Ἡ Θέμις- Αἱ Ὧραι – Αἱ Χάριται – Ἡ Ἵρις – Ὁ Γανυμήδης – Ἡ Ἥβη

(ἀπό τήν Ἑλληνικήν μυθολογίαν)
Ἡ Θέμις- Αἱ Ὧραι - Αἱ Χάριται - Ἡ Ἵρις - Ὁ Γανυμήδης - Ἡ Ἥβη

Ἡ ζωή τῷν θεῶν εἰς τήν κορυφήν τοῦ Ὀλύμπου, εἶναι εἰς τον Ὅμηρον, ἡ ἰδανική εἰκόνα τοῦ τρόπου ζωῆς πού ἔχουν εἰς τά ἀνάκτορά των οἱ ἀρχηγοί τῶν λαῶν κατά τήν ἠρωϊκήν ἐποχήν. Ὅπως αὐτοί ἔχουν μίαν ἀκολουθίαν ἀπό ἡπηρέτας, οἱ μεγάλοι θεοί τοῦ οὐρανοῦ ἔχουν μίαν ἀκολουθίαν ἐκ δευτερευουσῶν θεοτήτων, ἐπιφορτισμένας νά ἐκτελοῦν τάς διαταγάς των, νὰ ἑτοιμάζουν τὰ συμπόσιά των, νὰ προσφέρουν τὸ Νέκταρ καὶ τὴν Ἀμβροσίαν, καὶ νὰ διασκεδάζουν μετὰ μουσικῆς καὶ χοροῦ τὴν ἀθανασίαν των.

Ἐπάνω εἰς τόν Ὄλυμπον εὑρίσκεται ἡ θεά Ἴρις, ἡ ὁποία εἶναι ἀγγελειοφόρος τῶν θεῶν, ἡ Ἠβη καί ὁ Γανυμήδης εἶναι οἰνοχόοι, καί αἱ Μοῦσαι καί αἱ Χάριται τραγουδοῦν καί χορεύουν. Αὖται αἱ δευτερεύουσαι θεότηται, εἰς τάς ὁποίας ὁ Ἑλληνικὸς ἀνθρωπομορφισμὸς ἔδωκεν ὁρισμένα ἠθικὰ καί πνευματικὰ χαρακτηριστικά, ὀφείλουν ὅπως καί ἄλλαι, τὴν προέλευσίν των εἰς φυσικὰ φαινόμενα, ποὺ ἡ ἀναμνησίς των διατηρεῖται εἰς τὰς θρυλικὰς παραδόσεις ποὺ τὰς ἀφοροῦν.
Ἡ μοναδική διαφεύγουσα τοῦ κανόνος εἶναι ἡ Θέμις, ἥτις ἀπὸ τὴν βαθείαν Ἑλληνικὴν ἀρχαιότηταν, ὑπῆρξεν ὡς μία ἠθικὴ ἀφαίρεσις προσωποποιημένη. Εἰς τόν Ὅμηρον ἡ Θέμις ἐκπληρώνει καθήκοντα δημοσίου κήρυκος τοῦ Διός, εἰς τὸ ὄνομα τοῦ ὁποίου συγκαλεῖ τό συβούλιον τῶν θεῶν. Εἶναι δὲ τρόπον τινὰ ἡ τελετάρχις τοῦ Ὀλύμπου.
Ὅταν ἡ σύζυγος τοῦ Διὸς ἐπιστρέφει εἰς τό θεϊκὸν ἀνάκτορον ἡ Θέμις τήν ὑποδεχεται καὶ προσφέρει εἰς αὐτὴν τὸ ῥυτὸ «ποτήριον»·αὕτη δὲ ῥυθμίζει τὰ δείπνα τῶν ἀθανάτων.
Ἡ Θέμις εἶναι ἡ θεότης ἡ ὁποία φροντίζει διὰ τὴν ἐπιβολὴν τῆς τάξεως εἰς τὸν Ὄλυμπον. Τό ὄνομά της ἐκτὸς ἀπὸ ὄνομα ἑνὸς θεϊκοῦ προσώπου, εἶναι τό ὄνομα τῆς τάξεως, ποὺ ἐκαθιερώθη καὶ ἀνεγνωρίσθη μὲ τὴν χρήσιν: ὁ πληθυντικὸς τῆς λέξεως …αἱ θέμιστες καταδεικνύει τοὺς νόμους ἤ ταὶς κρίσεις τῆς ἀνθρωπίνου δικαιοσύνης, καί …αἱ θέμιστες Διὸς εἶναι αἱ ἀποφάσεις τοῦ Διός.
