Ἡ συντριβὴ τῶν λαῶν ἀπὸ τὴν πανώλη.

Ἕνα θέμα δύσκολο.

Αυτή την άθλια εικόνα παρουσίαζαν οι πανωλόβλητες πόλεις της Ευρώπης κατά τον μεσαίωνα.

Σήμερα  εἶναι «περίεργο» νὰ συζητᾶμε γιὰ μολυσματικὲς ἀσθένειες. Ἐκτὸς ἐὰν τὸ κάνουμε μόνον γιὰ ἱστορικὴ πληροφόρησι. Ἤδη ὅμως κυκλοφοροῦν πολλὲς  «ὑποθέσεις» γιὰ ἐπιδημίες ποὺ θὰ κτυπήσουν τὴν ἀνθρωπότητα τὰ προσεχῆ ἔτη. Ἐὰν συνυπολογίσουμε τὶς ἤδη ὑπάρχουσες, τὴν ἐξαθλίωσι τῶν συστημάτων ὑγείας καὶ τὸν «περίεργο» (σχεδὸν ὕποπτο κάποιες φορὲς) ῥόλο τοῦ Π.Ο.Υ., πολὺ φοβᾶμαι πὼς πρέπει νὰ ἀνησυχοῦμε. 

Ἡ πανώλη, ἀπὸ μόνη της πλέον εἶναι ἰάσιμος. Ὅμως ἐὰν εἶναι κάποιος βάκιλος «πειραγμένος» (γενετικὰ τροποποιημένος) τί θὰ μποροῦσε νὰ δημιουργήσῃ στὴν ἀνθρωπότητα; Ἂς μὴν τὸ συζητᾶμε καλλίτερα…

Ὁ Ῥαφαὴλ Διαμαντής ἔχει φιλοξενηθεῖ ἀρκετὲς φορὲς σὲ αὐτὴν τὴν σελίδα. Ὁ λόγος του βασίζεται πάντα σὲ ἔρευνες καὶ ἱστορικὲς καταγραφές. Διαβᾶστε τον. Ὅλοι πρέπει νὰ ξέρουμε.

Φιλονόη.

Η Συντριβή του Μεσαίωνα από τη Πανώλη. Η Συντριβή της Ελλάδας από την Οθωμανική Πανώλη

Ο ΜΑΥΡΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ Ή ΜΑΚΑΒΡΙΟΣ ΧΟΡΟΣ Ή ΑΛΛΩΣ Η ΠΑΝΩΛΗ ΠΟΥ ΕΞΑΦΑΝΙΣΕ ΤΟΝ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ. ΚΟΣΤΙΣΕ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ 25 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΝΕΚΡΟΥΣ.
Η ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΝΩΛΗ ΕΠΙ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ

Η ιατρική έχει εισέλθει προ πολλού στον δυτικό κόσμο στην ιστορία οροθετώντας εποχές με γεγονότα ιατρικής φύσεως. Έτσι ένα από αυτά τα γεγονότα είναι η πανώλη, η οποία κυριολεκτικά εκτέλεσε τον μεσαίωνα και έδωσε τόπο για τον νεώτερο κόσμο όπως τον αντιλαμβανόμαστε ακόμα σήμερα. 

Η ΠΑΝΩΛΗ ΣΥΝΤΡΙΒΕΙ ΤΗΝ ΔΥΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ, 1346

Η πανώλη εισήχθη εν αιθρία στα 1346 στην Γαλλία, αποδεκάτισε τον πληθυσμό της και από εκεί επεκτάθηκε σ’ όλη την Ευρώπη, με αποτέλεσμα να εξοντωθούν 25 εκατομμύρια άνθρωποι, μέσα σε δύο αιώνες. Αυτή υπήρξε το πρώτο κύμα της επιδημίας αλλά ακολούθησαν πολλά κύματα επιδημιών σαν «τσουνάμι λοιμώδους θανάτου» ανά περιόδους μέχρις ότου «ξεθυμάνει» το νόσημα στους δύο αιώνες πού ακολούθησαν, προκαλώντας έναν αχαλίνωτο πανικό που έξέθρεψε δεισιδαιμονίες του παραλόγου σε «χριστιανούς εν πλήρη παρανοήσει» θεωρώντας υπαιτίους της συμφοράς «μάγους και μάγισσες», αλλοθρήσκους (ιδιαίτερα τους εβραίους πού υπέστησαν διωγμούς και βιαιότητες πρωτοφανούς κλίμακας, θεωρούμενοι ως υπαίτιοι της συμφοράς, με το σκεπτικό ότι ήσαν «αντίχριστοι» και ο «Θεός» άσκησε την τιμωρία του με την πανώλη. Όμως και οι εβραίοι πέθαιναν κατά εκατοντάδες στον βωμό του νοσήματος αυτού).  

Καθώς η πολιτική εξουσία και το κύρος της καθολικής εκκλησίας είχαν χάσει το γόητρό τους, λόγω της αδυναμίας τους να αντιμετωπίσουν το νόσημα, αμφότερες εφηύραν σαν αποδιοπομπαίο τράγο τους εβραίους, τους ομοφυλιφίλους (έστω και αν δεν ήσαν) ούτως  ώστε η Ιερά Εξέταση νε εκτελεί κόσμο προτού προλάβει να το κάνει η πανώλη η ίδια. Ο αριθμός των νεκρών ποικίλει και δεν είναι εξακριβωμένος. Μερικοί ομιλούν για 75 εκατομμύρια, δηλαδή το ένα έως τα δύο τρίτα του πληθυσμού της Ευρώπης.

