Τουρκικὸ ἀποβατικὸ πλοῖο ποὺ μεταφέρει ἅρματα Μ-47, πλησιάζει τὴν ἀκτὴ ἀποβάσεως.

Ἦταν τὸ χρονικὸ σημεῖον ποὺ ἐκρίθη ἡ ἀπόβασις…

Ἡ ἀποβίβασις τῶν ἁρμάτων.

Αὐτὸ σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ στὴν μαχητικὴ ἱκανότητα τοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ εἰσβολῆς τὸ 1974.

Τουρκοκύπριοι ἐπάνω σὲ τζῆπ, δείχνουν τὸν δρόμο σὲ φάλαγγα τουρκικῶν ἁρμάτων, ποὺ προελαύνει πρὸς τὴν Ἀμμόχωστο.

(τουρκικὴ ἡ πηγὴ τῆς φωτογραφίας)

Τοῦρκοι στρατιῶτες μέσα στὸ λιμάνι τῆς Ἁμμοχώστου, στὶς 16 Αὐγούστου τοῦ 1974.

Τοῦρκος στρατιώτης ἐμπρὸς ἀπὸ πυρπολημένο βενζινάδικο, ἐνᾦ ἔνας νεκρὸς εὑρίσκεται πεσμένος ἀνάσκελα ἐπάνω στὸ ὁδόστρωμα.

Ἐλαφρὺ τεθωρακισμένο ὄχημα Marmon Herrington τῆς 21 ΕΑΝ τῆς Ἐθνικῆς Φρουρᾶς, κτυπημένο καὶ κατεστραμμένο. 

Ἔστειλαν αὐτὰ τὰ ἐλαφρᾶ τεθωρακισμένα γιὰ νὰ ἀναμετρηθοῦν μὲ τὰ Μ-47 καὶ τὰ Μ-48 τῶν Τούρκων…

Κτυπημένο ἇρμα Τ-34/85 τῆς 23 ΕΜΑ τῆς Ἐθνικῆς φρουρᾶς στὸν δρόμο Κερύνειας – Λαπήθου.

Τοῦρκοι στρατιῶτες ἐπάνω σὲ Λὰντ Ῥόβερ μὲ ΠΑΟ 106mm τοῦ 120 ΛΒΟ τοῦ Ὑπολοχαγοῦ Ἀργυροπούλου, ποὺ κατελήφθη ἀπὸ τὰ μεμέτια στὸν Ἅγιο Γεώργιο Κερύνειας. Ὁ Ἀργυρόπουλος παίρνοντας λανθασμένες πληροφορίες ἀπὸ τὸν Συγκροτηματάρχη Σχὴ ΠΖ Στυλιανὸ Μιχόπουλο, ἐβάδισε μὲ τὰ ΠΑΟ του καὶ ἀντὶ νὰ εὕρῃ φίλια τμήματα ὅπως τοῦ εἶχαν πῆ, ἔπεσε ἐπάνω στοὺς Τούρκους. (Ἡ ὅλη μάχη ἐξιστορεῖται στὰ βιβλία μου, ἰδίως δὲ στὸ τελευταῖο.)

Τοῦρκοι στρατιῶτες ἐμπρὸς ἀπὸ τὸ κάστρο τῆς Κερύνειας…

Σημείωσις

Ἡ Κερύνεια εἶχε πέση ἀλλὰ στὸ κάστρο της μέσα ὑπῆρχαν οἱ ὑπερασπιστές της.
Ὅταν τὸ τουρκικὸ ἇρμα Μ-47 ἐστάθμεσυε ἔξω ἀπὸ τὸ κάστρο καὶ τὸ πλήρωμά του πῆγε κοντὰ στὴν θάλασσα γιὰ νὰ βγάλῃ ἀναμνηστικὲς φωτογραφίες, δύο χειροβομβίδες, προερχόμενες μέσα ἀπὸ τὸ κάστρο, ἐπέρασαν ἀπὸ τὴν ἀνοικτὴ θυρίδα τοῦ ἀρχηγοῦ πληρώματος καὶ ἐξεῤῥάγησαν μέσα στὸ ἇρμα, καταστρέφοντάς το.

Γιὰ νὰ προβληματισθεῖτε ἀναφορικῶς ἀπὸ ποίους χάσαμε τὸν Πόλεμο…

Ἡ Λευκωσία διετηρήθη σὲ Ἑλληνικὰ χέρια, κατὰ τὸν ΑΤΤΙΛΑ ΙΙ, χάριν ὅλων τῶν δυνάμεων ποὺ τὴν ὑπερασπίζοντο.