Αὐτή ἡ ἠθικὴ ἔννοια τῆς Θέμιδος, ποὺ ἤδη διαφαίνεται εἰς τὸν Ὅμηρον ἀνεπτύχθη εἰς τά ἐπόμενα χρόνια.
Ὅταν ὁ Ἠσίοδος δίδει εἰς τὸν Δίαν διὰ πρώτην σύζυγον τήν Μήτιδαν καὶ δευτέραν τὴν Θέμιδαν, προσπαθεῖ νὰ ἐκφράσῃ αὐτὴν τ]γν ἀφηρημένην; ἰδέαν ὅτι, ὄπως ἡ φρόνησις εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένη μὲ τὸ πρόσωπον τοῦ ὑπερτάτου θεοῦ, ἡ τάξις, ποὺ ἡ Θέμις εἶναι ἡ προσωποποίησίς της, εἶναι ὁμοῦ συνδεδεμένη μέτ᾿ αὐτοῦ.
Ἀκριβῶς, διὰ νὰ δόσῃ εἰς αὐτὴν τὴν τελευταῖαν ἀντίληψιν μεγάλην βαρύτηταν, ἐμφανίζει τὴν Θέμιδα ὡς μίαν ἀπὸ τὰς ἀρχαιοτέρας θεότητας, μίαν θεότητα ποὺ ἀνήκει εἰς τὸ γένος τῶν Τιτάνων, κόρη τοῦ Οὐρανοῦ καὶ τῆς Γαῖας.
Ἡ Θέμις παρουσιάζεται συχνὰ ὑπὸ τῶν ποιητῶν νὰ ἴσταται πλησίον τοῦ θρόνου τοῦ Διὸς μετὰ τοῦ ὁποῖου συνομιλεῖ μὲ οἰκειότηταν, καὶ ἐμπνέει εἰς αὐτὸν σύνεσιν. Προστάτις ὅλων τῶν δικαιωμάτων, καὶ περισσότερον αὐτοῦ τῆς ξενίας, εἶναι ἐπάνω εἰς τὴν Γῆν ἡ θεὰ ἰχνιαῖα ποὺ καταδιώκει κάθε ἴχνος ἀδικίας, ἡ θεὰ ποὺ βλέπει τὰ πάντα (πανδερκής), μὲ αὐτὸν δὲ τὸν τίτλο θεωρεῖται καί ὡς κόρη τοῦ Ἡλίου.
Ἡ Θέμις ρυθμίζει τὴν ἀνθρώπινον δικαιοσύνην, ἥτις ἔχει οὐρανίαν προέλευσιν, ἐπειδῆ συνδέεται μὲ τὴν οἰκουμενικὴν τάξιν, τῆς ὁποίας ὁ Ζεὺς εἶναι ὁ ὑπέρτατος Ἄρχων. Ἐπιλεγμένη ὡς ἐκπρόσωπος ἵνα ἐπαγρυπνᾶ δι᾿αὐτὴν τὴν ἀναγκαῖαν συμπαντικὴν τάξιν, ἡ Θέμις εἶναι προικισμένη μὲ τὴν γνῶσιν τοῦ Μέλλοντος.! Ἐξ᾿αὐτῆς τῆς ἰδιότητος προέρχεται καὶ ὁ προφητικὸς χαρακτῆρας πού ὁρισμέναι παραδόσεις τῆς ἀποδίδουν. Ὁ Αἰσχῦλος τὴν ἐμφανίζει ὡς μητέρα τοῦ προνοητικοῦ Προμηθέως, καὶ εἰς τοὺς Δελφοὺς άνέφεραν ὅτι ἡ Θέμις εἶχεν διαδεχθεῖ τὴν μητέραν της τὴν Γαῖαν, εἰς τὴν κατοχὴν τοῦ μαντεῖου, ποὺ ἀργότερα παρεχώρησεν αὐτὸ εἰς τὸν Φοῖβον Ἀπόλλωνα. Ὑπάρχει δὲ μία παράστασις εἰς ἕνα ἀγγεῖον ὅπου ἀπεικονίζεται καθισμένη εἰς τὸν Δελφικὸν τρίποδα, ἔναντι προσώπου τινὸς ὅστις τὴν συμβουλεύεται.
