Ὅσο ἐμεῖς αἰσθανόμεθα (σκέτο) ἀπόγονοι ἐνδόξων προγόνων, τὸ μόνον ποὺ ἐπιτυγχάνουμε, ὡς ἄτομα καὶ ὡς κοινωνίες, εἶναι νὰ γελοιοποιούμεθα. Διότι, ὡς γνωστόν, γιὰ νὰ μπορῇ ἕνας ὁποιοσδήποτε κληρονόμος νὰ ἀπολαμβάνῃ πλήρως τὰ δικαιώματα μίας κληρονομίας, ὀφείλει πρωτίστως νὰ εἶναι πανέτοιμος νὰ ἀναλάβῃ τὶς ὑποχρεώσεις ποὺ αὐτὴ ἡ κληρονομία ἀπαιτεῖ.
Ποῖες ὑποχρεώσεις ὅμως ἔχουμε λοιπόν ἀναλάβη ἐμεῖς;

Τὸ μόνον ποὺ κρατοῦμε καί, συνήθως, προβάλλουμε ὡς σημαία μας, ὅλοι μας, εἶναι ἡ Ἔπαρσις. Πόσο ἀνόητο καὶ γελοῖο. Δὲν μᾶς ἀρέσει νὰ βλέπουμε, γιὰ παράδειγμα, τὰ λεηλατηθέντα μας μνημεῖα στὰ διάφορα Μουσεία τοῦ κόσμου μας, ἀλλὰ ἐμεῖς, ἐδῶ, ὡς ἄτομα, ἐὰν συναντήσουμε ἀρχαία στὰ χωράφια μας πρῶτοι θὰ τὰ ἐξαφανίσουμε. Ἐὰν συναντηθοῦμε μὲ κείμενα τοῦ Ἀριστοτέλους ἢ τοῦ Πλάτωνος πρῶτοι θὰ τὰ προσπεράσουμε. Ἐὰν μᾶς προκύψουν προβληματισμοὶ περὶ Ἀρχῶν καὶ Ἀξιῶν καὶ Σκοπῶν πρῶτοι θὰ ἀποστρέψουμε τὸ βλέμμα.
Πλὴν ἐλαχίστων ἐξαιρέσεων, ποὺ ἁπλῶς ἐπιβεβαιώνουν τὸν κανόνα, στὸ σύνολόν μας, ὡς κοινωνίες, εἴμαστε εὐτελισμένοι ἀπόγονοι ἐνδόξων προγόνων καί, δυστυχῶς μας, ἀν τί νὰ κάνουμε κάτι γιὰ νὰ τὸ ἀλλάξουμε, κραδαίνουμε ἀνοήτως τὰ «περασμένα μεγαλεία ποὺ διηγῶντας τα θὰ κλαῖς…». Κι ἔως ἐκεῖ, διότι ἀπὸ ἐκεῖ καὶ πέρα πονᾶ καὶ τσούζει…

Διαβιοῦμε ἀσκόπως καὶ ἀνουσίως. Στὸν βωμὸ τοῦ τζᾶμπα, τοῦ «ὠχαδελφισμοῦ» καὶ τῶν ἐπιδομάτων εἴμαστε πανέτοιμοι νὰ θυσιάσουμε τὰ πάντα. Καί, φυσικά, ἀκόμη καὶ τώρα, ποὺ ὅλα καταῤῥέουν, μᾶς εἶναι ἀδύνατον νὰ συνειδητοποιήσουμε πὼς δὲν φταῖν οἱ ἄλλοι μὰ ἐμεῖς γιὰ ὄλα. Δικό μας πρόβλημα ποὺ ἐμεῖς πρέπει νὰ λύσουμε εἶναι τὸ πρόβλημα τοῦ αὐτοπροσδιορισμοῦ. Ὁ,τιδήποτε ἄλλο εἶναι γιὰ νὰ χρονοκαθυστεροῦμε καὶ νὰ περιφέρουμε τὰ σαρκία μας στὶς «Αὐλὲς τῆς Δύσεως» ἐλπίζοντες σὲ ἐλεημοσύνες.

