰ μαθαίναμε ὅλα σωστά…
Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

16 thoughts on “Ἡ σβάστικα: ἕνα παρεξηγημένον σύμβολον!

  1. Υπάρχουν δύο τύποι σπείρας (σβαστικα) η δεξιόστροφη και η αριστερόστροφη ….! όπως φαίνεται στις εικόνες στην μία εικόνα είναι δεξιόστροφη ενώ στην άλλη είναι αριστερόστροφη γιατί άραγε ;
    Η χιτλερική σβάστικα συνέπιπτε με αυτήν που θεωρούσαν σύμβολο τύχης;

    • Σὲ εὐχαριστοῦμε Θεέ. Πράγματι, ἔχεις δίκαιον. Ἀλήθεια, γιατί νὰ ὑπάρχουν δύο εἰδῶν τετραγᾶμμες; Λὲς νὰ συμβολίζουν ἡ μία τὴν καλοτυχία καὶ ἡ ἄλλη τὴν κακοτυχία;

    • Ἀλλὰ τελικῶς, ἐὰν τὶς κυττάξῃς ἀπὸ τὴν ἀντίθετο πλευρά, μήπως ἡ δεξιόστροφος γίνεται ἀριστερόστροφος καὶ τὸ ἀντίστοιχον; Μᾶλλον μπερδεύτηκα…

  2. Πράγματι η κατεύθυνση περιστροφής παίζει σημαντικότατο ρόλο, αλλά το θέμα είναι γιατί ; και όπως αναφέρεις πολύ σωστά η φορά περιστροφής της σπείρας δεν έχει σχέση με το πως είναι σχηματισμένη, αλλά από ποια πλευρά την βλέπεις ή για να γίνω ποιο κατανοητός σε ποιο σημείο ως προς αυτήν ευρίσκεσαι ……! π.χ στην ναζιστική σημαία δεν ήταν τυπωμένη η σβάστικα και στις δύο όψεις με την ίδια φορά περιστροφής, αλλά από την μία πλευρά την έβλεπες δεξιόστροφη, ενώ από την άλλη αριστερόστροφη ! δηλαδή υπήρχε για όσους κατανοούν …..αυτοαναίρεση ….! τυχαίο ; σκόπιμο ; πάντως Αγαπητή Φιλονόη έτσι φαίνεται να έχουν τα πράγματα.
    ΧΑΙΡΕ

  3. Έχω την εντύπωση ότι η πραγματική σημασία της σβάστικας είναι αυτή ακριβώς που αναφέρεται στο κείμενο κάτω ακριβώς από το αγγείο της 2ης εικόνας, δηλαδή το σύμβολο της κινήσεως του ουρανού και του ρυθμού του κόσμου. Υπάρχουν διάφορες αξιόλογες παραλλαγές όπως αυτή με τους καμπύλους βραχίονες (φαίνεται σαν δύο τεμνόμενα S) ή η άλλη, η επονομαζόμενη κλειδοειδής (clavigerous) (Rene Guenon: Ο συμβολισμός του Σταυρού). Επίσης μια παραλλαγή είναι αυτή πάνω από την κεντρική είσοδο του μητροπολιτικού Ναού στην Αθήνα (τουλάχιστον υπήρχε πριν την τελευταία ανακαίνιση στο γυάλινο τμήμα πάνω ακριβώς από τα φύλλα της εισόδου). Αν το εξετάσετε από μαθηματικής πλευράς (ανυσματικό λογισμό λέγαμε το μάθημα στα χρόνια μου) δείχνει να είναι συνδυασμός δύο «ζευγών δυνάμεων» που ενισχύουν την ερμηνεία του σαν του συμβόλου της κινήσεως και δεν έχει σημασία αν είναι δεξιόστροφη η αριστερόστροφη

    • Ἂ γειά σου Ὀδυσσεῦ!!! Πολὺ μοῦ ἄρεσε ἡ παρέμβασίς σου!
      (Γιὰ νὰ δοῦμε ὅμως τί θὰ μᾶς πῇ κι ὁ ΘΕΟΣ. Συμφωνεῖ; Ἢ ὄχι;)

  4. Τὸ ἡλιακὸν αὐτὸ σύμβολον ἡ ὀρθὴ ὀνομασία τοῦ ὁποίου εἶναι ἀγκυλωτὸς σταυρός, εἶναι διάχυτον εἰς τὰ νημεῖα τοῦ προκλασσικοῦ, κλασσικοῦ καὶ μεσαιωνικοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ἀποτελεῖ ἄρα ἕνα Ἑλληνικὸν σύμβολον. Ἐὰν κάποιος κακὸς, ἤ “κακὸς”κύριος, οἰκοιοποιήθη τοῦτο, αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι τὸ σύμβολον αὐτὸ καθ΄ ἑαυτὸν εἶναι κακὸν. Ὡς ἐκ τούτου ὅστις ἀρέκεται νὰ τὸ προβάλη δύναται νὰ πράττῃ τοῦτο ἄνευ φόβου ἤ τύψεων.
    Εἰς τὸ κείμενον ἐδιαβάσαμε ὅτι τοῦτο τὸ εἶχαν καὶ οἱ ἀρχαῖοι Ἑβραῖοι…. Ἀπὸ ποῦ βρὲ παιδιά; καὶ ποῖοι ἀρχαῖοι Ἑβραῖοι;

  5. Αγαπητή Φιλονόη δεν έχει σημασία εάν διαφωνώ με τις απόψεις σας, διότι άλλο η άποψις και άλλο η απόδειξις, εγώ δεν έχω να αποδείξω κάτι περισσότερο από αυτό που αυταπόδεικτα αντιλαμβάνεται κάποιος, ότι αυτά που αναφέρω δεν μπορεί να τα απορρίψει αβίαστα όπως αναφέρει ο φίλος μας για τον ρυθμό του σύμπαντος κλπ. Άραγε δεν γνωρίζετε ότι υπάρχουν δεξιόστροφοι και αριστερόστροφοι Γαλαξίες ; δηλαδή δεν έχει καμία σημασία η φορά περιστροφής ; Επίσης θα ήθελα να σου υπενθυμίσω ότι η έλικα του DNA έχει και αυτή συγκεκριμένη φορά περιστροφής ….! παρά ταύτα δεν θα ήθελα δημόσια να συνεχίσω αυτόν τον διάλογο διότι δεν οδηγεί πουθενά ειδικά όταν οι προσδιαλεγόμενοι είτε καλόπιστα είτε κακόπιστα προσπαθούν να επιβάλουν τις απόψεις τους ακόμη και εάν έχουν την κατά διάθεσιν άγνοια ….!
    Σας ευχαριστώ για τις παρατηρήσεις σας θα τις λάβω υπ’ όψιν μου.

  6. Πολλοί χριστιανοί φορούν τον crucifix (σταυρόν του μαρτυρίου) ως σύμβολο πίστεως και ως φυλακτό. Μήπως, αν μερικοί απ’ αυτούς είναι κακοί χαρακτήρες, σώνει και καλά ο σταυρός είναι κακός επίσης; Ακόμα, από πού κι ως πού όταν ένας χάνει τον πόλεμο είναι αναγκαστικά ολοσχερώς κακός, και ο νικητής ανόθευτος καλός, και τα σύμβολά τους επίσης ακολουθούν την ίδια τύχη; Τι ακραία απλοϊκότητα σκέψης είναι αυτή, και πού οδηγεί αφού οι θέσεις καλού-κακού είναι ρόλοι που διαρκώς εναλλάσσονται; Έτσι στην Αμερική αρχίζουν ήδη να καταργούν τους χριστιανικούς σταυρούς ακόμα και στις εκκλησίες τους. Ο καουμπόϋ πυροβολεί το πόδι του. Και η υπόλοιπη υφήλιος τον μιμείται.

    Ας μη γινόμαστε αμερικανάκια.

  7. Επιτρέψτε μου να προσθέσω.

    Ο Ρωμαϊκός crucifix είχε σχήμα ταυ (Τ). Ουδεμία η σχέση του με τον Ελληνικό σταυρό (+), ο οποίος ήταν και είναι ανέκαθεν ισοσκελής και συμβόλιζε τα τέσσερα βασικά στοιχεία (φωτιά, αήρ, νερό και γή) που χρειάζεται η φύση για την ζωή. Ο Ελληνικός σταυρός επίσης εδείκνυε τα τεσσερα σημεία του ορίζοντα για προσανατολισμένη κίνηση. Οι Χριστιανοί ιδιοποιούμενοι τον Ελληνικό σταυρό απλά επιμήκυναν το κάτω μέρος του εις βάρος του επάνω, υπονοώντας έμφαση στην γήινη αντίληψη της ζωής και μειώνοντας την άνω θρώσκουσα πνευματική. Ταυτόχρονα, η ασημετρία στο σχήμα σταυρού εξουδετερώνει την συμβολική λειτουργία του ως πυξίδα στο κόσμο κι επιφέρει ψυχοδιανοητική σύγχυση. Και παραπέρα: Η υπεξαίρεση των συμβόλων τα διαστρέφει, και τα κάνει να υπονοούν το αντίθετο απ’ ό,τι αρχικά εσυμβόλιζαν. Έτσι, όπως ο σταυρός από σύμβολο ζωής και χαράς μετετράπει σε σύμβολο μαρτυρικού θανάτου, το ίδιο και το τετράγαμμον/σβάστικα από σύμβολο ευδαιμονίας και ειρήνης σε σύμβολο κακοδαιμονίας και πολέμου. Και τα δυο μαζί, από σύμβολα ελεύθερης, κίνησης σε σύμβολα δέσμιας ακινησίας.

    Και μια ερώτηση: Μήπως το τετράγαμμον, ως σύμβολο φωτιάς/πνεύματος, ειρήνης, ευδαιμονίας, ευρείας και ταχείας εξάπλωσης (πνευματική πυρκαγιά) έχει κάποια σχέση και με τον ελεύθερο αλυσοδεμένο στον Καύκασο Προμηθέα, κι αυτή η σχέση συνεισέφερε στον ΒΙΑστικό ιστορικό εξορκισμό του από κάποιους;

    • Ὅλα σωσττὰ τὰ περὶ σταυροῦ Πολύδωρε, ἀλλὰ πρὸς τὶ αὐτὸς ὁ ἀόριστος; Ὁ ἰσόπλευρος σταυρὸς σήμερον ἀποκαλεῖται “Ἑλληνικὸς Σταυρός” πρὸς τὶ αὐτὸ τὸ “ἦτα;ν” ἀντὶ τοῦ “ἑἶναι”;
      Ὡς πρὸς τὸν συσχετισμὸν τοῦ σταυροῦ μὲ τὸν Προμηθέα, εἶναι μία πολὺ καλὴ ἀποψις. Γιατὶ ὄχι;

Leave a Reply to ΝικόλαοςCancel reply