Σάν σήμερα στίς 30 Ἰουνίου 1969 ἔφυγε ἀπό τήν ζωή ὁ πεζογράφος Στρατῆς Μυριβήλης (Εὐστράτιος Σταματόπουλος).
Ἕνα μικρό ἀφιέρωμα ἀπό τό κείμενό του ἡ «Ἐθνική μουσική» ἀναφέρει μεταξύ ἄλλλων γι΄αὐτούς πού ἐπιδιώκουν τήν διάβρωσι τῆς Ἑλληνικῆς μας ἐνότητος. Ἡ προσπάθεια αὐτή δέν ξεκίνησε στίς μέρες μας. Διαβᾶστε το. Ἀξίζει. Σάν νά μήν πέρασε μία μέρα:
«Οἱ πανικόβλητοι τοῦ μοντερνισμοῦ εἶναι συνήθως ἡμιμαθεῖς ἀστοί, ἢ κενόδοξοι νεόπλουτοι, ἢ ἀμόρφωτοι ἱστορικὰ ρωμιοί, ποὺ ταξίδεψαν κάπου στὴν Εὐρώπη, καὶ εἶδαν κόσμο, καὶ γύρισαν κεχηναῖοι ἀπὸ θαυμασμὸ καὶ κατάπληξη.
Ἀνάμεσα σ’ αὐτοὺς ὑπάρχουν καὶ μισομορφωμένοι ἀπὸ ἑλληνικὴ παιδεία διανοούμενοι, ἢ ἀποτυχημένοι φιλόδοξοι, ποὺ εἶναι ἕτοιμοι νὰ ἁρπάξουν κάθε σημαία νεωτεριστικοῦ κινήματος, ποὺ θὰ τοὺς βγάλει ἀπὸ τὴν ἀφάνεια τῆς ἀσημαντότητάς τους καὶ θὰ τοὺς θέσει ἐπὶ κεφαλῆς συλλαλητηρίων.
Εἶναι ἕνα αἴσθημα μειονεκτικότητας ποὺ τοὺς σπρώχνει σ’ αὐτὰ τὰ δημοκοπικὰ κινήματα, καὶ τοὺς ἀνεβάζει γιὰ μιὰ στιγμὴ στὴν ἐπιφάνεια,ὅπως οἱ μεγάλες τρικυμίες ποὺ ἀναταράζουν τοὺς γιαλοὺς καὶ ἀνεβάζουν, καὶ κάμουν νὰ ἐπιπλέουν γιὰ λίγες ὧρες στὴν ἐπιφάνεια τῶν θολωμένων νερῶν, τὶς πεπονόφλουδες καὶ τὶς στημένες λεμονόκουπες ποὺ ἀναπαύονταν στὴ λάσπη τοῦ βυθοῦ.
Ἀνάμεσα σ’ αὐτὰ τὰπαρδαλὰ κοπάδια τῶν ἀμόρφωτων, τῶν ἀποτυχεμένων, τῶν πικραμένων τῆς ζωῆς, στρατολογοῦν συνήθως οἱ προπαγαντιστὲς τοὺς θορυβώδεις καὶ ἐπικίνδυνους καταστροφεῖς, καὶ οἱ ἀρχηγοὶ τῶν ἀρλούμπικων καλλιτεχνικῶν σχολῶν, τοὺς δίχως ταλέντο ζωγράφους, μουσικούς, λογοτέχνες καὶ λοιποὺς δημοκόπους ἢ ἐπιτήδειους σαλταδόρους τῆς φήμης».
τό ἡλίευσα ἀπό τήν σελίδα τῆς Ῥίκης Ματαλλιωτάκη
Στρατῆς Μυριβίλης – βιογραφικό
Ο Στρατής Μυριβήλης (1892-1969) ήταν Έλληνας πεζογράφος της Γενιάς του ΄30. Το πραγματικό του όνομα ήταν Ευστράτιος Σταματόπουλος.