Ανεξάρτητα από τον υψηλότατο αριθμό νεκρών επήλθε σοβαρό πλήγμα στην οικονομία της ευρωπαϊκής ηπείρου και τα πάντα ήλθαν «τα πάνω κάτω»! Ο πολιτισμός του 13ου αιώνα δεν μπόρεσε να διατηρηθεί πλέον. Η ερήμωση χωριών, κομητειών, ακόμα και πόλεων ώθησε τις λαϊκές μάζες σε κτηματικά φέουδα πού πρόσφεραν εργασία με ανεκτούς μισθούς. Το κόστος των προϊόντων αυξήθηκε και οι μισθοί στις πόλεις βελτιώθηκαν. Εκείνο πού δεν βελτιώθηκε ήταν ο ψυχολογικός κλονισμός πού ταλάνισε τους λαούς της Ευρώπης για πολύ καιρό ακόμα. Το μόνο θετικό πού προέκυψε ήταν ένα άλμα προς την εκβιομηχανοποίηση. Έπρεπε να εφευρεθούν μηχανές πού θα έκαναν το έργο πολλών ανθρώπων, αλλά και πού θα μείωναν το  κόστος του προϊόντος.Η ΠΑΝΩΛΗ ΕΙΣΒΑΛΛΕΙ ΣΤΗΝ ΓΑΛΛΙΑ ΤΟ 1346

Εκατό σχεδόν χρόνια αργότερα από την συμφορά πού έπληξε την Γαλλία εμφανίζεται στην Γερμανία η τυπογραφία, από πρέσσα πού επινόησε ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος, ένας Γερμανός βιοτέχνης, πού γνώριζε από μηχανουργία. Το πρώτο «μπέστ σέλλερ» πού εκτυπώθηκε με τεράστια επιτυχία και κατέστησε πλούσιο τον Γουτεμβέργιο ήταν η Αγία Γραφή, πού διαδόθηκε σε όλη την Ευρώπη, με μηδαμινό κόστος. Οι συντεχνίες των ιερομοναχών, που θησαύριζαν από τα χειρόγραφα βιβλία, φιλοτεχνημένα με εικόνες πολύ παραστατικές και έγχρωμες, σύμφωνα με τα γούστα του κάθε ιερομοναχού γραφέα-καλλιτέχνη και που μετέπειτα πωλούσαν σε εξωφρενικές τιμές, που μόνον εύποροι ευγενείς μπορούσαν να αγοράσουν, μιάς και διέθεταν χρυσό, έπαψε αυτομάτως και για πάντα. Τα μοναστήρια-ιερομοναχικά τάγματα  «πείνασαν».  Συνέβη τότε ό,τι σήμερα με το Ίντερνετ!
Η γνώση διεδόθη γρήγορα  και με χαμηλό κόστος. Αυξήθηκε η πρόσβαση των σπουδαστών στα Πανεπιστήμια. Οι ευγενείς άρχισαν να σπουδάζουν στα Πανεπιστήμια. Για παράδειγμα ο μετέπειτα βασιλιάς της Σουηδίας Γουσταύος Αδόλφος Βάζα (ο πρωταγωνιστής του τριακονταετούς  πολέμου σπούδασε μαζί με τον μετέπειτα αντίπαλό του στρατάρχη Άλμπρεχτ Βαλλενστάϊν) στην Πάδουα πολιτικές επιστήμες ώστε να μπορέσει να αναλάβει καθήκοντα στην χώρα του ως βασιλέας. Ο βασιλιάς της Πολωνίας Στέφαν Μπάθορυ σπούδασε νομικά στην Πάδουα μαθαίνοντας την τέχνη της διπλωματίας. 

Γενικά η πανώλη κατέστρεψε έναν κόσμο με υψηλό επίπεδο διαβιώσεως (ο μεσαίωνας σε αντίθεση απ’ ό,τι σπέρνουν οι εχθροί του, ήταν κάθε άλλο παρά σκοτεινός.
Ήταν αντίθετα εποχή κυρίων και εξόχων λογίων μελετητών και διανοουμένων.
Στα 1200 έγιναν εκπληκτικά επιτεύγματα τόσο αρχιτεκτονικά, καλλιτεχνικά, υφαντουργικά (Πολωνία, Σουηδία, Φιλανδία, Ιταλία, Γαλλία, κλπ) με τόσο έξοχα και λαμπρά ενδύματα, πού ποτέ ξανά στους επομένους  αιώνες, δεν ξαναφάνηκαν, όσο και οι  πρώτες ιδρύσεις εξόχων Πανεπιστημίων, όπως του Μονπελιέ στην Γαλλία, της Πάδουας στην Βορειοανατολική Ιταλία, πού κυριάρχησε στην σπουδάζουσα νεολαία της Ανατολικής αλλά και της Δυτικής Ευρώπης, έως και σήμερα, σε μιά εποχή πού γνώρισαν τον όλεθρο της πανώλης πού πάραυτα ποτέ δεν μπόρεσε να κλείσει τα Πανεπιστήμια,  αυτά όπου πυρετωδώς μελετάτο η πανώλη και λύσεις εξευρέσεως αντιμετώπισής της. 

Η πανώλη ή «πανούκλα» κατά την προσβλητική της προσφώνηση κατέστρεψε αυτόν τον ωραίο κόσμο. Έδωσε όμως έναυσμα και στην λογοτεχνία και την ποίηση, όπως για παράδειγμα το αριστούργημα του Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε «Φάουστ», όπου ο νεαρός ιατρός Φάουστ, ακολουθώντας τις εντολές του πατέρα του, προσπαθεί να θεραπεύσει πανωλόβλητους με ισχυρά φάρμακα-δηλητήρια πού έφτιαχνε ο πατέρας του, με βοηθούς στο αλχημείο του, μάταια όμως, πέθαιναν ενώ ο άμοιρος Φάουστ θλίβεται για την ανημπορία να σώσει τον κόσμο και τους φίλους του, πού πέθαιναν από  την αρρώστεια.
Οι 13ος και 14ος αιώνας αποτελούν όντως τους αιώνες της πανώλης ή του «μαύρου θανάτου», όπως λεγόταν το νόσημα τότε, λόγω του μελανού χρώματος πού εμφανιζόταν στα πληγμένα σημεία του σώματος. Ενώ ο 15ος αιώνας λέγεται «αιών της συφιλίδος». Οι όροι αυτοί αφορούν περισσότερο στην Δυτική Ευρώπη. Αργότερα στον όψιμο 17ο και 18ο, 19ο αιώνα εμφανίζεται η φυματίωση, πού και αυτή ενέπνευσε την λογοτεχνία και την ποίηση.