Ξεκινῶντας ἀπὸ τὴν Παλουλιρώτισσα, μὲ τὸ 3/211 καί, ἀκολούθως τὴν παλαιὰ Λευκωσία καὶ τὴν Πύλη Πάφου, μὲ τὸ 1/211 καὶ τὸ 336, μὲ τὴν ΕΛ.ΔΥ.Κ. καί, ἔως τὴν περιοχὴ Κολοκασσίδου καὶ παλαιοῦ ἀεροδρομίου μὲ τὸ 212, τὸ 386, καθὼς καὶ ἄλλες ὑπό-ὁμάδες ἄλλων ταγμάτων.

Πρέπει πάντα νὰ τοὺς μνημονεύουμε…

Μία φωτογραφία ποὺ ἐλήφθη τὴν στιγμὴ ποὺ ἡ τουρκικὴ φάλαγξ, μὲ φορτηγὰ καὶ στρατό, πέφτει σὲ ἐνέδρα τῆς Ἐθνικῆς Φρουρᾶς…

Τὸ χῶμα ποὺ σηκώνεται στὴν φωτογραφία αὐτὴν εἶναι ἀπὸ τὶς σφαῖρες ποὺ ἔπεφταν στὸ ἔδαφος, ἐνᾦ τὰ «μεχμετζὶκ» ἔτρεχαν πανικόβλητα γιὰ νὰ καλυφθοῦν…

Ὁ ἐπὶ κεφαλῆς τοῦ πρώτου ἀποβατικοῦ κύματος καὶ διοικητὴς τοῦ 50ου Συντάγματος Πεζονταυτῶν, συνταγματάρχης Ἰσμαὴλ Καραογλάνογλου (φωτογραφία ἀπὸ τουρκικῆ πηγή, ἀπὸ τὸ γραφεῖο του στὴν Τουρκία στὴν ἕδρα τοῦ Συντάγματός του).

Λίγοι ὅμως γνωρίζουν πὼς ὁ ἴδιος, μαζὺ μὲ τὸν Ἐπισμηναγό του Ἐρτζιὰν (ἐδόθη τὸ ὄνομά του στὸ παράνομο ἀεροδρόμιο τῆς Τύμπου) ἐσκοτώθησαν ἀπὸ βολὴ …τουρκικοῦ ἀντιαρματικοῦ, στὸ πρόχειρο διοικητήριό του (ποὺ ἦταν μία βίλλα στὸ Πικρὸ Νερό), ὅπου, ἀναμένοντας τὴν ἐλληνικὴ ἀντεπίθεση εἶχαν γενικὴ συσκότιση. Κάποιαν στιγμὴ κάποιος, μέσα στὴν βίλλα, ἄναψε ἕναν φακὸ καὶ ἐξελήφθη ὡς διείσδυση τῶν Ἑλλήνων κομμάντος στὴν περιοχή. Ἡ βολὴ ἐτίναξε στὸν ἀέρα τὸ Διοικητήριο, σκοτώνοντας καὶ τὸν Καραογλάνογλου καὶ τὸν Ἐρτζιὰν ἀλλὰ καὶ ἕξι ἀκόμη στρατιωτικούς.

Οἱ Τοῦρκοι οὐδέποτε τὸ παραδέχθηκαν καὶ ἐκθέτουν στὸ Μουσεῖο τῆς Εἰσβολῆς τὸ ΠΑΟ ποὺ ἔκανε τὴν βολὴ ὡς ἑλληνικό. Μόνο ποὺ ἡ Ἐθνικὴ Φρουρὰ δὲν διέθετε ΠΑΟ αὐτοῦ του τύπου.

Τὸ τουρκικὸ ἀντιτορπιλλικὸ «Τσακμᾶκ», ποὺ ἐκτυπήθη ἀπὸ τὴν …τουρκικὴ ἀεροπορία καὶ βγῆκε ἐκτὸς μάχης, γιὰ ὅλην τὴν περίοδο τοῦ πολέμου…

Αὐτὸ ἦταν τυχερό.
Τὸ ἄλλο ἀντιτορπιλλικὸ (τὸ «Κοτσατεπέ»), στὴν ἰδίαν ἀεροναυμαχία, ἐβυθίσθη ἀλλὰ κατέληξε παλιοσίδερα καὶ ἐπωλήθη μετὰ τὸν πόλεμο γιὰ SCRAP…

Ὑπαίτιος γιά ὄλα αὐτά; Μά, ὁ Πλωτάρχης Ἐλευθέριος Χανδρινός, κυβερνήτης τοῦ Α/Γ «Λέσβος».

Γιὰ νὰ γίνῃ δὲ καλλίτερα ἀντιληπτὸ τὸ πῶς κατορθώσαμε καὶ «κουρσεύσαμε» τὰ δύο τεθωρακισμένα τῶν Τούρκων, στὸ Κυπαρισσόβουνο:

• Τὸ Μ-47 προπορεύετο καὶ ἔπεσε στὶς νάρκες τοῦ 70ΤΜΧ (πρώτη φωτογραφία).
• Τὸ Μ-113 ἦταν τέταρτο στὴν σειρὰ κι ἐκτυπήθη καιρίως ἀπὸ Α/Τ τῆς Ἐθνικῆς Φρουρᾶς (φωτογραφία δευτέρα). 

