Ὁ πρῶτος ἀνθὸς ἐλευθέρας ἑλληνικῆς γῆς!!!

Ἑπτάνησος Πολιτεία: Τὸ πρῶτο ἄνθος ἐλευθέρας ἑλληνικῆς γῆς!

Ἡ Ἑπτάνησος Πολιτεία ἤ, ὅπως ἐπισήμως ᾠνομάσθη, «Πολιτεία Ἡνωμένων Ἑπτὰ Νήσων», ἐδημιουργήθη μὲ τὴν συνθήκη τῆς 2Ιης Μαρτίου 1800 μεταξὺ Τουρκίας καὶ Ῥωσσίας. Εἶχε πρὸ ἡγηθῇ ἡ ἐκδίωξις τῶν Γάλλων τοῦ Ναπολέοντος ἀπὸ Ῥωσσοτουρκικὲς δυνάμεις τὸ 1799. Γιὰ πρώτη φορὰ ὕστερα ἀπὸ τὴν κατάλυση τῆς Ἀνατολικῆς Ῥωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, ὑπῆρχε καὶ πάλι ἀνεξάρτητος ἑλληνικὴ Πολιτεία, ἂν καὶ «ὑποκειμένη καὶ προστατευομένη ὑπὸ τῆς Τουρκίας».

Τὸ κείμενο ποὺ ἀκολουθεῖ ὑπογράφεται ἀπὸ τὸν Φάνη Μιχαλόπουλο, λόγιο δημοσιογράφο, καὶ Προέρχεται ἀπὸ μελέτη του μὲ τίτλο «Ὁ Τσάρος Παῦλος ὁ Α ‘», ποὺ ἐδημοσιεύθη σὲ συνέχειες στὴν ἐφημερίδα «Ἔθνος» τὸ 1953.

Ἡ σημαία τῆς Ἑπτανήσου

Μετ’ ὀλίγας ἡμέρας, τὴν 1ην Νοεμβρίου τοῦ 1800, ἐῳρτάσθη καὶ ἐν Κωνσταντινουπόλει ἡ σύστασις τῆς νέας Πολιτείας μετ’ ἀσιατικῆς πράγματι ἐπισημότητος καὶ μεγαλοπρεπείας. Ὁ [κόμης Ἀντώνιος] Καποδίστριας καὶ ὁ [κόμης Νικόλαος Σιγουρὸς] Δεσύλλας ἤσαν οἱ πληρεξούσιοί της Ἑπτανήσου εἰς τὴν τουρκικὴν πρωτεύουσαν. Ἡ μεσημβρία τῆς ἡμέρας ἐκείνης ὡρίσθη ὅπως παρουσιασθοῦν οὗτοι ἐνώπιόν του Μεγάλου Βεζύρου, διὰ νὰ παραλάβουν καὶ τὰ σύμβολα τῆς νέας Πολιτείας, τὴν σημαίαν της καὶ τὸ Σύνταγμα.

Μετὰ πολλᾶς συζητήσεις, καθ’ ᾆς πολλὰ προετάθησαν σχέδια, ἀπεφασίσθη ὅπως ἡ σημαία τῆς Πολιτείας τῶν Ἑπτὰ Νήσων ἀποτελεσθῆ βασικῶς ἐκ τῶν στοιχείων τῆς σημαίας τῆς πρώην κυριάρχου Βενετίας. Ματαίως ἄλλοι, πατριωτικώτεροι, πρότεινον τὸν φοίνικα, ὡς σύμβολον ἐθνικῆς ἀναγεννήσεως καὶ προάγγελον τῆς μελλούσης ἀναστάσεως ὁλοκλήρου του Ἔθνους.