Ο Πετράρχης όπως και οι σύγχρονοί του έζησαν την λαίλαπα της πανώλης. Δίδαξε Φιλοσοφία στην Γαλλία και την Ιταλία αλλά και στην Γερμανία. Έπρεπε να βρεθεί λύση κατά της πανώλης, η οποία ανάγκασε μεταξύ άλλων τους ανθρώπους να εφαρμόσουν μιά νέα περιβολή «προστατευτική» κατά της πανώλης. Η Πετραρχιακή Φιλοσοφία βοήθησε στα μέγιστα την ιατρική, τουλάχιστον να παρθούν τα ελάχιστα άμεσα προληπτικά μέτρα κατά της πανώλης, με την καύση των νεκρών πανωλοβλήτων και των αντικειμένων τους (ενδύματα, αντικείμενα, σεντόνια, κλπ). Αυτό το γεγονός ενέπνευσε πολλούς ζωγράφους της εποχής να αποδώσουν τα νέα αυτά πολιτιστικά στοιχεία σε τοιχογραφίες ως επί το πλείστον των εκκλησιών, όχι μόνον διότι η καθολική εκκλησία διέθετε άφθονο χρήμα σε χρυσό (δουκάτα) και μπορούσε να πληρώσει τους καλλιτέχνες, αλλά και γιατί με αυτόν τον τρόπο πέρναγε μήνυμα στους πιστούς ότι «αυτά παθαίνει όποιος δεν ακολουθεί τις εντολές του Θεού»!!!
Η πανώλη θεωρήθηκε κύημα της «εκλύσεως των ηθών», έτσι πού η καθολική εκκλησία απηγόρευσε τις σεξουαλικές συνευρέσεις, χαρακτηρίζοντάς τες παράνομες και ωθώντας πλήθη σχιζοφρενών ανοήτων να λιθοβολούν ή να καίνε στην πυρά τον όποιον ύποπτο  «τέτοιου αμαρτήματος». Το σέξ έγινε «κακούργημα» ως «μεταδοτικό της πανούκλας», οι δε προγαμιαίες σχέσεις «πλημμέλημα»! Μόνον ο ευλογημένος γάμος στην εκκλησία είχε αξία, με σκοπό να γεννηθούν οι στρατιώτες πού θα επάνδρωναν το Δουκάτο, ή οι χωρικοί πού θα δούλευαν με πενιχρό μισθό στα κτήματα των φεουδαρχών. 

Αργότερα τον 15ο αιωνα, όταν εμφανίσιηκε η σύφιλη στην Ευρώπη, η Δυτική Εκκλησία οργίασε με τα βέτο πού έθεσε κατά του σέξ, έχοντας  πλέον αδιάσειστα  στοιχεία ότι επρόκειτο για αφροδίσιο νόσημα, υπεύθυνη για το  οποίο ήταν πάντοτε η γυναίκα! «Θεὸς μὲν ἔπλασε τὸν ἄνδρα, Διάβολος δὲ τὴν γυναίκα, πηγὴ κάθε ἁμαρτήματος»!!! Ο «Θεός» δοκιμάζει τον άνθρωπο (τον άνδρα!) με την γυναίκα πού είναι όργανο του Διαβόλου! 

Με αυτές τις εντελώς ακατανόητες και προσβλητικές αντιλήψεις ανάγκασαν οι ιερομοναχοί-ιεροεξεταστές τους ανατόμους-ιατρούς του υστέρου μεσαίωνα να ανατέμνουν «μόνον πτώματα γυναικών ως πλάσματα του Σατανά», καθώς απαγορευόταν η νεκροτομή ανδρών, «ως δημιουργημάτων του Θεού». Αργότερα, κατά τον όψιμο 16ο αιώνα, επετράπη η νεκροτομή των ανδρών, εφόσον αυτοί είχαν καταδικασθεί σε θάνατο ως εγκληματίες. Έτσι για παράδειγμα ανακαλύφθηκε ο μείζων παγκρεατικός πόρος ή πόρος του Wirsung, από τον ίδιο τον Δόκτωρα Wirsung (στα 1642), πού τεμάχισε το πτώμα του τριαντάχρονου ενετού δολοφόνου Zuane Viaro, από το ορεινό χωριό Badia, πού απηγχονίσθη από τις αρχές στην Πάδουα, για τον φρικαλέο φόνο μιας γυναίκας, την 1η Μαρτίου 1642, εκπλήττοντας τον ιατρικό κόσμο, με την νέα ανακάλυψη, για την οποία υπήρξε φρενήρης αντιπαράθεση από πολλούς, ότι τον ανακάλυψαν εκείνοι και όχι ο Wirsung, για τα επόμενα 200 χρόνια. Ο Wirsung δολοφονήθηκε από τον Φλαμανδό μαθητή του Giacomo Cambier, μιά νύκτα του 1643, ενώ επέστρεφε σπίτι του. Ο λόγος πού δηλώθηκε ήταν ότι ο καθηγητής του, Wirsung του έκλεψε την ανακάλυψη. Μια ανακάλυψη πού είχε κάνει επάνω σε ένα γαλόπουλο και την είχε εκθέσει λίγο πρωτύτερα στον «άτιμο δάσκαλό του».