Ἀνάμεσά τους παρεμβάλετο ἀκόμη ἕν Μ-47 (αὐτὸ ποὺ ἀργότερα ἐπεσκευάσθη ἡ ἠλεκτροϋδραυλικὴ περιστροφὴ τοῦ πύργου, ἀπὸ κλιμάκιο τεχνιτῶν – τρίτη φωτογραφία – καὶ  εἰσῆλθε σὲ δράση μὲ τοὺς Δρόσο, Κριθάρη, Τούντα, Ἀποστόλου καὶ Κουδουνᾶ).

Ἐπίσης κατελήφθη ἕνα ἀκόμη Μ-113, ποὺ ἐχρησιμοποιήθη ἀπὸ τὸν οὐλαμαγὸ Ἴλαρχο Χαραλάμπους.

Τὸ δεύτερο καὶ  τὸ τρίτο ἀπὸ τὰ τεθωρακισμένα ὀχήματα, ποὺ ἐνεκλωβίσθησαν ἀνάμεσα στὰ δύο ἀκινητοποιημένα/καταστραμμένα εἶναι κι αὐτὰ ποὺ κατελήφθησαν σχεδὸν ἄθικτα.

Συνταγματάρχης Κωνσταντῖνος Κομπόκης, Διοικητὴς Δυνάμεων Καταδρομῶν Κύπρου 1972-1974.

• Ἐξετέλεσε τὸ Πραξικόπημα κατὰ τοῦ Μακαρίου μὲ ἀποτέλεσμα νὰ χάσῃ ἕναν Ταγματάρχη, ἕναν Ὑπολοχαγὸ καὶ νὰ τραυματισθοῦν ἕνας Ταγματάρχης καὶ ἀρκετοὶ ἄνδρες ἀνάμεσά τους καὶ ἔφεδρος ἀξιωματικός.
• Διέταξε τὴν ἄνευ ἀντικρύσματος νυκτερινὴ καταδρομὴ ὅλων τῶν Μοιρῶν Καταδρομῶν στὸν Ἅγιο Ἰλαρίωνα μὲ ἀποτέλεσμα νὰ τὶς καταπονήσῃ ἀδίκως καὶ νὰ χάσῃ ἕναν Ταγματάρχη, νὰ τραυματισθῃ ἕνας ἀκόμη καὶ νὰ σκοτωθοῦν ἀρκετοὶ ἄνδρες, ἀνάμεσά τους καὶ ἔφεδροι ἀξιωματικοί.
• Διέταξε τὶς Μοῖρες Καταδρομῶν – ἐκτός της ἐπιστρατευομένης – νὰ ἐπιτεθοῦν ἐν ἡμέρᾳ κατὰ τοῦ προγεφυρώματος μὲ ἀποτέλεσμα νὰ σκοτωθῇ ἕνας Λοχαγός, νὰ τραυματισθῇ ἕνας δεύτερος καὶ νὰ χαθοῦν πολλοὶ ἄνδρες, ἀνάμεσά τους καὶ ἔφεδροι ἀξιωματικοί.
• Διέταξε τὴν παράδοση τοῦ Ἀεροδρομίου ἀπὸ τὴν Α’ ΜΚ στοὺς Καναδοὺς ἄνδρες τοῦ ΟΗΕ
  

Προσωπικῶς δὲν καταλαβαίνω τὸν σεβασμὸ ποὺ ἐνέπνεε αὐτὸς ὁ ἀξιοματικός, ἰδίως μετὰ τὴν κατάθεσή του στὴν Ἐξεταστικὴ Ἐπιτροπὴ τῆς ἑλληνικῆς βουλῆς γιὰ τὸν φάκελλο τῆς Κύπρου.
(φωτογραφία 2)

Καὶ μία σημαντικὴ μαρτυρία γιὰ τὸν ἐλεεινὸ ῥόλο τῶν Ἄγγλων στὴν εἰσβολή:

Ὅσο ζῶ λοιπὸν θὰ ὑπερασπίζομαι τὴν ἄποψή μου γιὰ τὸ τί ἔγινε τὸ 1974 ἀκόμη κι ἐὰν χρόνο μὲ τὸν χρόνο ἐνδιαφέρῃ ὅλο καὶ λιγωτέρους…
Τὸ ὀφείλω σὲ αὐτὸν τὸν νεκρὸ Ἐθνοφρουρὸ ποὺ ἀφέθηκε ἐκεῖ ἄταφος νὰ γίνῃ λίπασμα τὸ σῶμα του στὴν ἱερᾶ Κυπριακὴ γῆ!

Δημητριάδης Κωνσταντῖνος