Ἡ ἰδέα αὐτὴ ἀπεῤῥρίφθη ὑπὸ τῶν ἄλλων, τῶν συντηρητικῶν, οἱ ὁποῖοι ἐθεώρουν τὴν νέαν πολιτεία ὡς συνέχειαν τῆς Βενετοκρατίας, μέλλουσαν νὰ ἐξασφαλίσῃ εἰς αὐτοὺς τὰ προνόμια τῆς μακαρίας ἐκείνης ἐποχῆς, τῆς παντοδυναμίας τοῦ ἀρχοντολογίου. Αὐτοὶ τέλος καὶ ὑπερίσχυσαν, ἡ δὲ σημαία κατηρτίσθη ὡς ἑξῆς, ἐνθυμίζουσα καθ’ ὅλα τὸν βενετικὸν λέοντα: ἐπὶ μεταξίνου ὑφάσματος, χρώματος κυανοῦ, ἐτέθη ὁ παλαιὸς βενετικὸς λέων, κιτρίνου χρώματος καὶ πτερωτός, Κρατῶν τὸ εὐαγγέλιον κεκλεισμένον, ἐπὶ τοῦ ὁποίου εὐρίσκετο σταυρὸς καὶ ἐπ’ αὐτοῦ ἑπτὰ λόγχαι, σύμβολον τῶν ἑπτὰ νήσων τῆς νέας Πολιτείας.

Οἱ Ἑπτανήσιοι ἀντιπρόσωποι πρὸ τοῦ Μεγάλου Βεζύρου

Οἱ πληρεξούσιοί της Ἑπτανήσου Καποδίστριας καὶ Δεσύλλας, ἐνεδυθέντες καταλλήλως ὡς Ἑπτανήσιοι εὐγενεῖς, ἀνεχώρησαν ἐκ τῆς ἐν Πέραν κατοικίας των, ἔφιπποι, συνοδευόμενοι ὑπὸ τοῦ διερμηνέως, τοῦ γραμματέως των καὶ τῆς ἄλλης συνοδείας τῶν ὑπηρετῶν των.

Ὅταν ἔφθασαν εἰς τὸ Τὸπ Χανὲ εἰσῆλθον εἰς πολυτελέστατον πλοιάριον, παραχωρηθὲν ὑπὸ τοῦ Σουλτάνου. Πλεῖστα ἀκάτια Ἑλλήνων τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ λέμβοι τῶν παρορμούντων ἐκεῖ ἑλληνικῶν πλοίων συνῴδευον τὸ πλοιάριον τῶν πληρεξουσίων, μέχρι τῆς πλευρίσεώς του εἰς τὴν ἀποβάθραν τοῦ Βαχρέ.

Ἐκεῖ τους ἀνέμενον ἵπποι φέροντες χρυσοὺς χαλινοὺς κι ἐφίππια ἐπίχρυσα μετὰ χρυσῶν ἀναβατήρων. Ἀνελθόντες δ’ ἐπὶ τῶν ἵππων κατηυθύνθησαν εἰς τὴν Ὑψηλὴν Πύλην. Τότε ὁ Μέγας Διερμηνεὺς Κωνσταντῖνος Ὑψηλάντης τοὺς παρέλαβε καὶ τοὺς ὠδήγησεν εἰς τὸν Ρέις ἐφένδην, τὸν ὑπουργὸν τῶν Ἐξωτερικῶν της Τουρκίας, καὶ κατόπιν εἰς αὐτὸν τὸν Μέγαν Βεζύρην.

Τοῦτον προσεφώνησε καταλλήλως ὁ Καποδίστριας, ἀπήντησε δὲ ὁ Τοῦρκος μεγιστάν. Ἀκριβῶς τότε εἰσῆλθεν εἰς τὴν αἴθουσαν εἵς γιούζμπασης» (ἑκατόνταρχος), πολυτελέστατα ἐνδεδυμένος, φέρων εἰς τὰς χείρας του τὴν σημαίαν τῆς νέας Πολιτείας καὶ μέσα εἰς χρυσοποίκιλτον θήκην τὸ Σύνταγμα τῆς Ἑπτανήσου μετὰ τοῦ φιρμανίου καὶ τοῦ διπλώματος.

Ὁ Μέγας Βεζύρης ἔλαβεν αὐτὰ ἀνὰ χείρας, τὰ ἠσπάσθη καὶ τὰ ἔθεσεν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς τοῦ εἰς ἔνδειξιν σεβασμοῦ. Κατόπιν τὰ παρέδωσεν εἰς τὸν Καποδίστριαν εἰπῶν πρὸς αὐτόν: «Εὔχομαι εἰς τὴν νέαν Πολιτείαν πολλὰ τὰ ἔτη καὶ εὐημερίαν!»