ΡΟΥΦΟΣ Ο ΕΦΕΣΙΟΣ Ο ΙΑΤΡΟΣ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΤΡΑΙΑΝΟΥ
ΠΟΥ ΑΝΕΚΑΛΥΨΕ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΣΕ ΤΟ ΠΑΓΚΡΕΑΣ 2ος ΑΙΩΝΑΣ μ.Χ.

Ο Giovanni Dondi dall’Orologio (1318-1389) δίδαξε στό Studium (Πανεπιστήμιο) της Πάδουας. Άνδρας τεραστίας καλλιεργείας, αστρονόμος, μαθηματικός και φιλόλογος, εκτός από ιατρός, συνδεδεμένος μέ βαθειά φιλία μέ τόν ποιητή Πετράρχη, επεξεργάστηκε εκτενέστερα απ’ ό,τι ο πατέρας του, τα θερμά νερά τής Πάδουας, στο De fontibus calidis agri Patavini, πού γράφτηκε μετά το 1372 και ενσωματώθηκε στήν συλλογή De balneis (1533). (Αρχικά έγινε προσπάθεια θεραπείας της πανώλης με ιαματικά λουτρά, ιδιαίτερα με τις ιαματικές λάσπες). Έγραψε επίσης, πιθανά πρίν τό 1371, μια μικρή πραγματεία, την De modo vivendi tempore pestilentiali, (Ὁ τρόπος τοῦ ζεῖν στὸν καιρὸ τῆς πανώλης), που εξεδόθη από τον Karl Sudhoff (1853-1931), τον μεγάλο Γερμανό ιστορικό της ιατρικής, το 1911.

Στην Πάδουα σπούδασε ιατρική και χειρουργική ο Pietro da Tossignano (θανών το 1407), ο οποίος ήταν καθηγητής της ιατρικής στην Βολωνία το 1364. Περί το 1390, μετά από πρόσκληση του Francesco da Carrara  (άρχοντος τής Πάδουας) μετεκόμισε στην Πάδουα για να διδάξει ιατρική. Πάραυτα το 1396 επέστρεψε στήν Βολωνία, όπου πέθανε. Έγραψε διάφορες ιατρικές πραγματείες, η πιο γνωστή από τις οποίες είναι εκείνη επάνω στην πανώλη τού 1397, υπό τον τίτλο Consilium pro peste evitanda. (Συμβουλὴ πρὸς ἀποφυγὴν τῆς πανώλης), γραμμένη το 1398 και ενσωματωμένη στο Fasciculus medicinae, την φημισμένη συλλογή ιατρικών κειμένων που εκδόθηκε στην Βενετία το 1491.
Είχαν μεγάλη διάδοση επίσης η επιτομή των υγιεινών και  διαιτητικών κανόνων για την διατήρηση της υγείας De regimine sanitatis και το εγχειρίδιο της θεραπείας και ιατρικών θεμάτων Receptae super nonum Almansoris.

O XOΡΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΣΤΗΝ ΣΛΟΒΕΝΙΑ

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΗΣ ΠΑΝΩΛΗΣ ΑΠΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΣΘΟΝΙΑΣ.
ΒΑΣΙΛΕΙΣ ΑΦΗΝΟΥΝ ΤΑ ΠΛΟΥΤΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΓΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΛΟ ΚΟΣΜΟ

LA DANZA MACABRA (Ο ΜΑΚΑΒΡΙΟΣ ΧΟΡΟΣ) ΤΟΥ CLUSONE ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

H SCANDALOSA (Η ΣΚΑΝΔΑΛΩΔΗΣ) ΕΡΓΟ ΚΗΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΤΟΥ 17ου ΑΙΩΝΑ ΑΓΝΩΣΤΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ. ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ CONGREGA DI SANTA MARIA ΣΤΗΝ ΝΑΠΟΛΗ. ΔΕΙΧΝΕΙ ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΡΟΣΒΕΒΛΗΜΕΝΗ ΜΕ ΠΑΝΩΛΗ, ΤΑ ΕΛΚΗ, ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΙΚΑ ΕΝΑΝ ΑΡΟΥΡΑΙΟ ΦΟΡΕΑ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ. ΤΟ ΣΩΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΟΣΟ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΑΥΡΟ.

Οι τίτλοι μερικών έργων μέχρι τώρα αναφερόμενοι αποδεικνύουν πως το 1300 οι λοιμοί πόλωσαν την προσοχή των ιατρών για τον κλινικό χαρακτηρισμό και την διάκριση των διαφόρων μορφών τους, για την μελέτη των εικαζομένων αιτιών και για την υιοθέτηση ιδανικών μέτρων προλήψεως και θεραπευτικής.
Στην υποδειγματική υγειονομική νομοθεσία,  με την οποία η Δημοκρατία της Βενετίας  κωδικοποίησε τα μέτρα λήψεως κατά των λοιμών, αποκορυφωμένων από την απαγόρευση της εισόδου στο λιμάνι της, πλοίων, προερχομένων από μολυσμένους τόπους, έπαιξαν ρόλο υψηλοτάτου κύρους σύμβουλοι, πολλοί από τους καθηγητές του Πανεπιστημίου της Πάδουας. Αυτό γιατί η πανώλη υπήρξε μια τρομακτικά «δημοκρατική ασθένεια», πλήττοντας κάθε τάξη από βασιλείς και πρίγκηπες, μέχρι υπηρέτες και χωρικούς και όχι «ταξική», επιλέγοντας για παράδειγμα τις φτωχές τάξεις, μόνον όπως το νόσημα της Νόμας, το οποίο έπληξε και την Ελλάδα στην κατοχή, την Ευρώπη του 17ου αιώνα έως και την σημερινή Αφρική (παιδικό νόσημα από ασιτία πού δημιουργεί τεράστια οπή στις παρειές με άμεση επικοινωνία της στοματικής κοιλότητας με το εξωτερικό περιβάλλον).