Εἰς τὴν θεογονίαν, ἡ Θέμις εἶναι ἡ μητέρα τῶν ὡρῶν.
Εἰς τὴν Ἰλιάδα αὕται αἱ θεότηται ἔχουν ἕνα ἰδιαιτέρως καθορισμένο λειτούργημα, εἶναι οἱ φρουροὶ τῶν πυλῶν τοῦ οὐρανοῦ, ὅπου ἀνοίγουν καὶ κλείουν αὐτάς, ἀπλώνοντας ἤ ἐξαλείφοντας ἕν πυκνὸν νέφος ἔμπροσθεν τοῦ Ὀλύμπου.!!!
Αὕτη δὲ ἡ εἰκόνα ποὺ τὴν ἐδανείσθησαν κατ᾿εὐθείαν ἀπὸ τὴν φύσιν, ἠμπορεῖ νὰ φανερώνῃ, ἤ τὰ φαινόμενα τῆς ἡμέρας καὶ τῆς νυκτός, ἤ ἐκείνα τοῦ καλοῦ καὶ κακοῦ καιροῦ, ἤ τὴν ἀστραφτερὰ  ἐποχὴν τῆς ἀνοίξεως, ὅπου διαδέχεται τὸν σκοτεινὸν χειμῶνα. Αὐτή ἡ τελευταῖα ἔννοια κυριαρχεῖ εἰς τὴν μυθολογικὴν ἄποψιν τῶν Ὡρῶν.
Τό ὄνομά των εἶναι ταυτισμένο μὲ ἐκεῖνο τῆς ὀμορφιᾶς εἰς τήν ἄνθησίν της, τὸ ὄνομα ποὺ ἀναδεικνύει τὰς λαμπροτέρας χαρὰς πού, κάθε χρόνο κοσμοῦν τὴν φύσιν κατὰ τὴν ἀφύπνησίν της, ὅπως καὶ τὸν ἄνθρωπον εἰς τὴν νεανικήν του ἡλικίαν.
Λαμπεραὶ παρθέναι, κοσμημέναι μετὰ χρυσῶν περιλαιμίων, καλλωπισμέναι μετ᾿ἀνθέων καὶ καρπῶν, παρθέναι ἀπαλαὲ καὶ μὲ   τρυφερὰς πόδας (μαλακαίποδες) αἱ ὥραι εἶναι εὐεργετικαὶ θεότηται, ἀναμενόμεναι καὶ ποθούμεναι ὑπὸ τοῦ ἀνθρώπου (πολυγηθέες) μαζὺ  μὲ ταὶς Χάριτες, τὴν Ἀρμονίαν, τὴν Ἤβην  καὶ τὴν Ἀφροδίτην χορεύουν εὐχαρίστους χορούς.
Αὐταὶ ἐκόσμησαν τὴν Πανδῶρα διὰ νὰ τὴν καλλωπίσουν· ἀφοῦ κάθε χρόνο ἀκολουθοῦν τὴν Περσεφόνην, ὅταν ἀνεβαίνῃ εἰς τὸ φῶς, συνχὰ δὲ προηγοῦνται, καὶ ὁδηγοῦν τὸν Διόνυσον, τὸν ἄνθισμένον θεὸν τῆς νέας ἐποχῆς.
Ὅταν ἀνοίγῃ «ὁ κοιτὼν τῶν Ὡρῶν» παρουσιάζονται αἱ ὡραῖαι ἡμέραι.
Εἰς τὴν Ἀθῆνα ταὶς ἐλάτρευον ὡς Θαλλῶ καί Καρπῶ, ἡ μία θυμίζει τὴν βλάστησιν τῆς ἀνοίξεως καί ἡ ἄλλη τοὺς καρποὺς τοῦ καλοκαιριοῦ.