Γεννήθηκε στη Συκαμιά της Λέσβου στις 30 Ιουνίου 1892, όπου και έζησε ως το 1969. Κατά τα πρώτα του σχολικά χρόνια αδιαφορούσε για τα μαθήματα και δεν άντεχε την πειθαρχία του σχολείου. Παρόλα αυτά στο Γυμνάσιο η λογοτεχνία κίνησε έντονα το ενδιαφέρον του. Η Λέσβος εκείνη την εποχή γνώριζε μεγάλη πνευματική άνθηση και ο Μυριβήλης ήρθε σε επαφή με τους πνευματικούς κύκλους του νησιού και άρχισε να συνεργάζεται με εφημερίδες και περιοδικά. Παράλληλα, επειδή αντιμετώπιζε οικονομικές δυσκολίες, εργαζόταν ως δάσκαλος. Το 1912 μετακόμισε στην Αθήνα, όπου γράφτηκε στην Φιλοσοφική και τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών ενώ παράλληλα εργαζόταν ως συντάκτης σε διάφορες εφημερίδες. Την ίδια χρονιά κατατάχθηκε στον στρατό ως εθελοντής και πολέμησε στους Βαλκανικούς πολέμους, στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Μικρασιατική εκστρατεία. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή επέστρεψε στη Λέσβο όπου και παρέμεινε ως το 1932. Εκεί ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και τη λογοτεχνία. Επίσης εξέδιδε δύο εφημερίδες, την «Καμπάνα» (1923-1924) και τον «Ταχυδρόμο» (μέχρι την εγκατάστασή του στην Αθήνα το 1932. Συνέχισε να συνεργάζεται με διάφορες εφημερίδες («Η Καθημερινή», «Ακρόπολις», «Η Πρωία»), περιοδικά («Νέα Εστία», «Το Ναυτικό μας», «Στρατιωτικά Νέα») και τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών. Παράλληλα, από το 1938 ως το 1955 εργαζόταν στη βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων. Το 1940 τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο πεζογραφίας για τη συλλογή διηγημάτων Το γαλάζιο βιβλίο και το 1958 έγινε Ακαδημαϊκός.
Κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 ο Στρατής Μυριβήλης μαζί με άλλους Έλληνες λογίους προσυπέγραψε την Έκκληση των Ελλήνων Διανοουμένων προς τους Διανοούμενους ολόκληρου του Κόσμου με την οποία αφενός μεν καυτηριάζονταν η κακόβουλη ιταλική επίθεση, αφετέρου δε, διέγειρε την παγκόσμια κοινή γνώμη σε επανάσταση συνειδήσεων για κοινό νέο πνευματικό Μαραθώνα.
Αργότερα τάχθηκε με ζήλο εναντίον των κομμουνιστών, φθάνοντας σε σημείο να πλειοδοτεί για τις εκτελέσεις και τον βασανισμό αριστερών στον εμφύλιο πόλεμο. Πέθανε στην Αθήνα, στις 19 Ιουλίου 1969, από βρογχοπνευμονία.
Έργο
Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1915, με τα διηγήματα Κόκκινες ιστορίες. Η πρώτη περίοδος του έργου του είναι εμπνευσμένη από το παρόν ή το άμεσο παρελθόν, τη ζωή στη Μυτιλήνη και κυρίως τις εμπειρίες του από τον πόλεμο. Αποκορύφωση της έκφρασης του αντιπολεμικού πνεύματος είναι το μυθιστόρημα Η ζωή εν τάφω (1924) . Αυτή η περίοδος ολοκληρώνεται το 1932 με το μυθιστόρημα Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια.
Κατά τη δεύτερη περίοδο στράφηκε στο παρελθόν και τις αναμνήσεις από την παιδική του ηλικία. Τα έργα της περιόδου είναι οι νουβέλες Ο Βασίλης ο Αρβανίτης (1943), Τα παγανά (1945), Ο Παν (1946), το μυθιστόρημα Η Παναγιά η Γοργόνα (1949) και οι συλλογές διηγημάτων Το πράσινο βιβλίο (1935), Το γαλάζιο βιβλίο (1939), Το κόκκινο βιβλίο (1952) και Το βυσσινί βιβλίο (1959).
Τα έργα του
Συλλογές διηγημάτων
Κόκκινες ιστορίες, 1915
Διηγήματα, 1928
Το πράσινο βιβλίο, 1936
Το γαλάζιο βιβλίο, 1939
Το κόκκινο βιβλίο, 1952
Το βυσινί βιβλίο, 1959
Μυθιστορήματα
Η ζωή εν τάφω, 1924 α’ έκδοση, 1930 β’ έκδοση με διαφοροποιήσεις και προσθήκες
Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια, 1932
Η Παναγιά η Γοργόνα (δημοσιεύτηκε με τίτλο Η Παναγιά η Ψαροπούλα το 1939 σε συνέχειες. Στη συνέχεια αποσπάσματά του δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες και οριστικά εκδόθηκε το 1949).
Το Μυθιστόρημα των Τεσσάρων (μαζί με τους Καραγάτση, Τερζάκη, Βενέζη), 1958.
Νουβέλες
Ο Βασίλης ο Αρβανίτης (πρώτη μορφή 1934, δεύτερη μορφή περιλαμβάνεται στο Γαλάζιο Βιβλίο, και οριστική μορφή το 1943/44)
Τα παγανά, 1945
Ο Παν, 1946
Άλλα έργα
Το τραγούδι της Γης-ελληνική συμφωνία. Λυρικό πεζογράφημα., 1937
Μικρές φωτιές (ποιητική συλλογή), 1942
Ταξιδιωτικές εντυπώσεις, δοκίμια, χρονογραφήματα