ΑΓΓΛΙΚΟ ΕΜΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΜΠΑΡΜΠΕΡΗΔΩΝ-ΧΕΙΡΟΥΡΓΩΝ, 1680-1830

Έγχρωμο ξύλινο έμβλημα πού απεικονίζει σκηνή αφαιμάξεως, πού μάλλον ήταν προορισμένο να αναρτηθεί έξω από το μαγαζί κάποιου μπαρμπέρη χειρουργού. Μετά το ξέσπασμα της πανώλης στην Αγγλία, στις αρχές του 1500, η κενή αλλά πολύ σεβαστή Συντεχνία των Χειρουργών αναγκάστηκε να συγχωνευθεί με την Συντεχνία των Μπαρμπέρηδων, διαμορφώνοντας την Συντεχνία των Μπαρμπέρηδων-Χειρουργών, η οποία διελύθη ξανά το 1745.
Οι Μπαρμπέρηδες-Χειρουργοί ήσαν υπεύθυνοι για τις χειρουργικές διαδικασίες συμπεριλαμβανομένων των ακρωτηριασμών και της αφαιμάξεως.

Διάφορες πληγές προσέβαλαν τον πληθυσμό της Ευρώπης στα τέλη του Μεσαίωνα,  αλλά και στην αρχή της Αναγεννήσεως, όπως η πανώλη, η λέπρα ή η φυματίωση πού αποτελούν τα πλέον γνωστά παραδείγματα, υπήρχαν όμως πολλές άλλες επιδημίες όπως η σύφιλη, η ψώρα, ο άνθρακας, ο τύφος κλπ.
Κατά την διάρκεια της επιδημίας της πανώλης το 1656 στην Ρώμη οι ιατροί δημιούργησαν το ένδυμα της φωτογραφίας πού προστάτευε από την μόλυνση. Επρόκειτο για έναν μαύρο μανδύα αλειμμένο με κερί, μάσκα και γάντια. Στο ράμφος της μάσκας τοποθετούνταν αρωματικές ουσίες, και λειτουργούσαν ως φίλτρο, πού εμπόδιζε τα μικρόβια και την κακοσμία. 
Η Συντριβή της Ελλάδας από την Πανώλη επί Τουρκοκρατίας
Επί τουρκοκρατίας η Ελλάδα επλήγη από διαδοχικά κύματα επιδημιών πανώλης. Ποτέ κανείς δεν μιλάει γι αυτό. Μας λένε ότι οι οθωμανοί ήσαν καθαροί και επινόησαν τον μπιντέ, όπου συχνά έπλεναν τα απόκρυφα μέρη τους, ιδιαίτερα δε οι οθωμανές γυναίκες (πού δεν είχαν τι άλλο να κάνουν!). Η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική. Επί τουρκοκρατίας η Ελλάδα ήταν μιά βρώμικη χώρα, όπου βασίλευε η πλήρης αποκτήνωση. Αντί για δρόμους με καλντερίμια, όπως είχε η Δυτική Μεσαιωνική Ευρώπη, εδώ πέρα υπήρχαν λασπόδρομοι όπου γίδες, άλογα γάϊδαροι γέμιζαν με κοπριά τους δρόμους, και κατόπιν έτρεχαν παντού οι αρουραίοι. Δεν υπήρχε στοιχειώδης υγιεινή. Η ελονοσία, ο τύφος, η λέπρα, η φυματίωση, η σύφιλη, η πείνα, η ασιτία, η έλλειψη νερού, τροφίμων ευνόησαν και την έλευση της πανώλης.
Η Οθωμανική Διοίκηση ενδιαφερόταν μόνον για το πως θα περάσουν καλά οι Τούρκοι, εις βάρος του μόχθου των Ελλήνων ραγιάδων υποδούλων, πού εκτός των άλλων πλήρωναν χαράτσια (κεφαλικούς φόρους) «για να έχουν το κεφάλι στους ώμους» και έδιναν όλη την σοδειά των καλλιεργειών στον ξένο δυνάστη, υποφέροντας οι ίδιοι την πείνα, τον χειρότερο λοιμό των Ελλήνων. Σε τέτοιο σημείο πού το λαϊκό ελληνικό χιούμορ παριστά πάντοτε τον Καραγκιόζη (τον υπόδουλο Έλληνα ραγιά) πεινασμένο να ζεί σε μιά τρώγλη σε εξαθλιωμένες συνθήκες. 
Οι Τούρκοι δεν ενδιαφέρθηκαν να κτίσουν ούτε λιθάρι στην Ελλάδα για πάνω από 200 χρόνια μετά την άλωση της Πόλεως. Μάλιστα μετέτρεψαν την Ελλάδα σε ένα «Στρατόπεδο Συγκεντρώσεως»,  όπου δέσποζαν τουρκικά φρουραρχεία (πρώην ενετικά οχυρά ή φορτέτζες ή απλώς ενετικά κάστρα) για να ελέγχουν τον εξαθλιωμένο δούλο πληθυσμό της, ο οποίος ούτε γράμματα μάθαινε, ούτε τέχνη γνώριζε, αλλά ολημερίς έσκαβε σε κάποιο χωράφι, για λογαριασμό αυτών των απανθρώπων τεράτων των οθωμανών.
Η λέξη επιμελητεία ήταν άγνωστη στους αγρίους οθωμανούς! Όχι όμως στους Ενετούς, οι μόνοι πού έκαναν ανθρώπινα έργα στην Ελλάδα, πού θαυμάζουμε μέχρι σήμερα. Η έλλειψη επιμελητείας συνετέλεσε στο να μην υπάρχουν για δύο αιώνες τουλάχιστον ούτε νοσοκομεία στην Ελλάδα! Δεν μπορούν κάποιοι να μας πούν «αφού περάσαμε τόσο καλά με τους Τούρκους» πώς και δεν υπήρχαν νοσοκομεία στην Ελλάδα τον 15ο, 16ο, 17ο και 18ο αιώνα; Ναί; Πού είναι αυτά τα «περιώνυμα Οθωμανικά Νοσοκομεία»; Εκτός και εάν ασπάζονται το ισλαμικό δόγμα του «Κισμέτ», «εάν αρρωστήσεις ή θα γίνεις καλά ή θα πεθάνεις, έτσι κι αλλοιώς είναι θέλημα του Αλλάχ είτε η μιά είτε η άλλη περίπτωση, τι το θές το νοσοκομείο;»!!!
