Περὶ προελεύσεως τῶν κακῶν.
Εἰς τὸ πρόβλημα τοῦτο, τεθὲν ἤδη ὑπὸ τοῦ Ἰαμβλίχου, ὁ Ἰουλιανὸς εἰς τὴν διατριβὴν του «Περὶ τοῦ πόθεν τὰ κακά» σήμερον ἀπολεσθεῖσαν» Τόσον δι᾿ἐκεῖνον, ὅσον καὶ διὰ τὸν Ἰάμβλιχον, ὁ Κόσμος, καλὸς καὶ ἀγαθὸς, εἶναι τὸ προϊὸν ἑνὸς ἀγαθοεργοῦ Δημιουργοῦ, εἰς τὸν ὁποῖον ἡ ὕπαρξις τῶν κακῶν δὲν δύναται ν᾿ἀποδοθῇ.

Ἀντιθέτως πρὸς τὴν γνῶσιν τοῦ Βαλεντίνου ἤ τοῦ Μανιχαϊσμοῦ (μεταγανέστερα καὶ τοῦ Χριστιανισμοῦ) οἵτινες παρεδέχοντο τὴν ὕπαρξιν δύο ἀντιμαχομένων θείων δυνάμεων, τοῦ ἀγαθοῦ καὶ τοῦ κακοῦ, ἡ Πλατωνικὴ θεολογία δὲν παραδέχεται τὴν καθ᾿ἑαυτὸ ὕπαρξιν κακοῦ.
Τὸ κακὸν εἶναι ἐπακόλουθον τῆς θεῖας ἐλευθερίας καὶ τῆς ἠθικῆς ἐλευθερίας· εἶναι ἀπλῶς ἡ ἀπουσία τοῦ καλοῦ, πρὸς τὸ ὁποῖον μόνος ὁ λόγος δύναται νὰ ὁδηγήσῃ. Πράγματι καὶ ὁ Δημόκριτος εἶχε διατάξει ὅτι ἡ εὐτυχία καὶ ἡ δυστυχία ἑδρεύουν ἐν ἡμῖν, τὰ δὲ χρυσᾶ ἔπη τῶν Πυθαγορείων βεβαιοῦν ὅτι «οἱ ἄνθρωποι ὑποφέρουν ἀπὸ τὰ κακὰ τὰ ὁποία ἐξέλεξαν μόνοι καὶ δὲν διακρίνουν τὰ ἀγαθὰ ποὺ εἶναι πλησίον των» (αὐτὸ ἔρχεται εἰς πλήρην ἀντίθεσιν μὲ τὰς δοξασίας των περὶ ψυχῆς.!).

Καὶ ὁ Ἰουλιανὸς συμφωνεῖ παραδεχόμενος ὅτι τὸ θεῖον δὲν ἐγέννησεν τὰ κακὰ, οὔτε διέταξεν τὴν ὕπαρξίν των «Δὲν εἶναι λοιπὸν ἁμάρτημα διὰ τὸ ὁποῖον εἶναι ὑπεύθυνος ἡ Πρόνοια, διότι τοῦτο εἶναι ἔργον ἡμῶν τῶν ἰδίων». Καὶ ὁ συλλογισμὸς οὗτος ἀποδεικνύει διὰ τῆς εἰς ἄτοπον ἀπαγωγῆς ὅτι τὰ κακὰ δὲν πηγάζουν ἐκ τοῦ θείου, ἀλλὰ γεννῶνται ὑπο τῆς ἀνθρωπίνης ἀγνοίας.!
Τάσος Γκολέμης.