Τοῦ Δημητρίου Μιχαλοπούλου

Ἰδιοτυπίες τῆς πολιτικῆς καὶ τῆς σκέψεως τοῦ Ἰωάννου Μεταξᾶ
Ὅπως εἶναι γνωστό, τὸ καθεστὼς τῆς 4ης Αὐγούστου μόνο φαινομενικῶς ὑπῆρξε φασιστικό. Εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς, πράγματι, εἶχαν τονισθῇ οἱ -καθοριστικῆς σημασίας- διαφορές του τόσο μὲ τὸν ἰταλικὸ Φασισμὸ ὅσο καὶ μὲ τὸν γερμανικὸ Ἐθνικοσοσιαλισμό [1]· καὶ ἡ σημαντικότερη ἀπὸ αὐτὲς ὑπῆρξε τὸ ὅτι, σὲ κραυγαλέα ἀντίθεση μὲ τὸν Μουσολίνι καὶ τὸν Ἀδόλφο Χίτλερ, ὁ Μεταξᾶς προσπαθοῦσε ὄχι νὰ κινητοποιήσῃ, ἀλλὰ νὰ ἀποπολιτικοποιήσῃ τὶς λαϊκὲς μᾶζες [2]. Τὸ σύστημα μὲ τὸ ὁποῖο «συγγένευε» τὸ καθεστὼς τοῦ Μεταξᾶ ἦταν τὸ πολὺ στενὰ συνδεδεμένο μὲ τοὺς Βρεταννοὺς[3] «Νέο Κράτος» (Estado Novo) τοῦ Σαλαζὰρ στὴν Πορτογαλία[4]. Γιὰ αὐτὸ ἀκριβῶς καὶ ἡ ἐπίσημη ὀνομασία τοῦ καθεστῶτος τῆς 4ης Αὐγούστου ἦταν, ἀκριβῶς, «Νέον Κράτος»[5] – ὀνομασία ποὺ ἄλλωστε δόθηκε καὶ στὸ περιοδικὸ ποὺ ἐξέφραζε τὴν ἰδεολογία τοῦ Ἰ. Μεταξᾶ[6]. Καὶ βέβαια, αὐτὴ ἡ ἰδεολογικὴ ἑλληνοπορτογαλικὴ σύμπλευσις δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ ὀφείλεται σὲ βρεταννικὴ παρέμβαση. Συνέχεια →