Ο Μαύρος Θάνατος λοιπόν έφτασε στην Ελλάδα και έπληξε αρχής γενομένης την ίδια την Πόλη «των πεντακάθαρων τούρκων» (Η δυσωδία πού εκλύετο από το Επταπύργιον στην Νοτιοδυτική Πόλη, όπου υπήρχαν τα χασάπικα και οι βυρσοδέψες, ήταν απερίγραπτη, οι δε δρόμοι βρωμεροί και γλοιώδεις από το αίμα των ζώων, όπως μας περιγράφει ο Εβλιγιά Τσελεμπί, στο έξοχο βιβλίο του «Σεγιαχατναμέ» (Τὸ Ὁδοιπορικόν). Ασφαλώς υπήρχαν εκεί και αρουραίοι, φορείς της πανώλης! Αναφέρει ο Τσελεμπί ότι όταν από εκεί πέρναγε κατά καιρούς ο Πατισάχ Μεχμέτ (πού ήταν ενσυνείδητος κίναιδος), ουδόλως τον ενοχλούσε η βρωμερή μυρωδιά, ούτε αυτούς πού ζούσαν εκεί. Αυτός λοιπόν θα μεριμνούσε για επιμελητεία ή νοσοκομεία και μάλιστα στην Ελλάδα; !!! Οι κάτοικοι της Πόλεως, της νήσου Ευβοίας, της Κρήτης, της Λήμνου, της Θεσσαλονίκης και της μεσημβρινής Πελοποννήσου πανωλοβλήθησαν και απεβίωσαν υπό οικτρές συνθήκες. Στην τουρκοκατεχομένη από τότε Κύπρο χάθηκε ο μισός πληθυσμός της από την πανώλη. Στατιστικά στοιχεία των θανάτων στον ελλαδικό χώρο δεν υπάρχουν! Ποιοί θα τα κατέγραφαν, οι οθωμανοί; Γιά ποιόν λόγο; Ίσα, ίσα πού η πανώλη τους βόλεψε για να μην ασχοληθούν με την «αγγαρεία της γενοκτονίας» όσων Ελλήνων περίσσεψαν από τις σφαγές. Το «τσουνάμι της επιδημίας της πανώλης» προσέβαλε την Ελλάδα τον 18ο αιώνα προερχόμενο από την Κωνσταντινούπολη των Οθωμανών, πού αποτελούσε την κύρια εστία εισόδου του νοσήματος στον ελλαδικό χώρο. Συγκεκριμένα στα 1778.
Ελληνικές μελέτες επάνω στην πανώλη αναφέρουν ότι ολόκληρον τον 18ο αιώνα μόλις 14 χρονιές δεν παρουσιάστηκε επιδημία. Ο αριθμός των θυμάτων δεν αναφέρεται ποτέ. Πρέπει να ήταν όμως τεράστιος. Σημειωτέον ότι στην Ελλάδα υπήρχε και ασιτία και τα παιδάκια πέθαιναν από το νόσημα Νόμα, μιά απαίσια αρρώστεια. Ένεκα της ελλείψης υποδομών (νοσοκομείων, νηπιακών σταθμών, οικοτροφείων, συσσιτίων) ο ελληνικός λαός πού επιβίωνε υπό αυτές τις αντίξοες συνθήκες, παρουσίαζε χαμηλό ανάστημα, κακή διάπλαση και ελλιπή ανάπτυξη (ακριβώς όπως ο ραχιτικός μας Καραγκιόζης). Οι Τούρκοι διασκέδαζαν με τις αρρώστειες πού οι ίδιοι είχαν προκαλέσει με την απληστία τους στο ελληνικό έθνος! Χωρίς κανένα τάκτ έδειχναν κτηνωδώς έναν Ελληνα ραχιτικό, κουτσό, ανήμπορο άνθρωπο και έσκαγαν στα γέλια, καβάλα στα καλοθρεμμένα άλογά τους. Από τέτοιο δύστυχο κόσμο ζήταγαν χαράτσια, μπαξίσια, και άλλα οικονομικά ωφέλη, δίχως να δώσουν δεκάρα στο εάν αυτοί οι άνθρωποι είχαν πλέον βιώσιμα μέσα στην διάθεσή τους…
Κατόπιν έχουν το θράσσος μερικοί να λένε ότι το Ισλάμ είναι «αγάπη»! Μάλλον δεν διάβασαν ιστορία, ούτε από ιατρική σκαμπάζουν ή δεν γνωρίζουν τους Οθωμανούς! 
Το 1741 θα πληγεί η Θεσσαλονίκη από πανώλη. Τον Ιούνιο εκείνου του έτους πέθαιναν 500 άνθρωποι εκεί κάθε ημέρα. Τι έκαναν οι Τούρκοι γι αυτό;
Το ίδιο έτος η επιδημία έφτασε στην Αθήνα και μετά στην Ναύπακτο, όπου άφησε 2 χιλιάδες νεκρούς. Στα τελευταία 25 χρόνια του 18ου αιώνα, πού αρχίζει η οικονομική άνθιση τμηματικά στην Ελλάδα, φθάνει νέο «τσουνάμι της νόσου». Μόνον δύο χρονιές του τελευταίου τετάρτου του 18ου αιώνα δεν αναφέρονται κρούσματα της νόσου. Αλλά τι άλλο να σκότωνε αφού δεν υπήρχαν σχεδόν πιά Έλληνες για σκότωμα…
Παρά τις όποιες θεωρίες, πού δεν συνάδουν με την λογική ή την πραγματικότητα, η πανώλη επέλεξε τον ελλαδικό χώρο λόγω της πλήρους ελλείψεως υγιεινής. Η Ελλάδα των Τούρκων, το Γιουνανιστάν, ήταν μιά βρώμικη χώρα, σε πλήρη εξαθλίωση. Παντού κυριαρχούσαν αρουραίοι, ψείρες και βρώμα. Ποιός θα έκανε απολύμανση; Οι Οθωμανοί; Οι Έλληνες ραγιάδες «πού με φόβο έτρωγαν μπαγιάτικο ψωμί;». Οι Ενετοί; Αυτοί έφυγαν νικημένοι από τους οθωμανούς στα 1712 από το Παλαμήδι, τον τελευταίο προμαχώνα τους στην Ελλάδα και ολοσχερώς στα 1715 παραδίδοντας τα εδάφη τους εκ νέου στους οθωμανούς και στην πανώλη πού μας έφεραν!
Ιστορικά ο πρώτος «βιολογικός πόλεμος» έλαβε χώρα στην πολιορκία της Κάφφας το 1347, όταν οι Τάταροι πολιορκητές έριχναν με καταπέλτες μέσα στην πόλη τους νεκρούς από πανώλη συμπολεμιστές τους, για να κολλήσουν με την αρρώστεια  τους πολιορκημένους. Αναφέρεται επίσης ότι κατά την ιαπωνική εισβολή στην Μαντσουρία της Κίνας, αλλά και στον Β’ΠΠ, οι Ιάπωνες στρατοκράτες χρησιμοποίησαν την Yersinia Pestis εναντίον των αμάχων Κινέζων.