Ἡ κληρονομία φίλοι μου δὲν εἶναι μόνον ἀπολαύσεις. Εἶναι κυρίως Εὐθύνη καὶ Χρέος καὶ Κόπος καὶ Δεσμεύσεις καὶ Πόνος καὶ διαρκεῖς ἀγῶνες γιὰ νὰ προστατευθῇ, μά, κυρίως, γιὰ νὰ ἐπεκταθῇ πολὺ περισσότερο τὸ μέγεθός της, ἀπὸ αὐτὸ ποὺ παραλάβαμε. Ἡ ἀποδοχὴ δὲ τῆς κληρονομίας δηλώνει πὼς πίσω της ὑφίσταται βαθυτάτη δέσμευσις καὶ ἰδίως συνειδητὴ ἐπιλογή. Καί, φυσικά, ἡ θυσία γιὰ τὴν προστασία τῆς κληρονομίας καί, κυρίως αὐτῆς τῆς (ἂς ποῦμε) δικῆς μας κληρονομίας, θὰ ἔπρεπε νὰ θεωρεῖται αὐτονόητος.
Θεωρεῖται ἤ δουλευόμεθα;

Καί, τελικῶς, ξανά-καταλήγουμε στὸ αὐτονόητον. Ἡ Ἔπαρσις ἂς παύση, ἐπὶ τέλους, γιὰ νὰ καταπιασθοῦμε μὲ τὴν Οὐσία. Ἡ Οὐσία πρέπει νὰ γίνῃ κατανοητή. Τὰ ὑπόλοιπα εἶναι μόνον γιὰ νὰ δικαιολογοῦμε στοὺς ἐαυτούς μας τὸν ξεπεσμό μας.

Φιλονόη

Σημειώσεις

Ὁ Ἀριστοτέλης δὲν ἐξύπνησε ἕνα πρωΐ «μετουσιωμένος» σὲ Ἀριστοτέλη. Πίσω ἀπὸ τὰ ἐλάχιστα διασωθέντα κείμενά του κρύβεται ἔνας τραχὺς ἀνηφορικὸς ἀτομικὸς δρόμος τοῦ ἰδίου. Πῶς λοιπόν τολμοῦμε ἐμεῖς νά ἐπαιρόμεθα γιά ἕναν πρόγονο πού οὐδόλως τιμοῦμε μέ τίς πράξεις μας; Ποῖος ἀπό ἐμᾶς κατεπιάσθη μέ τό νά τόν μελετήσῃ καί νά ἐπεκτείνῃ, ὅσο τὸ δυνατόν, τό ἔργο του;
Ἀπὸ οὐδεὶς ἔως …οὐδείς…
Πῶς λοιπόν κραυγάζουμε γιά κληρονομίες ἐάν αὐτές τίς κληρονομίες ἀδυνατοῦμε νά τίς κατανοήσουμε;

Ὁ Παρθενών, μὰ καὶ ἅπαντα τὰ μνημεία μας, δὲν ἐδομήθησαν ἀπὸ νομάδες, ἀλλὰ ἀπὸ γνῶστες τῆς Μηχανικῆς, τῶν Μαθηματικῶν, τῆς Ἀστρονομίας, τῆς Γεωδαισίας, τῆς Ἀρχιτεκτονικῆς, τῆς Μουσικῆς. Ἐμεῖς, ἀκόμη, καλά-καλὰ ἀδυνατοῦμε νὰ ἀντιληφθοῦμε τὸν τρόπο δομήσεως αὐτῶν τῶν μνημείων. Πῶς εἶναι λοιπόν δυνατόν νά τά ἐπαναλάβουμε καί νά παραδώσουμε ἀνάλογα ἔργα στούς δικούς μας ἀπογόνους; Ἂς μάθουμε πρῶτα νὰ διδασκόμεθα καὶ μετὰ βλέπουμε…

Ὁ Ἀλέξανδρος δὲν ἔφθασε ἐκεῖ ποὺ ἔφθασε μὲ χαμόγελα καὶ εὐχολόγια καὶ ἐπιδοτήσεις. Ἔφθασε ἐκεῖ ποὺ ἔφθασε μὲ συνειδητοὺς καὶ διαρκεῖς ἀγῶνες. Δὲν ἀπέδειξε κάτι σὲ ἐμᾶς, ἀλλὰ στὸν ἑαυτόν του. Κι ἐὰν θεωροῦμε πὼς ἡ Μακεδονία, γιὰ παράδειγμα, εἶναι ἑλληνική, καλὸ θὰ εἶναι κάθε στιγμὴ νὰ εἴμαστε ἔτοιμοι νὰ τὸ ἀποδείξουμε, ὄχι μόνον μὲ λόγια, ἀλλὰ κυρίως μὲ ἔργα.
Πόσο ἕτοιμοι λοιπόν αἰσθανόμεθα νά ὑπερασπισθοῦμε τούς τόπους μας; Ὄχι μόνον φυσικὰ σὲ ἀτομικὸ ἐπίπεδον ἀλλὰ κυρίως σὲ συλλογικό.
Ἤ δέν αἰσθανόμεθα καί εἶναι καιρός νά πᾶμε γιά ἄλλα;

εἰκόνα