Μετὰ τὴν τελετὴν τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς νέας Πολιτείας καὶ τῆς παραδόσεως εἰς τοὺς πληρεξουσίους της τῆς σημαίας καὶ τοῦ Συντάγματος αὐτῆς, οἱ ἀπεσταλμένοι ἀπεχαιρέτησαν τὸν Μέγαν Βεζύρην, ὅστις προσέφερεν εἰς αὐτοὺς πολύτιμα δῶρα, καὶ κατόπιν εἰσῆλθον εἰς τὴν μεγάλην αἴθουσαν τοῦ Συμβουλίου.

Προπορεύοντο Κεφαλλὴν πλοίαρχος, κρατῶν εἰς τὰς χείρας του τὴν σημαίαν τοῦ νέου Κράτους, καὶ εἰς ἄλλος Ἕλλην τὸ Σύνταγμα. Εἰς τὴν αἴθουσαν ἀνέμενον πλεῖστοι ἐξέχοντες ὁμογενεῖς της Πόλεως καθὼς καὶ Μουσουλμάνοι, οἱ ὁποῖοι ἐξέσπασαν εἰς ζητωκραυγᾶς ἐπὶ τῇ θέᾳ τῆς πρώτης σημαίας ἑνὸς ἀπελευθερωθέντος τμήματος τοῦ ἑλληνικοῦ Ἔθνους.

Ἰδίως σὶ Ἕλληνες δακρύοντες κατεφίλουν τὴν σημαίαν ἐκείνην, τὶς οἶδε ἀναλογιζόμενοι διὰ τὸ μέλλον τῆς ὑποδούλου πατρίδος των. Ναί,σημαία ἐκείνη προεμήνυε τὴν μέλλουσαν ἀνάστασιν καὶ ἀπελευθέρωσιν τοῦ δυστυχισμένου καὶ τυραννισμένου ἑλληνικοῦ Γένους.,. Γενικὴ τότε ἐξέσπασε κραυγὴ ἀπὸ τὰ χείλη τῶν ὁμογενῶν: «Ζήτω ἡ νέα ἑλληνικὴ πολιτεία !», «Ζήτω ἡ ἐλευθέρα Ἑπτάνησος!»

Ἡ πομπὴ πρὸς τὸ Φανάρι 

Προσεφέρθησαν ἀναψυκτικὰ κατὰ τὸ τουρκικὸν ἔθιμον καὶ τέλος ἡ ἑπτανησιακὴ πρεσβεία ἀνεχώρησεν, ἀκολουθουμένη ὑπὸ πολλῶν Ἑλλήνων καὶ ἄλλων ξένων καὶ Μουσουλμάνων.

Ἐξελθοῦσα τῆς Ὑψηλῆς Πύλης ἀνῆλθεν ἐπὶ τῶν ἀναμενόντων ἵππων, καὶ προεχώρησε κατευθυνομένη πρὸς τὰ Πατριαρχεῖα, ὅπως ἡ νέα Πολιτεία, ἡ σημαία της καὶ τὸ Σύνταγμα εὐλογηθοῦν ὑπὸ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, ὡς ἐθνάρχου τοῦ ἑλληνικοῦ Γένους.

Προηγεῖτο ὁ Κεφαλλὴν πλοίαρχος ἔφιππος, φέρων ἐπὶ τῶν χειρῶν του τὸν κοντόν της ἀνεμιζομένης σημαίας, ἠκολούθει τάγμα Γενιτσάρων καὶ Τσασύσηδων καὶ κατόπιν ἤρχετο ἡ πρεσβεία.

Ἡ παρέλασις ἦτο μεγαλοπρεπεστάτη. Ὅλοι οἱ Ἕλληνες τῆς Κωνσταντινουπόλεως εἶχον ἐξέλθη εἰς τοὺς δρόμους, ἀπὸ τοὺς ὁποίους θὰ διήρχετο ἡ πομπή, ὅπως παρακολουθήσουν τὸ σημαντικώτερον γεγονὸς τῆς Φυλῆς, ὕστερα ἀπὸ δουλείαν 350 χρόνων, τὴν τελετὴν τῆς ἀπελευθερώσεως ἑνὸς μικροῦ τμήματος τοῦ Ἔθνους.

Τὰ δάκρυα ἔῤῥεον ἀπὸ τὰ μάτια ἐκ τῆς συγκινήσεως καὶ ἄνθη ἔῤῥαινον τὴν σημαίαν καὶ τὴν πρεσβείαν. Χιλιάδες Ἕλληνες ἠκολούθουν τὴν πομπήν, συνεχῶς προστιθεμένων καὶ ἄλλων εἰς τὴν οὐρὰν τῆς παρελάσεως.