Τι είναι η πανώλη;

Η βουβωνική πανώλη είναι μιά ζωονόσος πού κυκλοφορεί μεταξύ μικρών τρωκτικών και των ψύλλων τους και αποτελεί έναν από τους τρείς τύπους λοιμώξεων πού προκαλούνται από την Yersinia pestis, ένα μικρόβιο πού ονομαζόταν Pasteurella pestis από το όνομα του Λουΐ Παστέρ πού ανήκει στην οικογένεια των Εντεροβακτηριδίων. Δίχως αντιμετώπιση, η βουβωνική πανώλη σκοτώνει δύο στούς τρείς προσβεβλημένους ανθρώπους μέσα σε τέσσερεις ημέρες.

Τα συμπτώματα της ασθενειάς

Η πανώλη χαρακτηρίζεται από πυρετό, ρίγη, κεφαλαλγία, κακουχία, βαρειά γενική κατάσταση και λευκοκυττάρωση που εκδηλώνεται με μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες κύριες κλινικές μορφές:

    Τοπική λεμφαδενίτιδα (βουβωνική πανώλη)
    Σηψαιμία χωρίς εμφανή λεμφαδενίτιδα (σηψαιμική πανώλη)
    Πνευμονική πανώλη
    Φαρυγγίτιδα και τραχηλική λεμφαδενίτιδα

Καρκινωματώδης στοματίτιδα ή Νόμα από ασιτία σε παιδάκι του έτους 1836 στην Γαλλία. Γνωστή από την αρχαιότητα από τον Ιπποκράτη και τον Γαληνό, επί τουρκοκρατίας θέρισε τον παιδικό πληθυσμό της Ελλάδας και κανείς δεν μιλάει γι΄αυτό από πλήρη έλλειψη ενημερώσεως! Κατά τα άλλα «περάσαμε καλά με τους οθωμανούς! Ωραία ήταν τα 400 χρόνια! Φτιάξαμε και 400 πτυχές στην φουστανέλλα, για να θυμόμαστε την επάρατη κατοχή, για την οποία θα πρέπει και να τους ευχαριστήσουμε!».

Διακρίνονται τρείς μορφές. Η βουβωνική, η σηψαιμική, η πνευμονική μορφή. Με την παρέλευση 48 ωρών σε αντιβιοτική θεραπεία, οι ασθενείς παύουν να είναι μολυσματικοί.

Αφρικανάκι σήμερα με προχωρημένη νόμα από ασιτία. Ντροπή και Αίσχος στον Δυτικό κόσμο για την αδιαφορία και για το ρίξιμο στα σκουπίδια ακεραίων τροφών, πού θα μπορούσαν να σώσουν αυτά τα παιδάκια. Όμως αρέσει στον κόσμο να βλέπουν την «μόδα, τα αρώματα, τα καταραμμένα αυτοκίνητα, την χλιδή, την σπατάλη, ενώ κατά τα άλλα είναι Χριστιανοί»! Φεύ! Φτάνει μην τους ανασταστώσεις με εικόνες όπως αυτές και τους αναγκάσεις να πάνε στον ψυχίατρό τους, να πάρουν καταπραϋντικά για την αναστάτωση πού τους προεκλήθη! Σε τέτοιο σιχαμερό κόσμο ζούμε!

Κατά τα άλλα περάσαμε ωραία με τους Οθωμανούς, που μας γέμισαν με τέτοιον πολιτισμό, πού το σημερινό μας χάλι δεν συμμαζεύεται. Αυτοί μας αλλοίωσαν να γίνουμε κλέφτες, απατεώνες, ψεύτες, προδότες, υποκριτές και ό,τι άλλο χαρακτηρισμό θέλετε. Τετρακόσια χρόνια κάτω από κουρμπάτσι (όποιος δεν ξέρει την λέξη σημαίνει μαστίγιο από δερμάτινες λουρίδες με μεταλλικά άγκιστρα στο τέλος, για να σκίζουν την σάρκα του δύστυχου πού έτρωγε ξύλο για 400 χρόνια!). Πώς λοιπόν θα γίνουμε όπως ήμασταν; Το ερώτημα μένει ανοικτό!

Η εξάπλωση του Μαύρου Θανάτου στην Ευρώπη, Μεσόγειο, βόρειο Αφρική, εγγύς Ανατολή και Ασία στα 1349. Με κυανό χρώμα σημειώνονται οι απρόσβλητες περιοχές (κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση)

Κάτι άλλο ακόμα! Οι ελληνικές οικογένειες επί τουρκοκρατίας παρακαλούσαν γονυπετώς τους αξιωματικούς των γενιτσάρων – όταν αυτοί έκαναν επιθεώρηση στρατολογίας στα ελληνικά σπίτια – να πάρουν στο σώμα τους τα παιδάκια τους, για να μπορέσουν να φάνε και να εξασφαλίσουν μιά καλλίτερη ζωή και καλό μισθό, αλλά ούτε για αστείο! Τι να τα έκαναν; Αυτοί έψαχναν για εύρωστους δυνατούς νέους με γερά δόντια. Τέτοιους δεν είχε η Ελλάδα ποτέ στους αιώνες πού ακολούθησαν την άλωση. Η Ελλάδα ήταν πάντα υποσιτισμένη εξ αιτίας των Τούρκων πού την πείνασαν. (Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος). Οι Τούρκοι προτιμούσαν Ουκρανούς, Σέρβους ή Βουλγάρους για γενιτσάρους.

Ἡ συντριβὴ τῶν λαῶν ἀπὸ τὴν πανώλη.17
Χάρτης με τις ημερομηνίες προσβολής της πανώλης διαφόρων περιοχών της Ευρώπης κατά τον 14 αιώνα. Όταν η πανώλη εισέβαλε στην Αγγλία, οι Σκώτοι στον βορρά, χάρηκαν βλέποντας τον εχθρό τους να υποφέρει τόσο πολύ από την επίθεση του Μαύρου Θανάτου. Έλαβαν την ευκαιρία να καταστρώσουν μιά στρατιωτική εισβολή το καλοκαίρι του 1349, όμως ο στρατός τους ποτέ δεν έφθασε στην Αγγλία. Τον Ιούλιο του ιδίου εκείνου έτους η πανώλη έπληξε την Σκωτία, φονεύοντας το μεγαλύτερο μέρος του στρατού της, διαταράσσοντας τους επιζώντες (κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση)

 

Η Yersinia pestis ο φορέας της πανώλης, στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο (κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση)

Ο Luis Pasteur στο εργαστήριο του, έργο του Albert Edelfelt. Ο 19ος αιώνας ανατρέπει την ιατρική. Η ασηψία, η προληπτική ιατρική και η απεικονιστική διάγνωση προϋποθέτουν μιά ποιοτική αναβάθμιση των αποτελεσμάτων πού μπορεί να προσφέρει η ιατρική επιστήμη. (Το Amsterdam κτυπήθηκε βαρειά από την πανώλη το 1635)

Ο Simon Flexner στο εργαστήριο του. Όταν η βουβωνική πανώλη (bubonic plague) ξέσπασε στην California το 1901, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έστειλε τον Flexner στο San Francisco να μελετήσει την επιδημία. Μέσα σε ένα μήνα αυτός και λίγοι συνέταιροί του επιβεβαίωσαν την παρουσία του βακίλλου της πανώλης κι έκαναν αναφορά στις υγειονομικές αρχές πού τους βοήθησαν να εκκριζώσουν την νόσο.

Η Εξέγερση κατά της Βουβωνικής Πανώλης στην Μόσχα το 1771

Όταν η βουβωνική πανώλη κτύπησε την Ρωσσία, η κυβέρνηση έλαβε ακραία μέτρα για να αντιμετωπίσει και περιορίσει την έκρηξη της επιδημίας. Αυτά τα μέτρα περιέλαβαν το κλείσιμο των περισσοτέρων δημοσίων κτιρίων, συμπεριλαμβανομένων σχολείων και μαγαζιών και μικρή έλλειψη τροφίμων. Με την έκρηξη της επιδημίας, οι πολίτες της Μόσχας οργάνωσαν μιά μαζική εξέγερση. Στις 16 Σεπτεμβρίου 1771, ξέσπασαν ταραχές και κατελήφθη το Μοναστήρι Donskoy, όπου ο Αρχιεπίσκοπος Αμβρόσιος κρυβόταν. Συνελήφθη από το πλήθος και δολοφονήθηκε.

Από το 1346 μέχρι σήμερα η Βουβωνική πανώλη θανάτωσε στην Υφήλιο 250.000 000 ανθρώπους… Αυτό το ξέσπασμα της νόσου οφείλεται κυρίως στους ψύλλους και τα τρωκτικά που έχουν μολυνθεί με Xenopsylla cheopsis. Οι άνθρωποι μολύνθηκαν μετά το τσίμπημα ψύλλων και το δάγκωμα τρωκτικών.

Αυτή την άθλια εικόνα παρουσίαζαν οι πανωλόβλητες πόλεις της Ευρώπης κατά τον μεσαίωνα.

 Πέραν των στοιβαγμένων πτωμάτων στους δρόμους η απόπνοια ήταν τρομακτική. 

Ο Alexandre Émile Jean Yersin (1863-1943) ο Γαλοελβετός ιατρός πού μελέτησε το μικρόβιο της πανώλης, πού το απομόνωσε και κατασκεύασε ορό για την αντιμετώπισή του.

 Ραφαήλ Διαμαντής
Ιατρός, ειδικός παθολόγος

MacedoniaHellenicLand.Eu

 
Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply