Τοῦ Δημητρίου Μιχαλοπούλου

Ἰδιοτυπίες τῆς πολιτικῆς καὶ τῆς σκέψεως τοῦ Ἰωάννου Μεταξᾶ

Ὅπως εἶναι γνωστό, τὸ καθεστὼς τῆς 4^ης Αὐγούστου μόνο φαινομενικῶς ὑπῆρξε φασιστικό. Εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς, πράγματι, εἶχαν τονισθῇ οἱ -καθοριστικῆς σημασίας- διαφορές του τόσο μὲ τὸν ἰταλικὸ Φασισμὸ ὅσο καὶ μὲ τὸν γερμανικὸ Ἐθνικοσοσιαλισμό [1]· καὶ ἡ σημαντικότερη ἀπὸ αὐτὲς ὑπῆρξε τὸ ὅτι, σὲ κραυγαλέα ἀντίθεση μὲ τὸν Μουσολίνι καὶ τὸν Ἀδόλφο Χίτλερ, ὁ Μεταξᾶς προσπαθοῦσε ὄχι νὰ κινητοποιήσῃ, ἀλλὰ νὰ ἀποπολιτικοποιήσῃ τὶς λαϊκὲς μᾶζες [2]. Τὸ σύστημα μὲ τὸ ὁποῖο «συγγένευε» τὸ καθεστὼς τοῦ Μεταξᾶ ἦταν τὸ πολὺ στενὰ συνδεδεμένο μὲ τοὺς Βρεταννοὺς[3]  «Νέο Κράτος» (Estado Novo) τοῦ  Σαλαζὰρ στὴν Πορτογαλία[4]. Γιὰ αὐτὸ ἀκριβῶς καὶ ἡ ἐπίσημη ὀνομασία τοῦ καθεστῶτος τῆς 4^ης Αὐγούστου ἦταν, ἀκριβῶς, «Νέον Κράτος»[5] – ὀνομασία ποὺ ἄλλωστε δόθηκε καὶ στὸ περιοδικὸ ποὺ ἐξέφραζε τὴν ἰδεολογία τοῦ Ἰ. Μεταξᾶ[6]. Καὶ βέβαια, αὐτὴ ἡ ἰδεολογικὴ ἑλληνοπορτογαλικὴ σύμπλευσις δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ ὀφείλεται σὲ βρεταννικὴ παρέμβαση. Συνέχεια →