Σκόρπιες (ἱστορικές) σκέψεις γιὰ τὴν καταστροφὴ τῆς Σμύρνης

 Πολλοὶ ἔχουν γράψῃ για τὴν Μικρασιατικὴ Καταστροφή…

Ἄλλοι ἔγραψαν καθαρὰ ἱστορικά-τεχνοκρατικά, ἄλλοι μὲ γλαφυρὸ τρόπο καὶ ἄλλοι ἐπηρεασμένοι ἀπὸ τὴν ἰδεοπολιτική τους τοποθέτηση.

Κάποιοι, ὅπως οἱ ἑλληνόφωνοι Κομμουνιστές, παρεδέχθησαν ὅτι χάρηκαν (!!!) μὲ τὴν Ἧττα τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ, διότι ἀπεχθάνοντο τὴν ἰδέα τῆς δημιουργίας μιᾶς Μεγάλης καὶ Κραταιᾶς Ἑλλάδος – ἴσως ἐπειδὴ κάτι τέτοιο θὰ ἦταν ἡ ταφόπλακα στὰ ὁράματά τους γιὰ ἀνεξάρτητο Μακεδονία (τῶν Σλαύων) καὶ Θρᾴκη (τῶν Τούρκων)…
Ἀλλὰ εἴπαμε: ἁπλᾶ «ἑλληνόφωνοι»!!!

Κάποιοι ἄλλοι, «Ἡρακλεῖς» τοῦ Στέμματος, διαλαλοῦσαν ὅτι ἡ Μικρασιατικὴ Ἐκστρατεία ἦτο μία ἀποτυχία, ποὺ ἐκινδύνευε νὰ βουλιάξῃ καὶ τὴν «παλαιά» λεγομένη Ἑλλάδα, καθυβρίζοντας τὸν Μεταξᾶ ποὺ δὲν ἐδέχθῃ νὰ ἀναλάβῃ τὴν Ἀρχιστρατηγία, ὡς «νάνο Στρατηγό» καὶ δημοσιοποιώντα ἄρθρα, ὅπως στὸ «Οἴκαδε» καὶ στοὺς «Πομερανούς», ποὺ βέβαια ἐκείνην τὴν στιγμὴ ἔμοιαζαν ὡς πισώπλατος μαχαιριὰ στὸ ἠθικὸ τοῦ καταπονημένου Ἑλληνικοῦ Στρατεύματος…

Κάποιοι ἄλλοι, ποὺ εἶχαν ξεκινήσῃ αὐτὴν τὴν ἐκστρατεία στὴν Μικρὰ Ἀσία, ἀντὶ μὲ τὸ τέλος τοῦ Α’ Παγκοσμίου Πολέμου νὰ πιέσουν γιὰ τὴν ἐξασφάλιση τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τῶν Στενῶν, τῆς Βορείου Ἠπείρου καὶ τοῦ Πόντου, καὶ ἀφοῦ καθυπόταξαν τὰ ὁράματά τους στὰ συμφέροντα καὶ τὶς ἐπιδιώξεις τῶν Ἄγγλων γιὰ ἔλεγχο τῆς σιδηροδρομικῆς γραμμῆς Σμύρνης-Ἰράκ-Ἰράν, σφύριζαν ἀδιάάφορα ἐμπρὸς στὴν λαίλαπα ποὺ ἐρχόταν καὶ πού, σίγουρα, θὰ κατέστρεφε τὰ πάντα!

Ὅμως ἡ Μικρασιατικὴ Ἐκστρατεία, ποὺ κατέληξε στὴν Καταστροφὴ τῆς Σμύρνης ἀπὸ τοὺς Τούρκους τοῦ ὁραματιστοῦ Μουσταφᾶ Κεμάλ, ποὺ μὲ δικτατορικὸ τρόπο κυβερνοῦσε ἕνα ὑποτυπῶδες κράτος «ὑπὸ προθεσμίαν», ἀποτελούμενον ἀπὸ ἕναν ἀγράμματο καὶ παντελῶς ἀπολίτιστο λαό, δὲν ἦταν μία «χαμένη ὑπόθεσις»,  ὅπως κάποιοι θέλουν νὰ τὴν παρουσιάζουν.