Ἑνῶ συχνὰ σχηματίζουν ἕνα ἀρμονικὸ σύνολον ἐκ τριῶν παρθένων, ὅπου ἡ πρώτη κρατᾶ εἰς τὸ χέρι της ἕναν ἀνθισμένο κλῶνον, ἡ δευτέρα ἕνα στάχυ καὶ ἡ τρίτη ἕνα κλῆμα ἀμπέλου· (ἡ παράστασις εὑρίσκεται εἰς ἕνα ἀνάγλυφον βωμοῦ τοῦ 12θέου εἰς τὸ μουσεῖον τοῦ Λούβρου). Ἡ οὐσιαστικὴ σημασία τῶν Ὡρῶν δὲν ἀμφισβητεῖται. Προσωποποιοῦν εἰς τὴν Ἑλλάδαν, μὲ χαριτωμένας καὶ διαφανεῖς εἰκόνας, τὴν ἐποχὴν ποὺ ἀνοίγουν τὰ πρῶτα φύλλα κι᾿ἐκείνην ποὺ συντελεῖ εἰς τὴν ὡρίμανσιν τῶν καρπῶν τῆς γῆς.
Κατά ἕναν γενικὸν τρόπον, αἱ Ὥραι εἶναι, εἰς τήν συνηθισμένην γλῶσσαν, αἱ ὡραῖαι ἡμέραι τῆς ἀνοίξεως, καὶ τοῦ καλοκαιριοῦ. Ἡ κανονικὴ καὶ περιοδικὴ ἐπιστροφὴ αὐτῶν τῶν ὡραῖων ἡμερῶν, ὑπενθύμιζεν εἰς τὰ σκεπτόμενα πνεύματα τὴν ἰδέαν τῆς τάξεως ποὺ βασιλεύει εἰς τὴν Φύσιν καί τοὺς νόμους ποὺ τὴν κυβερνοῦν.
Αἱ Ὥραι ἐδημιουργήθησαν, ἀπὸ τοὺς θεογονικοὺς ποιητάς, ὡς αἱ θυγατέραι τῆς Θέμιδος, καὶ τοὺς ἐδόθησαν ὀνόματα, ποὺ ἐξέφραζον τὰ κυριότερα χαρακτηριστικὰ τῆς μητρός των.
Ὀνομάσθησαν Εὐνομία, Δίκη, Εἰρήνη.
Ἡ Εὐνομία, ποὺ ὑμνήθη ἀπὸ τὸν Τυρταῖον καὶ τὸν Σόλωνα, εἶναι λιγότερο μία θεϊκη παρθένος, καὶ περισσότερον μία άφηρημένη προσωποποίησις τῶν εὐεργετημάτων τῶν νόμων διὰ τὰ κράτη.
Ἡ Δίκη, θυγάτηρ τοῦ Διός, ποὺ ἀποκαλύπτει εἰς τὸν πατέραν της ταὶς ἄδικες πράξεις τῶν ἀνθρώπων, ἔχει ἕναν ἀποκλειστικῶς ἠθικὸν χαρακτῆραν.
Ἡ Εἰρήνη, ὁλιγότερον αὐστηρὰ ἀπὰ τὰς ἀδελφάς της, εἶναι ἡ μήτηρ τοῦ Πλούτου, ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦ ποὺ κρατεῖ εἰς τὴν ἀγκάλην της, πηγὴ ὅλων τῶν ἀγαθῶν καί ὅλων τῶν ἀπολαύσεων τῆς ζωῆς, εὑρίσκεται συχνὰ εἰς τὴν ἀκολουθίαν τοῦ Διονύσου. Εἰς τὴν ἀκολουθίαν τῶν Ὀλυμπίων θεῶν κατατάσσσεται καὶ ἡ Ἴρις, ἡ ἀγγελιοφόρος τους, εἶναι ἰδιαιτέρως ζωηρὸν πλάσμα, ὅπου ἀντιλαμβανώμεθα εὔκολα τὴν καταγωγήν της.
Τό ὄνομα Ἴρις εἶναι, πραγματικῶς, ἐκεῖνο τοῦ οὐρανίου τόξου, ὁ δὲ μῦθος της, ἐκφράζει τὰς ἐντυπώσεις ὅπου δημιουργοῦνται εἰς τοὺς Ἕλληνας ἀπὸ τὸ θέαμα αὐτοῦ τοῦ φαινομένου. Τό λαμπερό μετέωρον ὅπου ἐκτείνεται ἀπὸ τὸν οὐρανὸν ἕως τὸν γήινον ὀρίζοντα φαντάζει ὡσὰν νὰ ἑνώνῃ τὰς κατοικίας τῶν ἀνθρώπων μὲ αὐτὲς τῶν θεῶν.