Ἡ εὐλογία τοῦ πατριάρχου 

Ἐπὶ τέλους ἔφθασαν εἰς τὴν αὐλὴν τῶν Πατριαρχείων, ἡ ὁποία ἐπληρώθη ὁμογενῶν, καθὼς καὶ τὰ πέριξ. Ἐκεῖ οἱ πληρεξούσιοι ἀφίππευσαν. Τοὺς ὑπεδέχθησαν ἕξ ἐπίσκοποι, μὲ τὰς χρυσοποικίλτους στολάς των. Τέσσαρες ἱερεῖς ἐκράτουν τὸ Εὐαγγέλιον, ἄλλοι τὸν Σταυρόν, ἄλλοι τὴν εἰκόνα τῆς θεομήτορος καὶ ἄλλοι ἐκείνην τοῦ Χριστοῦ.

Ἡ πομπὴ προεχώρησε, ἔχουσα πάντοτε ἐπὶ κεφαλῆς τὸν Κεφαλλῆνα τὸν φέροντα τὴν ἰονικὴν σημαίαν, καὶ εἰσῆλθον εἰς τὸν πατριαρχικὸν ναόν, ἀπαστράπτοντα ἐξ ἀνημμένων λαμπάδων καὶ εὐωδιάζοντα ἐκ τοῦ λιβανωτοῦ. Ὁ Πατριάρχης ἵστατο ὄρθιος ἐπὶ τοῦ θρόνου καὶ γύρω ὁλόκληρος ἡ Ἱερὰ Σύνοδος ἐκ μητροπολιτῶν.

Οἱ πληρεξούσιοι προσεκύνησαν τὸν Ἀρχηγὸν τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ὁποῖος δακρύων ηὐλόγησεν αὐτοὺς καὶ κατόπιν τὴν σημαίαν καθὼς καὶ τὸ Σύνταγμα, τὰ ὁποία καὶ ἠσπάσθη… Ἠκολούθησε σεμνὴ ἱεροτελεστία, δοξολογία καὶ δέησις ὑπὲρ τῆς εὐημερίας τῆς νέας πολιτείας, ὅπως κατὰ τοὺς βυζαντινοὺς χρόνους.

Κατὰ τὸ πέρας της ἡ ἐκκλησία ἀντήχησε καὶ πάλιν ἀπὸ τὴν κραυγὴν τῶν παρευρεθέντων ἐκεῖ. «Ζήτω ἡ νέα ἑλληνικὴ πολιτεία !», «Ζήτω ἡ ἐλευθέρα Ἑπτάνησος !», «Πολλὰ τὰ ἔτη τῆς πολιτείας!».

Ὁ Πατριάρχης κατῆλθε τοῦ θρόνου καὶ συνοδευόμενος ὑπὸ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ἡγήθη τῆς πομπῆς, ἤτις ἐξελθοῦσα τοῦ ναοῦ κατηυθύνθη εἰς τὸ Συνοδικόν.
Εἴποντο ἡ σημαία, ἡ πρεσβεία καὶ πλήθη ὁμογενῶν, τὰ ὁποία ἀνῆλθον εἰς τὴν μεγάλην πατριαρχικὴν αἴθουσαν. Ὁ ἐθνάρχης ἠσπάσθη καὶ πάλιν τὴν σημαίαν καὶ τὸ Σύνταγμα, καθὼς καὶ τοὺς πληρεξουσίους.

Ἐπηκολούθησε δεξίωσις. Προσεφέρθησαν καφές, ποτὰ καὶ γλυκίσματα. Καὶ πάλιν ἤχησαν εὐχαὶ ὑπὲρ τῆς εὐημερίας τῆς νέας πολιτείας, τέλος δ’ ἔληξεν ἡ ὑποδοχὴ παρὰ τῷ Πατριάρχῃ.

Προσκυνήσαντες καὶ ἀσπασθέντες τὰς χείρας του ἀνεχώρησαν ἐκ τοῦ πατριαρχικοῦ οἴκου. Ἐφιππεύσαντες δὲ καὶ πάλιν, διῆλθον διὰ τῶν αὐτῶν ὁδῶν, κατευθυνόμενοι εἰς τὴν ἀποβάθραν τοῦ Βαχρέ. Τὰ συνηγμένα πλήθη τῶν ὁμογενῶν ἐν συγκινήσει καὶ δακρύοις ἐχαιρέτων τὴν ἰονικὴν σημαίαν καὶ τοὺς πληρεξουσίους καθὼς καὶ τὴν ἀκολουθίαν των. Ὅταν ἔφθασαν εἰς τὴν ἀποβάθραν ἐσῆλθον εἰς πολυτελὲς πλοιάριον Τὸ προσφερθὲν ὑπὸ Τοῦ Σουλτάνου. Ἐπὶ τῆς πρώρας ἀνεπετάσθη ἡ ἰονικὴ σημαία.

Ὁ χαιρετισμὸς τῆς πρώτης ἑλληνικῆς σημαίας 

Εὐθὺς δὲ ὡς ἐξεκίνησε, πλῆθος ἑλληνικῶν λεμβῶν καὶ ἀκατίων συνῴδευσε τὸ πλοιάριον τῶν πληρεξουσίων Μόλις ἔφθασε πρὸ τῶν ναυλοχούντων πολεμικῶν της Ῥωσσίας καὶ τῆς Ἀγγλίας, ταὖται ἐχαιρέτισαν διὰ 21 κανονιοβολισμῶν τὴν πρώτην ἑλληνικὴν σημαίαν. Πλεῖστα ἑλληνικὰ πλοῖα ἐλλιμενισμένα ἐκεῖ, σπετσιώτικα καὶ ὑδραικά, ἐχαιρέτισαν ἐπίσης τὴν ἰονικὴν σημαίαν διὰ 21 κανονιοβολισμῶν!

Ὁλόκληρος ὁ Κεράτιος Κόλπος ἀντήχει ἐκ ζητωκραυγῶν καὶ κανονιοβολισμῶν. Ἡ χαρὰ ἦτο γενικὴ καὶ μάλιστα μεταξὺ τῶν ὁμογενῶν καὶ τῶν ξένων. Τὰ Πρόσωπα τῶν Ἑλλήνων ἔλαμπον ἐξ ὑπερηφανείας καὶ ἐλπίδων. Τὰ μάτια ἐβούρκωναν ἐκ συγκινήσεως πρὸ τοῦ πρωτοφανοῦς ἐκείνου διὰ τὸν Ἑλληνισμὸν θεάματος.

Ὅταν τέλος ἡ λέμβος ἔφθασεν εἰς τὸ Τὸπ Χανέ, τὰ ὀθωμανικὰ πολεμικὰ πλοῖα ἐχαιρέτισαν τὴν ἰονικὴν σημαίαν διὰ πυκνῶν κανονιοβολισμῶν, ἡ δὲ ἐκεῖ τοποθετημένη ὀθωμανικὴ πυροβολαρχία ἤρχισε βάλλουσα, τιμὴ ἤτις διὰ πρώτην φορὰν ἀπενέμετο εἰς ξένην σημαίαν ἀπὸ τῆς ἁλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως τὸ 1453! Αὐτὸς ὁ Σουλτάνος λέγεται ὅτι παρηκολούθησε τὴν πομπὴν ἐκείνην.

Πῶς θὰ ἐδηλοῦτο ἡ ὑποταγὴ εἰς τὸν σουλτάνον 

Ὡς δεῖγμα τῆς ὑποταγῆς τῶν νήσων πρὸς τὴν Τουρκίαν, ἡ ἰονικὴ σημαία θὰ ὑψώνετο ἐπὶ τινὸς ἰονικοῦ πλοίου ἐπισήμως. Τοῦτο διερχόμενον κάτωθεν τῶν ἀνακτόρων τοῦ Βοσπόρου θὰ ἐχαιρέτα, εἰς δήλωσιν τῆς ὑποτελείας τῆς Ἑπτανήσου πρὸς τὸν Σουλτάνον. Πράγματι ἡ τοιαύτη ἑορτὴ ὠρίσθη ὑπὸ τῶν Τούρκων διὰ τὴν 2Οήν Μαρτίου τοῦ 1801.

Ἡ τελετὴ 

Ἰδοὺ πὼς τὴν περιέγραψεν αὐτόπτης, παραστὰς εἰς αὐτήν: Τὸ πλοῖον «Παναγία Τριάς», ἀνῆκον εἰς τὸν Κεφαλλῦνα Γεράσιμον Κοντογσύρην, ἐκπλεύσαν ἀπὸ τῆς ἀποβάθρας τοῦ Καρακίοϊ κατηυθύνθη πρὸς τὰ ἀσιατικὰ παράλια κ’ ἐπλευσεν εἴτα πρὸς τὰς Πριγκηποννήσσυς ἄνευ σημαίας.

Ὀλίγον ὕστερον, ὁ ἐπιτετραμμένος τῆς Πολιτείας Λευκόκιλος, μετὰ τοῦ διερμηνέως, τοῦ γραμματέως τῆς πρεσβείας καὶ ἄλλων Ἑπτανησίων, ἤρχοντο ἐπιβαίνοντες λέμβων εἰς συνάντησιν τοῦ πλοίου.

Ἀνελθόντων ἁπάντων ἐπὶ τοῦ πλοίου τούτου ἐψάλη ἁγιασμὸς παρὰ τοῦ προσκληθέντος ἱερέως, εὐλογηθεῖσα ἡ σημαία τῆς Ἑπτανήσου ἀνεπετάσθη πρώτην ἤδη φορᾶν ἐπὶ τοῦ ἱστοῦ τοῦ πλοίου, χαιρετισθεῖσα διὰ τινῶν κανονιοβολισμῶν.

Τὸ πλοῖον ἐπληρώθη ἀμέσως ὑπὸ πλήθους τῶν συῤῥευσάντων ἐμπόρων καὶ πλοιάρχων Ἑπτανησίων. Ὠθούμενον δὲ ὑπὸ οὐρίου ἀνέμου ἔπλεε πλησίστιον καὶ ἐχαιρέτα δὶ’ εἴκοσι καὶ ἑνὸς κανονιοβολισμῶν, καθ’ ᾖν στιγμὴν παρέκαμπτε τὸ ἀκρωτήριον, ὅπου ὑψοῦνται ἐντὸς ἀειθαλοῦς ἄλσους τὰ σουλτανικὰ ἀνάκτορα.

Εἴτα στρέψαν τὴν πρώραν κατηυθύνθη εἰς Τὸπ Χανέ, ὅπου ἐχαιρέτισε καὶ ἀντεχαιρετίσθη. Τὰ ἐκεῖ πλησίον ἐλλιμενισμένα πλοῖα διαφόρων ἐθνῶν ὕψωσαν τὰς σημαίας των, μεταξὺ δὲ τούτων τέσσαρα ἑπτανησιακὰ ὕψωσαν τὸ πρῶτον τότε τὴν ἐθνικὴν σημαίαν, λαβόντα προηγουμένως τὸ σχετικὸν φιρμάνιον. Ὁ Σουλτάνος ἐκ τῶν ἀνακτόρων παρηκολούθησε τὴν ἑορτὴν καὶ ἠσθάνθη ἰδιαιτέραν χαρὰν διὰ τὴν ὕψωσιν τῆς ἰονικῆς σημαίας, ἡ ὁποία ἦτο καὶ σημαία τῶν νέων ὑποτελῶν του.

Παραπομπὲς

Ά) Μετάλλια, Νομίσματα καὶ ντοκουμέντα τῆς Ἑπτανήσου Πολιτείας (21 Μαρτίου 1800 ἕως τὶς 8 Ἰουλίου 1807)

Β) Ἑπτάνησος Πολιτεία. Ἀποδοχὴ τοῦ διορισμοῦ τοῦ Καποδίστρια ὡς Ἐκτ. Ἐπιτρόπου τῆς Λευκάδος 

Γ) 27-3-1993 Ἑλένη Κούκκου : Ἀγῶνες τοῦ Καποδίστρια γιὰ τὸ Ἑλληνικὸ Κράτος

ἔρευνα Πανορμίτης Σπανὸς

ἐπιμέλεια κειμένων Φιλονόη καὶ Φίλοι 

Ἀποποίηση εὐθύνης

Οἱ συντάκτες τῶν ἄρθρων ἀποδέχονται ὅτι φέρουν τὴν ἀποκλειστικὴ εὐθύνη γιὰ τὴ νομιμότητα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὀρθότητά του περιεχομένου τῶν ἄρθρων τους, ἀπαλλάσσοντας τὸ filonoi.gr ἀπὸ ὁποιανδήποτε σχετικὴ εὐθύνη.

Leave a Reply