Μὲ ὅλα τὰ προβλήματα ποὺ ἐδημιουργήθησαν ἐξ αἰτίας τῆς ἀνοήτου Προελάσεω τοῦ Σαγγαρίου καὶ τὴν ἀναδίπλωση μετὰ τὴν Μάχη πρὸ τοῦ Πολατλῆ (46 χλμ ἀπὸ τὴν Ἄγκυρα), ἡ Μικρὰ Ἀσία μποροῦσε νὰ κρατηθῇ. Νὰ κρατηθῇ καὶ τὸ Αἰγαῖο νὰ συνεχιζε νὰ εἶναι «Ἑλληνικὴ λίμνη». Πῶς;

– Μὲ τὸ νὰ ὀχυρωνόμασταν στὰ ὅρια τῆς Συνθήκης τῶν Σεβρῶν, ποὺ μετὰ τὴν πολιτικὴ Μεταβολὴ στὴν Ἑλλάδα τὸν Νοέμβριο τοῦ 1920 ἄρχισε νὰ  ἀποδυναμώνεται μέχρι ποὺ «ἐξέφτισε» τελείως. ‘Ἔπρεπε ὡς Ἔθνος νὰ ἐπιμείνουμε στὴν ἐφαρμογὴ τῆς Συνθήκης, ποὺ δημιουργοῦσε τὴν Μεγάλη Ἑλλάδα. Καὶ νὰ τὴν ὑπερασπισθοῦμε.

Μποροῦσε κάλλιστα τὸ καθεστὼς ἀντὶ νὰ διατάξῃ προέλαση πρὸς Σαγγάριο, νὰ ἐπικεντρώσῃ τὴν προσοχή του, μὲ δεδομένη τὴν ἀρνητικὴ στάση τῶν Συμμάχων ποὺ πλέον εἶχαν γιὰ «σύμμαχο» τὸν μέχρι πρὶν ἐχθρό τους στὸν «Μεγάλο Πίλεμο» τὸν Βασιλέα Κωνσταντῖνο Α’, στὴν ὀχύρωση τῶν ὁρίων τῆς Συνθήκης καὶ τὴν ἐθελοντικὴ κατάταξη στὸν Ἑλληνικὸ Στρατὸ τῶν Μικρασιατῶν νὰ τὴν καταστήσῃ ὑποχρεωτική, ὥστε οἱ ἴδιοι οἱ Μικρασιάτες σὲ μεγάλο βαθμὸ νὰ εἶναι αὐτοὶ ποὺ θὰ φρουροῦσαν τὸν τόπο τους.

Ὁ ἴδιος ὁ Μεταξᾶς, Ἐπιτελικὴ φυσιογνωμία τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων, στὸ ἡμερολόγιό του ἀναφερόμενος στὴν συναντηση ποὺ εἶχε μὲ τὸν Γούναρη καὶ τὸν Στράτο (ἡμερολ. σελ.91), τονίζει στοὺς συνομιλητές του ὅτι μὲ μερικὲς Μεραρχίες θὰ μποροῦσαν νὰ κρατήσουν αὐτὴν τὴν γραμμή.

Ἐκεῖνοι δὲν ἐπείσθησαν κι ἐπροτίμησαν, παρὰ τὶς προεκλογικές τους ὑποσχέσεις πρὸς τὸν Ἑλληνικὸ Λαὸ γιὰ τερματισμὸ τοῦ Πολέμου, νὰ προελάσουν πρὸς τὴν «Κόκκινη Μηλιά»!

Ὁ ἴδιος ὁ Βασιλιὰς ἀπαντώντας στὸν Ἀρχιεπίσκοπο Σμύρνης Χρυσόστομο, ἔδειξε τὴν ἀντίθεσή του σὲ αὐτὴν τὴν Ἐκστρατεία. Ὁ Ἀρχιστράτηγος Παπούλας, τίμιος καὶ πιστὸς Στρατιώτης, προτίμησε ἀντὶ τὴν ῥήξη μὲ τὴν Πολιτικὴ Ἡγεσία, νὰ φανῇ νομιμόφρων.
Καὶ ὁ Στρατὸς ἐξεκίνησε γιὰ τὴν «Κόκκινη Μηλιά», πέφτοντας στὴν παγίδα τοῦ Κεμάλ.
Ἐπιμηκύνοντας τὶς γραμμὲς ἀνεφοδιασμοῦ σὲ ἔδαφος ποὺ δεν ὑπῆρχε κἂν ἑλληνικὸ ῥουθοῦνι, ἐπέτρεψε τὰ σαμποτάάζ, τὸν κακὸ ἐφοδιασμὸ τῆς πρώτης γραμμῆς, ποὺ ὁδήγησε στὰ  γνωστὰ ἀποτελέσματα.