Ἐθεωρεῖτο ὡσὰν ἕνα μήνυμα ἀπὸ τοὺς θεούς.
Ἡ Ἴρις ἥτις εἶναι ἡ προσωποποίησίς του, εἶναι κατὰ συνέπειαν, ἐπιφορτισμένη νὰ μεταφέρῃ εἰς τὴν γῆν τὴν θέλησιν τῶν θεῶν, ὕπταται ἀπὸ τὸν Ὄλυμπον εἰς τὴν Ἴδα, καὶ ἀπὸ τὸν Ὄλυμπον εἰς τὴν θάλασσαν.
Εἰς τὴν «Ἰλιάδαν», ἀναζητᾶ τὴν Θέτιδαν εἰς τὸν βυθὸν τοῦ ὠκεανοῦ, ἐπανέρχεται εἰς τὴν ἐπιφάνειαν καὶ ἀνεβαίνει εἰς τὸν οὐρανὸν μετὰ τῆς θεᾶς, προπορευομένη αὐτῆς.
Εἰς τὴν «θεογονίαν», γλυστρᾶ ἐπὶ τοῦ ἀφροῦ τῆς θαλάσσης, διὰ νὰ ἀντλήσῃ, καὶ νὰ  μεταφέρῃ ἑντὸς χρυσοῦ άμφορέως, τὸ ὕδωρ τῆς Στυγός, εἰς τὸ ὁποῖον ὁρκίζωντο οἱ ἀθάνατοι.
Ὁ ταχὺς σχηματισμὸς καὶ ἡ μικρὰ διάρκεια τοῦ οὐρανίου τόξου εἶχον προκαλέση καὶ ἄλλες εἰκόνες.
Ἡ Ἴρις εἶναι μία παρθένος μὲ γρήγορα πόδια, ποὺ πετᾶ ὡσὰν τὸν ἄνεμον ἤ τὴν πνοὴν τῆς θυέλλης (ἀελλόπους).
Κατεβαίνει ἀπὸ τὸν οὐρανὸν εἰς τὴν γῆν, γρήγορη ὡσὰν τὸ χιόνι ἤ τὸ χαλάζι, ποὺ πέφτουν άπὸ τὰ σύννεφα.
Ἡ Θεὰ μὲ τὰ ὡραῖα σανδάλια καὶ τὰ χρυσὰ φτερά, ἡ θεὰ μὲ τὴν ἐξαισίαν λάμψιν, ὅπου ὁ Ἀλκαῖος τὴν εἶχεν κάνει μητέρα τοῦ Ἔρωτος.
Εἶναι ἀκόμη κόρη τοῦ Θαύματος καὶ τῆς Ὠκεανίδος Ἠλέκτρας, ἀδελφὴ τῶν Ἀρπυϊῶν, γενεαλογία ὅπου ἐκφράζονται τὰ θαύματα τοῦ οὐρανίου τόξου, τὰ λαμπερά του χρώματα, ἡ γέννησίς της εἰς τοὺς κόλπους τῶν ὑδάτων, ἡ ἐμφανισίς της κατὰ τὴν καταιγίδα.
Ἀγγελειοφόρος ὅλων τῶν θεῶν ἡ Ἴρις ἀνήκει ὡστόσο εἰδικότερα εἰς τὴν ὑπηρεσίαν τῆς Ἥρας τῆς ἑριστικῆς θεᾶς τοῦ οὐρανοῦ.
Ἡ ἀρχαῖα τέχνη τὴν ἀναπαραστοῦσε ντυμένη μὲ ἕναν φαρδὺν χιτῶνα, νὰ κυματίζῃ εἰς τοὺς αἰθέρας, καὶ νὰ  κρατᾷ εἰς τὸ χέρι, ὅπως ὁ Ἐρμῆς τὸ κηρύκειον, ἄλλοτε δὲ ἕναν μικρὸν ἀμφορέα, μὲ φτερὰ εἰς τοὺς ὤμους της, καὶ χρυσᾶ σανδάλια.
Ἐλευθέρα μετάφρασις καὶ περίληψις,

 

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

One thought on “Ἡ Θέμις- Αἱ Ὧραι – Αἱ Χάριται – Ἡ Ἵρις – Ὁ Γανυμήδης – Ἡ Ἥβη

Leave a Reply to Senatssekretär FREISTAAT DANZIGCancel reply