Ἐπίσης, ἦταν ὁλοφάνερο ὅτι πλέον ὁ Τοῦρκος εἶχε ἐπιλογές. Ἂς ὑποθέσουμε ὅτι κατελαμβάναμε τὴν Ἄγκυρα, ὁ Κεμὰλ εἶχε κάθε πολυτέλεια νὰ μεταφέρῃ τὴν πρωτεύουσά του στὴν Σεβάστεια (Σιβάς). Τί θά κάναμε τότε; Νέα ἐκστρατεία κατά τῆς Σεβαστείας; Μέ τί Στρατό; Μέ ποιάν Διοικητική μέριμνα; Μέ ποιούς συμμάχους;
Ἤδη οἱ Ἰταλοὶ καὶ οἱ Γάλλοι τελείως ξεδιάντροπα, εἴχαν ταχθῇ μὲ τὸν Κεμάλ, ξεχνώντας τοὺς ποταμοὺς αἵματος ποὺ ἔχυσε ἡ Ἑλλὰς «δι’ ὑπόθεσίν των». Τὴν ἰδίαν στιγμὴ οἱ Ἀμερικανοὶ εἶχαν ἀποχωρήσῃ ἀπὸ τὸ Εὐρωπαϊκὸ σκηνικό, οἱ δὲ Μπολσεβίκοι ὐδέποτε ἐλησμόνησαν τὴν Ἐκστρατεία στὴν Οὐκρανία κατὰ τῆς Ἐπαναστάσεώς τους, ὅπου συμμετεῖχε καὶ Ἑλληνικὸ Σῶμα Στρατοῦ. Ἔτσι ἔμεναν οἱ Ἄγγλοι νὰ ψελλίζουν μερικὰ παρηγορητικὰ λόγια …ἀλλὰ μέχρι ἐκεῖ! Τίποτα οὐσιῶδες. Καμμιὰ οὐσιαστικὴ παρέμβασις… Καμμία βοήθεια…

Καί, ταὐτόχρονα, ἡ Ἐκστρατεία στὸν Σαγγάριο, ἔδωσε στοὺς Τούρκους τὴν αἴσθηση ὅτι ὁ ἀγών τους πλέον εἶναι ἀπελευθερωτικός. Γιατὶ ἐμάχοντον πλέον σὲ ἐδάφη ἀμιγῶς μουσουλμανικά, δηλαδὴ κατὰ τὸν Κεμὰλ …τουρκικά!

Καὶ ἐνῶ πρῶτα ἀποδέχοντο γιὰ τὴν Σμύρνη, τὸ Ἀϊδίνι, τὸ Ἀϊβαλί, τὴν Πέργαμο, τὴν Προύσσα, τὴν Φιλαδέλφεια ὅτι ἔτσι ἤθελε τὸ «κισμέτ», νὰ γυρίσουν δηλαδὴ οἱ «γκιαούρηδες» στὰ μέρη τους, ξαφνικὰ ἀνεθάῤῥησαν ὅτι «μποροῦν νὰ πάρουν τὴν Γκιαοὺρ Ἰζμὶρ ἀπὸ τὰ χέρια τῶν γκιαούρηδων»!

Καὶ τότε ἐδόθη τὸ σύνθημα «Ντογροῦ Γκιαοῦρ Ἰσμὶρ τά»  (Εὐθεῖα στὴν «Ἄπιστο Σμύρνη» ἢ Κατὰ τῆς Σμύρνης τῶν ἀπίστων)!

Οὔτε ὁ ἴδιος ὁ Κεμὰλ ἐπίστευε ὅτι ὁ Ἑλληνικὸς Στρατὸς διεβρώθη τόσο πολὺ ἐσωτερικὰ ἀπὸ τὴν πολιτικοποίηση, τὸ βόλεμα, τὴν προσμονὴ τῆς ἐπιστροφῆς τῶν ὁπλιτῶν – ποὺ κάποιοι ἀπὸ αὐτοὺς πολεμοῦσαν ἥδη δέκα χρόνια – στὴν πόλη καὶ τὸ χωριό τους. Τὸ «νόστιμο ἧμαρ»…

Καὶ ἡ Στρατιὰ Μικρᾶς Ἀσίας, μὲ λίγες ἐξαιρέσεις, κατέῤῥευσε. Μὲ ἔναν ἐμμονικὸ Ἀρχιστράτηγο ποὺ ἀκόμη δὲν εἶχε ἐξοικειωθῇ μὲ τὸ Στράτευμα ποὺ διοικοῦσε (!!!) καὶ ἀνωτάτους Ἀξιωματικοὺς ποὺ ἀπεδείχθησαν τελείως ἀνίκανοι στὸ πεδίο τῆς μάχης.
Ἦταν φυσικὸ ἐπακόλουθο…

Ὅμως ἡ ἀνακατάληψις τῶν ἐδαφῶν ποὺ ἡ Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία εἶχε χάσῃ, δὲν ἦταν ἀρκετὴ γιὰ τὸν Κεμάλ. Αὐτὸς ὁ διορατικὸς μέθυσος, ποὺ ἔγινε ἴνδαλμα τῶν ἁπανταχοῦ Τούρκων, ἤξερε ὅτι ἂν ὁ Ἕλλην δὲν ξεῤῥιζωθῇ ἀπὸ τὰ ἐδάφη του, ἀκόμη καὶ ὑπόδουλος ὅπως πολλοὺς αἰῶνες πρίν, πάλι θὰ κινδύνευε μίαν ἡμέρα ἡ μὲ τὸ νὰ σηκώσῃ κεφάλι…
Κι ἀπεφάσισε. Γενοκτονία…

Καὶ γενοκτονία, τὸ προσφιλὲς ἄθλημα τῶν Τούρκων ἔλαβε χώρα ἐκεῖ στὰ τέλη τοῦ Αὐγούστου τοῦ 1922 στὰ παράλια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας.
Μία γενοκτονία μὲ τέτοια ἔκταση καὶ σαδισμό, ποὺ δὲν εἶχε κάτι νὰ ζηλέψῃ ἀπὸ αὐτὴν ποὺ ἐγεύθησαν οἱ  Ἀρμένιοι πρὶν ἀπὸ ἑπτὰ χρόνια…

Εἶναι σαφὲς ὅτι πολλοὶ προσπαθοῦν νὰ προβλέψουν τὶ θὰ γινόταν «ἐάν»!
Ἀλλά, μὲ τὰ «ἐάν», δὲν γράφ
εται ἡ Ἱστορία. Ἡ Ἱστορία εἶναι ἡ καταγραφὴ τῆς πραγματικότητος.

  • Ἐὰν μετὰ τὴν Καταστροφὴ κτυποῦσε ἡ Στρατιὰ τοῦ Ἐβρου….
  • Ἐὰν πρὶν τὴν Καταστροφὴ εἶχε ὀργανωθῇ ἡ Μικρασιατικὴ Ἄμυνα….
  • Ἐὰν ὁ Πρίγκηψ Ἀνδρέας δὲν ἔκανε τοῦ κεφαλιοῦ του κατὰ τὴν ἐπίθεση στὴν Ἄγκυρα…
  • Ἐὰν δὲν εἶχε ἀφεθῇ ἀφύλακτο τὸ πέρασμα στὸ «Τσάϊ-Ντᾶγ», ποὺ ἔφερε τοὺς Τούρκους στὰ νῶτα μας!

Ἐάν… ἐάν… ἐάν… Πολλὰ τὰ «ἐάν»…

Ξέρουμε τὸ «Κύκνειο ἅσμα», τὸ πέσιμο τῆς αὐλαίας τῆς καταστροφῆς…
Ἡ Δίκη τῶν Ἕξ…

Μία καθαρὰ πολιτικὴ Δίκη…
Μία Δίκη σκοπιμότητος, μὲ πολιτικὲς προεκτάσεις καὶ μὲ ἀστήρικτο Κατηγορητήριο, ἀλλὰ καὶ ἀτεκμηρίωτο ἀπόφαση κόλαφο γιὰ τὸν Νομικὸ κόσμο τῆς χώρας!
Μία Δίκη ποὺ ἐπέβαλε ὁ «κυρίαρχος λαός», ἐναντίον
αὐτῶν ποὺ ὁ ἴδιος δύο χρόνια πρὶν ἐξέλεξε!

Καὶ σὰν ἐπιμύθιο σὲ ὅλα αὐτά… ἡ Νύμφη τοῦ Ἑρμαίου, στὰ χέρια τῶν Τούρκων καὶ τὰ κόκκαλα, τῶν ἀδίκως κατακρεουργηθέντων, Ἑλλήνων τῆς Ἰωνίας,  θαμμένα κάτω ἀπὸ τὰ νεόκτιστα μετὰ τὴν Καταστροφή, παραλιακὰ Ξενοδοχεῖα τῆς Izmir.

Ἡ ἱστορία τῆς Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς μοιάζει πολὺ μὲ τὴν Εἰσβολὴ στὴν Κύπρο τὸ 1974.

Ἀνικανότης, μικρότητες, διχασμός, ἀνυπαρξία μελέτης καὶ προγραμματισμοῦ καὶ βέβαια προδοσία…
Ἡ Ἱστορία κατὰ τὴν γνώμη μου διδάσκει…
Διδάσκει ὅτι οὐδεὶς διδάσκεται ἀπὸ αὐτήν…

Καὶ ἡ ἐπανάληψις τῶν ἰδίων λαθῶν, μὲ τοὺς ἰδίους πρωταγωνιστές, σίγουρα θὰ ἔχῃ τὸ ἴδιο ἀποτέλεσμα…

Οἱ καιροὶ οὖ  μενετοὶ λοιπόν…

Σκεφθεῖτε το. Ἀλλωστε ὁ τίτλος τοῦ ἄρθρου εἶναι σκόρπιες σκέψεις…

Δημητριάδης Κωνσταντῖνος

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply